Chế độ ăn cho nam giới có t.inh t.rùng yếu
T.inh t.rùng yếu là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nam. Bằng cách lựa chọn chế độ ăn uống có chủ ý, nam giới có thể tích cực cải thiện chất lượng t.inh t.rùng và hỗ trợ sức khỏe sinh sản của mình.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn uống trong sản x.uất t.inh trùng
Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho việc sản x.uất t.inh trùng mà còn giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh có nguy cơ làm suy giảm khả năng sinh sản. Một số chất dinh dưỡng đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện chất lượng t.inh t.rùng, bao gồm chất chống oxy hóa và acid béo thiết yếu.
Một chế độ ăn uống kém lành mạnh dễ dẫn đến béo phì và mất cân bằng nội tiết tố. Những sự mất cân bằng này ảnh hưởng đến mức testosterone và sản x.uất t.inh trùng. Một chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, dư thừa đường, chất béo chuyển hóa cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe t.inh t.rùng.
Nam giới thường xuyên lựa chọn thực phẩm kém có thể dẫn đến viêm và giảm chất lượng t.inh t.rùng.
Chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất béo dẫn đến tình trạng viêm trong cơ thể, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản của nam giới. Tình trạng viêm làm tổn thương các tế bào sản x.uất t.inh trùng, dẫn đến giảm cả số lượng và chất lượng t.inh t.rùng. Béo phì, thường là kết quả của chế độ ăn uống kém và ăn quá nhiều, cũng góp phần gây vô sinh bằng cách giảm nồng độ testosterone, ảnh hưởng đến chức năng của cơ quan sinh sản.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng các mô hình chế độ ăn uống lành mạnh có mối tương quan rõ ràng với chất lượng t.inh t.rùng tốt hơn và khả năng bất thường thấp hơn về các thông số như số lượng, nồng độ và khả năng vận động của t.inh t.rùng, cũng như giảm sự phân mảnh DNA của t.inh t.rùng. Nam giới thực hiện các bước để cải thiện chế độ ăn uống, duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể giúp giảm viêm, cải thiện khả năng sinh sản.
2. Các dưỡng chất thiết yếu cần thiết cho việc sản x.uất t.inh trùng khỏe mạnh
Theo ThS.BS. Nguyễn Duy Khánh – Trung tâm Nam học BV Hữu nghị Việt Đức cho biết: Chất lượng t.inh t.rùng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Các yếu tố đầu vào rất quan trọng. Ví dụ như chế độ ăn uống sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ là một trong những yếu tố tiên quyết để duy trì chất lượng t.inh t.rùng khỏe mạnh.
Các dữ liệu nghiên cứu gần đây chỉ ra thực tế là chế độ ăn uống liên quan trực tiếp đến chất lượng t.inh d.ịch và lối sống nói chung đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì các chức năng sinh sản thích hợp. Theo dữ liệu nghiên cứu hiện có, so sánh thành phần t.inh d.ịch của nam giới, người ta thấy hàm lượng kẽm, magie, canxi, đồng, selen giảm ở những đối tượng vô sinh so với nam giới có khả năng sinh sản bình thường. Vì vậy, để tăng chất lượng t.inh t.rùng, nam giới nên có một chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng dựa trên rau, trái cây, cá, hải sản, các loại hạt, sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt, thịt gia cầm, các sản phẩm từ sữa ít béo.
2.1 Kẽm hỗ trợ quá trình sản x.uất t.inh trùng
Kẽm là nguyên tố cần thiết trong quá trình sinh tinh của nam giới. Mức kẽm thích hợp trong t.inh d.ịch rất cần thiết cho việc sản x.uất t.inh trùng, bảo tồn hình thái, số lượng, chức năng của t.inh t.rùng. Hơn nữa, sự phát triển của t.inh h.oàn và quá trình hình thành steroid thích hợp phụ thuộc vào kẽm. Sự thiếu hụt nguyên tố này được quan sát thấy ở những bệnh nhân bị suy s.inh d.ục và các đặc điểm s.inh d.ục thứ cấp kém phát triển, cũng như ở những bệnh nhân mắc chứng thiểu tinh, vô tinh, t.inh t.rùng yếu.
