Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh hen phế quản
Bệnh hen phế quản có thể được kiểm soát tốt nếu được điều trị đúng cách, dùng thuốc dự phòng điều đặn và tái khám định kỳ.
Bên cạnh đó, người bệnh cần thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học để tăng cường sức đề kháng, cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tái phát.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh hen phế quản
Hen phế quản là tình trạng viêm đường hô hấp mạn tính. Bệnh gây sưng phù, tăng tiết nhầy, phù nề niêm mạc đường thở khiến người bệnh khó thở, khò khè, nặng ngực…
Bệnh hen phế quản có thể được kiểm soát tốt nếu được điều trị đúng cách, theo dõi chặt chẽ, dùng thuốc dự phòng đều đặn và tái khám định kỳ để đánh giá tình trạng bệnh. Do đó, người bệnh cần đi khám chuyên khoa và phải tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
Ngoài việc kiểm soát và dùng thuốc điều trị dự phòng tốt, người bệnh hen phế quản cần thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học để tăng cường sức đề kháng, cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tái phát.
Mặc dù không có loại thực phẩm cụ thể nào là tốt nhất cho bệnh nhân hen phế quản nhưng một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh sẽ góp phần kiểm soát bệnh hiệu quả.
Đối với người bệnh hen suyễn, việc thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng các loại thực phẩm và chất dinh dưỡng phù hợp có thể cải thiện sức khỏe tổng thể, trong đó có chức năng của phổi. Chế độ ăn lành mạnh cũng có thể giúp người bệnh duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh vì thừa cân có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh.
Bệnh hen phế quản khiến người bệnh khó thở, khò khè, nặng ngực…
2. Các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể người bệnh hen phế quản
Không có chế độ ăn kiêng cụ thể nào cho bệnh hen, do đó người mắc bệnh hen phế quản nên thực hiện chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đủ chất, uống đủ nước.
Ăn nhiều trái cây và rau quả
Người bệnh hen phế quản nên ăn nhiều rau củ quả. Đây là nguồn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất giúp bổ sung dinh dưỡng, có tác dụng kháng viêm và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Những thực phẩm này không chỉ chứa ít calo giúp duy trì cân nặng hợp lý mà còn chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu có thể hỗ trợ chức năng phổi khỏe mạnh.
Trái cây và rau quả chứa nhiều chất chống oxy hóa như beta-carotene, vitamin C và vitamin E. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả giàu vitamin, chất chống oxy hóa, đặc biệt là táo và cam và chuối có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh hen suyễn và giảm thở khò khè.
Các nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn chủ yếu là thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, đặc biệt là trái cây tươi, rau xanh và ngũ cốc; hạn chế ăn nhiều sữa và thịt nhiều chất béo cũng có thể ngăn ngừa, làm chậm sự tiến triển và cải thiện các triệu chứng hen phế quản.
Những thực phẩm này rất giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa giúp bổ sung dinh dưỡng, có tác dụng chống viêm và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đặc biệt là các thực phẩm giàu vitamin A, D, E… Chất chống oxy hóa có thể bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại và hỗ trợ phổi khỏe mạnh. Các loại trái cây và rau quả quan trọng khác cần đưa vào chế độ ăn uống của người bệnh hen bao gồm: bông cải xanh, quả mọng, rau lá xanh, dưa và bơ…
Ăn thực phẩm chứa acid béo omega-3
Video đang HOT
Thực phẩm có chứa acid béo omega-3 như các loại cá trích, cá thu, cá hồi…; một số nguồn thực vật như hạt lanh, quả bơ, hạt hướng dương, dầu lạc, dầu hạt cải… giúp tăng cường miễn dịch, chống viêm, cải thiện chức năng hô hấp, tốt cho người bệnh hen.
Thực phẩm giàu vitamin A
Vitamin A, còn được gọi là carotenoid, có thể cải thiện chức năng phổi ở người lớn và trẻ em. Nhờ đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ, vitamin A có thể giúp chống lại stress oxy hóa và hỗ trợ miễn dịch khỏe mạnh .
Các nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn uống nhiều thực phẩm giàu vitamin A như cà chua, cà rốt và các loại rau lá có thể cải thiện chức năng phổi và giảm các cơn hen suyễn ở người lớn.
