Nức tiếng khô cá chỉ vàng
Khô cá chỉ vàng là sản phẩm ẩm thực nổi tiếng của tỉnh BR-VT. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh hàng chục cơ sở sản xuất khô cá chỉ vàng, trong đó tập trung nhiều nhất tại xã Phước Tỉnh (huyện Long Điền).
Cá chỉ vàng tên khoa học là Selaroides leptolepis, là loài cá nước mặn, ăn nổi gần bờ, phân bố ở Ấn Độ Dương và Tây Nam Thái Bình Dương. Cá chỉ vàng là hải sản có giá trị kinh tế cao, là nguyên liệu để chế biến thành nhiều món ăn ngon, đặc biệt hơn cả là món cá khô.
Hình dáng cá chỉ vàng khá đẹp, thân cá hình thoi, dẹt, đầu hình tam giác, hàm trên hơi thụt vào so với hàm dưới, dọc 2 bên thân có sọc vàng óng ánh chạy thẳng từ sau mắt đến gần đuôi. Lưng cá màu xanh xám và phơn phớt hồng. Bụng cá màu trắng bạc, trên mang cá có chấm đen. Vây và đuôi cá màu vàng, đầu hơi nhọn. Kích cỡ khi cá trưởng thành dài từ 65 đến 155mm. Thịt cá chỉ vàng tươi thơm ngon, ngọt, pha lẫn vị chua thanh.
Cá chỉ vàng tươi có thể chế biến thành nhiều món ăn đặc sắc như: cá chỉ vàng nướng, cá chỉ vàng kho tương gừng, cá chỉ vàng hấp quýt, rim chua ngọt, rim sa tế, cá chỉ vàng xào mắm nêm… Nhưng ngon và nổi tiếng hơn cả là khô cá chỉ vàng.
Video đang HOT
Để chế biến cá chỉ vàng tươi thành khô cá chỉ vàng phải qua nhiều công đoạn. Bước đầu tiên, đem rửa sạch cá khi vừa đánh bắt từ biển trở về. Khi cá ráo nước, ướp cá với muối, đường, bột ngọt, gia vị… rồi đem ủ khoảng hơn một ngày để gia vị thấm vào từng thớ thịt bên trong con cá. Công đoạn cuối cùng là phơi nắng, sấy khô, đóng gói để thành sản phẩm khô cá chỉ vàng, có thể sử dụng lâu dài.
Khô cá chỉ vàng là món ăn giàu dinh dưỡng, nhiều khoáng chất, giá cả rẻ hơn nhiều so với các loại hải sản khô như tôm, mực… nên được nhiều khách hàng ưa chuộng.
Cách chế biến khô cá chỉ vàng thành món ăn trong các bữa tiệc cũng rất đơn giản. Thông dụng nhất là cá chỉ vàng nướng, chấm tương ớt, đây là món nhậu khoái khẩu khi lai rai với vài ly rượu, bia. Khô cá chỉ vàng cũng có thể nướng bằng cồn như nướng mực khô. Cách nướng này vừa nhanh, vừa giữ được hương vị thơm ngọt tự nhiên của cá. Ngoài ra, khô cá chỉ vàng còn được chế biến thành nhiều món khác như, khô cá chỉ vàng chiên, khô cá chỉ vàng rim me…
Hiện nay trên địa bàn tỉnh BR-VT có nhiều cơ sở chế biến khô cá chỉ vàng, nhưng tập trung nhiều nhất ở xã Phước Tỉnh (huyện Long Điền). Theo lời bà Nguyễn Thị Nhung, chủ một đại lý hải sản ở Bến Đình, TP. Vũng Tàu, cá chỉ vàng ở Phước Tỉnh cung cấp cho hầu hết các đại lý hải sản lớn trên toàn tỉnh và nhiều đại lý ở TP. Hồ Chí Minh cũng như một số tỉnh miền Bắc.
Có thể kể đến một số cơ sở chế biến khô cá chỉ vàng nổi tiếng trên địa bàn tỉnh như: Cơ sở Nga Sơn (ấp Phước Thái, xã Phước Tỉnh). Cơ sở này có hơn 20 năm làm nghề, mỗi tháng cung cấp khoảng 3 tấn khô cá chỉ vàng cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Tại cơ sở này, khô cá chỉ vàng được sản xuất theo quy trình sạch, khép kín, từ khâu nhập nguyên liệu cho đến khâu thành phẩm. Nguyên liệu cá tươi được nhập về từ các tàu ghe đánh bắt hải sản, có chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm. Về đến nơi chế biến, công nhân dùng giấy quỳ thử lượng urê để đảm bảo cá tươi, không bị ướp hóa chất trong quá trình vận chuyển. Chỉ những nguyên liệu cá chỉ vàng đạt chuẩn mới được đưa vào khu sơ chế. Hay như Công ty CP Chế biến Xuất nhập khẩu thủy sản (Baseafood) chuyên sản xuất, chế biến và cung cấp các mặt hàng thủy hải sản đạt tiêu chuẩn châu Âu cũng là một nhà chế biến khô cá chỉ vàng nổi tiếng.
