Điều gì đang chờ đợi mối quan hệ EU-ASEAN năm 2024?

Công Thuận06:36 01/01/2024

Hai cuộc bầu cử quan trọng dự kiến diễn ra vào năm 2024 có thể làm thay đổi mối quan hệ giữa EU và Đông Nam Á.

Các nhà lãnh đạo EU và ASEAN chụp ảnh lưu niệm tại hội nghị thượng đỉnh năm 2023. Ảnh: AP

Theo báo Deutsche Welle (Đài phát thanh và Truyền hình quốc tế Đức) ngày 30/12, cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu sẽ được tổ chức vào đầu tháng 6/2024, gây ra những thay đổi có thể xảy ra ở cấp cao nhất của Ủy ban châu Âu và Hội đồng châu Âu.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen có tái tranh cử hay không. Sự liên tục trong cơ quan điều hành của EU sẽ tăng cường sự liên tục trong cam kết của EU với các nước Đông Nam Á.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết, sự gia tăng của phe cực hữu trong các cuộc bầu cử có thể làm gián đoạn chương trình nghị sự về chính sách đối ngoại của EU.

Vào tháng 2/2024, khoảng 200 triệu cử tri ở Indonesia cũng sẽ tham gia bỏ phiếu bầu tổng thống và quốc hội mới, và các quyết định của họ sẽ có ảnh hưởng khắp khu vực.

Alfred Gerstl, chuyên gia về quan hệ quốc tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tại Đại học Vienna (Áo) cho biết: “Indonesia được coi là quốc gia hàng đầu ở [Đông Nam Á], do đó kết quả của cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội ở quốc gia Hồi giáo lớn nhất thế giới sẽ được theo dõi chặt chẽ”.

Theo hầu hết các cuộc thăm dò ý kiến, người dẫn đầu là Prabowo Subianto, Bộ trưởng Quốc phòng hiện tại và là ứng cử viên được cho là sẽ duy trì” nguyên hiện trạng”.

Ông Gerstl cho rằng nếu đắc cử, ông Subianto sẽ “nhấn mạnh hơn vào việc tăng cường khả năng phòng thủ của Indonesia và có thể sẽ tuân theo cương lĩnh chính sách đối ngoại tự do và tích cực truyền thống”.

Tuy nhiên, một số người cho rằng ông thậm chí còn quyết đoán hơn Tổng thống đương nhiệm Joko Widodo về các quy định liên quan đến nạn phá rừng và môi trường của EU.

Indonesia và Malaysia – chiếm khoảng 85% sản lượng dầu cọ toàn cầu – vào năm 2021 đã đưa ra các vụ kiện chống lại EU tại Tổ chức Thương mại Thế giới.

Video đang HOT

Từ tháng 12/2024, các quy định của EU sẽ cấm nhập khẩu nhiều loại hàng hóa, bao gồm dầu cọ, gỗ và cao su, trừ khi các công ty có thể chứng minh rằng họ không gây ra nạn phá rừng, một yêu cầu mà một số chính phủ Đông Nam Á cho rằng là quá nặng nề đối với các doanh nghiệp nhỏ của họ.

Indonesia, Malaysia và Thái Lan là ba nước xuất khẩu dầu cọ lớn nhất thế giới, đồng thời là các nhà xuất khẩu lớn các sản phẩm khác có thể bị cấm theo luật của EU sắp tới.

Phát biểu vào tháng 11 tại một diễn đàn do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Jakarta tổ chức, ông Subianto nói rằng Indonesia “không thực sự cần châu Âu nữa”.

Ông nói thêm: “Chúng tôi mở cửa thị trường cho các bạn, nhưng các bạn không cho phép chúng tôi bán dầu cọ và giờ chúng tôi gặp vấn đề khi cố gắng bán cà phê, trà, ca cao”.

Trong khi đó, EU sẽ tiếp tục đàm phán hiệp định thương mại tự do với Indonesia và Thái Lan vốn đang tiến triển vào năm 2023.

Peter Stano, người phát ngôn của EU, cho biết khả năng Quốc hội Thái Lan sẽ phê chuẩn Thỏa thuận hợp tác và đối tác EU-Thái Lan vào năm 2024, cho phép nhiều cơ chế có hiệu lực.

