Kinh tế Mỹ tăng trưởng vượt kỳ vọng trong quý IV/2023

Kinh tế Mỹ đã tăng trưởng nhanh hơn dự kiến trong quý IV/2023 trong bối cảnh chi tiêu tiêu dùng tăng mạnh và bất chấp những dự đoán về suy thoái kinh tế vào năm 2023 sau khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng mạnh lãi suất.

Container hàng hóa được xếp tại cảng Los Angeles, Mỹ. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Trong ước tính trước về Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) quý IV/2023, Cục Phân tích Kinh tế của Bộ Thương mại Mỹ ngày 25/1 cho biết GDP trong quý vừa qua đã tăng với tốc độ 3,3%. Còn mức tăng trưởng cả năm 2023 đạt 2,5%. Kinh tế Mỹ đã tăng trưởng với tốc độ 4,9% trong quý III/2023.

Số liệu này cho thấy tăng trưởng kinh tế Mỹ ấn tượng hơn nhiều so với ước tính 2% của thị trường tài chính Phố Wall và các nhà kinh tế tham gia khảo sát của hãng tin Reuters.

So với tốc độ tăng trưởng 1,9% trong năm 2022, đây là kết quả thật sự ấn tượng khi kinh tế Mỹ vẫn đang cố gắng thoát hoàn toàn khỏi “bóng ma” đại dịch COVID-19.

Mức tăng trưởng của Mỹ đã phản ánh khả năng phục hồi thị trường lao động, với tỷ lệ sa thải thấp và mức tăng lương mạnh, qua đó thúc đẩy sức chi tiêu của người tiêu dùng. Điều này đi ngược với dự báo của các quan chức và một số nhà kinh tế về một cuộc suy thoái kể từ giữa năm 2022.

Giới chuyên gia đánh giá động lực tăng trưởng kinh tế quý vừa qua tới từ khu vực chi tiêu tiêu dùng, khi người dân Mỹ tăng mạnh chi tiêu hộ gia đình vào mùa mua sắm cuối năm. Chi tiêu tiêu dùng cá nhân tăng 2,8% trong quý này. Chi tiêu chính quyền bang và địa phương góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng 3,7%. Tổng đầu tư của khu vực tư nhân nội địa trong 3 tháng cuối năm 2023 tăng 2,1%, trở thành một yếu tố quan trọng nữa giúp kinh tế Mỹ có kết quả ấn tượng khi kết thúc năm.

Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân tăng 2,7% tính theo năm, giảm mạnh từ mức 5,9% một năm trước. Lạm phát lõi không bao gồm thực phẩm và năng lượng tăng 3,2%. Tuy nhiên, cả hai chỉ số này đều thấp hơn xét theo quý. Các thị trường tại Mỹ phản ứng khá thận trọng với báo cáo mới của Bộ Thương mại. Các mã chứng khoán tăng nhẹ, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ giảm.

Báo cáo, là số liệu mới nhất trong chuỗi công bố dữ liệu kinh tế, cho thấy nền kinh tế Mỹ đã kết thúc năm 2023 khá vững chắc khi các nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ mọi động thái chính sách của Fed để có thể “hạ cánh mềm” nền kinh tế được hay không, cũng như đưa lạm phát quay lại ngưỡng mục tiêu 2% mà không gây suy thoái kinh tế nghiêm trọng.

Cùng ngày, Bộ Lao động Mỹ đã công bố một báo cáo khác cho biết số lượng đơn xin trợ cấp thất nghiệp ban đầu đã tăng 25.000 đơn lên mức điều chỉnh theo mùa là 214.000 đơn trong tuần kết thúc ngày 20/1. Con số này cao hơn so với dự báo 200.000 đơn mà các nhà kinh tế đưa ra.

Chi tiêu của chính phủ tăng lên cũng như lãi suất gần bằng 0 trong đại dịch COVID-19, mà cho phép một số tập đoàn và hộ gia đình “hưởng” lãi suất thấp, cũng đã giúp ngăn chặn suy thoái kinh tế.

Các nhà kinh tế phần lớn đưa ra những dự báo ảm đạm dựa trên tốc độ tăng lãi suất nhanh chóng của Fed, rằng điều này sẽ làm giảm nhu cầu. Tuy nhiên, sau đó hầu hết các nhà kinh tế đã rút lại dự báo về một cuộc suy thoái và thay vào đó là dự đoán tốc độ tăng trưởng sẽ chậm lại trong năm 2024.

Tại cuộc họp vào tuần tới, Fed dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất chính sách ở phạm vi 5,25 – 5,50% hiện nay.

Báo cáo GDP nói trên cũng cho thấy sức ép lạm phát giảm dần trong quý trước. Nhiều người dự đoán Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất trong nửa đầu năm 2024. Kể từ tháng 3/2022, Fed đã tăng lãi suất thêm 525 điểm cơ bản.