Hungary và Pháp tiếp tục báo tin buồn cho Ukraine
Tổng thống Pháp tuyên bố Kiev còn rất xa để gia nhập EU. Trong khi đó, Ngoại trưởng Hungary cảnh báo nước này có thể phủ quyết các cuộc đàm phán gia nhập EU của Ukraine.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban. Ảnh: RT
Thủ tướng Hungary Viktor Orban hôm 15/12 cho biết, chính phủ của ông sẽ có thêm khoảng 75 cơ hội để ngăn chặn Ukraine trở thành thành viên Liên minh châu Âu (EU).
Các nhà lãnh đạo EU ngày 14/12 đã nhất trí mở các cuộc đàm phán về việc kết nạp Ukraine và Moldova, sau khi Thủ tướng Orban rời khỏi phòng họp hội nghị thượng đỉnh của khối ở Brussels (Bỉ) để cho phép các nhà lãnh đạo của 26 quốc gia thành viên còn lại nhất trí bỏ phiếu thống qua quyết định này.
Chủ tịch Hội đồng Charles Michel ca ngợi quyết định này là “một tín hiệu chính trị rất mạnh mẽ”. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Hungary và những người hoài nghi khác như Thủ tướng Slovakia Robert Fico tuyên bố động thái này không có nhiều ý nghĩa trong thực tế.
Theo đài RT, trong bài phát biểu trên đài Kossuth ngày 15/12, ông Orban tiết lộ, các nhà lãnh đạo khác của EU muốn “dành cho Ukraine sự khuyến khích cần thiết để tiếp tục cuộc xung đột với Nga”, và họ đã đề nghị ông không cản trở điều này.
Trong khi đó, trả lời phỏng vấn tạp chí Mandiner ngày 16/12, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto khẳng định, Budapest sẽ phủ quyết các cuộc đàm phán của EU về việc kết nạp Ukraine nếu thấy bất lợi cho lợi ích của Hungary.
Theo Ngoại trưởng Hungary, EU đã quyết định bắt đầu các cuộc đàm phán về kết nạp Ukraine. Đây là quyết định mang tính nguyên tắc và không ý nghĩa thực tế. Ông nhấn mạnh: “Trong trường hợp EU cố chèn vào các cuộc đàm phán thực tế về việc kết nạp Ukraine “điều gì đó” gây bất lợi cho Hungary, Budapest sẽ buộc phải sử dụng đến công cụ cứng rắn của mình là quyền phủ quyết.
Phát biểu tại cuộc họp báo hôm 15/12, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron xác nhận, Ukraine “vẫn còn xa mới trở thành thành viên EU”. Nhà lãnh đạo Pháp nói thêm, EU sẽ cần phải cải cách đáng kể các quy tắc của mình trước khi cho phép quốc gia Đông Âu gia nhập khối.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu trong cuộc họp báo tại trụ sở EU ở Brussels, Bỉ hôm 15/12. Ảnh: AFP
Video đang HOT
Trả lời phóng viên rằng liệu việc kết nạp Ukraine có đe dọa sinh kế của nông dân Pháp – những người sẽ phải đối mặt với nguy cơ không thể cạnh tranh được với sản phẩm rẻ hơn từ các đối tác Ukraine, ông Macron cho hay: “Chúng tôi còn rất xa mới kết nạp Ukraine. Hơn nữa, trong mọi trường hợp, việc mở rộng, bất kể là gì, sẽ đòi hỏi một cuộc cải cách sâu rộng các quy tắc của EU”.
Tổng thống Macron cũng khẳng định chính quyền Paris cam kết bảo vệ chủ quyền của châu Âu về mặt nông nghiệp, đồng thời tiếp tục bảo vệ lĩnh vực nông nghiệp của Pháp cũng như duy trì năng lực sản xuất của mình.
Việc Kiev gia nhập EU sẽ khiến trợ cấp nông nghiệp cho các nước thành viên hiện tại bị cắt giảm 20%, điều này càng thúc đẩy lợi thế cạnh tranh của Kiev, tờ Financial Times đưa tin hồi tháng 10 vừa qua.
Ngoài vấn đề trợ cấp, một số nước EU còn lo ngại rằng, tình trạng tham nhũng phổ biến ở Ukraine có thể làm hỏng nỗ lực trở thành thành viên của Kiev, tờ Politico cho biết hồi tháng 9/2023.
Quyết định bắt đầu các cuộc thương lượng kết nạp Ukraine diễn ra chưa đầy 18 tháng sau khi Kiev nộp đơn xin gia nhập khối. Tuy nhiên, nguyện vọng này của Kiev đã vấp phải sự phản đối của Hungary.
Ngoài Hungary, một số nước khác, bao gồm cả Áo cũng phản đối việc đẩy nhanh quá trình này. Để khởi động đàm phán, EU cần được sự đồng thuận của tất cả thành viên.
