Nhận biết về nóng trong: Dấu hiệu cần lưu ý
Có nhiều nguyên nhân gây ra nóng trong. Do đó, cần hiểu rõ về bệnh để có cách phòng tránh, điều trị kịp thời.
Thường xuyên luyện tập thể thao, uống đủ nước sẽ hạn chế bị nóng trong. Ảnh minh họa: ITN
Dấu hiệu nhận biết
Nóng trong là tình trạng cơ thể luôn cảm thấy khó chịu, ra mồ hôi ở tay chân, nổi nhiều mụn nhọt, mất ngủ về đêm. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến nhiệt độc tích tụ lâu ngày, suy giảm hệ miễn dịch, cơ thể mất sức đề kháng, dễ bị nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, tiết niệu và nội tiết tố thay đổi…
Thấy con gái 8 tuổi gầy, xanh xao, ăn nhiều không tăng cân và thường xuyên mệt mỏi, chị Trần Thu Hà (Thanh Hà, Hải Dương) đã đưa cháu đi khám. Con không tập trung, ảnh hưởng lớn tới kết quả học tập cũng như sức khỏe thể chất, tinh thần. Bác sĩ kết luận bé bị táo bón, nóng trong người dẫn đến kém hấp thụ, suy nhược cơ thể.
Thầy Lê Huy Hùng – Trường Tiểu học Ngọc Khánh (Hà Nội) chia sẻ mới được bác sĩ hướng dẫn điều trị bệnh nóng trong. Theo đó, thầy Hùng thường cảm thấy đầy bụng, khó tiêu, ăn uống không ngon miệng, ra mồ hôi nhiều, bị sút cân không rõ nguyên nhân, người luôn cảm thấy nóng, mệt mỏi.
Những trường hợp trên đều được bác sĩ chẩn đoán bị nóng trong người kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Hải – Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, nóng trong gây nổi mụn nhọt, mề đay, mẩn ngứa, phù nề, nhiễm trùng da, rôm sảy… Đó là biểu hiện do chức năng gan suy giảm làm khả năng thanh lọc và chuyển hóa các độc tố giảm theo dẫn tới việc tích tụ độc tố trong gan, lâu dần chúng xâm nhập qua da. Nếu tình trạng này kéo dài kèm theo vàng da, táo bón thì nên đi kiểm tra sức khỏe ngay.
Bên cạnh đó, khi bị nóng trong, gan sẽ sinh ra nhiều ammonia gây ra hơi thở có mùi khó chịu. Nếu không phải do bị hở van dạ dày hoặc vệ sinh cá nhân kém mà thấy hiện tượng hơi thở nóng hoặc hôi thì khả năng cao bị nóng trong.
Mỏi mắt và quầng thâm quanh mắt cũng có thể là dấu hiệu của nóng trong cần được kiểm tra sức khỏe để biết chắc chắn và cải thiện kịp thời. Đồng thời, môi đỏ, căng mọng, nứt nẻ cùng với nước tiểu vàng là triệu chứng cho thấy đang bị nóng trong người và thiếu nước. Hãy bổ sung nhiều nước hơn và có một chế độ ăn lành mạnh để tránh nóng trong.
Bác sĩ Hải thông tin, những người có cơ địa nóng sẵn hoặc người thường xuyên bị nóng trong rất khó để tăng cân, mặc dù ăn nhiều. Vì khi bị nóng trong, cơ thể sẽ hấp thu và tiêu hóa kém dẫn đến gầy gò, xanh xao.
Hoặc trường hợp nếu bạn ăn đủ chất xơ và chế độ ăn khoa học mà vẫn bị táo bón thì chính là dấu hiệu cơ thể bị nóng trong. Khi chất béo không được chuyển hóa và chất độc không được đào thải ra ngoài sẽ khiến khả năng tiêu hóa gặp vấn đề và báo hiệu gan đang bị suy yếu.
Ngoài ra, nếu không do phải suy nghĩ, ban ngày ngủ nhiều, môi trường sống tác động mà bị mất ngủ thì chính là do tình trạng nóng trong người gây ra. Bởi chân tay bứt rứt, khó chịu khiến não bộ không thể thư giãn để đi vào giấc ngủ. Chảy máu răng, chảy máu cam chính là biểu hiện nóng bên trong người nguy hiểm.
