Có chứng chỉ thì dễ, dạy được môn tích hợp mới khó
Giáo viên học để có chứng chỉ tích hợp thì dễ nhưng cái khó nằm ở chỗ, liệu người thầy có làm chủ được mọi tình huống sư phạm, có dạy tích hợp được hay không?
Nhiều giáo viên lo lắng về câu chuyện dạy tích hợp. (Nguồn: Đại đoàn kết)
Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành 2 quyết định, đó là Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT về Chương trình bồi dưỡng giáo viên môn Khoa học tự nhiên và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT về Chương trình bồi dưỡng giáo viên dạy môn Lịch sử và Địa lý, khiến cho đội ngũ giáo viên THCS sẽ dạy 2 môn tích hợp băn khoăn, lo lắng.
Bởi, thực tế cho thấy, trong số các giáo viên đơn môn hiện nay cũng còn có một bộ phận thầy cô gặp khó khăn trong quá trình giảng dạy thì bồi dưỡng thêm 3 tháng, liệu những giáo viên đơn môn có dạy được toàn bộ môn tích hợp có từ 2-3 phân môn ở cấp THCS hay không?
Giáo viên đơn môn được bồi dưỡng để dạy môn tích hợp
Việc bồi dưỡng chuyên môn, trau dồi thêm kiến thức thì thầy cô nào cũng hiểu được trách nhiệm của mình trước chủ trương đổi mới của ngành giáo dục. Nhưng việc đổi mới phải đặt quyền lợi của học trò lên trên hết và hạn chế tối đa sự sự lãng phí tiền bạc của Nhà nước và của giáo viên mới là điều cần thiết. Đặc biệt, đổi mới để có thể làm cho chất lượng giáo dục tốt hơn, tiện ích hơn.
Thế nhưng, với chủ trương tích hợp từ 5 môn học thành 2 môn học ở chương trình mới thì dù hy vọng, tin tưởng nhưng có lẽ trong thâm tâm mọi người không tránh khỏi những băn khoăn. Chẳng hạn như hàng chục năm qua, sau mỗi kỳ thi THPT Quốc gia thì bao giờ môn Lịch sử cũng là một trong những môn thi nằm ở cuối bảng về điểm số.
Thống kê lại điểm thi mấy năm gần đây thấy rất rõ về thực trạng này. Đó là kỳ thi năm 2019, Lịch sử có điểm thi thấp nhất trong 9 môn thi, điểm trung bình là 4,30 và có 70% số bài thi môn Lịch sử dưới điểm trung bình.
Năm 2020, điểm thi môn Lịch sử chỉ cao hơn môn tiếng Anh, với điểm trung bình là 5,19. Số thí sinh đạt điểm dưới trung bình là 260.074 (chiếm tỉ lệ 46,95%).
Kỳ thi năm 2021 vừa qua thì Lịch sử đã trở lại vị trí “đội sổ” với điểm trung bình là 4.97 và 52.03% số thí sinh có điểm dưới trung bình. Bao giờ hết nỗi buồn môn Sử vẫn là câu hỏi canh cánh trong lòng của nhiều người trong những năm qua nhưng vẫn chưa có câu trả lời chính xác.
Đó là khi môn Lịch sử được dạy độc lập ở cấp THCS, những thầy cô được đào tạo chuyên ngành môn Sử giảng dạy để cung cấp kiến thức nền tảng cho học trò ở lớp dưới mà lên đến THPT thì kết quả còn “bết bát” như vậy.
Bây giờ, chủ trương “tích hợp” môn Lịch sử và môn Địa lý lại thành một môn và với Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT thì sau khóa bồi dưỡng 3 tháng, những giáo viên môn Địa lý sẽ dạy cả phân môn Lịch sử và ngược lại.
Đối với môn Khoa học tự nhiên có lẽ còn khó khăn hơn môn Lịch sử và Địa lý rất nhiều bởi nội dung các phân môn của môn học này có nhiều khái niệm, định luật, công thức, tính toán… đòi hỏi sự chính xác cao hơn.
Đặc biệt, khi lên đến lớp 8, lớp 9 thì có nhiều dạng bài tập khó mà những thầy cô không được đào tạo bài bản thì rất khó để truyền đạt kiến thức đến học trò một cách bài bản, tường tận vấn đề.
Bởi trước đây, 3- 4 năm đại học, cao đẳng học một, hai chuyên ngành, ra dạy một môn học mà nhiều khi được phân công dạy khối mới của môn học đó có giáo viên còn gặp phải khó khăn.