Theo kết quả thăm dò của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu (ECFR), phần lớn công dân EU vẫn hoài nghi về việc mở rộng của khối trong tương lai. Ngoài ra, nhiều người dân châu Âu nói rằng họ không thấy có bất kỳ lợi ích kinh tế nào nếu EU kết nạp Ukraine.
Cuộc khảo sát do Yougov và Datapraxis thực hiện tại 6 quốc gia EU (Áo, Đan Mạch, Pháp, Đức, Ba Lan và Romania) được công bố hôm 12/12 cho thấy 35% số người được hỏi ủng hộ việc EU kết nạp thêm thành viên mới ngay lập tức, trong khi 37% lên tiếng phản đối.
EU cam kết Ukraine sẽ nhận được t.iền bất kể Hungary ủng hộ hay không
Các nhà lãnh đạo EU sẵn sàng phá vỡ sự thống nhất thiêng liêng của châu Âu nếu đó là điều cần thiết để gửi t.iền đến Kiev.
Các nhà lãnh đạo EU cam kết Ukraine vẫn sẽ nhận được gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro để giúp thúc đẩy nền kinh tế đang bị chiến tranh tàn phá - dù có hoặc không có sự hậu thuẫn của Thủ tướng Hungary Viktor Orbán.
Ông Orbán, người có quan hệ thân thiết với Tổng thống Nga Vladimir Putin, đã chặn việc phê duyệt các quỹ viện trợ cho Kiev tại hội nghị thượng đỉnh EU kéo dài trong hai ngày 14 và 15/12. Mặc dù về mặt kỹ thuật, quỹ viện trợ cần có sự đồng ý của tất cả 27 chính phủ trong khối, các nhà lãnh đạo EU vẫn báo hiệu rằng họ có thể sẵn sàng thực hiện bước đi triệt để là hy sinh sự thống nhất của EU để tránh được sự ngăn cản đó nếu cần thiết.
Thủ tướng Ireland Leo Varadkar nói với các phóng viên sau hội nghị của Hội đồng châu Âu ở thủ đô Brussels, Bỉ: "26 quốc gia thành viên có thể cung cấp t.iền trên cơ sở song phương. Một chút thời gian và không gian trong dịp Giáng sinh có thể hữu ích."
Theo tờ Politico, gần hai năm sau khi Nga tấn công Ukraine, quốc gia giáp với bốn thành viên EU, các nhà lãnh đạo châu Âu đang nỗ lực để tránh cuộc chiến về vấn đề tài trợ tạo ra sự chia rẽ lớn cũng như sa lầy vào tranh cãi hàng ngày ở Brussels.
Thủ tướng Hungary, Orbán không phải là người duy nhất gây trở ngại đối với quyết định rót t.iền cho Ukraine. Theo ba quan chức EU, nêu lên mối lo ngại giống như từ các đảng viên Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ, các nhà lãnh đạo Pháp, ông Emmanuel Macron và Italy, bà Giorgia Meloni, khẳng định sự hỗ trợ của họ không thể tách rời khỏi nguồn tài trợ bổ sung cho các ưu tiên nội khối như di cư.
Dự kiến các nhà lãnh đạo EU sẽ nhóm họp lại trong hội nghị thượng đỉnh bất thường vào cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2/2024 để tiếp tục bàn về vấn đề tài chính cho Ukraine.
Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cho biết ông "khá tự tin" rằng các nhà lãnh đạo châu Âu có thể tìm ra sự thỏa hiệp mà họ cần và giải quyết vấn đề này vào đầu năm tới.
Khi được tờ Politico hỏi liệu sự chậm trễ của EU có phải là một chiến thắng của Tổng thống Nga Putin hay không, ông Rutte nói: "Không, bởi vì ông ấy biết rằng chúng tôi sẽ tìm ra cách nào đó để giải quyết vấn đề tài chính".
Nhưng sự bế tắc của EU đã được nhận diện ở Moskva, nơi Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho rằng EU và Washington đang gặp bất ổn về viện trợ cho Ukraine.
Ông Lavrov nói: "Về việc nói rằng đã đến lúc cắt viện trợ cho Ukraine, chúng tôi đã nghe điều đó. Và đó không chỉ là lời nói suông, vì cả châu Âu và Mỹ đều đang gặp khó khăn thực sự trong việc tìm thêm t.iền để tiếp tục hỗ trợ chế độ của [Tổng thống Ukraine Volodymyr] Zelensky, điều rõ ràng đã không đáp ứng được kỳ vọng."
