Nội các Israel chưa đồng thuận về sửa đổi ngân sách

Văn phòng Thủ tướng Israel cho biết Nội các nước này dự kiến sẽ đưa dự thảo ngân sách sửa đổi thảo luận và bỏ phiếu trong ngày 27/11, với các nội dung điều chỉnh liên quan đến xung đột với phong trào Hồi giáo Hamas tại Dải Gaza.

Tuy nhiên, các đề xuất cắt giảm chi tiêu đang gây nhiều tranh cãi trong chính liên minh cầm quyền.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (thứ 4, phải) chủ trì cuộc họp nội các ở Jerusalem ngày 9/7/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Dự thảo ngân sách sửa đổi cắt giảm phần lớn chi tiêu trong các thỏa thuận của liên minh cầm quyền, đáp ứng nhu cầu mà cuộc xung đột đặt ra đồng thời đảm bảo tiếp tục hỗ trợ kinh tế Israel tăng trưởng. Thông báo của Văn phòng Thủ tướng ngân sách sửa đổi đề xuất khoản chi tiêu chưa từng có tiền lệ 30 tỷ shekel (khoảng 8 tỷ USD) trong vòng 90 ngày để đáp ứng những nhu cầu phát sinh do cuộc xung đột. Thông báo cho biết ngân sách sửa đổi đã cắt giảm khoảng 70% phần quỹ chi tiêu tùy ý, tương đương mức cắt giảm là 1,6 triệu shekel (khoảng 420 triệu USD). Tuy nhiên, bản dự thảo đề xuất giữ lại khoản quỹ 900 triệu shekel (240 triệu USD) cam kết chi trả cho các đảng chính trị theo các thỏa thuận của liên minh cầm quyền để triển khai một số chương trình mà các đảng đã lên kế hoạch từ trước khi xảy ra cuộc xung đột với Hamas.

Dự thảo đề xuất đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều trong nội các Israel được thành lập trong thời gian xung đột với Phong trào Hồi giáo Hamas. Ngày 26/11, ông Benny Gantz – cựu Bộ trưởng Quốc phòng, nay là thành viên nội các, một lần nữa lên tiếng yêu cầu loại bỏ các khoản chi mang tính chính trị cho liên minh cầm quyền, nhấn mạnh rằng không nên có thêm các khoản chi vì những mục đích nằm ngoài chi phí cho cuộc xung đột hay phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế đất nước. Ông Gantz nhấn mạnh nếu bản dự thảo được đưa ra thảo luận mà không đáp ứng những yêu cầu trên, đảng Thống nhất Quốc gia sẽ bỏ phiếu phản đối.

Trước đó, hôm 15/11, Ngân hàng trung ương Israel đánh giá những đề xuất cắt giảm chi tiêu trong bản sửa đổi ngân sách quốc gia là không đáng kể. Ngân hàng này cũng kêu gọi chính phủ cần thể hiện trách nhiệm tài khóa nhiều hơn nữa trong việc quản lý tác động về mặt kinh tế do cuộc xung đột gây ra. Theo ngân hàng này, bên cạnh việc đáp ứng các nhu cầu ngân sách cho cuộc xung đột thì ngay cả trong các thời kỳ khẩn cấp, việc duy trì cơ chế tài khóa có trách nhiệm cũng là điều rất quan trọng.

Hôm 8/11, Bộ Tài chính Israel cho biết thâm hụt ngân sách trong một năm qua (tính đến tháng 10/2023) đã tăng lên 47,2 tỷ shekel (12,28 tỷ USD), tương đương 2,6% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Mức thâm hụt trên chịu tác động lớn của cuộc xung đột giữa Israel với Phong trào Hồi giáo Hamas tại Dải Gaza bùng phát hồi đầu tháng 10 vừa qua. Chỉ riêng trong tháng 10 năm nay, chi ngân sách hằng tháng của Israel lên tới 54,9 tỷ shekel, tăng 32,3% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi nguồn thu giảm 16,4% xuống 32 tỷ shekel.