Thực phẩm giàu vitamin D
Vitamin D giúp hỗ trợ hoạt động của hệ miễn dịch và có thể làm giảm viêm đường thở. Các nghiên cứu chứng minh việc bổ sung vitamin D có thể làm giảm tỷ lệ các cơn hen suyễn cần điều trị bằng corticosteroid.
Ngoài việc tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời, người bệnh hen suyễn nên tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin D như: cá hồi, các sản phẩm thay thế từ sữa hoặc sữa được bổ sung nhiều vitamin D.
Thực phẩm giàu vitamin E
Vitamin E chứa một hợp chất gọi là tocopherol, hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh. Nó cũng có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh hen suyễn như thở khò khè và ho. Các nguồn cung cấp vitamin E dồi dào bao gồm: các loại hạt, cải xanh, bông cải xanh và cải xoăn.
Thực phẩm giàu magie
Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều bằng chứng ủng hộ việc sử dụng các chất bổ sung magie để giảm viêm và thư giãn cơ phế quản để không khí ra khỏi phổi. Thực phẩm giàu magie bao gồm: Hạt bí ngô, rau chân vịt, hạt điều, cá hồi, sô cô la đen, các sản phẩm từ sữa ít béo.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa có thể bảo vệ tế bào của chúng ta khỏi bị hư hại và hỗ trợ phổi khỏe mạnh.Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa bao gồm: Sô cô la đen, quả việt quất, atisô, dâu tây, cải xoăn, quả mâm xôi, bắp cải đỏ, củ cải, rau chân vịt…
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp hỗ trợ phổi khỏe mạnh.
3. Những thực phẩm nên tránh để phòng ngừa tái phát cơn hen
Thực phẩm dễ gây dị ứng
Đối với người bệnh hen phế quản hoặc có tiền sử hen phế quản nên lưu ý tránh thực phẩm dễ gây dị ứng như: một số loại hải sản, nhộng ong, nhộng tằm… Đặc biệt, nếu đã từng dị ứng với một loại thức ăn nào thì tuyệt đối không sử dụng loại thức ăn đó nữa.
Thực phẩm chứa nhiều muối
Ăn nhiều muối dễ gây ra tình trạng phù nề có ảnh hưởng xấu đến hô hấp của người bệnh. Vì vậy, người bệnh hen nên hạn chế ăn muối, chỉ nên sử dụng 5g mỗi ngày. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn có nhiều muối như: thịt nguội, xúc xích, dăm bông, thịt xông khói…
Thực phẩm giàu chất béo
Tránh chất béo chuyển hóa và acid béo omega-6. Có một số bằng chứng cho thấy việc ăn omega-6 chất béo và chất béo chuyển hóa có trong một số loại bơ thực vật và thực phẩm chế biến sẵn, có thể làm trầm trọng thêm bệnh hen phế quản và các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác như bệnh tim.
Các chuyên gia cho rằng, các món tráng miệng, thịt đỏ và các thực phẩm nhiều chất béo khác có thể làm xấu đi tình trạng viêm và chức năng phổi. Đồng thời làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen suyễn.
Những thực phẩm này cũng có thể khiến bạn khó duy trì cân nặng hợp lý. Điều này rất quan trọng, vì khi mắc bệnh mạn tính như hen phế quản, nếu bạn thừa cân, phổi của bạn phải làm việc nhiều hơn, có nghĩa nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen.
Người bệnh hen phế quản nên tránh thức ăn nhiều chất béo.
Thực phẩm gây đầy hơi
Ăn quá nhiều các loại thực phẩm sinh hơi sẽ tạo áp lực lên cơ hoành, làm tăng nguy cơ kích thích cơn hen. Vì vậy, người bệnh nên tránh các loại thực phẩm này gồm: bắp cải, đồ uống có gas, hành tây, thức ăn chiên rán…
Rượu bia
Theo Đại học Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ, chất sulphite thường được sử dụng làm chất bảo quản trong rượu vang và một số loại bia có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh hen suyễn đối với những người có các triệu chứng từ trung bình đến nặng.
