Hóa chất trong nhựa thúc đẩy trầm cảm sau sinh

Theo dõi VGT trên

Hãng tin UPI (Mỹ) dẫn nghiên cứu được công bố trên tập san Clinical Endocrinology & Metabolism (Nội tiết lâm sàng và Chuyển hóa) cho hay tình trạng thường xuyên tiếp xúc với một số hóa chất trong nhựa có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh.

Hóa chất trong nhựa thúc đẩy trầm cảm sau sinh - Hình 1

Trầm cảm – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK

Các chất được đề cập trong nghiên cứu là bisphenolphthalate, thường được dùng trong quá trình sản xuất nhựa để làm tăng độ bền và dẻo.

Cụ thể, nhóm nghiên cứu thuộc Đại học New York (Mỹ) đã tiến hành phân tích mẫu nước tiểu thu thập được từ 139 thai phụ và phát hiện đa số đều có một lượng bisphenol, phthalates nhất định, từ đó dẫn đến tình trạng sụt giảm progesterone (một loại hormone giúp phụ nữ điều hòa tâm trạng, chu kỳ kinh nguyệt, tăng co bóp tử cung khi chuyển dạ, kích thích mô vú tiết sữa…) và làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh.

Bà Melanie Jacobson, chuyên gia dịch tễ học thuộc Trung tâm y tế Langone (Đại học New York, Mỹ), thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết dù chưa thể xác định nguyên nhân chính của chứng trầm cảm sau sinh, tuy nhiên việc thay đổi nội tiết tố khi mang thai được cho là một lý do quan trọng.

7 cách hiệu quả để kiểm soát trầm cảm sau sinh

Cứ 10 bà mẹ thì có một người từng trải qua chứng trầm cảm sau sinh và tình trạng này cũng có thể xảy ra ở các ông bố.

7 cách hiệu quả để kiểm soát trầm cảm sau sinh - Hình 1

Cứ 10 phụ nữ thì có một người mắc chứng trầm cảm sau sinh. Ảnh: Net Doctor

Trầm cảm sau sinh là gì?

Trầm cảm sau sinh (Postnatal Depression - PND) là một loại triệu chứng trầm cảm mà nhiều bậc cha mẹ gặp phải sau khi sinh con. Giống như các dạng trầm cảm khác, PND có thể ở mức độ nhẹ hoặc nặng, có thể xuất hiện dần dần hoặc đột ngột. PND thường phát triển trong thời gian 6 tuần sau khi sinh hoặc có thể xuất hiện muộn hơn 1 năm sau đó.

Trầm cảm sau sinh thường bị nhầm lẫn với triệu chứng baby blues - là một loạt các cảm xúc được trải nghiệm rộng rãi bởi các bậc cha mẹ sau khi sinh con, được gây ra bởi dao động hormone. Ngược lại PND là tình trạng cảm thấy tâm trạng thấp thỏm liên tục và cảm thấy tuyệt vọng hoặc không thể đối phó với các vấn đề. Không thể vượt qua tình trạng PND nhanh chóng và tình trạng này có thể xấu đi theo thời gian nếu không có cách chữa trị thích hợp.

Liz Halliday, phó trưởng bộ phận hộ sinh tại Private Midwives (Anh) và Katharine Graves, nhà sáng lập KG Hypnobirthing (Anh) đã đưa ra những lời khuyên hữu ích để các bậc cha mẹ vượt qua chứng trầm cảm sau sinh.

Video đang HOT

7 cách hiệu quả để kiểm soát trầm cảm sau sinh - Hình 2

Tình trạng trầm cảm sau sinh. Ảnh minh họa

Nguyên nhân gây ra chứng trầm cảm sau sinh (PND)

Có nhiều nguyên nhân gây ra PND, nhưng một số nguyên nhân phổ biến thường gặp bao gồm:

- Tiền sử có vấn đề về sức khỏe tâm thần, bao gồm cả trầm cảm.

- Trầm cảm hoặc lo lắng ngay trong thời gian mang thai.

- Thiếu sự hỗ trợ từ chồng hoặc vợ, từ gia đình hoặc bạn bè.