Một số chuyên gia cũng cho rằng các cuộc đàm phán thương mại chính thức của EU với Malaysia và Philippines có thể bắt đầu vào năm tới khi chính phủ của cả hai nước trong năm nay đều bày tỏ tham vọng thúc đẩy các cuộc thảo luận.

Trong khi đó, Malaysia và Indonesia, hai quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi, đã kịch liệt phản đối cuộc tấn công quân sự đang diễn ra của Israel ở Dải Gaza và đã nhiều lần chỉ trích các nước phương Tây vì “ tiêu chuẩn kép” của họ liên quan đến cuộc xung đột Israel – Hamas và Nga – Ukraine.

Làm dịu căng thẳng về tình hình ở Gaza sẽ là vấn đề trọng tâm trong chương trình nghị sự tại Hội nghị cấp bộ trưởng ngoại giao EU-ASEAN tại Brussels vào ngày 2/2 tới. Đây sẽ là “điểm nhấn trong năm” đối với mối quan hệ châu Âu – Đông Nam Á, theo ông Stano.

Người phát ngôn EU lưu ý: “Chúng tôi mong muốn thông qua một tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đối tác chiến lược và bảo vệ chủ nghĩa đa phương trước tình trạng bất ổn toàn cầu gia tăng”.

EU quá tải vì hai cuộc xung đột ở Ukraine và Trung Đông

Các nhà lãnh đạo EU khẳng định họ có thể giải quyết hai cuộc khủng hoảng cùng một lúc - nhưng trên thực tế điều đó dường như đang khiến họ quá tải.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz (phải) thảo luận với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại Hội nghị thượng đỉnh EU ở Brussels, Bỉ ngày 27/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo bình luận của tờ Politico (Mỹ) mới đây, cuộc xung đột Nga - Ukraine đầu năm 2022 là bước ngoặt lịch sử đối với chính sách đối ngoại và an ninh châu Âu. Nhưng mặc dù xung đột ở Trung Đông vừa bùng phát có những hậu quả sâu rộng tương tự, các nước EU vẫn chưa thể hiện được sự đoàn kết.

Khi các nhà lãnh đạo EU gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh vào tuần trước, họ khẳng định có thể xử lý cả cuộc chiến ở Ukraine và ở Trung Đông cùng một lúc - đồng thời vẫn chú ý đến căng thẳng giữa Kosovo và Serbia, cũng như giữa Armenia và Azerbaijan.

Nhưng tuyên bố trên dường như chỉ là trên lý thuyết. Càng ngày, cuộc xung đột giữa Israel và Hamas càng đẩy Ukraine ra khỏi tâm điểm chính trị. Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo thừa nhận: "Rõ ràng là cuộc xung đột ở Trung Đông đang phủ bóng lên những gì đang diễn ra ở Ukraine".

Bất chấp tham vọng của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhằm biến EU thành một nhân tố "địa chính trị" trên trường quốc tế, hai cuộc xung đột đang thử thách giới hạn chính sách đối ngoại của EU, đặc biệt là khi các nhà lãnh đạo châu Âu đang gặp khó khăn trong việc điều chỉnh lập trường đối với Israel.

Ngay cả câu hỏi tưởng chừng như đơn giản về kêu gọi tạm dừng xung đột để cho phép viện trợ nhân đạo vào Gaza cũng đã gây ra tranh cãi ngoại giao phức tạp. Trong khi quyền Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez và một số nhà lãnh đạo thành viên EU ủng hộ việc ngừng bắn vì nhân đạo, Đức và các quốc gia khác vẫn tỏ ra dè dặt trước lời kêu gọi đình chiến, vốn có thể được coi là đi ngược lại "quyền đáp trả" của Israel nhằm vào Hamas.