Giờ đây học 3 tháng theo kiểu “chứng chỉ” để dạy thêm 1- 2 phân môn còn lại của môn Khoa học tự nhiên thì quả thật là một điều… phi thường.
Có chứng chỉ không khó, dạy được môn tích hợp mới khó
Video đang HOT
Ngay sau khi Bộ Giáo dục & Đào tạo ban hành Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT thì nhiều thầy cô giáo có phần lo lắng về nội dung trong 2 quyết định này.
Đúng là kiến thức các môn tích hợp ở cấp THCS là kiến thức phổ thông thật và ai cũng đã từng học qua những kiến thức này. Tuy nhiên, học qua và bỏ hàng chục năm, thậm chí đã vài chục năm thì khi nhìn lại nó cũng không dễ để tất cả thầy cô đều có thể làm chủ được toàn bộ kiến thức.
Giáo viên liên tục phải học, phải trau dồi kiến thức để làm phong phú cho bài giảng của mình, nhưng đó là chuyên ngành mình đã được đào tạo. Còn việc để có thêm chuyên ngành thứ 2, thứ 3 nữa là điều không hề dễ dàng.
Nếu giáo viên học để có chứng chỉ như hướng dẫn của Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT thì không khó khăn gì bởi thực tế lâu nay cứ học sẽ có chứng chỉ mà thôi.
Nhưng, cái khó khăn nhất là khi đứng ở vị trí, vai trò người thầy thì giáo viên phải có kiến thức chuyên sâu và làm chủ được mọi tình huống sư phạm, hoạt động giảng dạy của mình trước học trò.
Dạy cho hết bài, truyền thụ những kiến thức trong sách giáo cho học trò thì không khó, cái khó là biết tạo cho học trò làm chủ kiến thức để vận dụng vào thực tiễn và phát triển phẩm chất, năng lực cho các em.
Trong khi đó, nếu vẫn bồi dưỡng chứng chỉ tích hợp như với cách bồi dưỡng các chứng chỉ lâu nay thì giáo viên khó lòng để có thể lĩnh hội được kiến thức của các phân môn mới.
Một khi thầy cô còn “lơ mơ” kiến thức các phân môn mới thì làm sao mà làm chủ được hoạt động giảng dạy trên lớp, làm sao có thể dạy cho học trò những kiến thức chuyên sâu, bài tập nâng cao trong sách giáo khoa?
Lúc này, tất nhiên sự thiệt thòi thuộc về người học và làm khổ người thầy. Người học, không được truyền thụ kiến thức thấu đáo, người dạy được bồi dưỡng theo kiểu gượng gạo, khiên cưỡng cũng dễ gặp khó trong công tác giảng dạy.
Khi mọi kế hoạch của Bộ đã ban hành, tất nhiên giáo viên phải tuân theo nhưng việc xóa bỏ 5 môn học hiện nay để nhập thành 2 môn “tích hợp” ở cấp THCS có thể sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy về chất lượng giáo dục và kéo theo đó là sự tốn kém về thời gian, tiền bạc là không hề ít.
Dù hy vọng rất nhiều nhưng những băn khoăn, lo lắng trong một bộ phận giáo viên là điều không tránh khỏi.
*Bài viết phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Tòa soạn.
Cục Nhà giáo tham mưu thế nào mà để "nhiều người đang hiểu nhầm"?
Theo cách lý giải của ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo) thì có thể là do "nhiều người đang hiểu nhầm".
Những bài viết về chủ đề chứng chỉ 2 môn tích hợp ở cấp Trung học cơ sở đã được Tạp chí Giáo dục Việt Nam phản ánh khá nhiều trong mấy tuần gần đây và nhận được sự quan tâm đặc biệt của đội ngũ nhà giáo- nhất là những thầy cô sẽ dạy 2 môn học này trong những năm tới đây.
Đặc biệt, ngày 21/7/2021 thì Bộ đã ra Quyết định số 2453/QĐ-BGDĐT ban hành Chương trình bồi dưỡng giáo viên Tin học dạy môn Tin học và Công nghệ ở tiểu học; Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT ban hành Chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở dạy môn Khoa học tự nhiên và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT ban hành Chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở dạy môn Lịch sử và Địa lý ở cấp Trung học cơ sở càng khiến cho nhiều thầy cô quan tâm nhiều hơn.