- Đang gặp phải một số sự kiện căng thẳng trong cuộc sống, chẳng hạn như người mất hoặc mất việc làm.

- Các vấn đề về quan hệ, đặc biệt là bạo lực gia đình hoặc lạm dụng.

- Tình trạng thiếu ngủ kéo dài.

- Thiếu hụt chất dinh dưỡng, chẳng hạn như hàm lượng vitamin B12 thấp.

- Tuyến giáp hoạt động kém.

Ngoài ra, Graves cho biết: "Nếu ca sinh bị chấn thương hoặc đau đớn, nhiều khả năng người mẹ sẽ bị PND".

Làm sao để biết mình đang gặp phải tình trạng trầm cảm sau sinh?

Các triệu chứng trầm cảm sau sinh có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, vì chúng thường xuất hiện dần dần và bản thân người mẹ thường không thể phát hiện ra tình trạng của mình. Một số triệu chứng phổ biến của trầm cảm sau sinh thường gặp bao gồm:

- Cảm giác buồn dai dẳng hoặc tâm trạng không tốt.

- Cảm thấy bản thân không thể chăm sóc cho con.

- Khó gắn kết với em bé của bạn.

- Khó chịu với cảm giác tức giận.

- Khó ngủ vào ban đêm và kiệt sức vào ban ngày.

- Không kiểm soát được cảm giác lo lắng hoặc hồi hộp.

- Khó tập trung hoặc đưa ra quyết định.

- Thay đổi cảm giác thèm ăn - ăn quá ít hoặc nhiều hơn bình thường.

- Thiếu quan tâm đến tình dục.

- Suy nghĩ tiêu cực - nghĩ rằng bạn không phải là một người mẹ/cha tốt.

- Cảm thấy tội lỗi hoặc mất tự tin.

- Thiếu sự thích thú và hứng thú với những thứ từng mang lại cho bạn niềm vui.

7 cách hiệu quả để kiểm soát trầm cảm sau sinh - Hình 3

Phụ nữ sau sinh cần dành thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân. Ảnh: Net Doctor

Một số cách kiểm soát trầm cảm sau sinh

Theo Halliday, ưu tiên chăm sóc bản thân là một trong những cách hiệu quả nhất để kiểm soát tình trạng trầm cảm sau sinh, đặc biệt chăm sóc sức khỏe tinh thần. Điều này quan trọng đối với tất cả mọi người, tuy nhiên nó quan trọng hơn bao giờ hết đối với những bà mẹ vừa sinh con. Dưới đây là 7 cách để tự chăm sóc bản thân và kiểm soát tình trạng PND:

1. Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng : Người mẹ cần được cung cấp lượng dinh dưỡng đầy đủ. Điều này tốt cho người mẹ và quá trình kiểm soát tình trạng trầm cảm

2. Dành thời gian cho giấc ngủ : Theo Halliday, người mẹ cần ngủ trưa, càng thường xuyên càng tốt. Nghiên cứu cho thấy, những người mẹ ngủ ít sau khi sinh mắc phải những triệu chứng trầm cảm cao hơn những người ngủ đầy đủ. Vì vậy, phân chia nhiệm vụ chăm sóc con với chồng và tranh thủ chợp mắt càng nhiều càng tốt.

3. Tập thể dục thường xuyên : Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Mental Health and Physical Activity (Anh) cho thấy, đi bộ có tác dụng làm giảm đáng kể các ảnh hưởng xấu của trầm cảm sau sinh. Tuy nhiên, Halliday chia sẻ, không nên tập thể dục quá sức trong những ngày đầu, thay vào đó, đi bộ một quãng ngắn hoặc tham gia các lớp yoga sẽ giúp đem lại hiệu quả.

7 cách hiệu quả để kiểm soát trầm cảm sau sinh - Hình 4

Tập thể dục với cường độ vừa phải giúp giảm tình trạng trầm cảm sau sinh. Ảnh: Net Doctor

4. Bổ sung dầu cá : Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ có hàm lượng thấp DHA (một loại axit béo omega-3) sẽ có tỷ lệ trầm cảm sau sinh cao hơn.Nhu cầu sinh lý của thời kỳ mang thai và cho con bú khiến phụ nữ sau khi sinh có nguy cơ bị thiếu hụt DHA, vì vậy hãy bổ sung loại axit béo này vào chế độ ăn hàng ngày.

