Nhận biết, phòng ngừa nhiễm trùng tiết niệu

Nhiễm trùng đường tiết niệu hay viêm đường tiết niệu là hiện tượng nhiễm trùng tại hệ thống bài tiết nước tiểu.

Khi nhiễm trùng chỉ xảy ra ở bàng quang người bệnh thường thấy đau và khó chịu. Nhưng khi nhiễm trùng lan lên thận có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu

Khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu, không phải ai cũng có các biểu hiện một cách điển hình và rõ rệt. Nhưng hầu hết người bệnh đều có một số biểu hiện nhiễm trùng tiết niệu rõ rệt: Luôn có cảm giác buồn tiểu và đi tiểu nhiều lần, mỗi lần chỉ được một lượng ít nước tiểu (tiểu tắt); cảm giác bỏng rát hoặc rát khi đi tiểu (tiểu buốt), có thể có máu trong nước tiểu khi đi tiểu gần hết hay trong toàn bộ nước tiểu (đái máu cuối bãi hoặc toàn bãi); nước tiểu có thể có màu đục và có mùi hôi. Ngoài ra có thể quan sát triệu chứng đặc biệt khác tùy theo phần nào của đường tiết niệu bị nhiễm.

Nếu là bị viêm bể thận cấp tính: đau vùng hông lưng hoặc mạng sườn, sốt cao, có thể kèm theo có run, buồn nôn và nôn. Nếu là viêm bàng quang: cảm giác tức nằng vùng bụng dưới hoặc đau tức, khó chịu vùng hạ vị, tiểu buốt, rắt và nước tiểu có mùi hôi. Nếu là viêm niệu đạo: cảm giác bỏng rát khi đi tiểu, nam giới có thể thấy dịch mủ chảy ra từ dương vật.

Nguyên nhân gây bệnh

Nhiễm trùng đường tiết niệu xuất hiện khi vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu qua niệu đạo và bắt đầu nhân lên ở bàng quang. Thông thường đường tiết niệu có những đặc tính để chống lại sự nhiễm trùng thông qua ức chế sự phát triển của vi khuẩn và loại bỏ những tác nhân vi khuẩn gây bệnh đó.

Tuy nhiên, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ xâm nhập của vi khuẩn vào đường tiết niệu, lưu trú và nhân lên cho đến khi gây ra nhiễm trùng thực sự. Một số ít trường hợp bị nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn đến từ đường máu.

Đại đa số các trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu là do vi khuẩn gram âm gây ra, hay gặp nhất là Escherichia coli (E.coli). Ngoài ra còn do Klebsiella Proteus, Pseumodonas hoặc Enterobacter. Vi khuẩn gram ít gặp hơn. Hiếm hơn là các vi khuẩn bệnh viện, nấm, virus…

Nhiễm khuẩn tiết niệu có thể biến chứng nguy hiểm.

Viêm bàng quang có thể xuất hiện ở phụ nữ sau khi quan hệ tình dục. Nhưng ngay cả ở những cô gái trẻ hay những cô gái chưa quan hệ tình dục cũng có nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu thấp bởi vì hậu môn của phụ nữ rất gần lỗ niệu đạo. Phần lớn các trường hợp viêm bàng quang là do Escherichia coli gây ra. Đây là loại vi khuẩn thường gặp trong đường tiêu hóa.

Trong trường hợp viêm niệu đạo loại vi khuẩn gây bệnh thường cũng là loại gây nhiễm trùng ở thận và bàng quang. Ngoài ra, do niệu đạo của phụ nữ nằm gần âm đạo, các bệnh lây qua đường tình dục Herpes simplex, Chlamydia cũng là những nguyên nhân có thể gặp.

Đối với nam giới, thường bị nhiễm do các loại vi khuẩn thường gặp trong quá trình quan hệ tình dục. Phần lớn các nhiễm trùng ở nam giới là do lậu cầu và Chlamydia

Bệnh nhiễm trùng tiết niệu có nguy hiểm?

Nếu được điều trị ngay và đúng thì hiếm khi nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây ra biến chứng. Nhưng nếu không được điều trị bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu có thể trở nên trầm trọng và gây ra nhiều phiền toái.

Nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm thận bể cấp tính hay mạn tính. Trẻ em và những người lớn tuổi là những người có nguy cơ tổn thương thận cao nhất. Vì triệu chứng của bệnh thường bị bỏ qua hay có nguy cơ nhầm lẫn với bệnh lý khác. Phụ nữ bị nhiễm trùng đường tiết niệu trong thời gian mang thai có nguy cơ sinh con thiếu cân hoặc đẻ non hơn.

Nhiễm trùng đường tiết niệu không đúng hoặc không đủ thời gian cấp tính, nhất là các yếu tố thuận lợi không được loại bỏ, có thể dẫn tới áp- xe hóa, nhiễm trùng máu, suy thận, thậm chí tử vong. Khi trở thành bệnh lý mạn tính, hậu quả tất yếu sẽ dẫn đến suy thận mạn tính.

Dự phòng

Các bước làm giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu nhất là đối với phụ nữ: Uống nhiều nước mỗi ngày. Không nhịn tiểu mỗi khi buồn tiểu. Mỗi khi tiểu tiện hay khi đại tiện cần lau từ trước ra sau để tránh lây lan vi khuẩn từ hậu môn lên âm đạo, niệu đạo. Đi tiểu ngay sau khi quan hệ tình dục. Tránh kích thích niêm mạc đường sinh dục, đặc biệt là việc dùng các loại sản phẩm xịt thơm, vòi xịt, phấn…