Nhớ cá chỉ vàng rim của mạ
Chiều, cơn mưa dông bất chợt, tôi nhớ ngay là phải điện thoại về dặn ba đêm đừng đi biển, vì đi biển gặp dông sẽ rất nguy hiểm.
Chưa kịp để tôi lên tiếng, đầu dây bên kia là giọng nói ấm áp của mạ: "Lại điện thoại về dặn ba đừng đi biển hả, ba mi ở nhà đó, không đi mô. Hôm ni trời lại mưa dông, về mạ làm cá chỉ vàng rim cho mà ăn". Nói rồi, mạ cười hiền. Đúng là cứ mưa là tôi lại nhớ quay quắt món cá chỉ vàng rim của mạ.
Cá chỉ vàng rim mặn mặn, ngọt ngọt ăn ngậm mà nghe
Ở quê tôi, cá chỉ vàng được đánh bắt quanh năm, nhưng nhiều nhất là vào tháng 7, tháng 8. Những lúc ba đi biển vào lưới được nhiều cá chỉ vàng mạ thường để lại chứ không bán, một ít để nấu canh thơm cà ăn cho tươi, phần còn lại mạ xẻ cá phơi để dành cho những ngày mưa. Cá chỉ vàng tươi mà đem xẻ, vứt bỏ phần đầu, ruột phơi được nắng thì chế biến ăn phải nói là ngậm mà nghe. Nói đến cá chỉ vàng khô người ta hay nghĩ tới chiên giòn, nướng, sốt cà... chứ không mấy ai nghĩ tới món cả chỉ vàng rim như mẹ và mấy dì làng biển quê tôi hay chế biến.
Để rim cá không bị dai và thấm gia vị, trước khi tách xương mạ thường ngâm qua với nước ấm tầm 5 -10 phút, ngâm lâu cá bị mềm quá cũng không ngon. Cá sau khi được vớt lên, để ráo nước thì đun nóng dầu rồi đem chiên qua. Gia vị để rim cá đơn giản chỉ là đường, nước mắm, tỏi, ớt. Để có món cá rim dậy mùi, mạ hay phi hành, tỏi cho thơm mới để cá chiên sơ vào, sau đó đảo đều rồi cho hỗn hợp đường, nước mắm đã pha sẵn vào rim. Khi cá bắt đầu thấm thì để lửa nhỏ rồi cho thêm ớt và đảo đều tay là đã hoàn thành món cá chỉ vàng rim đậm vị.
Sinh ra ở làng biển, không thiếu những món cá ngon, cá tươi nhưng anh em tôi vẫn thường trông đến mưa để dặn mạ rim cá chỉ vàng. Bởi, trong suy nghĩ non nớt của chúng tôi, hình như chỉ có trời mưa mới được ăn cá chỉ vàng, vì ngày thường thì chỉ ăn cá tươi do ba mới đánh bắt. Cá chỉ vàng rim thường có mùi thơm quyến rũ, vị ngọt, mặn, cay quyện vào từng miếng cá khiến người ăn có cảm giác ngon miệng khó tả. Mỗi lần ăn cá chỉ vàng rim là ba hay nói đùa "hôm ni lại hao cơm rồi". Cá chỉ vàng rim mặn mặn ngọt ngọt ăn vào ngày mưa thì đúng là hao cơm thật. Không những thích hợp ăn với cơm nóng, cá chỉ vàng rim cũng có thể làm món ăn vặt hay món nhậu rất lý tưởng.
Mỗi lần về quê, "cù" mạ làm món cá chỉ vàng rim để lai rai với ba vài chai bia, mạ hay dặn, bây có thèm, mua cá chỉ vàng ngoài chợ về rim thì phải biết chọn cá, cá phơi được nắng, khô, giòn thì rim mới ngon được. Nên chọn những con cá có hình thoi, dẹp hai bên, dọc thân có một sọc vàng óng ánh chạy từ sau mắt đến vẩy đuôi, phần lưng có màu nhạt, sáng trắng là những mẻ cá ngon, mới phơi, còn con cá mà có màu vàng đậm là đã để quá lâu và tẩm ướp nên mất đi độ tươi ngon vốn có và rim sẽ không ngon.
Quê làng biển, được thưởng thức không thiếu món cá biển tươi ngon nào nhưng những món ăn bình dị, chỉ ở làng biển mới có như: canh xương rồng nấu cá ngạnh, trứng mực um, hay cá chỉ vàng rim... đã in đậm trong ký ức, là một phần trong tuổi thơ của những đứa trẻ làng biển chúng tôi. Để mỗi khi đi xa lại nhớ đến quay quắt, nao lòng mùi vị của làng quê, mùi cá chỉ vàng rim của mạ...
Những loại thức ăn có thể để lâu mà không cần bỏ tủ lạnh Có nhiều cách để bảo quản thức ăn mà không cần đến tủ lạnh. Nếu bạn muốn dành dụm thức ăn lâu dài thì dưới đây là một số loại đồ ăn bạn có thể để được lâu ở nhiệt độ thường. Cá khô Cá khô (hay khô cá) là loại thức ăn đa đạng được chế biến từ cá nước mặn hoặc...