Hơn nữa, hệ tiêu hóa, đặc biệt là gan và đường ruột làm việc kém hiệu quả dẫn tới phân có màu bạc hơn và nước tiểu có màu vàng hơn. Đây chính là những triệu chứng nóng trong người. Tuy nhiên, cần chú ý để phân biệt rõ ràng vì trong một số trường hợp có thể do đồ ăn thức uống cũng gây ra hiện tượng trên.
Đối với bệnh nóng trong cũng cần lưu ý, chất xơ là thành phần không thể thay thế, đặc biệt là ở hệ tiêu hóa vì nó có thể kích thích làm tăng nhu động ruột, làm cho thức ăn dễ dàng đi qua ruột mà không bị ứ đọng.
Chất xơ trực tiếp đẩy chất độc trong ống tiêu hóa, hạn chế sự phát triển của các loại vi khuẩn gây hại trong đại tràng. Việc ăn ít chất xơ không chỉ gây nóng trong, mà còn làm tăng các bệnh lý về đường tiêu hóa.
Trong khi, đồ ăn nhiều dầu mỡ và gia vị có thể giúp tăng cảm giác ngon miệng với nhiều người, nhất là học sinh nhưng lại có tác hại khá lớn vì nó cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể dẫn đến nóng trong người, gây béo phì và một số bệnh khác như xơ vữa mạch máu, tiểu đường, tăng huyết áp…
Người bị nóng trong cần kiêng đồ ăn cay nóng. Ảnh minh họa: ITN
Điều chỉnh thói quen
Video đang HOT
Theo bác sĩ Lê Thị Thùy – Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), nóng trong người đang trở nên phổ biến, tình trạng này kéo dài dẫn đến độc tố tích tụ làm suy yếu hệ miễn dịch nên cơ thể dễ bị nhiễm trùng, nhiễm khuẩn. Đặc biệt là nhiễm trùng đường sinh dục, viêm đường tiết niệu hay hệ tiêu hóa.
Độc tố tích tụ lâu ngày thâm nhập vào máu, xuất hiện những dấu hiệu sốt cao, xuất huyết dưới da, chảy máu cam… Không bổ sung đủ nước kịp thời dẫn đến việc thiếu và mất nước, gây rối loạn chất điện giải, tiểu ít, ure trong máu cao gây tình trạng co giật, nghiêm trọng hơn là có thể bị nhiễm độc thần kinh dẫn đến tử vong.
Đưa ra lời khuyên cụ thể, bác sĩ Thùy cho rằng, khi có một hay nhiều biểu hiện nóng trong người với tần suất thường xuyên thì cần tìm hiểu nguyên nhân để giải quyết dứt điểm tình trạng này. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm thiểu tình trạng nóng trong người hiệu quả:
Đảm bảo chế độ ăn khoa học: Những biểu hiện nóng trong người rất có thể là hậu quả của một chế độ ăn không khoa học, ăn quá nhiều các món ăn cay, nóng, chiên rán…
Những ai thường xuyên bị nóng trong hãy xây dựng một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và khoa học, như tăng cường các loại rau củ có tính thanh nhiệt giải độc như dưa chuột, rau má, diếp cá, mướp đắng, bí đao… nhờ đó đẩy lùi được tình trạng nóng trong người.
Đồng thời, ăn các loại trái cây như cam, bưởi, đu đủ, nước dừa, chanh leo, và bổ sung các loại vitamin… những loại này không chỉ có tác dụng giải khát mà còn làm mát cơ thể. Cách trị nóng trong đơn giản và hiệu quả nhất là tạo thói quen uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để thanh lọc, tiêu độc.
Rèn luyện cơ thể: Lười vận động không chỉ làm cho cơ thể trì trệ, sức khỏe giảm sút, tinh thần mệt mỏi, mà còn là nguyên nhân của nhiều loại bệnh khác như cao huyết áp, béo phì, bệnh xương khớp, giảm tuần hoàn máu, chậm quá trình trao đổi chất, mất ngủ, nóng trong… Bạn nên luyện tập thể thao với cường độ phù hợp để cải thiện tình trạng sức khỏe, có cuộc sống khỏe mạnh và tinh thần thư thái, đầy năng lượng cho những ngày mới.