5. Nhờ giúp đỡ : Người mẹ cần đến sự giúp đỡ của thành viên gia đình hoặc bạn bè trong thời gian sau khi sinh. Vì vậy, không nên ôm đồm tất cả mọi việc mà hãy nhờ đến sự giúp đỡ của mọi người.

6. Mở lòng về cảm giác của bản thân : Thường xuyên chia sẻ cảm xúc của bản thân với những người xung quanh hoặc nói chuyện với những phụ nữ khác từng gặp phải PND giúp giảm nguy cơ mắc phải tình trạng này.

7. Hít thở sâu : Khi cơ thể cảm thấy khó chịu hoặc chán nản, hãy thử hít thở sâu. Khi thở ra nhẹ nhàng, dài và chậm, cơ thể sản sinh ra oxytocin - hormone của sự bình tĩnh.

Tuy nhiên, trong trường hợp bạn cảm thấy tình trạng của mình ngày càng trở nên xấu hơn và cơ thể cảm thấy khó chịu, hãy nhanh chóng đến gặp chuyên gia để được tư vấn và điều trị sớm nhất.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bộ Y tế cảnh báo dịch bệnh truyền nhiễm vẫn diễn biến phức tạpBộ Y tế cảnh báo dịch bệnh truyền nhiễm vẫn diễn biến phức tạp
20:42:26 26/12/2024
Trời lạnh, người trẻ cần cảnh giác với đột quỵTrời lạnh, người trẻ cần cảnh giác với đột quỵ
08:24:22 25/12/2024
3 điểm chung nguy hiểm của hàng chục ca đột quỵ mỗi ngày ở TP.HCM3 điểm chung nguy hiểm của hàng chục ca đột quỵ mỗi ngày ở TP.HCM
20:13:34 26/12/2024
Những trường hợp nên hạn chế ăn táo đỏNhững trường hợp nên hạn chế ăn táo đỏ
08:32:32 25/12/2024
Mỗi đêm ngủ ít hơn 6 giờ có gây hại cho sức khỏe?Mỗi đêm ngủ ít hơn 6 giờ có gây hại cho sức khỏe?
06:19:21 26/12/2024
Tế bào ung thư cũng phải 'run sợ' trước loại quả có đầy ở vườn quê Việt NamTế bào ung thư cũng phải 'run sợ' trước loại quả có đầy ở vườn quê Việt Nam
09:51:38 26/12/2024
Những điều cần biết về loại keo dán thịt trong thực phẩmNhững điều cần biết về loại keo dán thịt trong thực phẩm
11:42:28 26/12/2024
Phụ nữ mang thai cần chú ý 6 điều sau giúp thai kỳ khỏe mạnhPhụ nữ mang thai cần chú ý 6 điều sau giúp thai kỳ khỏe mạnh
19:54:06 26/12/2024

