Người Gaza khóc, cười sau lệnh ngừng bắn

Vài giờ sau lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas rạng sáng 21/5, cư dân Gaza thức giấc. Nhiều người lần đầu rời nơi trú ẩn sau hơn một tuần.

Sức sống trở lại những con phố từng không có âm thanh nào khác ngoài tiếng bom. Giao thông nhộn nhịp khi người Palestine đôn đáo lo công việc, kiểm tra tình trạng các thành viên trong gia đình hoặc tận mắt chứng kiến những thiệt hại mà họ đã thấy trên TV và điện thoại.

Theo lời năn nỉ của con gái và hai đứa cháu, Rami Nakhlal miễn cưỡng đồng ý đưa lũ trẻ đi dạo dọc đường Omar Mukhtar, khu thương mại chính của thành phố Gaza, nơi có hiệu sách mà họ từng mua đồ chơi và đồ dùng học tập. Các bé gái trong độ tuổi từ 8 đến 11 vốn biết cửa hàng đã bị phá hủy, nhưng không hiểu lý do.

“Tôi không thể nói với chúng”, Nakhlal cho biết.

Bé trai ngồi giữa đống đổ nát tại thị trấn Beit Hanoun ở Gaza, sau lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas hôm 21/5. Ảnh: AP .

Mặt tiền của hiệu sách đã bị thổi bay, để lộ phần bên trong với một số giá sách tan nát. Phần còn lại vẫn nguyên vẹn với sách bút được xếp ngay ngắn. Đối diện bên kia đường, một tòa nhà bị san phẳng, chỉ còn là đống đổ nát. Những chảo vệ tinh trên mái giờ đây nằm sát mặt đường.

Đứng giữa những thanh kim loại cong vẹo và đống kính vỡ, Raghad, con gái của Nakhlal, quyết định quay lại khung cảnh tan hoang. “Mọi người có thể thấy trung tâm mua sắm bị phá hủy sau lưng chúng tôi. Các cửa hàng đều không còn”, bé gái nói trong đoạn video.

Nakhlal cho biết gia đình anh đã không ngủ suốt 10 đêm, chỉ chợp mắt vài giờ sau bình minh, thời điểm các cuộc tấn công thường ngớt dần. Anh vừa tới kiểm tra phòng thí nghiệm thú y mà anh quản lý cho cơ quan nông nghiệp Gaza. “Tạ ơn Thượng đế, chỉ có cửa sổ bị vỡ. Tôi có thể trở lại làm việc vào chủ nhật”, Nakhlal nói.

Lệnh ngừng bắn giữa Israel và nhóm dân quân Hamas có hiệu lực từ 2h sáng 21/5, giúp chấm dứt các cuộc không kích vào Gaza lẫn những loạt rocket vào lãnh thổ Israel. Nhiều người Israel và Palestine hoan nghênh thỏa thuận do Ai Cập làm trung gian này, dù một số người phe cánh hữu Israel chỉ trích Thủ tướng Benjamin Netanyahu kết thúc chiến dịch quá sớm, trước khi loại bỏ hoàn toàn mối đe dọa từ Hamas.

Bất chấp điều đó, Netanyahu tuyên bố quân đội Israel đã giành chiến thắng “phi thường” trước nhóm dân quân, trong khi Hamas cũng tuyên bố chiến thắng.

Tuy nhiên, chỉ đến tối hôm đó, căng thẳng lại bùng phát tại Jerusalem sau buổi cầu nguyện ở nhà thờ Al Aqsa. Người dân Palestine ném đá vào cảnh sát Israel, trong lúc lực lượng này bắn hơi cay và đạn cao su. Hồi đầu tháng, chính bất ổn tại khu thánh địa linh thiêng này đã thổi bùng xung đột giữa Israel và Hamas.