Hạn chế sử dụng chất kích thích: Các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và có thể gây ra tình trạng nóng trong người. Hạn chế sử dụng các chất kích thích không chỉ giúp bạn không bị nóng trong người, mà còn có thể giúp bảo vệ sức khỏe của bạn.
Hạn chế ảnh hưởng của môi trường: Môi trường nắng nóng cũng là một nguyên nhân gây nóng trong. Vì vậy, khi ra ngoài hay làm việc dưới ánh nắng chói chang, hãy chuẩn bị các vật dụng bảo vệ cơ thể như mũ, nón, ô, áo chống nắng, đeo khẩu trang… Bên cạnh đó, nên mặc những trang phục thoải mái, rộng rãi, thấm hút mồ hôi, thiết kế nhà cửa thoáng mát, đặt cây cảnh trong nhà, nghỉ ngơi và thư giãn hợp lý.
“Người bị nóng trong phải luôn nhớ cần kiêng đồ ăn cay nóng, hạn chế đồ ăn dầu mỡ, không uống các loại chất kích thích như cà phê, trà, nước tăng lực, hút thuốc lá để hạn chế chất độc vào gan; Đồng thời, tránh căng thẳng, giảm thiểu áp lực, ngủ đủ giấc, không thức khuya… để tránh tình trạng nội nhiệt nghiêm trọng hơn”, bác sĩ Lê Thị Thùy nhấn mạnh.
Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Hải, nguyên nhân dẫn đến nóng trong một phần là do không cung cấp đủ nước. Điều này khiến việc tản nhiệt của cơ thể kém hiệu quả gây nóng trong. Uống rượu bia thường xuyên không chỉ có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ, viêm gan, làm chức năng gan tổn thương, mà còn gây nóng trong người, tổn hại sức khỏe và tinh thần, không kiểm soát được hành vi, dễ gây tai nạn giao thông…
Đau dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng, lây truyền và cách điều trị
Dạ dày hay còn gọi bao tử - là đoạn phình ra của ống tiêu hóa giống hình chữ J, một tạng trong phúc mạc nằm ở tầng trên mạc treo kết tràng ngang ở vùng thượng vị và ô dưới hoành trái.
Phía trên nối với thực quản qua lỗ tâm vị, phía dưới nối tá tràng qua lỗ môn vị. Dạ dày có chức năng dự trữ, nghiền thức ăn thấm dịch vị nhờ sự co bóp cơ trơn và phân hủy thức ăn nhờ hệ enzyme tiêu hóa dịch vị với độ PH phù hợp ở lớp niêm mạc.
Dạ dày hay còn gọi bao tử - là đoạn phình ra của ống tiêu hóa giống hình chữ J, một tạng trong phúc mạc nằm ở tầng trên mạc treo kết tràng ngang ở vùng thượng vị và ô dưới hoành trái.
Cấu tạo dạ dày gồm:Tâm vị , đáy vị, thân vị, môn vị, thành trước dạ dày trước, thành sau, bờ cong vị bé, bờ cong vị lớn, động mạch, bạch huyết của dạ dày, các nốt bạch huyết dạ dày nằm dọc theo bờ cong vị bé, các nốt bạch huyết vị - mạc nối nằm dọc vòng mạch bờ cong vị lớn. Các nốt bạch huyết tụy lách nằm ở mạc nối vị lách.
Dạ dày vừa là nơi tiếp nhận lưu trữ chất dinh dưỡng của cơ thể vừa là nơi chuyển hóa các chất trong thức ăn. Chức năng của dạ dày gồm 2 chức năng chính:
Co bóp nghiền trộn cho thức ăn thấm acid dịch vị.
Chuyển hóa thức ăn nhờ hệ enzyme tiêu hóa trong dịch vị.
1. Nguyên nhân gây đau dạ dày
Đau dạ dày có thể xuất hiện tại vùng thượng vị ở chính giữa bụng, cũng có thể lệch sang bên trái hoặc bên phải, đau có thể lan ra sau lưng. Đau có thể gặp khi đói hoặc về ban đêm, cũng có thể đau sau khi ăn làm người bệnh cảm giác tức nặng, ấm ách không ăn được nhiều.