Nhìn lại, cuộc xung đột Nga - Ukraine đầu năm 2022 là bước ngoặt lịch sử đối với chính sách đối ngoại và an ninh của EU. Cú sốc của cuộc khủng hoảng này ở châu Âu đã dẫn đến tình đoàn kết chưa từng có với Ukraine. Nhưng mặc dù cuộc xung đột ở Trung Đông có những hậu quả sâu rộng tương tự, các nước EU vẫn chưa thể hiện sự thống nhất như trước, khi nhiều nhà lãnh đạo EU lo ngại sự chia rẽ chính trị giữa các phe ủng hộ Israel và ủng hộ Palestine, cũng như những hậu quả khác do các cuộc tấn công bạo lực và biểu tình trên đường phố lan rộng ở châu Âu.

Một quan chức EU phát biểu trong điều kiện giấu tên cho biết: "Đây là một cuộc tranh luận công khai, ảnh hưởng đến toàn bộ xã hội châu Âu và gây ra tình trạng bất ổn ở một số thành phố của EU. Do đó, cuộc khủng hoảng này đang chi phối tâm trí của các nhà lãnh đạo EU".

Các cuộc tấn công khủng bố gần đây ở Pháp và Bỉ đã tăng thêm cảm giác lo ngại đó. Bạo lực gia tăng càng gây tâm lý bất an trước cuộc bầu cử châu Âu vào tháng 6 năm sau. Ở Bỉ, nơi tổ chức cuộc bầu cử quốc gia cùng ngày với cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu, đảng cực hữu Vlaams Belang hiện được coi là đảng lớn nhất và đang tận dụng tình trạng mất an ninh của Bỉ trước vụ tấn công khủng bố khiến hai cổ động viên bóng đá Thụy Điển thiệt mạng.

Ukraine bị lãng quên?

Ông Luigi Scazzieri thuộc Trung tâm Cải cách châu Âu, một tổ chức nghiên cứu cho rằng việc quản lý cả hai cuộc xung đột sẽ là một nỗ lực khó khăn đối với châu Âu: "EU sẽ phải phân chia nguồn lực tài chính và sự chú ý giữa Ukraine và Gaza. Do đó, vấn đề Ukraine sẽ bị lu mờ dần và EU khó có khả năng hỗ trợ kinh tế và quân sự lớn cho Kiev trong tương lai".

Dường như lo ngại về sự phân tâm trong bối cảnh bất ổn ở Trung Đông, Ukraine đang tăng cường kêu gọi không chỉ viện trợ và vũ khí mà còn kêu gọi các nước phương Tây tăng mạnh đầu tư vào thiết bị quân sự, đặc biệt là đạn dược và phòng không.

Chiến sự ở Trung Đông đang thu hút sự chú ý của quốc tế khỏi Ukraine. Ảnh: AFP

Trong khi đó, những người ủng hộ mạnh mẽ nhất của Ukraine ở EU là Ba Lan và các nước vùng Baltic đang cảnh báo các đối tác Tây Âu không nên "lãng quên" cuộc xung đột đang diễn ra ở phía Đông của EU.

Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis nói với các phóng viên rằng cuộc xung đột ở Israel đang "làm mất tập trung" khi tại một cuộc họp cấp ngoại trưởng EU vào tuần trước, lần đầu tiên vấn đề Israel đã loại vấn đề Ukraine ra khỏi chương trình nghị sự hàng đầu. Ông Landsbergis kêu gọi: "Khi nói đến các ưu tiên, chắc chắn Ukraine nên là ưu tiên hàng đầu, đó là cuộc xung đột chính, nó nằm ở sát biên giới của chúng ta".

Không chỉ riêng Litva, một số quốc gia EU khác cũng cảnh báo rằng Brussels không thể chuyển hướng chú ý "khỏi cuộc xung đột đang diễn ra ở châu Âu và ngay cạnh biên giới vài thành viên của họ".

Tuy nhiên, cách xử lý của EU đối với cuộc xung đột Israel - Hamas đã phần nào làm suy yếu các thỏa thuận của EU với Ukraine. Ngoài ra, ảnh hưởng của Brussels ở thế giới Hồi giáo đang suy giảm nhanh chóng vì những gì được coi là lập trường "quá thân thiện" với Israel của Ủy ban châu Âu. Đó là những điều chứng tỏ rằng khối này đang quá tải vì các cuộc khủng hoảng.

