Dạy học trực tuyến sao cho an toàn?

Hãy tưởng tượng, một ngày nào đó, toàn bộ các trường học đều mở toang cửa, lực lượng bảo vệ và giám thị biến mất, chỉ có thầy cô và học sinh – sinh viên tự quản lý lớp học của riêng mình, thì chuyện gì sẽ xảy ra?

Giáo viên trong một buổi dạy học theo hình thức trực tuyến – ĐÀO NGỌC THẠCH

Khi đó, không chỉ có vấn đề trộm cướp, mất mát tài sản mà không gian lớp học còn đối diện với một rủi ro thường trực là bất cứ người qua đường nào dù mang mục đích tốt xấu hay chỉ vì tò mò đều có thể ghé ngang dòm ngó. Và không loại trừ cả trường hợp phá bĩnh, quấy rối thầy trò trong lớp học.

Vậy nhưng, cách mà hầu hết các trường tổ chức dạy học trực tuyến ứng phó với đại dịch Covid-19 hiện nay có thể xem là hoàn toàn tương tự. Cả nước đột nhiên biến thành một đại giảng đường siêu khổng lồ, hằng ngày thầy và trò tự quản với nhau trong các lớp học ảo tổ chức riêng rẽ, rời rạc, chắp vá, hoàn toàn thiếu vắng những cơ chế tổ chức phối hợp nhất quán, bảo vệ chặt chẽ, hỗ trợ sâu sát cho mọi thành viên ở từng cấp độ.

Từ một mô hình tổ chức trường lớp vật lý truyền thống vốn rất quy củ, người ta chỉ giữ gần như duy nhất một thứ: ràng buộc khuôn khổ thời gian làm việc đúng như dạy học tập trung, hoặc chỉ giảm ở mức không đáng kể. Còn lại buông thả gần như mọi yếu tố khác cho thầy trò “tự bơi” với nhau, kể cả việc đối diện với rủi ro an toàn.

Chúng ta không thể chỉ kêu gọi giáo viên và học sinh, sinh viên tăng cường ý thức tự bảo vệ không gian lớp học của mình trong khi xung quanh không có một lực lượng giám thị và bảo vệ thực thi trách nhiệm bảo đảm an ninh trật tự cho toàn bộ khuôn viên trường học.

Để dạy học trực tuyến an toàn và hiệu quả, một trong các điều kiện thiết yếu nhất là mỗi trường học phải có một hệ thống quản lý dạy học trực tuyến (LMS) của riêng mình. Nghĩa là, mỗi trường học vật lý ngoài đời thật tương đương với một LMS trong môi trường công nghệ số. Ở đó, mỗi thành viên của trường học đều có một mã định danh duy nhất để truy cập, kết nối (giống như thẻ cán bộ, học sinh sinh viên để nhận diện ở cổng ra vào).

Chỉ sau khi nhận diện được đích thực là thành viên trong hệ thống, thì người dùng mới được tiếp tục di chuyển đến các lớp học, mỗi lớp học một chỗ riêng (giống như các phòng học riêng biệt cho mỗi môn học), và cả phần không gian riêng tư để quản lý các hồ sơ, dữ liệu cá nhân của riêng mình (giống như một hộc tủ đựng đồ cá nhân).

Một buổi học trực tuyến bị người lạ vào phá rối – M.C

Vì vậy, việc cần làm để giải quyết vấn đề một cách có hệ thống chính là làm sao để các nhà quản lý hiểu rõ tính chất và vai trò của một hệ thống LMS trong dạy học trực tuyến đối với một trường học. Từ đó, mỗi trường cần chuẩn bị đầy đủ nguồn lực để triển khai xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống LMS của trường mình.

Mọi hoạt động dạy học trực tuyến, dù đơn giản nhất, đều nên được thực hiện thông qua LMS. Các lớp học ảo vốn sử dụng các hệ thống hội thảo truyền hình độc lập với các LMS, nhưng cung cấp, chia sẻ thông tin kết nối vào các lớp học ảo này thông qua các công cụ chuyên dụng trên LMS vẫn có độ an toàn cao hơn. Chưa kể các lợi ích to lớn khác của LMS trong việc quản lý tích hợp mọi hoạt động và dấu vết, dữ liệu cần thiết khác để phục vụ việc triển khai dạy học trực tuyến hiệu quả hơn về lâu dài, kể cả khi dịch bệnh chấm dứt.