Bởi, theo 3 quyết định nhấn mạnh: " Chương trình bồi dưỡng này được coi là điều kiện tối thiểu để mỗi giáo viên có thể bắt đầu triển khai dạy học" môn Tin học và Công nghệ ở tiểu học, môn Khoa học tự nhiên; môn Lịch sử và Địa lí ở trung học cơ sở và kinh phí bồi dưỡng được hướng dẫn lấy từ 3 nguồn, trong đó có nguồn: " do người học tự đóng góp "....
Tuy nhiên, khi trả lời báo chí về sự việc này thì ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo) lại cho rằng "nhiều người đang hiểu nhầm " về nội dung của các quyết định mà Bộ vừa ban hành. Vậy, sự việc này nên hiểu như thế nào cho đúng?
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa, nguồn: baochinhphu.vn.
Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và 2455/QĐ-BGDĐT đã hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên tích hợp ra sao?
Ngày 21/7/2021 vừa qua, Bộ Giáo dục đã ban hành Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT, trong đó hướng dẫn khá cụ thể về đối tượng bồi dưỡng, chương trình bồi dưỡng, số lượng tín chỉ, hình thức học tập, điều kiện cấp chứng chỉ, kinh phí bồi dưỡng...
Cả 2 quyết định đều hướng dẫn cụ thể về số lượng tín chỉ mà giáo viên đang dạy các môn học Vật lí, Hóa học, Sinh học, Địa lí và Lịch sử sẽ phải bồi dưỡng từ 20-36 tín chỉ theo từng đối tượng cụ thể. Chương trình bồi dưỡng cũng đã được 2 quyết định cụ thể hóa từng môn học.
Đối với hình thức bồi dưỡng thì được hướng dẫn học trực tiếp 80% chương trình tại các trường đại học sư phạm và học viên phải tham gia tối thiểu 80% thời gian học tập trực tiếp của chương trình bồi dưỡng quy định cho mỗi học phần thì được tham gia kiểm tra kết thúc học phần đó.
Kết thúc mỗi học phần của chương trình bồi dưỡng, học viên phải thực hiện một bài thu hoạch. Bài thu hoạch được chấm theo thang điểm 10.
Về điều kiện cấp chứng chỉ thì 2 quyết định này cũng hướng dẫn là người học tích lũy đủ số học phần bắt buộc và đủ số tín chỉ tối thiểu theo quy định của chương trình bồi dưỡng; điểm trung bình tích lũy của toàn khóa bồi dưỡng đạt từ 5,00 trở lên; đảm bảo đủ các điều kiện quy định khác của cơ sở đào tạo.
Về kinh phí bồi dưỡng được hướng dẫn lấy từ 3 nguồn: từ nguồn ngân sách nhà nước dành cho đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên của ngành, địa phương; từ nguồn kinh phí của các đơn vị cử người đi bồi dưỡng; do người học tự đóng góp.
Đặc biệt, ở phần đầu của 2 quyết định này đều nhấn mạnh: " Chương trình bồi dưỡng này được coi là điều kiện tối thiểu để mỗi giáo viên có thể bắt đầu triển khai dạy học môn Khoa học tự nhiên; môn Lịch sử và Địa lí "...
Với những câu chữ tường minh như thế này tại Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT thì tất nhiên nó sẽ trở thành cơ sở để các địa phương, nhà trường triển khai đến đội ngũ nhà giáo trong thời gian tới đây.
Và, với trình độ của giáo viên thì họ sẽ không khó để đọc và hiểu những nội dung trong các văn bản,
Thế nhưng, theo cách lý giải của ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo) thì có thể là do " nhiều người đang hiểu nhầm ".
Có phải "nhiều người đang hiểu nhầm"?
Việc Bộ ban hành Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT khiến cho nhiều giáo viên dưới cơ sở lo lắng và nhiều giáo viên đã thể hiện sự băn khoăn của mình trong những ngày vừa qua.
Tuy nhiên, khi trao đổi với Báo Vietnamnet ngày 12/ 8/2021 thì ông Vũ Minh Đức đã chia sẻ về vấn đề này như sau: " Theo quy định của Luật Viên chức, mỗi năm, giáo viên đều có khoảng thời gian nhất định để tham gia đào tạo, bồi dưỡng.
Những mô-đun này cho những người mới bắt đầu. Sau khi học xong các mô-đun này, ở các năm tiếp theo, giáo viên sẽ chỉ phải tham gia đào tạo theo hướng cập nhật những điểm mới mà thôi ".