Tin đang nóng

Phạm Hương flex bên trong tiệc Noel tại Mỹ, zoom cận phát hiện 2 thứ phơi bày cuộc sống chốn hào mônPhạm Hương flex bên trong tiệc Noel tại Mỹ, zoom cận phát hiện 2 thứ phơi bày cuộc sống chốn hào môn
19:25:19 26/12/2024
Công an mật phục bắt đối tượng truy nã nguy hiểm trốn trong căn hộ cao cấpCông an mật phục bắt đối tượng truy nã nguy hiểm trốn trong căn hộ cao cấp
23:30:54 26/12/2024
Mẹ tôi đề nghị một điều, vợ sắp cưới đang mang bầu vẫn kiên quyết hủy hônMẹ tôi đề nghị một điều, vợ sắp cưới đang mang bầu vẫn kiên quyết hủy hôn
20:10:36 26/12/2024
1 Hoa hậu Vbiz lên tiếng khi bị tố dùng thủ đoạn nói xấu hạ bệ Ý Nhi1 Hoa hậu Vbiz lên tiếng khi bị tố dùng thủ đoạn nói xấu hạ bệ Ý Nhi
22:09:15 26/12/2024
Cô dâu ở Lào Cai lấy bạn thân, gây sốt với vẻ ngoài xinh đẹpCô dâu ở Lào Cai lấy bạn thân, gây sốt với vẻ ngoài xinh đẹp
20:05:48 26/12/2024
Thấy cửa hàng đông khách, chủ nhà đòi tăng tiền thuê lên 47 triệu/tháng, khi họ dừng hợp đồng lại tìm đến cơ sở mới đập phá: "Anh phải bồi thường thiệt hại cho tôi"Thấy cửa hàng đông khách, chủ nhà đòi tăng tiền thuê lên 47 triệu/tháng, khi họ dừng hợp đồng lại tìm đến cơ sở mới đập phá: "Anh phải bồi thường thiệt hại cho tôi"
22:26:07 26/12/2024
Tỷ phú nổi tiếng bí mật kết hôn lần thứ 6, cô dâu kém 47 tuổiTỷ phú nổi tiếng bí mật kết hôn lần thứ 6, cô dâu kém 47 tuổi
22:06:06 26/12/2024
SBS Drama Awards 2024: Đại hội tỏ tình của các nữ diễn viên xứ HànSBS Drama Awards 2024: Đại hội tỏ tình của các nữ diễn viên xứ Hàn
19:50:56 26/12/2024

Tin mới nhất

Những người nào nên hạn chế ăn chuối chín?

Những người nào nên hạn chế ăn chuối chín?

20:11:01 26/12/2024
Nếu cảm thấy khó tiêu thì hãy ăn một quả chuối để cảm thấy dễ chịu hơn. Đạt được công dụng này là do chuối chứa prebiotic làm tăng khả năng xử lý thức ăn của vi khuẩn đường ruột nên hệ thống tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
Kiểm soát đường huyết sau bữa tối: Nam giới trên 40 tuổi cần biết

Kiểm soát đường huyết sau bữa tối: Nam giới trên 40 tuổi cần biết

20:08:25 26/12/2024
Chống lại sự cám dỗ của đồ ăn vặt nhiều calo hoặc nhiều đường trước khi đi ngủ. Những thói quen như vậy có thể làm thay đổi lượng đường trong máu và ảnh hưởng đến giấc ngủ ngon.
Những tác hại tiềm ẩn của việc uống nước cam không đúng cách

Những tác hại tiềm ẩn của việc uống nước cam không đúng cách

20:04:43 26/12/2024
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, cam chứa nhiều vitamin C, B9 (acid folic) và có tác dụng phòng ngừa bệnh tim mạch, mỡ máu cao, chống lão hóa và tăng cường miễn dịch.
Chế độ ăn giúp kiểm soát hội chứng thận hư ở người lớn

Chế độ ăn giúp kiểm soát hội chứng thận hư ở người lớn

20:02:38 26/12/2024
Bệnh thận có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin và khoáng chất của cơ thể. Do đó việc cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch của người bệnh.
Kỳ diệu nối thành công cổ chân bị đứt lìa cho nam bệnh nhân

Kỳ diệu nối thành công cổ chân bị đứt lìa cho nam bệnh nhân

19:57:03 26/12/2024
Đứt lìa chi thể thường dẫn đến hoại tử nhanh chóng, nếu không xử lý kịp thời phần chi bị tổn thương sẽ không thể cứu được. Thêm vào đó, nguy cơ cao từ máu độc trong phần chi hoại tử có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân sau nối.
Phân biệt cảm lạnh và cảm cúm khi mang thai

Phân biệt cảm lạnh và cảm cúm khi mang thai

19:48:26 26/12/2024
Bệnh cúm thường tiến triển lành tính nhưng có thể gây biến chứng nguy hiểm ở những người có bệnh lý mạn tính về tim mạch, hô hấp hoặc suy giảm miễn dịch. Các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi nặng, suy đa phủ tạng có thể dẫn đến tử ...
Người đàn ông bị đứt rời cổ chân khi đang làm vườn

Người đàn ông bị đứt rời cổ chân khi đang làm vườn

19:45:42 26/12/2024
Đây là một trường hợp hy hữu và đầy thách thức khi lưỡi máy cắt cỏ gãy văng trúng cổ chân với tốc độ cao, khiến toàn bộ cổ chân phải của bệnh nhân bị đứt lìa hoàn toàn.
Vì sao biến cố tim mạch gia tăng vào mùa lạnh?

