Cứu trẻ sinh non chỉ nặng 4,6 lạng nhờ phác đồ ‘giờ vàng’
Sinh ra chỉ vỏn vẹn 460g (4,6 lạng) – là một trong những em bé nhẹ cân nhất Việt Nam chào đời ở tuần thai 24 được nuôi sống thành công nhờ phác đồ ‘giờ vàng’.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hằng năm, thế giới có khoảng 15 triệu trẻ sinh non và con số vẫn không ngừng tăng. Tuy nhiên, nếu được hỗ trợ can thiệp y tế sớm, 3/4 trong số những đứa trẻ này có thể tiếp tục sống khỏe mạnh.
Còn theo thông tin từ Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ sinh non khoảng 7%. Trung bình mỗi năm có khoảng 100.000-110.000 trẻ chào đời non tháng và 17.000 trẻ tử vong trong vòng 28 ngày sau khi sinh.
Cứu trẻ sinh non bằng phác đồ “giờ vàng”.
Tiến sĩ – bác sĩ Cam Ngọc Phượng, Giám đốc Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thập niên trước, thở máy xâm lấn là phương pháp điều trị chính cho trẻ sinh non rất nhẹ cân với hội chứng suy hô hấp. Mặc dù là biện pháp cứu mạng, thở máy xâm lấn lại là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến viêm phổi, bệnh phổi mạn và khiến trẻ lệ thuộc ô xy kéo dài.
Năm 2018, bác sĩ Cam Ngọc Phượng sang Australia du học, chứng kiến trẻ sinh non được chăm sóc nhẹ nhàng nhờ can thiệp sớm 60 phút đầu đời. Về nước, bác sĩ cùng đồng nghiệp nghiên cứu, sáng tạo phác đồ “giờ vàng” với mục tiêu giảm nguy cơ đặt nội khí quản, giảm tỷ lệ thở máy xâm lấn, từ đó giúp cứu sống hàng trăm trẻ sinh non, giảm chi phí điều trị.
Đơn cử như trường hợp của bé Hải Đăng, sinh ra chỉ vỏn vẹn 460g, là một trong những em bé nhẹ cân nhất Việt Nam chào đời ở tuần thai 24 được nuôi sống thành công. Nhờ phác đồ điều trị tích cực “giờ vàng”, Hải Đăng đạt mốc tăng trưởng kỳ tích với khoảng 147g mỗi tuần. Sau 4 tháng được điều trị, chăm sóc tích cực, bé Đăng ra viện đạt cân nặng 2,8 kg, tự bú mẹ.
Trường hợp khác là bé Bối Bối sinh ra ở tuần thai thứ 25, nặng 740g được bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cứu sống bằng phác đồ “giờ vàng” và khỏe mạnh xuất viện sau 3 tháng với cân nặng 2,55 kg. Anh Huỳnh Nhật Hòa, bố bé Bối Bối chia sẻ: “Con đầu lòng của vợ chồng anh cũng chào đời non tháng và mất ngay sau khi sinh ra. Một năm sau, vợ anh mang thai Bối Bối và kịch bản sinh non tái diễn khiến hai vợ chồng suy sụp. Nhờ áp dụng phác đồ “giờ vàng” trong 100 ngày bé được cứu sống. Hiện, bé gần 3 tuổi, khỏe mạnh, như các bạn sinh đủ tháng”.
Trẻ sinh non được chăm sóc, điều trị tích cực tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Nghiên cứu của Tiến sĩ – bác sĩ Cam Ngọc Phượng theo dõi 75 trẻ sinh non và cực non có tuổi thai trung bình 27,5-28 tuần chào đời khỏe mạnh tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thành phố Hồ Chí Minh được áp dụng phác đồ này. Kết quả cho thấy, tỷ lệ trẻ phải đặt nội khí quản giảm từ 62,5% xuống còn 26%; tỷ lệ dùng surfactant (thuốc điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh non tháng) giảm một nửa, từ 40% còn 20,9%. Tỷ lệ ấn tim, truyền epinephrine (thuốc hỗ trợ hô hấp) và tràn khí màng phổi rất thấp. Ngoài ra, chi phí điều trị trung bình giảm khoảng 30-40%.
Nhân dịp kỷ niệm 69 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, phác đồ “giờ vàng” của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã được vinh danh một trong 12 thành tựu y khoa Việt Nam năm 2023 do Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Đài Tiếng nói nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tổ chức.
Video đang HOT
Phác đồ “giờ vàng” là tổng thể nhiều kỹ thuật y khoa cao cấp được thực hiện trong 60 phút đầu đời, ngay tại phòng sinh để cứu sống và chăm sóc y tế cho trẻ sinh non và rất non từ 24 tuần tuổi.
Phác đồ bao gồm các yếu tố, như kẹp rốn muộn, phòng ngừa hạ thân nhiệt, truyền tĩnh mạch duy trì đường huyết sau sinh, phòng nhiễm khuẩn huyết, hỗ trợ hô hấp với phương pháp không xâm lấn, cụ thể là thở không xâm lấn (CPAP) tại phòng sinh và liên tục đến khi nhập Hồi sức sơ sinh (NICU) cho nhóm trẻ sinh rất non… Trẻ sinh rất non được chăm sóc tích cực trong “thời gian vàng” sẽ tăng cơ hội sống, giảm di chứng về sức khỏe.
Sắp tới, phác đồ “giờ vàng” có thể triển khai huấn luyện cho tuyến tỉnh, tuyến dưới giúp cải thiện tỷ lệ tử vong và di chứng cho trẻ được cứu sống.