Chuyên gia Scazzieri nêu quan điểm: "Quan điểm về tiêu chuẩn kép của EU sẽ ngày càng được khẳng định khi số lượng dân thường thiệt mạng ở Gaza tăng lên. Điều đó sẽ khiến việc đạt được sự đồng thuận cho Ukraine trên các diễn đàn quốc tế trở nên khó khăn hơn".

EU cũng làm thất bại các tham vọng chính sách đối ngoại thông qua phản ứng và bất đồng về cách xử lý cuộc chiến Israel - Hamas.

Nhà phân tích James Moran thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách châu Âu nói: "Cách xử lý ban đầu của EU không hề hữu ích chút nào, đặc biệt là những tranh cãi và bất đồng quan điểm chung về lời kêu gọi tạm dừng giao tranh để cung cấp viện trợ nhân đạo. Những điều đó không giúp ích gì cho hình ảnh của EU, đó là điều chắc chắn".

Trước hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra từ ngày 26-27/10 vừa qua, ngay cả ngôn từ chính xác về việc tiếp cận viện trợ nhân đạo cho người Palestine trong kết luận của hội nghị cũng là một cuộc tranh cãi gay gắt giữa các nước EU vì tính nhạy cảm lịch sử liên quan đến cuộc xung đột. Trong khi Tây Ban Nha và các nước khác ủng hộ từ "ngừng bắn", thì các quốc gia khác, trong đó có Đức, đã bác bỏ điều đó và ủng hộ từ ngữ nhẹ nhàng hơn, chẳng hạn như "tạm dừng giao tranh vì nhân đạo". Vì di sản của Thế chiến thứ hai, Berlin không muốn bày tỏ hạn chế "quyền tự vệ" của Israel.

Một quan chức EU khác giải thích rằng "từ ngữ rất quan trọng" và các cuộc đàm phán như vậy giúp thúc đẩy sự thỏa hiệp giữa các quốc gia. Nhưng nhìn từ bên ngoài, cuộc tranh luận về ngôn từ có nguy cơ làm bộc lộ sự chia rẽ trên khắp lục địa. Một nhà ngoại giao EU kết luận: "Chúng tôi phải thừa nhận rằng cuộc xung đột Israel - Palestine là vấn đề gây chia rẽ nhất trên thế giới - kể cả trong EU".

EU tìm ra cách viện trợ cho Ukraine 20 tỷ euro bỏ qua quyền phủ quyết của Hungary Để vượt qua sự phong tỏa của Hungary, EU đang chuẩn bị một kế hoạch thay thế để hỗ trợ Ukraine. Các nhà lãnh đạo EU thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels vào giữa tháng này. Ảnh: AFP/TTXVN Tờ Financial Times (Anh) ngày 27/12 cho biết Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị một kế hoạch dự phòng để...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: đông nam á xung đột bẩu cử hamas quan hệ đối tác chiến lược tiêu chuẩn kép nhà lãnh đạo eu chủ nghĩa đa phương xung đột israel - hamas

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sự cố chấn động điền kinh: VĐV bị đối thủ vụt gậy vào đầu, nghi vỡ hộp sọ02:05

Trung Quốc triển khai gần 60 máy bay sau phát ngôn của lãnh đạo Đài Loan?08:54

Câu trả lời của Tổng thống Putin với đề xuất ngừng bắn ở Ukraine07:05

Rộ tin Mỹ lên kịch bản rời khỏi ghế chỉ huy NATO06:44

Ông Trump muốn đàm phán lại biên giới Mỹ - Canada07:42

Trung Quốc gửi thông điệp cứng rắn đến Đài Loan08:38

Tàu dầu va chạm tàu hàng cháy ngùn ngụt, hàng chục người bị thương01:48

Ukraine tấn công quy mô lớn vào Nga08:40

Hơn 30 nước đồng minh NATO họp kín về Ukraine, Mỹ không được mời?09:41

Hái rau muống ở ven sông, người phụ nữ bị cá sấu kéo xuống ăn thịt00:35

Chiến đấu cơ Trung Quốc rơi trên đảo Hải Nam03:13

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tín hiệu Nga có thể sớm tái xuất trên đấu trường thể thao thế giới

06:48:39 23/03/2025

Bên cạnh đó, Coventry cho biết bà cảm thấy thật đạo đức giả khi cấm các quốc gia thi đấu thể thao bởi xung đột quốc tế trong khi nhiều quốc gia ở châu Phi nơi bà sinh ra đang phải đối mặt với những căng thẳng tương tự.