Vì sao biến cố tim mạch gia tăng vào mùa lạnh?

19:39:56 26/12/2024
Bác sĩ cảnh báo, khi thời tiết chuyển sang lạnh, nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch như tăng huyết áp, đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim gia tăng đáng kể.
Mổ cấp cứu kịp thời ca dây rốn thắt nút cho sản phụ lớn tuổi

Mổ cấp cứu kịp thời ca dây rốn thắt nút cho sản phụ lớn tuổi

19:34:06 26/12/2024
Khoa Phụ sản, bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc TCI vừa cấp cứu thành công sản phụ Nguyễn Thị Quý và thai nhi gặp tình trạng nguy hiểm: dây rốn thắt nút, tim thai dao động ít, đa ối, thai to.
5 loại thảo mộc giúp thanh lọc phổi

5 loại thảo mộc giúp thanh lọc phổi

19:29:30 26/12/2024
Bạc hà là phương pháp chữa trị tự nhiên đã có từ lâu đời giúp điều trị các vấn đề về hô hấp. Các hợp chất dược liệu trong trà bạc hà có thể chữa đau họng bằng cách làm sạch chất nhầy và giảm viêm do nhiễm trùng phổi.
Người loang lổ sẹo do đốt thuốc của 'lang vườn' trị đau lưng

Người loang lổ sẹo do đốt thuốc của 'lang vườn' trị đau lưng

19:26:32 26/12/2024
Sau một thời gian dùng thuốc, bà B. vẫn đau lưng, sẹo vẫn y nguyên nên phải đến BVĐK Yersin Nha Trang thăm khám, điều trị. Sau một tuần điều trị tại đây, tình trạng đau lưng của bà B. giảm dần.
Chuối xanh và chuối chín có khác biệt gì về lợi ích sức khỏe?

Chuối xanh và chuối chín có khác biệt gì về lợi ích sức khỏe?

12:02:52 26/12/2024
Tinh bột kháng có nhiều lợi ích cho sức khỏe và có ít calo hơn so với tinh bột thông thường. Do đó, nó không chỉ tốt cho sức khỏe đường ruột mà còn là thực phẩm giúp giảm và duy trì cân nặng phù hợp.

Có thể bạn quan tâm

Tôi mất 30 năm để biết 8 "bí mật" của máy sấy tóc, bạn tốn 2 phút để biết tất cả!

Tôi mất 30 năm để biết 8 "bí mật" của máy sấy tóc, bạn tốn 2 phút để biết tất cả!

Sáng tạo

00:59:04 27/12/2024
Bài viết này sẽ giúp bạn nhận ra: Máy sấy tóc có nhiều công dụng rất thần kỳ . Máy sấy tóc là món đồ quá đỗi quen thuộc trong gia đình, riêng nhà tôi phải có trên dưới 5 chiếc.
Loài chim 'không chân' có khả năng bay liên tục 10 tháng không nghỉ

Loài chim 'không chân' có khả năng bay liên tục 10 tháng không nghỉ

Lạ vui

00:58:07 27/12/2024
Các nhà khoa học từ lâu đã biết chim yến còn mệnh danh là loài chim không chân có thể bay liên tục trong thời gian dài, nhưng gần đây mới có chứng cứ xác thực và con số cụ thể.
Đình Triệu rạng rỡ khi được bắt chính ở bán kết ASEAN Cup

Đình Triệu rạng rỡ khi được bắt chính ở bán kết ASEAN Cup

Sao thể thao

00:57:33 27/12/2024
HLV Kim Sang-sik làm CĐV bất ngờ khi trao cơ hội bắt chính cho Đình Triệu ở trận đấu thứ 2 liên tiếp tại ASEAN Cup 2024.
Ukraine "bồn chồn" trước nguy cơ Nga mở mũi tiến công mới