Ngoài ra, sulphite có thể được tìm thấy trong trái cây khô, tôm, dưa chua và đồ gia vị. Việc thêm chất chứa sulphite vào thức ăn sẽ làm chúng tồn tại lâu hơn và giữ được màu cũng như hương vị. Sulphite sẽ giải phóng chất khí sulphur dioxide, gây ra tình trạng kích ứng đường hô hấp và co thắt.
Vì vậy, chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng, tốt nhất nên tránh sử dụng các loại thực phẩm này hoặc ít nhất là cần hạn chế nếu bạn có vấn đề về hô hấp mạn tính.
Trẻ bị hen phế quản bao lâu thì khỏi?
Hen phế quản ở trẻ là tình trạng đường thở và phổi của trẻ bị viêm khi có các tác nhân gây dị ứng xâm nhập như bị cảm lạnh, hít phải phấn hoa, lông thú hoặc mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
Trẻ mắc bệnh hen phế quản bao lâu thì khỏi là vấn đề nhiều cha mẹ thắc mắc.
Bệnh hen phế quản có biểu hiện như thế nào?
Hen phế quản là một bệnh viêm mạn tính đường hô hấp, gây tắc nghẽn đường thở từng cơn, thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và hay tái phát với các triệu chứng khò khè, khó thở. Trên thực tế, nếu trẻ chỉ bị khò khè thì không phải là hen, nhưng có nguy cơ trở thành hen khi các triệu chứng khò khè hoặc ho kéo dài dai dẳng từ nhỏ đến lớn, mà nhiều khi do cha mẹ thường chủ quan không quan sát kỹ.
Đặc điểm của triệu chứng khò khè khi bị hen phế quản thường xuất hiện từng cơn, thoáng qua, kết hợp với nhiễm virus hoặc do nhiều yếu tố khởi phát như thay đổi thời tiết, dị ứng theo mùa... Triệu chứng khò khè thường xuất hiện trước 3 tuổi và kéo dài đến sau 6 tuổi, khò khè khởi phát muộn sau 3 tuổi có thể xuất hiện từng cơn hay do nhiều yếu tố khởi phát. Do đó, khi trẻ có dấu hiệu thở khò khè thì gia đình cần đưa trẻ đi kiểm tra đường hô hấp ngay, để chặn nguy cơ thành hen phế quản.
Trong trường hợp không phát hiện bệnh kịp thời ở giai đoạn khò khè thì bệnh hen phế quản sẽ dần xuất hiện với các triệu chứng điển hình hơn. Trẻ bắt đầu viêm long đường hô hấp trên với các dấu hiệu hắt hơi, sổ mũi... và xuất hiện cơn hen với các triệu chứng khò khè, đặc biệt vào nửa đêm về sáng, khó thở ra, có tiếng rít cò cử... hoặc nhiều trường hợp trẻ xuất hiện bệnh ở thể không điển hình, chỉ có viêm long đường hô hấp trên và thở khò khè.
Khi trẻ đã có những dấu hiệu rõ như trên thì nghe phổi sẽ có ran rít và ran ngáy, xét nghiệm máu sẽ thấy số lượng bạch cầu không tăng, chỉ tăng bạch cầu ái toan. Trong trường hợp hen bội nhiễm thì số lượng bạch cầu và bạch cầu đa nhân trung tính tăng. Khi đó chụp phổi thấy ứ khí phổi.
Trẻ em khi bị hen phế quản thường gặp phải những triệu chứng khó chịu, gây cản trở đến quá trình học tập, vui chơi, sinh hoạt, vận động và cả giấc ngủ. Nhiều trường hợp trẻ bị hen suyễn nếu không được kiểm soát và quản lý tốt có thể dẫn tới các cơn hen cấp tính vô cùng nguy hiểm.
Hen phế quản là một bệnh viêm mạn tính đường hô hấp. Ảnh minh họa.
Hen phế quản bao lâu thì khỏi?
Có thể nói hen phế quản là dạng bệnh lý khiến tỷ lệ nhập viện cấp cứu của trẻ tăng cao. Bệnh không có thuốc điều trị khỏi hoàn toàn nên các triệu chứng vẫn sẽ tiếp diễn, thậm chí là còn tăng nặng hơn cho tới khi trưởng thành.
Ở giai đoạn cấp tính , các biểu hiện của bệnh kéo dài từ 7 - 10 ngày hoặc hơn. Nếu được chữa trị đúng cách, bệnh sẽ không tái đi tái lại nhiều lần.