Hàn Quốc ban bố tình trạng thảm họa quốc gia do cháy rừng

06:47:23 23/03/2025

Chính quyền địa phương cho biết đã phát hiện thi thể của 2 lính cứu hỏa, tuy nhiên chưa xác định được danh tính cũng như nguyên nhân cái chết của họ.

Đặc phái viên Mỹ tiết lộ hành động bất ngờ của Tổng thống Nga Putin sau vụ ám sát hụt ông Trump

06:44:38 23/03/2025

Đáng chú ý, ông Witkoff cho biết Tổng thống Putin cũng có một bức chân dung đẹp của nhà lãnh đạo Mỹ Trump do một họa sĩ hàng đầu của Nga vẽ, và ông đã tặng cho người đồng cấp Mỹ.

Nhật - Trung đối thoại kinh tế cấp cao lần đầu tiên sau 6 năm

06:41:30 23/03/2025

Phát biểu tại Đối thoại, ông Iwaya bày tỏ hy vọng cuộc họp sẽ thể hiện sự hợp tác giữa hai nước, cam kết nỗ lực để công dân Nhật Bản và Trung Quốc có thể cảm nhận được lợi ích của sự tiến triển trong quan hệ song phương.

Israel tấn công Nam Liban

06:39:32 23/03/2025

Đài phát thanh quân đội Israel (IDF) cho biết cuộc không kích nhằm đáp trả vụ phóng tên lửa từ Liban. Đây là vụ phóng xuyên biên giới thứ hai kể từ khi lệnh ngừng bắn do Mỹ làm trung gian có hiệu lực vào tháng 11/2024.

Rút Mỹ khỏi nhiều tổ chức quốc tế, Tổng thống Trump ủng hộ gia nhập Khối thịnh vượng chung

06:37:30 23/03/2025

Điều này khiến Tổng thống trở thành nhà lãnh đạo chính trị đầu tiên được bầu cử trong thời kỳ hiện đại, được người đứng đầu Hoàng gia Anh tiếp đón trong hai chuyến thăm cấp nhà nước.

Triều Tiên công bố khu dân cư 10.000 căn hộ hiện đại ở Bình Nhưỡng

06:35:27 23/03/2025

Khu đô thị mới gồm những tòa nhà chọc trời nằm dọc đại lộ rộng lớn ở quận Hwasong, có 10.000 căn hộ hiện đại. Dự án này là một phần của kế hoạch xây dựng quy mô lớn lớn tại thủ đô và trên khắp đất nước, nhằm cải thiện chất lượng cuộc số...

Hàn Quốc: Sơ tán dân ở gần 20 ngôi làng và thị trấn vì cháy rừng

06:33:06 23/03/2025

Lệnh sơ tán trên được đưa ra một ngày sau khi nhà chức trách yêu cầu 213 cư dân ở 7 ngôi làng khác sơ tán đến một trung tâm nghiên cứu gần đó. Một người đã nhập viện do hít phải khói.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ công du châu Á vào tuần tới

21:20:04 22/03/2025

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth sẽ thăm Philippines, Nhật Bản vào tuần tới. Đây là chuyến công du châu Á đầu tiên của ông ở cương vị người đứng đầu Lầu Năm Góc.

Ukraine tấn công dồn dập lãnh thổ Nga sau tối hậu thư đầu hàng ở Kursk

21:08:11 22/03/2025

Ukraine liên tiếp tấn công các khu vực ở Nga trong bối cảnh chiến dịch quân sự của Kiev ở Kursk ngày càng gặp khó khăn.

Mỹ tung tiêm kích thế hệ 6: "Át chủ bài" mới của lực lượng không quân

20:58:41 22/03/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 21/3 đã trao hợp đồng cho Boeing để chế tạo tiêm kích tiên tiến nhất của Không quân Mỹ. Đây được xem là chiến thắng quan trọng cho công ty này và đẩy giá cổ phiếu của Boeing tăng mạnh.