Người Gaza khóc, cười sau lệnh ngừng b.ắn
Vài giờ sau lệnh ngừng b.ắn giữa Israel và Hamas rạng sáng 21/5, cư dân Gaza thức giấc. Nhiều người lần đầu rời nơi trú ẩn sau hơn một tuần.
Sức sống trở lại những con phố từng không có âm thanh nào khác ngoài tiếng bom. Giao thông nhộn nhịp khi người Palestine đôn đáo lo công việc, kiểm tra tình trạng các thành viên trong gia đình hoặc tận mắt chứng kiến những thiệt hại mà họ đã thấy trên TV và điện thoại.
Theo lời năn nỉ của con gái và hai đứa cháu, Rami Nakhlal miễn cưỡng đồng ý đưa lũ trẻ đi dạo dọc đường Omar Mukhtar, khu thương mại chính của thành phố Gaza, nơi có hiệu sách mà họ từng mua đồ chơi và đồ dùng học tập. Các b.é g.ái trong độ t.uổi từ 8 đến 11 vốn biết cửa hàng đã bị phá hủy, nhưng không hiểu lý do.
“Tôi không thể nói với chúng”, Nakhlal cho biết.
B.é t.rai ngồi giữa đống đổ nát tại thị trấn Beit Hanoun ở Gaza, sau lệnh ngừng b.ắn giữa Israel và Hamas hôm 21/5. Ảnh: AP .
Mặt t.iền của hiệu sách đã bị thổi bay, để lộ phần bên trong với một số giá sách tan nát. Phần còn lại vẫn nguyên vẹn với sách bút được xếp ngay ngắn. Đối diện bên kia đường, một tòa nhà bị san phẳng, chỉ còn là đống đổ nát. Những chảo vệ tinh trên mái giờ đây nằm sát mặt đường.
Đứng giữa những thanh kim loại cong vẹo và đống kính vỡ, Raghad, con gái của Nakhlal, quyết định quay lại khung cảnh tan hoang. “Mọi người có thể thấy trung tâm mua sắm bị phá hủy sau lưng chúng tôi. Các cửa hàng đều không còn”, b.é g.ái nói trong đoạn video.
Nakhlal cho biết gia đình anh đã không ngủ suốt 10 đêm, chỉ chợp mắt vài giờ sau bình minh, thời điểm các cuộc tấn công thường ngớt dần. Anh vừa tới kiểm tra phòng thí nghiệm thú y mà anh quản lý cho cơ quan nông nghiệp Gaza. “Tạ ơn Thượng đế, chỉ có cửa sổ bị vỡ. Tôi có thể trở lại làm việc vào chủ nhật”, Nakhlal nói.
Lệnh ngừng b.ắn giữa Israel và nhóm dân quân Hamas có hiệu lực từ 2h sáng 21/5, giúp chấm dứt các cuộc không kích vào Gaza lẫn những loạt rocket vào lãnh thổ Israel. Nhiều người Israel và Palestine hoan nghênh thỏa thuận do Ai Cập làm trung gian này, dù một số người phe cánh hữu Israel chỉ trích Thủ tướng Benjamin Netanyahu kết thúc chiến dịch quá sớm, trước khi loại bỏ hoàn toàn mối đe dọa từ Hamas.
Video đang HOT
Bất chấp điều đó, Netanyahu tuyên bố quân đội Israel đã giành chiến thắng “phi thường” trước nhóm dân quân, trong khi Hamas cũng tuyên bố chiến thắng.
Tuy nhiên, chỉ đến tối hôm đó, căng thẳng lại bùng phát tại Jerusalem sau buổi cầu nguyện ở nhà thờ Al Aqsa. Người dân Palestine ném đá vào cảnh sát Israel, trong lúc lực lượng này b.ắn hơi cay và đạn cao su. Hồi đầu tháng, chính bất ổn tại khu thánh địa linh thiêng này đã thổi bùng xung đột giữa Israel và Hamas.
Zaid Rakhawi, cư dân 69 t.uổi tại Gaza, cho biết trong khoảng thời gian hai bên giao tranh, ông cũng chỉ ngủ được vài giờ sau buổi cầu nguyện vào bình minh. Đêm đầu tiên sau khi lệnh ngừng b.ắn được công bố, không khí trở ở Gaza nên náo nhiệt với tiếng còi xe, tiếng huýt sáo trong lúc người dân đổ ra đường reo mừng. Một số xe được trang trí bằng cờ Palestine.