Đối với giai đoạn mạn tính thì các biểu hiện xuất hiện dai dẳng, có thể kéo dài đến vài tháng, thậm chí là vài năm. Bệnh có thể làm suy giảm chức năng của phổi và gây ra những tổn thương vĩnh viễn, ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ. Sau khi được điều trị, bệnh có nguy cơ tái phát cao.
Các yếu tố kích thích khiến trẻ có thể bị lên cơn hen là: Nhiễm trùng đường hô hấp (thường gặp nhất), thay đổi thời tiết, gắng sức, xúc cảm mạnh, chất có mùi nồng, khói bụi (hàng đầu là khói thuốc lá ), thú có lông (chó, mèo), mạt bụi nhà, nấm mốc, thức ăn...
Cơn hen cấp tính ở trẻ có các mức độ khác nhau từ mức độ nhẹ đến trung bình, có thể nặng và nguy kịch. Mỗi lần trẻ lên cơn hen là mỗi lần trẻ có thể đối diện với nguy cơ tử vong. Vì vậy, việc biết cách phát hiện dấu hiệu trẻ lên cơn (đặc biệt là những dấu hiệu cần đưa trẻ đi cấp cứu) và biết cách giúp trẻ cắt cơn hen ngay tại nhà sẽ giúp trẻ tránh được nguy cơ này.
Các dấu hiệu cho biết một cơn hen đang đến là: Ho, khò khè, nặng ngực, khó thở. Trong trường hợp này nếu đã được thầy thuốc hướng dẫn, cần cho trẻ dùng ngay thuốc cắt cơn dạng tác dụng nhanh (dưới dạng hít hay phun khí dung).
Cần lưu ý là không nên dùng thuốc uốngđể cắt cơn hen, do thuốc có tác dụng yếu, chậm và có thể có nhiều tác dụng phụ hơn. Dù cho trẻ tốt lên cũng cần cho trẻ nghỉ ngơi trong 1 giờ.
Tóm lại: Tái khám định kỳ đầy đủ và tuân thủ phác đồ điều trị là yếu tố quan trọng giúp quản lý và điều trị hiệu quả bệnh hen ở trẻ.
Hen ở trẻ em chủ yếu thuộc tuýp hen dị ứng, thường đáp ứng tốt với các thuốc điều trị dự phòng như Corticosteroid dạng hít (ICS) hoặc Corticosteroid dạng hít phối hợp với thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài (ICS-LABA). Phụ huynh cần đưa trẻ đi khám định kỳ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, để được đánh giá về chức năng hô hấp, đánh giá tình trạng kiểm soát hen, đồng thời nghe chuyên gia y tế tư vấn cho gia đình những căn nguyên thường gặp gây cơn hen cấp. Bạn có thể giúp con mình tránh khỏi nguy hiểm, bảo tồn chức năng phổi và nâng cao chất lượng cuộc sống của trẻ nếu chăm sóc đúng cách.
Phụ huynh tuyệt đối không được chủ quan sử dụng theo đơn thuốc cũ hoặc tự thay đổi phác đồ điều trị mà không có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa, điều này sẽ khiến tình trạng bệnh của trẻ ngày càng chuyển biến nặng.
Để đạt được kiểm soát thật tốt bệnh hen, cha mẹ nên giúp trẻ tuân thủ điều trị các thuốc dự phòng để ổn định bệnh, giảm tần suất lên cơn hen cấp và giữ chức năng phổi tốt. Cần đảm bảo chất lượng môi trường, vệ sinh nhà cửa, trường học, lớp học để tránh những căn nguyên gây khởi phát cơn hen ở trẻ. Ngoài ra, cha mẹ cũng cần biết cách xử trí khi trẻ lên cơn hen cấp và đưa trẻ tái khám sớm hơn để được các bác sĩ đánh giá lại.
3 bài tập thở giúp người hen phế quản cải thiện tình trạng bệnh Hen phế quản là bệnh lý mạn tính ở đường hô hấp, rất thường gặp trong cộng đồng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống của người bệnh. Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh hen phế quản có thể thực hiện một số bài tập thở nhằm cải thiện tình trạng bệnh. 1. Khó thở do hen phế quản gây hậu...