Trời lạnh đề phòng viêm phổi ở trẻ sơ sinh, những dấu hiệu bệnh nguy hiểm cha mẹ cần chú ý
Viêm phổi là bệnh thường gặp và là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em. Trẻ càng nhỏ, tỷ lệ tử vong do viêm phổi càng cao, đặc biệt với những trẻ sinh non, nhẹ cân.
Viêm phổi sơ sinh là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng ở nhu mô phổi. Viêm phổi có thể xảy ra trước, trong hoặc sau khi sinh. Ảnh minh họa
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ sơ sinh
Viêm phổi sơ sinh là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng ở nhu mô phổi. Viêm phổi có thể xảy ra trước, trong hoặc sau khi sinh.
Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm khuẩn phổi từ trước, trong hoặc sau khi sinh do liên quan tới thời gian vỡ ối. Trẻ sơ sinh có thể bị viêm phổi ngay trong khi sinh do hít phải nước ối, phân su bị nhiễm khuẩn hoặc dịch tiết ở đường sinh dục của sản phụ hoặc trong khi đỡ đẻ, hồi sức sau sinh và chăm sóc trẻ sơ sinh, nếu không đảm bảo yêu cầu vô trùng thì trẻ dễ bị nhiễm khuẩn từ dụng cụ y tế, môi trường và từ người chăm sóc, gây viêm phổi.
Những trẻ sinh non, thiếu cân vì phản xạ đường thực quản chưa hoàn thiện, vận động cơ chưa đều đặn hay bị trào ngược dạ dày - thực quản dẫn đến viêm phổi.
Thói quen chăm sóc trẻ không đúng: Ủ con quá ấm, mồ hôi ra nhiều nhưng không thay quần áo, khiến mồ hôi thấm ngược và trẻ bị lạnh; sử dụng thiết bị làm mát sai cách; cho trẻ ra ngoài vào sáng sớm hoặc đêm muộn mà không giữ ấm kỹ càng...cũng dễ khiến trẻ bị viêm phổi.
Ngoài ra, bộ máy hô hấp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ còn non nớt, chưa hoàn thiện, đường hô hấp nhỏ hẹp và ngắn nên khi bị viêm dễ gây phù nề niêm mạc đường thở, khiến trẻ bị khó thở và tình trạng viêm dễ lan rộng. Đó là lý do viêm phổi ở trẻ em thường tiến triển rất nhanh và nặng.
Dấu hiệu cảnh báo viêm phổi ở trẻ sơ sinh
Do đường hô hấp của trẻ sơ sinh vẫn còn non nớt nên các triệu chứng lâm sàng thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên vẫn có thể nhận biết viêm phổi ở trẻ từ những dấu hiệu cảnh báo sau:
Mệt mỏi, ngủ li bì và liên tục
Sốt cao, có thể lên đến 39 độ
Thời gian đầu xuất hiện ho khan, sau đó ho có đờm màu trắng, dần chuyển sang xanh hoặc vàng
Khó thở, thở nhanh, khò khè, thở hóp bụng để lấy nhiều oxy hơn mỗi lần thở
Có cơn ngừng thở kéo dài trên 20 giây, tím tái môi và da
Ho
Tiêu chảy hoặc nôn trớ
Đau bụng, tức ngực
Bú ít, thậm chí bỏ bú.
Hạ thân nhiệt
Giảm phản xạ
Viêm phổi khiến trẻ khó thở. Ảnh minh họa
Biến chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh
Suy hô hấp
Nhiễm trùng máu
Tràn dịch, tràn khí màng phổi
Viêm màng não
Hệ miễn dịch bị suy giảm
Phòng ngừa viêm phổi ở trẻ sơ sinh bằng cách nào?
Trong thời kỳ mang thai, các thai phụ cần:
Kiểm tra định kỳ để kịp thời phát hiện và can thiệp khi có những vấn đề sức khỏe bất thường có thể gây ảnh hưởng xấu tới thai nhi
Sinh con tại các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé. Chăm sóc cẩn thận cho mẹ và bé sau khi sinh.
Cho trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn, đúng cách để tăng cường sức đề kháng cho bé.
Người chăm sóc nên rửa tay xà phòng trước và sau khi chăm sóc trẻ để tránh tình trạng lây nhiễm vi khuẩn cho bé;
Dụng cụ chăm sóc trẻ cần phải sạch sẽ, khô ráo, vô trùng và tránh tiếp xúc với các nguồn lây bệnh.
Trẻ sơ sinh dễ bị viêm phổi. Đây là căn bệnh nặng, có thể dẫn đến tử vong, đặc biệt ở trẻ sinh non, nhẹ cân. Tuy nhiên, triệu chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường không rõ ràng nên dễ bị bỏ qua. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt chú ý tới những biểu hiện viêm đường hô hấp của trẻ như bỏ bú, ho, khó thở, quấy khóc,... nếu nghi ngờ bé bị viêm phổi cần đưa trẻ đi khám ngay để điều trị kịp thời, hiệu quả
Người đàn ông hôn mê sau 30 phút ăn một con ốc Khoảng 30 phút sau khi ăn một con ốc bùn bóng, người đàn ông 37 tuổi thấy tê miệng và tay chân. Hai giờ sau, anh rơi vào tình trạng hôn mê, suy hô hấp. Nam bệnh nhân được chuyển từ Bệnh viện huyện Quỳnh Lưu lên Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An ngày 19/1 khi đã mất phản xạ ánh...