Đau dạ dày là tình trạng người bệnh gặp phải các cơn đau âm ỉ, nóng rát hoặc tức tại vùng bụng trên do rối loạn vận động của dạ dày và có tăng tiết axit dịch vị dạ dày hoặc do dạ dày bị tổn thương vì nhiều nguyên nhân khác nhau như thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng, hoặc các bệnh lý tiêu hóa:
Thói quen ăn uống thiếu khoa học. Ăn không điều độ, không đúng giờ, ăn quá khuya, ăn quá no hoặc để bụng trong trạng thái quá đói.
Ăn nhiều thức ăn chiên rán, cay nóng, đồ chua. Vừa ăn vừa đọc sách, chơi game, học bài, xem tivi...
Dị ứng và không dung nạp thực phẩm cũng có thể dẫn đến tình trạng đầy hơi và đau dạ dày. Chẳng hạn như bị dị ứng sữa, đậu phộng, đậu nành, lúa mì, hải sản, hạnh nhân...
Stress, lo âu kéo dài sẽ khiến các hormone và chất dẫn truyền thần kinh trong cơ thể được giải phóng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhu động ruột và hoạt động co bóp của dạ dày, dẫn đến hiện tượng đau bụng, ợ chua, đầy hơi... Ngoài ra, stress kéo dài còn có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, gây ra tình trạng đau dạ dày.
2. Triệu chứng đau dạ dày
Đau dạ dày thường có các triệu chứng điển hình:
Người bệnh cảm thấy đau âm ỉ và tức vùng bụng hoặc đau nóng rát, rất khó chịu. Thông thường cơn đau xuất hiện trong khoảng từ một đến hai tuần trong giai đoạn đầu của bệnh và tái đi tái lại.
Chán ăn, ăn không ngon miệng bởi thức ăn được tiêu hóa chậm, sau khi ăn, người bệnh có thể cảm thấy chướng bụng, đầy bụng, cảm giác nặng nề, đau thượng vị, bỏng rát vùng thượng vị sau đó lan lên xương ức và gây cảm giác buồn nôn.
Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng, sẽ cảm thấy vị đắng hoặc chua khi thức ăn hoặc hơi lên tận trên họng hoặc chỉ lên nửa chừng, kèm theo đau ở vùng ức mũi hoặc sau xương ức.
Cảm giác buồn nôn, nôn thường xuất hiện ở người bệnh bị viêm dạ dày cấp, viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày hay có thể là ung thư dạ dày. Khi người bệnh nôn nhiều sẽ kéo theo các biến chứng như rách niêm mạc thực quản, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Chảy máu tiêu hóa, người bệnh sẽ có những biểu hiện như: nôn ra máu tươi hoặc máu đen, trong phân có lẫn màu đỏ tươi hoặc đi ngoài phân đen. Ngoài ra, người bệnh có thể sẽ cảm thấy choáng váng, hoa mắt, tụt huyết áp khi trong tình trạng mất máu cấp.
3. Bệnh đau dạ dày có lây không?
Vi khuẩn HP là loại vi khuẩn sống trong dạ dày. Vi khuẩn HP xâm chiếm dạ dày và gây viêm loét dạ dày, tá tràng và ung thư dạ dày. Vi khuẩn HP rất phổ biến, rất dễ lây nhiễm từ người sang người qua những con đường chính như sau:
Đường miệng - miệng. Vi khuẩn HP có thể lây lan do tiếp xúc với nước bọt hoặc dịch tiết đường tiêu hóa của người bệnh. Đây là con đường lây nhiễm phổ biến nhất.
Đường phân - miệng. Vi khuẩn HP hiện diện trên phân của người bệnh. Người bệnh sau khi đi vệ sinh không rửa tay sạch sẽ có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào đồ ăn, nước uống. Ngoài ra, các loại trung gian truyền bệnh như gián, ruồi, chuột,... cũng có thể mang vi khuẩn HP trong phân vào thức ăn không được đậy kín.
Lây nhiễm qua đường khác. HP dạ dày còn có thể lây nhiễm chéo trong quá trình nội soi dạ dày, soi tai mũi họng, khám nha khoa... nếu dụng cụ y tế không được vệ sinh sạch khuẩn.