Zaid Rakhawi, cư dân 69 tuổi tại Gaza, cho biết trong khoảng thời gian hai bên giao tranh, ông cũng chỉ ngủ được vài giờ sau buổi cầu nguyện vào bình minh. Đêm đầu tiên sau khi lệnh ngừng bắn được công bố, không khí trở ở Gaza nên náo nhiệt với tiếng còi xe, tiếng huýt sáo trong lúc người dân đổ ra đường reo mừng. Một số xe được trang trí bằng cờ Palestine.

“Đây là một chiến thắng”, Rakhawi cho biết, khi nhìn quanh một con phố đổ nát. “Họ phá hủy các tòa nhà của chúng tôi, nhưng chúng tôi đã chống lại một trong những quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới”.

Lãnh thổ Israel – Palestine hiện nay (trái) và do Liên Hợp Quốc đề xuất. Đồ họa: Việt Chung . Bấm vào ảnh để xem chi tiết.

Ở đằng xa, Said Deyazada đang quét dọn đống kính vỡ từ cửa sổ hàng quần áo mà gia đình sở hữu hơn 50 năm qua. Hầu hết chữ gắn trên tấm biển đã bị thổi bay. Tuy nhiên, nhà Deyazada vẫn dự định sớm mở lại cửa hàng.

Said cho biết anh đã dành buổi sáng hòa bình đầu tiên để đặt hàng mới từ Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. “Cuộc sống vẫn phải tiếp diễn”, người đàn ông 35 tuổi nói. Basim, bố của Said, còn đánh giá chiến dịch quân sự kéo dài 7 tuần của Israel hồi năm 2014 dữ dội hơn nhiều.

Tuy nhiên, Basim cảm nhận được nét khác biệt của xung đột lần này, với những người Palestine tại Jerusalem đứng lên chống lại sự kiểm soát của Israel. Người đàn ông 68 tuổi ca ngợi Hamas, nhóm dân quân kiểm soát Gaza, vì đã phóng hơn 4.000 rocket vào Israel.

“Đây là lần đầu tiên người Palestine thực hiện một cuộc cách mạng chống lại chính phủ Israel”, ông nói. Khi được hỏi liệu cuộc xung đột vừa qua có mang lại thêm tiếng tăm cho Hamas hay không, hai bố con đồng thanh “có”, dù vài năm gần đây Hamas đánh mất nhiều sự ủng hộ vì nền kinh tế sa sút và cơ sở hạ tầng xuống cấp ở Gaza.

Đối với nhiều người, lệnh ngừng bắn không giúp chấm dứt nỗi đau khổ. Tại bệnh viện Shifa, cơ sở y tế lớn nhất Gaza, các phòng bệnh hôm 21/5 đều kín chỗ.

Amjed Murtaja, 40 tuổi, nằm trên giường bệnh cạnh cửa sổ đang mở, hồi tưởng khoảnh khắc anh cảm thấy căn hộ ở tầng 4 của mình bắt sập xuống sau khi trúng tên lửa. Anh chạy đến ôm vợ và con trai 2 tuổi, nhưng tiếng nổ thứ hai xuất hiện chỉ sau đó vài giây. “Chúng tôi ngã xuống cùng nhau”, Murtaja nói.

Gia đình Murtaja mắc kẹt trong đống đổ nát suốt 4 giờ, cho đến khi hàng xóm và lực lượng cứu hộ kéo họ ra ngoài. Vợ của Murtaja bị gãy chân và lưng, cần nhiều tháng để đi lại được. Con trai anh hoảng loạn nhưng may mắn không bị thương vì được bố ôm vào lòng.

Vợ của Murtaja được điều trị ở một tầng khác, trong khu vực dành cho phụ nữ. Nằm đối diện cô là Mona Amin, 47 tuổi, bị bỏng nặng, gãy chân và bị thương ở đầu vì mảnh đạn khi một tên lửa phóng trúng căn hộ của bà. Chồng và ba người con gái của Amin đều đã thiệt mạng.

“Chúng tôi bị thương, nhưng ít ra vẫn còn sống sót”, Murtaja nói.