Phát hiện khảo cổ giúp tái tạo gương mặt Hoàng đế nhà Bắc Chu

Chu Vũ Đế, người trị vì nhà Bắc Chu tại phía bắc Trung Quốc thế kỷ thứ 6, đã qua đời đột năm 36 tuổi. Nguyên nhân cái chết, và cả nhân dạng của vị hoàng đế này mới được hé lộ qua một phát hiện khảo cổ học gần đây.

Chu Vũ Đế cai trị triều đại Bắc Chu từ năm 560 đến 580 và được ghi nhận là người đã thống nhất phần phía bắc của Trung Quốc cổ đại trong thời kỳ đặc biệt hỗn loạn gọi là giai đoạn Nam Bắc Triều, kéo dài từ năm 420-589.

Gương mặt được phục dựng của Chu Vũ Đế, người trị vì nhà Bắc Chu ở phía bắc Trung Quốc từ năm 560-580. Ảnh: CNN

Theo sử sách, Chu Vũ Đế tên thật là Vũ Văn Ung, được đánh giá là một vị quân vương thông minh, biết cách thâu tóm quyền lực (đặc biệt qua việc trừ khử quyền thần Vũ Văn Hộ) và giỏi chinh phạt.

Các nhà khảo cổ tìm thấy ngôi mộ của Chu Vũ Đế ở tây bắc Trung Quốc vào năm 1996. Trong một nghiên cứu được công bố hôm thứ Năm (28/3) trên tạp chí Current Biology, một nhóm nghiên cứu đã phân tích vật liệu di truyền từ hài cốt của vị vua này, trong đó bao gồm một hộp sọ gần như hoàn chỉnh. Họ thu thập thông tin về ngoại hình, sức khỏe và những yếu tố di truyền, tổ tiên của Chu Vũ Đế.

Chu Vũ Đế thuộc về một nhóm du mục ít được nghiên cứu tên là Tiên Ti sống ở khu vực ngày nay là Mông Cổ cũng như phía bắc và đông bắc Trung Quốc. Phân tích bộ gen được giải trình tự từ DNA cho thấy Chu Vũ Đế có mắt nâu, tóc đen và màu da sẫm đến trung tính.

Chu Vũ Đế qua nét vẽ của một họa sĩ đời Đường. Ảnh: Wiki

Shaoqing Wen, đồng tác giả nghiên cứu và phó giáo sư tại Đại học Fudan ở Thượng Hải, cho biết: “Một số học giả cho biết người Tiên Ti có ngoại hình ‘kỳ lạ’, chẳng hạn như râu rậm, sống mũi cao và tóc vàng. Phân tích của chúng tôi cho thấy Chu Vũ Đế có những đặc điểm khuôn mặt điển hình của Đông hoặc Đông Bắc Á”.

Các tác giả cho biết họ hy vọng DNA cổ đại có thể làm sáng tỏ nguyên nhân cái chết của Chu Vũ Đế. Theo nghiên cứu, ông vua này đột ngột qua đời ở tuổi 36. Những lời giải thích cho cái chết của ông được đưa ra trong các văn bản lịch sử bao gồm bệnh tật và cố ý đầu độc.

Nhóm nghiên cứu không thể tìm thấy bất kỳ bằng chứng xác thực nào về lý do tại sao Chu Vũ Đế qua đời. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết họ đã phát hiện ra khả năng di truyền dễ bị đột quỵ, điều này có thể giải thích một số triệu chứng mà các nhà sử học gán cho vị hoàng đế yểu mệnh của nhà Bắc Chu: sụp mí mắt, mù lòa và dáng đi bị ảnh hưởng.

Nhóm nghiên cứu cũng đã sử dụng thông tin di truyền từ hài cốt, bao gồm cả hộp sọ của Chu Vũ Đế, để tưởng tượng ông vua này trông như thế nào, qua đó tạo ra bản tái tạo khuôn mặt 3D nhân tính hóa một nhân vật còn nhiều bí ẩn trong lịch sử Trung Quốc.

Tobias Houlton, giảng viên về nhận dạng sọ mặt và hình ảnh pháp y tại Đại học Dundee (Scotland), người đã nghiên cứu về tái tạo khuôn mặt của các nhân vật lịch sử, cho biết: “Nghiên cứu… cung cấp những hiểu biết sâu sắc về nhân vật lịch sử của Chu Vũ Đế, với khuôn mặt tôi tin rằng gần đúng với nguyên mẫu và trông thực tế một cách thuyết phục”.