Nồng độ kẽm thích hợp trong t.inh d.ịch có liên quan đến nồng độ t.inh t.rùng cao hơn khi x.uất t.inh, khả năng vận động, khả năng sống sót cao hơn. Hơn nữa, theo các nhà nghiên cứu, kẽm còn có tác dụng bảo vệ t.inh t.rùng khỏi bị tổn thương do vi khuẩn và nhiễm sắc thể.
2.2 Selen
Trong một số nghiên cứu, người ta thấy nồng độ selen trong t.inh d.ịch của nam giới vô sinh thấp hơn so với người khỏe mạnh. Tuy nhiên, cả sự thiếu hụt và dư thừa selen đều có thể dẫn đến rối loạn khả năng sinh sản và các thông số t.inh d.ịch bất thường. Hơn nữa, selen có tác dụng bảo vệ chống lại stress oxy hóa trên DNA t.inh t.rùng, đồng thời làm tăng khả năng vận động và khả năng sống sót của t.inh t.rùng.
2.3 Sắt
Sắt là khoáng chất cần thiết cho khả năng sinh sản của cả nam và nữ. Cơ thể sử dụng sắt để sản x.uất t.inh trùng và trứng cũng như duy trì sức khỏe của các mô sinh sản. Nếu không có đủ chất sắt, nam giới có thể có số lượng t.inh t.rùng thấp, chức năng t.inh t.rùng bị suy giảm.
Đảm bảo cung cấp đủ chất sắt có thể tăng cường khả năng sinh sản cho cả nam và nữ.
Video đang HOT
2.4 Vitamin B9
Folate (acid folic) hay còn gọi là vitamin B9 là chất dinh dưỡng quan trọng cho khả năng sinh sản của nam giới. Nó giúp tạo ra và trưởng thành t.inh t.rùng, nếu thiếu hụt có thể dẫn đến t.inh t.rùng bất thường. Việc bổ sung folate đúng cách cũng giúp đảm bảo quá trình sản x.uất t.inh trùng khỏe mạnh.
2.5 Vitamin E
Tocopherol (một dạng vitamin E) cũng có đặc tính chống oxy hóa bằng cách trung hòa gốc tự do. Ngoài đặc tính chống oxy hóa, tocopherol còn có tác dụng bảo vệ chống lại tác hại của kim loại nặng, rất quan trọng trong quá trình sinh tinh, đặc biệt là khi bổ sung kết hợp với kẽm.
2.6 Lycopene
Lycopene là một chất chống oxy hóa mạnh thuộc họ carotenoid, làm giảm quá trình peroxid hóa lipid và tổn thương DNA, tăng cường hệ thống miễn dịch, đồng thời tăng số lượng và khả năng sống sót của t.inh t.rùng. Nghiên cứu đã chứng minh mối tương quan tích cực giữa việc tiêu thụ lycopene và hình thái t.inh t.rùng bình thường.
2.7 Acid béo omega-3
Acid béo omega-3 cũng được biết là có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa. So với các mô và tế bào khác của cơ thể, t.inh h.oàn, t.inh t.rùng có nồng độ acid béo không bão hòa đa cao hơn và quá trình thụ tinh hiệu quả phụ thuộc vào thành phần lipid của màng t.inh t.rùng. Người ta đã chứng minh rằng acid béo omega-3 ảnh hưởng tích cực đến nồng độ, số lượng cũng như hình thái của t.inh t.rùng và có khả năng thay đổi thành phần của màng tế bào, do đó hỗ trợ chức năng của t.inh t.rùng.
Mặc dù các chất bổ sung có thể cải thiện số lượng t.inh t.rùng và các vấn đề về khả năng sinh sản của nam giới có t.inh t.rùng yếu nhưng không được tự ý sử dụng. Tốt nhất nên thăm khám và hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
3. Các loại thực phẩm quan trọng để sản x.uất t.inh trùng khỏe mạnh
3.1 Các loại hạt
Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2018 cho thấy việc bổ sung 60g hạt mỗi ngày vào chế độ ăn của nam giới từ 18-35 t.uổi đã cải thiện chất lượng t.inh t.rùng của họ lên 16% và tăng khả năng di chuyển của t.inh t.rùng lên 6%. Ngoài việc cung cấp kẽm, các loại hạt còn là nguồn cung cấp chất béo, protein và chất chống oxy hóa lành mạnh. Việc đưa chúng vào như một phần của chế độ ăn uống đầy đủ có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể và khả năng sinh sản.