4. Phòng bệnh đau dạ dày
Đau dạ dày là bệnh phổ biến, gặp mọi lứa tuổi, gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, công việc, sinh hoạt của mọi người. Ngoài việc điều trị theo đơn thuốc hướng dẫn của bác sĩ thì việc phòng ngừa rất quan trọng. Đó là:
Chế độ ăn uống khoa học: ăn chậm, nhai kỹ, chia nhiều bữa nhỏ trong ngày nếu mắc đau dạ dày. Không tiêu thụ các thực phẩm chứa nhiều chất béo, axit, cay, nhiều mỡ. Hạn chế thuốc lá, rượu bia.
Uống nhiều nước.
Tập thể dục hằng ngày.
Rửa tay sạch sẽ, đúng cách. Từ các hình thức lây truyền của vi khuẩn HP, có thể thấy rửa tay thường xuyên chính là giải pháp để ngăn chặn loại vi khuẩn này. Bạn cần thường xuyên rửa tay với xà phòng để làm sạch khuẩn. rửa tay trước khi ăn và sau khi sử dụng nhà vệ sinh.
Hãy thận trọng khi tiếp xúc với những người nhiễm vi khuẩn HP: Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh như khăn mặt, bàn chải đánh răng,... Không dùng chung các dụng cụ ăn uống như thìa, đũa, bát, nước chấm...; không gắp thức ăn cho nhau; không nhai mớm cho trẻ.
Tránh căng thẳng, suy nghĩ, lo lắng, stress.
Hạn chế uống thuốc giảm đau.
5. Cách điều trị bệnh đau dạ dày
Bệnh đau dạ dày thuộc nhóm bệnh khá phức tạp và rất dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác, vì bệnh liên quan nhiều đến triệu chứng chức năng chủ quan của người bệnh và hơn nữa đây là bệnh mà người bệnh thường tự điều trị một thời gian dài không khỏi mới đến với thầy thuốc.
Đau dạ dày thuộc nhóm bệnh khá phức tạp và rất dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác, vì bệnh liên quan nhiều đến triệu chứng chức năng chủ quan của người bệnh.
5.1 Điều trị bằng thuốc
Có thể chỉ dùng một thuốc kháng axít như: Maalox, Stomafar, hoặc dùng thuốc chống tiết axít mạnh như: thuốc kháng thụ thể H2 như Cimetidin, Ranitidin, Famotidin hoặc thuốc ức chế bơm proton như: Omeprazol, Lansoprazol, Pantoprazol, Esomeprazo...
Đối với viêm loét dạ dày- tá tràng: Sử dụng thuốc ức chế bơm PPI (Bơm proton) để giảm tiết axit trong dịch vị dạ dày.
Đối với dạ dày nhiễm vi khuẩn HP: Sử dụng thuốc tiêu diệt khuẩn HP kết hợp thuốc PPI.
Đối với đau dạ dày do sử dụng nhiều loại thuốc có tác dụng phụ: Điều chỉnh lượng thuốc phù hợp hơn, sử dụng kèm PPI.
Lưu ý, không nên thấy uống thuốc vài ngày đỡ đau mà ngưng thuốc, không tiếp tục dùng thuốc theo đúng phác đồ điều trị. Nếu người bệnh không tuân thủ theo chỉ định dùng kháng sinh theo đơn mà nghe theo lời mách bảo hoặc đọc trong sách báo rồi người bệnh tự chẩn đoán bệnh và tự ý mua kháng sinh dùng bừa bãi, sẽ gây nên tình trạng kháng thuốc, gặp khó khăn cho điều trị về sau.
5.2 Điều trị đau dạ dày bằng các phương pháp khác
Để điều trị hiệu quả bệnh lý đau dạ dày, ngoài việc dùng thuốc, chế độ ăn uống, dinh dưỡng, sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng:
Không uống rượu, không hút thuốc lá.
Ăn đúng bữa, đúng giờ, không ăn no quá.
Tránh làm việc quá sức, căng thẳng lo âu kéo dài.
Sử dụng thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, ăn chín uống sôi.
Đi khám do triệu chứng nuốt nghẹn, bất ngờ phát hiện ung thư thực quản Bệnh nhân bị nuốt nghẹn, lâu dần không ăn được cơm, tự mua thuốc điều trị nhưng tình trạng không cải thiện, khi đến bệnh viện được kết luận ung thư thực quản. Ngày 7-3, Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) cho biết vừa tiếp nhận một nam bệnh nhân 59 tuổi đến khám do có triệu chứng nuốt nghẹn trong...