Thủ tướng Hungary Orbán nhắc lại sự phản đối của mình đối với gói viện trợ cho Ukraine trừ khi Ủy ban châu Âu bỏ chặn các quỹ của EU dành cho Budapest. Ảnh: Getty Images
Tại hội nghị thượng đỉnh EU vào sáng 15/12, Thủ tướng Hungary Orbán đã nhắc lại sự phản đối của mình đối với gói viện trợ của Ukraine trừ khi Ủy ban châu Âu giải tỏa các khoản tài trợ của EU dành cho Budapest, vốn đã bị đóng băng do vi phạm của Hungary.
Nghị sĩ Balázs Orbán, giám đốc chính trị của Thủ tướng Hungary, giải thích với các phóng viên rằng hai vấn đề "có liên quan trực tiếp". "Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đáp ứng tất cả các yêu cầu pháp lý nên chúng tôi không hiểu tại sao chúng tôi không thể tiếp cận 100% số tiền", ông nói và cho biết thêm rằng Hungary "sẵn sàng đàm phán".
Đầu tuần trước, Ủy ban châu Âu đã giải phóng 10,2 tỷ euro trong quỹ gắn kết dành cho Hungary, và mặc dù số t.iền đó không đủ để nhận được sự ủng hộ của Thủ tướng Orbán đối với gói viện trợ Ukraine, nhưng nó đã mở đường cho EU đưa ra quyết định phức tạp hơn về việc mở cửa đàm phán gia nhập với Ukraine - một quá trình lâu dài có thể đưa nước này một ngày nào đó trở thành thành viên EU.
Một nhà ngoại giao EU cho biết: "Orbán hiện cần một chút thời gian để tiêu hóa bước quay đầu đầu tiên của mình [khi gia nhập EU]. Bây giờ ông ấy cần chút thời gian cho lần thứ hai."
Bộ Ngoại giao Ukraine hôm 15/12 cũng đưa ra một tuyên bố hoan nghênh việc mở các cuộc đàm phán thành viên và nói thêm rằng chính phủ rất lạc quan trước những bình luận từ các quan chức EU về gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro.
Tuyên bố của bộ trên viết: "Đây là một tín hiệu rõ ràng rằng sự hỗ trợ tài chính cho Ukraine từ Liên minh châu Âu sẽ tiếp tục".
Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen cho biết sau hội nghị thượng đỉnh rằng các quan chức sẽ sử dụng những tuần tới đây để chuẩn bị một giải pháp thay thế nếu Hungary không chịu lùi bước.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng bày tỏ sự lạc quan rằng một thỏa thuận về khoản ngân sách EU nhằm hiện đại hóa và viện trợ tài chính cho Ukraine có thể được thống nhất tại hội nghị thượng đỉnh bất thường của các nhà lãnh đạo EU vào tháng 1/2024. Ông cũng cho biết EU có "những cách khác để giúp Ukraine" nếu Hungary tiếp tục phản đối.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz lạc quan rằng thỏa thuận về khoản ngân sách EU nhằm hiện đại hóa và viện trợ tài chính cho Ukraine có thể được thống nhất tại hội nghị thượng đỉnh bất thường vào tháng 1/2024. Ảnh: AFP/Getty Images
Bên cạnh sự cản trở của Hungary, một trong những vấn đề với quyết định nói trên là các quỹ dành cho Ukraine - 17 tỷ euro viện trợ không hoàn lại và 33 tỷ euro các khoản vay ngoài ngân sách cho đến năm 2027 - đã được gói gọn trong các quyết định về ngân sách chung của EU.
Việc bổ sung ngân sách của khối nhằm trang trải các chi phí không lường trước được, từ lãi suất cao hơn sau đại dịch cho đến chi phí cho những vấn đề di cư mới.
Trong những ngày gần đây, một số chính phủ, chủ yếu từ Bắc Âu, đã đe dọa chặn việc bổ sung ngân sách. Họ phản đối việc chuyển t.iền bổ sung cho Brussels để làm bất cứ điều gì ngoài việc hỗ trợ thêm cho Ukraine, trong bối cảnh nền kinh tế của chính các nước này đang gặp khó khăn.
Tuy nhiên, các nước trên đã từ bỏ sự phản đối vào tối 14/12 sau khi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel tìm cách giảm số t.iền bổ sung từ 66 tỷ euro xuống chỉ còn 21 tỷ euro.
Thủ tướng Italy, Meloni phát biểu: "Chiến tranh có tác động và có hậu quả. Nếu chúng ta không thể giải quyết hậu quả một cách hiệu quả, chúng ta sẽ khiến dư luận ngày càng rời xa vấn đề Ukraine".
EU chưa nhất trí về kế hoạch hỗ trợ Ukraine Ngày 15/12, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel xác nhận rằng các nhà lãnh đạo châu Âu chưa nhất trí về kế hoạch ngân sách, trong đó có vấn đề hỗ trợ Ukraine. Những ngôi nhà bị phá hủy do xung đột tại Kramatorsk, Ukraine, ngày 14/6/2023. Ảnh: AFP/TTXVN Ông Michel, người chủ trì Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu...
