Lời khai của nữ doanh nhân trốn truy nã 28 năm

Bị cáo Trần Xuân Hoa (73 tuổi, cựu doanh nhân) vừa bị TAND TP HCM tuyên án chung thân về tội ‘Lừa đảo’ và ‘Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản’.

Bị cáo Hoa tại phiên xử. (Ảnh: Trần Tiến)

Bị cáo từng là doanh nhân có tiếng trong lĩnh vực kinh doanh chế biến nông sản, lương thực, phân bón… tại các tỉnh miền Tây và TP HCM hơn 30 năm trước. Bị cáo từng làm Giám đốc Xí nghiệp tư doanh Quyết Thắng, Tiền Giang, sau này là GĐ Cty TNHH Quyết Thắng tại TP HCM.

Theo cáo trạng, từ 1990 – 1994, trong quá trình điều hành Cty, bị cáo đã ký kết nhiều hợp đồng tín dụng, mua bán phân bón, gạo… với hàng chục đơn vị kinh tế quốc doanh, Nhà nước, cá nhân, tập thể. Tuy nhiên, bị cáo chỉ thực hiện một phần hoặc không thực hiện hợp đồng, chiếm đoạt tiền, hàng rồi bỏ trốn.

Khoảng tháng 2/1994, bị cáo với tư cách là GĐ Cty Quyết Thắng đã ký nhiều hợp đồng gia công, mua bán hơn 1,5 triệu tấn gạo với Cty Lương thực Trung ương 3 chi nhánh TP HCM (Vinafood III). Quá trình thực hiện hợp đồng, bị cáo dùng lượng lớn số gạo đối tác gửi tại kho của mình để bán cho DN khác, hoặc mang đi thế chấp cho ngân hàng, chiếm đoạt hơn 24 tỷ.

Bị cáo còn mua 10.000 tấn phân bón của Vinafood III nhưng không trả tiền đủ, chiếm đoạt thêm 2 tỷ đồng tiền hàng. Tương tự, bị cáo ký hợp đồng bán hơn 20.000 tấn gạo cho Cục Dự trữ quốc gia – Chi cục I, tổng trị giá hơn 40 tỷ đồng và được đối tác trả trước hơn 28 tỷ. Tuy nhiên, bị cáo mới thực hiện được một phần hợp đồng, không hoàn trả phần tiền dư đã nhận, chiếm đoạt của đơn vị này hơn 11,2 tỷ đồng.

Bị cáo còn bị xác định lợi dụng sự tin tưởng của nhiều tổ chức, cá nhân chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng thông qua các hợp đồng mua bán, vay mượn tiền vàng. Cũng trong thời gian này, bị cáo cùng nhiều nhân viên thực hiện loạt hành vi lừa đảo chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng của nhiều ngân hàng, tổ chức, cá nhân. Đến ngày 26/10/1994, bị cáo bỏ trốn qua Campuchia, sau đó sang Mỹ.

Cáo trạng xác định bị cáo đã có hành vi chiếm đoạt tổng cộng hơn 4,8 triệu USD, 82 tỷ đồng và 852 lượng vàng (tương tương 131 tỷ đồng tại thời điểm gây án) của hơn 20 đơn vị, tổ chức, DN và 11 cá nhân. Nữ doanh nhân bị khởi tố về 3 tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa”, “Lừa đảo chiếm tài sản công dân” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản của công dân”, theo BLHS 1985, với khung hình phạt tổng hợp cao nhất lên đến tử hình.

Năm 1997, TAND TP HCM và TAND tối cao tại TP HCM xét xử một số nhân viên của Hoa với vai trò đồng phạm, trong đó em trai của bị cáo phải lĩnh án tử hình. Các cơ quan tố tụng đồng thời tịch thu kê biên, xử lý nhiều bất động sản, ô tô và hàng hóa để khắc phục thiệt hại vụ án.

Tháng 4/2021, nữ doanh nhân bị trục xuất về nước, các cơ quan tố tụng đã phục hồi điều tra, áp dụng quy định có lợi cho bị can – thay đổi quyết định khởi tố, điều tra truy tố về 2 tội “Lừa đảo” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo BLHS 2015, khung hình phạt cao nhất là tù chung thân.

Phiên xử vừa qua không có bị hại và người liên quan, bởi quyền lợi của họ đã được giải quyết trong bản án năm 1997.

Trả lời HĐXX, bị cáo cho biết, 30 năm trước có thực hiện nhiều hợp đồng hợp tác với các đơn vị và nợ vài chục tỷ đồng. Đêm 26/10/1994, bị cáo đi theo đường bộ trốn sang Campuchia, sau đó qua Mỹ. Suốt thời gian bỏ trốn bị cáo sống lang thang, không nhà cửa, giấy tờ tùy thân nên đến tháng 4/2021 thì bị trục xuất về nước.

Bị cáo nói, lúc trốn khỏi Việt Nam còn một số lượng lớn tài sản, trong đó có 3 kho lúa gạo nhưng không biết xử lý thế nào. Chủ tọa phiên tòa cho biết, vấn đề tài sản đã được giải quyết trong bản án trước nên phiên tòa này sẽ không đề cập.

Bị cáo sau đó xin tòa khoan hồng, xem xét giảm nhẹ hình phạt. Hiện bị cáo bị thoái hóa 2 khớp, thoát vị đĩa đệm và nhiều bệnh khác không thể tự đi lại. “Em trai bị cáo đã phải nhận mức án tử hình trong vụ án do bị cáo gây ra. Mấy mươi năm qua bị cáo không được nhìn người thân một lần. Từ ngày về nước, bị cáo cũng chưa được gặp lại con trai”, bị cáo trình bày.

Phát biểu quan điểm về vụ án, đại diện VKS cho rằng hành vi của bị cáo là rất nghiêm trọng, chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn. Tuy nhiên, bị cáo hiện sức khỏe yếu, hoàn cảnh khó khăn… nên đề nghị tòa giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự, tuyên phạt 24 – 26 năm tù về 2 tội danh.

Phía LS cho biết, trong thời gian bị giam, bị cáo nhiều lần phải nhập viện điều trị; có người con trai duy nhất nhiều năm qua cũng phải sống lang thang gầm cầu, hiện bị liệt nửa người… nên xin tòa xem xét giảm nhẹ.

HĐXX tuyên phạt bị cáo mức án tù chung thân về 2 tội danh. “Bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tuổi già, sức khỏe yếu, hoàn cảnh khó khăn nhưng cần phải xử mức cao nhất của khung hình phạt mới công bằng với những người cùng thực hiện hành vi phạm tội trong vụ án”, HĐXX nhận định.