“Đây là một chiến thắng”, Rakhawi cho biết, khi nhìn quanh một con phố đổ nát. “Họ phá hủy các tòa nhà của chúng tôi, nhưng chúng tôi đã chống lại một trong những quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới”.
Lãnh thổ Israel – Palestine hiện nay (trái) và do Liên Hợp Quốc đề xuất. Đồ họa: Việt Chung . Bấm vào ảnh để xem chi tiết.
Ở đằng xa, Said Deyazada đang quét dọn đống kính vỡ từ cửa sổ hàng quần áo mà gia đình sở hữu hơn 50 năm qua. Hầu hết chữ gắn trên tấm biển đã bị thổi bay. Tuy nhiên, nhà Deyazada vẫn dự định sớm mở lại cửa hàng.
Said cho biết anh đã dành buổi sáng hòa bình đầu tiên để đặt hàng mới từ Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. “Cuộc sống vẫn phải tiếp diễn”, người đàn ông 35 t.uổi nói. Basim, bố của Said, còn đ.ánh giá chiến dịch quân sự kéo dài 7 tuần của Israel hồi năm 2014 dữ dội hơn nhiều.
Tuy nhiên, Basim cảm nhận được nét khác biệt của xung đột lần này, với những người Palestine tại Jerusalem đứng lên chống lại sự kiểm soát của Israel. Người đàn ông 68 t.uổi ca ngợi Hamas, nhóm dân quân kiểm soát Gaza, vì đã phóng hơn 4.000 rocket vào Israel.
“Đây là lần đầu tiên người Palestine thực hiện một cuộc cách mạng chống lại chính phủ Israel”, ông nói. Khi được hỏi liệu cuộc xung đột vừa qua có mang lại thêm tiếng tăm cho Hamas hay không, hai bố con đồng thanh “có”, dù vài năm gần đây Hamas đ.ánh mất nhiều sự ủng hộ vì nền kinh tế sa sút và cơ sở hạ tầng xuống cấp ở Gaza.
Đối với nhiều người, lệnh ngừng b.ắn không giúp chấm dứt nỗi đau khổ. Tại bệnh viện Shifa, cơ sở y tế lớn nhất Gaza, các phòng bệnh hôm 21/5 đều kín chỗ.
Amjed Murtaja, 40 t.uổi, nằm trên giường bệnh cạnh cửa sổ đang mở, hồi tưởng khoảnh khắc anh cảm thấy căn hộ ở tầng 4 của mình bắt sập xuống sau khi trúng tên lửa. Anh chạy đến ôm vợ và con trai 2 t.uổi, nhưng tiếng nổ thứ hai xuất hiện chỉ sau đó vài giây. “Chúng tôi ngã xuống cùng nhau”, Murtaja nói.
Gia đình Murtaja mắc kẹt trong đống đổ nát suốt 4 giờ, cho đến khi hàng xóm và lực lượng cứu hộ kéo họ ra ngoài. Vợ của Murtaja bị gãy chân và lưng, cần nhiều tháng để đi lại được. Con trai anh hoảng loạn nhưng may mắn không bị thương vì được bố ôm vào lòng.
Vợ của Murtaja được điều trị ở một tầng khác, trong khu vực dành cho phụ nữ. Nằm đối diện cô là Mona Amin, 47 t.uổi, bị bỏng nặng, gãy chân và bị thương ở đầu vì mảnh đạn khi một tên lửa phóng trúng căn hộ của bà. Chồng và ba người con gái của Amin đều đã t.hiệt m.ạng.
“Chúng tôi bị thương, nhưng ít ra vẫn còn sống sót”, Murtaja nói.
Israel, Palestine thiệt hại hàng trăm triệu USD vì 11 ngày xung đột
Nền kinh tế Israel và cơ sở hạ tầng của Palestine thiệt hại nặng trong những ngày giao tranh, chưa kể tới chi phí quân sự.
Israel và phong trào Hamas ở Dải Gaza hôm qua thống nhất ngừng b.ắn. Hai bên không công bố chi phí cho hoạt động quân sự suốt 11 ngày giao tranh, trong khi nhiều thống kê cho thấy nền kinh tế và cơ sở hạ tầng cả hai phía đều chịu tổn thất nặng nề.
