Kinh tế Dải Gaza và Bờ Tây có thể thụt lùi hàng chục năm do xung đột Israel – Hamas

Theo một phân tích mới của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), cuộc chiến giữa Israel và Hamas có thể khiến nền kinh tế của người Palestine ở Gaza và Bờ Tây bị thụt lùi hàng thập kỷ.

Những tòa nhà bị phá hủy sau các cuộc không kích của Israel xuống thành phố Gaza ngày 4/11. Ảnh: THX/TTXVN

Theo kênh CNN, ông Abdallah Al Dardari, Giám đốc Văn phòng khu vực của UNDP tại các quốc gia Arab, cho biết kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột mới nhất ở Gaza, số người Palestine sống trong cảnh nghèo đói đã tăng thêm 300.000 người.

Theo Cơ quan Cứu trợ và Việc làm Liên hợp quốc, gần 1,5 triệu người ở Gaza đã phải bỏ nhà cửa từ khi giao tranh bắt đầu vào tháng trước. Trong khi đó, việc Israel phong tỏa về nhiên liệu kết hợp với những lệnh cấm nghiêm ngặt về cung cấp thực phẩm, nước uống và y tế đã gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo.

Theo phân tích của UNDP, các thước đo kinh tế quan trọng, như tỷ lệ việc làm và GDP, đều sụt giảm trên khắp Gaza và Bờ Tây.

Báo cáo của UNDP cảnh báo, cuộc xung đột tới nay đã xóa sổ 61% việc làm ở Gaza và 24% việc làm ở Bờ Tây. Dự báo sau một tháng chiến tranh, GDP của Palestine sẽ giảm 4,2% so với ước tính trước chiến tranh. Con số thiệt hại khoảng 857 triệu USD. Nếu xung đột kéo dài đến tháng thứ hai, con số đó sẽ tăng lên 1,7 tỷ USD, khiến GDP thiệt hại khoảng 8,4%.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Al Dardari nói: “Con số này rất lớn. Tôi đã theo dõi các cuộc xung đột trong 30 năm và viết về các xung đột. Tôi chưa bao giờ chứng kiến một cú sốc mạnh như vậy trong thời gian ngắn như thế”.

Theo Ngân hàng Thế giới, tình trạng nghèo đói ở Gaza vốn đã nghiêm trọng trước chiến dịch tấn công của Israel, khi 61% dân số sống dưới mức nghèo khổ vào năm 2020.

Trong suốt 17 năm qua, Israel và Ai Cập đã hạn chế nghiêm ngặt lối vào Gaza – khu vực đông đúc có khoảng 2 triệu người sinh sống. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền từ lâu đã gọi Gaza là “nhà tù ngoài trời”.

Bùng nổ cuộc chiến mới nhất chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng khó khăn kinh tế ở đây.

Báo cáo của UNDP cho biết sau một tháng giao tranh, số người sống trong cảnh nghèo đói ở Gaza và Bờ Tây đã tăng gần 20%. Theo ông Al Dardari, nếu chiến tranh kéo dài sang tháng thứ hai, người nghèo sẽ tăng lên tới 34%, tương đương 500.000 người.

Theo Văn phòng Điều phối Vấn đề Nhân đạo của Liên hợp quốc, thiệt hại về công trình ở Gaza là nghiêm trọng trong suốt chiến dịch kéo dài 4 tuần qua của Israel. Gần một nửa số nhà ở đã bị hư hỏng hoặc bị phá hủy do các đợt bắn phá. 40% cơ sở giáo dục bị hư hỏng.

Báo cáo của UNDP dự báo rằng Gaza và Bờ Tây sẽ thụt lùi từ 11 đến 16 năm về mặt phát triển con người do cuộc xung đột hiện nay. Ước tính này xuất phát từ đánh giá của UNDP về các chỉ số giáo dục, y tế và kinh tế – những thước đo thuộc Chỉ số Phát triển Con người.

Người dân ở Gaza vẫn phải sống dưới làn bom đạn của Israel dội xuống dải đất hàng ngày. Ảnh: THX/TTXVN

Theo ông Al Dardari, nếu giao tranh tiếp tục kéo dài sang tháng thứ hai, nền kinh tế Palestine sẽ bị lùi lại 19 năm phát triển. Ông nói: “Điều đó có nghĩa là Palestine sẽ quay trở lại năm 2001, 2002. Mọi khoản đầu tư mà cộng đồng quốc tế và người dân Palestine đã đầu tư để phát triển con người như y tế, giáo dục, tăng trưởng, kinh doanh, mọi thứ được xây dựng từ năm 2002 đều không còn”.

Các quan chức ở Israel chưa đưa ra dấu hiệu công khai nào về thời gian dự kiến thực hiện hoạt động quân sự ở Gaza, ngoài tuyên bố rằng cuộc chiến có thể sẽ kéo dài và mục tiêu của cuộc tấn công trên không cũng như trên bộ là tiêu diệt hoàn toàn Hamas.

Mới đây, ngày 8/11, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nhắc lại rằng ông sẽ không chấp thuận lệnh ngừng bắn cho đến khi khoảng 240 con tin đang bị giam giữ ở Gaza được thả ra.

Tuy nhiên, đã xuất hiện các câu hỏi về cách quản lý Gaza thời hậu chiến trong những ngày gần đây, sau khi ông Netanyahu nói rằng Israel phải có trách nhiệm an ninh chung tại Gaza trong một thời gian không xác định. Sau đó, các cố vấn của ông đã giải thích rằng Israel sẽ chỉ tìm cách kiểm soát an ninh trong khu vực chứ không phải quyền lực cai trị.

UNDP chưa đưa ra ước tính về chi phí tái thiết ở Gaza sau khi đạt được lệnh ngừng bắn, do không chắc chắn về thời gian Israel thực hiện chiến dịch. Ông Al Dardari nói rằng UNDP cuối cùng có thể sẽ tham gia vào tái thiết khu vực bị tàn phá, mặc dù ông cảnh báo rằng việc Israel tiếp tục phong tỏa sẽ làm phức tạp quá trình này. Ông nói: “Từ góc độ kỹ thuật, không thể tái thiết quy mô lớn trong tình trạng bị phong tỏa”.