3.2 Cá béo
Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ rất giàu acid béo omega-3. Những acid béo thiết yếu này đã được chứng minh là cải thiện chất lượng t.inh t.rùng và khả năng sinh sản ở nam giới. Omega-3 cũng hỗ trợ sản xuất hormone liên quan đến sinh sản.
Ngoài ra, những loại cá này còn chứa nhiều vitamin D, có liên quan đến việc cải thiện khả năng vận động của t.inh t.rùng. Ăn cá béo thường xuyên có thể hỗ trợ khả năng sinh sản và sức khỏe t.inh t.rùng.
3.3 Hàu
Hàu được biết đến là thực phẩm kích thích t.ình d.ục và có lý do khoa học cho điều đó. Chúng chứa lượng kẽm cao nhất trong mỗi khẩu phần so với các loại thực phẩm khác. Thường xuyên ăn hàu giúp kích thích sản x.uất t.inh dịch cũng như tăng khả năng vận động của t.inh t.rùng.
3.4 Thịt bò
Một thực phẩm khác giúp tăng số lượng, chất lượng t.inh t.rùng đó là thịt bò. Thịt bò chứa kẽm, selen, carnitine và vitamin B12. Những chất dinh dưỡng này đã được chứng minh là có tác dụng tăng cường, hỗ trợ số lượng t.inh t.rùng khỏe mạnh.
3.5 Cà chua
Cà chua, thường ở dạng nguyên chất, là một chất chống oxy hóa đã được chứng minh có liên quan đến khả năng sinh sản của nam giới. Chất dinh dưỡng được gọi là lycopene có trong loại quả này giúp tăng cường khả năng sinh sản của nam giới.
3.6 Tỏi
Một cách phổ biến khác để tăng khả năng vận động của t.inh t.rùng bằng thực phẩm là thêm tỏi vào bữa ăn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hợp chất s-allyl cysteine trong tỏi có thể kích thích sản xuất nồng độ testosterone và số lượng t.inh t.rùng.
3.7 Rau lá xanh
Một số loại rau xanh có thể giúp cải thiện sức khỏe t.inh t.rùng. Rau xanh là nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hóa như vitamin C, E, beta-carotene. Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ t.inh t.rùng khỏi bị hư hại bởi các gốc tự do, do đó cải thiện chất lượng và khả năng di chuyển của t.inh t.rùng.
Rau xanh cũng là một nguồn cung cấp vitamin và các khoáng chất dồi dào, cần thiết cho sản x.uất t.inh trùng khỏe mạnh.
4. Những thực phẩm cần tránh để cải thiện chất lượng t.inh t.rùng
Nam giới cần tránh tiêu thụ thực phẩm nhiều đường tinh luyện, thuốc trừ sâu, hóa chất và thực phẩm chế biến sẵn để cải thiện chất lượng t.inh t.rùng. Những chất này có tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể.
4.1 Đường
Đường tinh luyện có tác động bất lợi đến chất lượng t.inh t.rùng. Tiêu thụ quá nhiều đường dẫn đến tình trạng kháng insulin, có liên quan đến chất lượng t.inh d.ịch kém và giảm khả năng sinh sản ở nam giới. Ngoài ra, lượng đường trong m.áu cao cũng dẫn đến sự gia tăng các phân tử có hại được gọi là “các loại oxy phản ứng”, có thể làm hỏng DNA t.inh t.rùng và làm giảm khả năng thụ tinh với trứng.
4.2 Thịt chế biến sẵn
Ăn thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, thịt nguội, có liên quan đến số lượng t.inh t.rùng thấp hơn và chất lượng t.inh t.rùng kém hơn. Những loại thịt này thường chứa chất bảo quản và hóa chất có tác động tiêu cực đến sức khỏe sinh sản. Nam giới nên hạn chế ăn thịt chế biến sