Dạy nghề để cộng điểm ưu tiên xét tốt nghiệp phổ thông quá phi lý, Bộ có biết?

Học nghề trong trường trung học cơ sở chỉ mục đích… lấy điểm ưu tiên trong tuyển sinh lớp 10.

Thời gian này, phần lớn các địa phương trên cả nước đã hoàn thành việc thi nghề cho học sinh lớp 11, lớp 12.

Chuyện học sinh học, thi nghề phổ thông mục tiêu ban đầu vô cùng tốt đẹp, nhằm định hướng nghề nghiệp theo sở thích cho học trò; giải quyết tình trạng thừa thầy thiếu thợ ở nước ta.

Như thực tế có phải vậy không? Hay học và thi nghề chỉ là một biến tướng của bệnh ngụy thành tích trong giáo dục?

Có nên duy trì dạy nghề trong trường trung học phổ thông?

Trước đây, dạy nghề, học nghề được phát triển cả bậc trung học cơ sở. Từ ngày giấy chứng nhận nghề không còn được cộng điểm ưu tiên trong thi tuyển sinh lớp 10, học nghề trong trường trung học cơ sở đã… hoàn toàn biến mất.

Điều này phản ánh một sự thật rất buồn, học sinh học nghề trong trường trung học cơ sở tuyệt đối không phải để… học nghề.

Học nghề trong trường trung học cơ sở không hề có tác dụng phân luồng nghề nghiệp sau bậc học trung học cơ sở. Học nghề trong trường trung học cơ sở chỉ mục đích… lấy điểm ưu tiên trong tuyển sinh lớp 10.

Như vậy, chúng ta đã lãng phí nguồn tài lực, trí lực cho học nghề trong trường trung học cơ sở từ trước tới nay.

Dạy, học nghề trong trường phổ thông chỉ là bệnh thành tích? (Ảnh minh họa trên Giaoducthoidai.vn)

Với trường trung học phổ thông, việc học, dạy nghề cũng không khác mấy, hãy nghe chia sẻ của những người trong cuộc:

Phó hiệu trưởng một trường trung học cơ sở tại quận Tân Bình thừa nhận học sinh học nghề là để được cộng điểm khi thi vào lớp 10 và nhà trường cũng coi đó là mục tiêu chính và yêu cầu học sinh phấn đấu.

“Trường nào, giáo viên nào cũng biết học nghề như vậy nặng hình thức nhưng không thể làm khác được”. Vị hiệu phó này còn cho rằng bất cập của việc dạy nghề còn thể hiện ở chỗ điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề chưa đáp ứng và đầu tư thỏa đáng.

Ngoài ra, nội dung chương trình học chậm đổi mới và không phù hợp với đặc điểm từng địa phương; đội ngũ giảng dạy chủ yếu là kiêm nhiệm và học sinh bị áp lực học tập chính khóa nên chưa quan tâm mấy đến việc học nghề.

Ông Huỳnh Trọng Phúc nhận xét: “Dạy nghề cho học sinh là cần thiết nhưng mục đích chỉ để cộng điểm như hiện nay thì quá khập khiễng và lạc hậu.

Trường có điều kiện dạy môn gì thì học sinh được học môn đó. Còn các em chỉ chọn học môn gì nhanh, gọn và dễ được điểm cao thì coi như việc học nghề là vô bổ rồi!”. [1]

“Các trường vẫn phải duy trì vì sợ làm mất quyền lợi của học sinh nhưng cũng chỉ dạy theo kiểu thờ ơ, đối phó.

Chẳng hạn, thay vì phân bổ đều ở các tuần thì có trường dồn đến khi gần thi để cho học sinh học liên tục.

Đó là chưa kể học nghề thì phải gắn với thực hành nhưng cơ sở vật chất của nhiều trường không thể đáp ứng, học sinh học chay. Học sinh thành phố nhưng học về nông nghiệp, đất đai, phân tích mẫu đất… thì các em cũng chỉ học qua loa”. [2]

Đã đến lúc nên bỏ điểm khuyến khích của … giấy chứng nhận nghề

Điểm trung bình học bạ lớp 12 đang chiếm 30% cơ cấu điểm xét tốt nghiệp trung học phổ thông, đã và đang thổi bùng phong trào… học bạ đẹp.

“Con gà tức nhau tiếng gáy”, nên các trường tổng kết lớp 12 rất thoáng, vừa “giúp” học trò đậu tốt nghiệp, vừa tô vẽ thành tích cho mình qua tỷ lệ đỗ tốt nghiệp hàng năm.

Bên cạnh đó giấy chứng nhận nghề cũng là mục tiêu các trường muốn trang bị cho học trò, như một cái “phao” để cứu tốt nghiệp.

Để trả lại mục tiêu tốt đẹp của việc dạy nghề, nên bỏ điểm khuyến khích của … giấy chứng nhận nghề trong cơ cấu điểm xét tốt nghiệp.

Bỏ điểm học bạ, bỏ điểm khuyến khích của giấy chứng nhận nghề trong cơ cấu điểm xét tốt nghiệp sẽ làm cho kì thi tốt nghiệp phổ thông trở nên thực chất, góp phần phân luồng giáo dục tốt nhất sau trung học phổ thông.

Còn duy trì điểm ưu tiên của giấy chứng nhận học nghề trong điểm xét tốt nghiệp trung học phổ thông, chúng ta đang duy trì “ung nhọt” trong giáo dục.

Bỏ điểm ưu tiên của giấy chứng nhận học nghề trong điểm xét tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ làm giảm tỷ lệ tốt nghiệp, nhưng đó là tỷ lệ thật.

Bỏ điểm ưu tiên của giấy chứng nhận học nghề trong điểm xét tốt nghiệp trung học phổ thông, việc này không khó, Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể làm được.

Tài liệu tham khảo:

[1]https://plo.vn/giao-duc/hoc-nghe-o-truong-pho-thong-qua-hinh-thuc-514416.html

[2]https://nld.com.vn/giao-duc-khoa-hoc/hoc-nghe-pho-thong-chi-de-cong-diem-20160404222108618.htm

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.