Bộ Nhà ở Gaza cho biết 16.800 ngôi nhà đã bị hư hại, trong đó 1.000 nhà bị phá hủy hoàn toàn và 1.800 căn hộ không đảm bảo điều kiện sinh sống cho người dân. Mohammad Thabet, phát ngôn viên nhà máy phân phối điện ở Dải Gaza, cho biết các hộ gia đình chỉ có điện 3-4h/ngày, thay vì 12 giờ/ngày trước xung đột.
Một khu dân cư tại Dải Gaza bị san phẳng sau đòn không kích của Israel hôm 14/5. Ảnh: AFP .
Văn phòng truyền thông Hamas thông báo những đợt công kích của Israel đã gây thiệt hại 40 triệu USD cho các nhà máy và cơ sở công nghiệp tại Dải Gaza, cùng với đó là 22 triệu USD thiệt hại trong ngành năng lượng. Bộ Nông nghiệp Gaza ước tính thiệt hại 27 triệu USD với các nhà kính, đất canh tác và nông trại.
Liên Hợp Quốc và các tổ chức nhân đạo cho biết người dân Palestine hiện không có hoặc chỉ được tiếp cận với nguồn nước sạch rất giới hạn. "Các gia đình ở Gaza, cũng như nhân viên của chúng tôi, cho biết họ đang trong tình trạng nguy cấp. Nhu yếu phẩm cơ bản và nguồn điện đang cạn dần, tăng thêm khó khăn cho thảm họa nhân đạo ở đây", Jason Lee, quan chức điều phối hoạt động của nhóm cứu trợ Save the Children, cho hay.
Cơ quan Liên hợp quốc về người tị nạn Palestine (UNRWA) đã kêu gọi bổ sung 38 triệu USD ngân sách để hỗ trợ các nhu cầu nhân đạo cấp thiết ở Dải Gaza và khu Bờ Tây, điểm nóng đụng độ trong những ngày gần đây.
Văn phòng Thống kê Trung ương thuộc chính phủ Israel cho biết nền kinh tế nước này suy giảm 6,5% trong quý I/2021 do đại dịch Covid-19, trong khi giới chuyên gia cảnh báo xung đột với Hamas sẽ cản trở nỗ lực phục hồi kinh tế sau cuộc khủng hoảng y tế.
Hiệp hội Các nhà sản xuất Israel (MAI) hôm 13/5 cho biết nền kinh tế đã tổn hại 166 triệu USD chỉ trong hai ngày giao tranh, bởi khu vực miền trung và miền nam liên tục hứng chịu những đợt phóng rocket dữ dội từ Dải Gaza. Con số này chưa tính đến thiệt hại với cơ sở hạ tầng.
"Ngành công nghiệp Israel vẫn hoạt động với tỷ lệ nhân công làm việc thấp", chủ tịch MAI Ron Tomer cho hay.
Cột khói bốc lên từ cơ sở dầu mỏ Israel bị trúng rocket hôm 12/5. Ảnh: Maxar .
Các nguồn tin trong ngành thương mại và vận tải cho biết nhiều tàu chở dầu phải chuyển hướng khỏi các cảng bị tập kích rocket. Một đường ống thuộc công ty năng lượng nhà nước Israel cũng bị trúng đạn. Những điều này đều ảnh hưởng tới an ninh năng lượng của Israel.
Nhiều hãng hàng không quốc tế đình chỉ chuyến bay đến và đi từ sân bay Ben Gurion ở Tel Aviv, trong khi nhiều phi cơ phải chuyến hướng đến sân bay Ramon ở Eilat, cách đó nhiều giờ lái xe.
Ngân hàng trung ương và Bộ Tài chính Israel chưa công bố dữ liệu toàn diện và cập nhật về thiệt hại sau 11 ngày xung đột với Hamas. Trong cuộc chiến 7 tuần giữa năm 2014, ngân hàng trung ương Israel ước tính nền kinh tế chịu thiệt hại khoảng một tỷ USD, trong khi lĩnh vực du lịch cũng bị tổn thất với mức độ không kém
Hamas nói đủ rocket tập kích Israel nhiều tháng Trước khi lệnh ngừng b.ắn được công bố, quan chức Hamas khẳng định họ không thiếu rocket và đủ sức tập kích Israel trong nhiều tháng liên tiếp. "Tôi khẳng định những gì các bạn thấy trong những ngày đầu xung đột, với các đợt công kích Tel Aviv và nhiều khu vực ở Jerusalem, có thể kéo dài không phải trong nhiều...