Nếu đúng như nội dung chia sẻ của ông Vũ Minh Đức thì giáo viên chẳng thắc mắc, băn khoăn làm gì. Bởi, Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT không có chữ nào đề cập đện đến chữ "mô- đun" mà chỉ đề cập đến những "tín chỉ" cụ thể cho từng đối tượng bồi dưỡng mà thôi.
Báo Vietnamnet tiếp tục dẫn lời ông Vũ Minh Đức như sau: "Có thể các giáo viên khối lớp 6 năm nay sẽ cập nhật chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở này sau. Chứ giờ vừa ban hành làm sao đủ 3 tháng mà chuẩn bị kịp cho năm học mới. Đây chỉ là chương trình bồi dưỡng giáo viên hằng năm, không phải ngay cho số giáo viên dạy lớp 6 năm học này", ông Đức nói.
Do đó, theo ông Đức, nhiều người đang hiểu nhầm ".
Thế nhưng, cả 2 quyết định mà Bộ vừa ban hành ngày 21/7 đều có câu:
" Chương trình bồi dưỡng này được coi là điều kiện tối thiểu để mỗi giáo viên có thể bắt đầu triển khai dạy học môn Khoa học tự nhiên ;
Chương trình bồi dưỡng này được coi là điều kiện tối thiểu để mỗi giáo viên có thể bắt đầu triển khai dạy học môn Lịch sử và Địa lí "...
Việc cả 2 văn bản đều cho rằng chương trình bồi dưỡng là " điều kiện tối thiểu " mới có thể dạy được môn tích hợp thì giáo viên đọc và hiểu đúng tinh thần hướng dẫn của Bộ chứ sao có thể "nhầm" được.
Hơn nữa, đây là văn bản hành chính chứ có phải là văn bản nghệ thuật đâu mà có tính đa nghĩa?
Vấn đề về nguồn kinh phí bồi dưỡng mà giáo viên đang lo lắng thì ông Vũ Minh Đức chia sẻ như sau: " Nếu giáo viên được nhà trường cử đi học tập bồi dưỡng thì kinh phí do đơn vị cử đi bồi dưỡng chi trả. Chỉ trong trường hợp, giáo viên tự đi bồi dưỡng theo nguyện vọng cá nhân hoặc những người có bằng đại học ngành khác muốn đi học để dự tuyển làm giáo viên thì mới phải tự chi trả kinh phí ".
Giáo viên ở các nhà trường cũng mong không phải chi trả kinh phí như lời của Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục. Nhưng, giá như khi xây dựng và ban hành Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT mà Bộ nói rõ ra có phải hay hơn không?
Tại sao văn bản lại hướng dẫn lấy từ: " nguồn ngân sách nhà nước dành cho đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên của ngành, địa phương; từ nguồn kinh phí của các đơn vị cử người đi bồi dưỡng; do người học tự đóng góp "?
Rõ ràng, theo cách giải thích của ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo) đem đối chiếu với nội dung của Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT thì mọi người dễ dàng nhìn thấy có phần mâu thuẫn với nhau.
Nhìn lại một số Thông tư; Công văn; Quyết định mà Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành gần đây thường xảy ra tình trạng có " nhiều người đang hiểu nhầm ". Các nhà giáo mà còn "hiểu nhầm", hay nói cách khác là "hiểu không đúng ý Bộ" thì văn bản ban hành làm sao đi vào cuộc sống?
Thiết nghĩ Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục nên nghiêm túc rà soát lại mục đích, căn cứ, quy trình ban hành 03 Quyết định số 2453, 2454, 2455/QĐ-BGDĐT ngày 21/07/2021 này làm sao để đừng "gây hiểu nhầm" cho người đọc, đừng đặt lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo vào thế "sự đã rồi".
Tài liệu tham khảo:
- Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT
- Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT
-https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/thuc-hu-thong-tin-giao-vien-phai-dong-tien-hoc-boi-duong-day-tich-hop-758262.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Thực hư chuyện giáo viên phải bỏ tiền học 'chứng chỉ' để dạy tích hợp Sau khi Bộ GD-ĐT ban hành chương trình bồi dưỡng giáo viên THCS dạy môn Lịch sử và Địa lý và môn Khoa học tự nhiên, giáo viên đã có nhiều băn khoăn. Cụ thể, ngày 21/7, Bộ GD-ĐT ra Quyết định 2454 về Chương trình bồi dưỡng giáo viên THCS dạy môn Khoa học tự nhiên và Quyết định 2455 về Chương...