Ukraine "bồn chồn" trước nguy cơ Nga mở mũi tiến công mới

Thế giới

23:29:06 26/12/2024
Giới chức và chuyên gia Ukraine cảnh báo khả năng Nga tiếp tục mở thêm mũi tấn công mới vào Kherson, khu vực mà nhịp độ chiến sự diễn ra tương đối chậm trong thời gian qua.
'Anh tài' Phan Đinh Tùng khoe vợ đẹp, con ngoan

'Anh tài' Phan Đinh Tùng khoe vợ đẹp, con ngoan

Sao việt

23:12:37 26/12/2024
Sau chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai , Phan Đinh Tùng trở lại với các hoạt động nghệ thuật, song cũng dành thời gian cho gia đình nhỏ của mình.
11 giờ đêm, bà cụ U80 đợi cả nhà ngủ say để làm 1 việc, con dâu vừa tức vừa thương khi phát hiện

11 giờ đêm, bà cụ U80 đợi cả nhà ngủ say để làm 1 việc, con dâu vừa tức vừa thương khi phát hiện

Netizen

23:11:43 26/12/2024
Ngày nay, nhiều gia đình, đặc biệt là những nhà có con nhỏ, hoặc ông bà lớn tuổi thường lắp camera để tiện quan sát và quản lý. Chị Tú Anh (45 tuổi, ở Hà Nam, Trung Quốc) cũng không ngoại lệ.
Quyền Linh U60 ngượng ngùng khi đóng cảnh hôn quay 16 lần với Hồng Đào

Quyền Linh U60 ngượng ngùng khi đóng cảnh hôn quay 16 lần với Hồng Đào

Hậu trường phim

23:03:34 26/12/2024
Quyền Linh nói anh ngượng ngùng, toát mồ hôi khi lần đầu đóng cảnh hôn với nghệ sĩ Hồng Đào - đàn chị lớn hơn gần 10 tuổi.
Phát hiện, xử lý nhiều đối tượng vận chuyển, buôn bán pháo nổ trái phép

Phát hiện, xử lý nhiều đối tượng vận chuyển, buôn bán pháo nổ trái phép

Pháp luật

22:40:28 26/12/2024
Ngày 26/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, đã phát hiện, bắt giữ nhiều vụ vận chuyển pháo nổ trái phép trên địa bàn.
Phim Hàn có rating tăng 118% chỉ sau 1 tập, visual nữ chính gây hoang mang tột độ vì như có phép biến hình

Phim Hàn có rating tăng 118% chỉ sau 1 tập, visual nữ chính gây hoang mang tột độ vì như có phép biến hình

Phim châu á

22:33:07 26/12/2024
Bộ phim truyền hình Hàn Quốc Who Is She đã lên sóng tuần thứ 2 và tiếp tục trở thành chủ đề được truyền thông, khán giả Hàn săn đón nhiệt tình.
Phim điện ảnh Kính Vạn Hoa: Chuyến dã ngoại chữa lành dành cho tất cả

Phim điện ảnh Kính Vạn Hoa: Chuyến dã ngoại chữa lành dành cho tất cả

Phim việt

22:23:44 26/12/2024
Phim điện ảnh Kính Vạn Hoa đưa khán giả đi qua một cơn mưa rào của tuổi thiếu niên trong trẻo bằng câu chuyện vừa mới mẻ vừa hoài niệm.
Phản ứng của nam ca sĩ tai tiếng nhất Vbiz khi nghe bài hát "meme" chế nhạo mình

Phản ứng của nam ca sĩ tai tiếng nhất Vbiz khi nghe bài hát "meme" chế nhạo mình

Nhạc việt

22:19:47 26/12/2024
Nam ca sĩ khá điềm nhiên, tận hưởng màn trình diễn của Ngô Lan Hương. Ở các phần cao trào của màn trình diễn, J97 còn không quên lắc lư, nhịp nhịp theo nhạc.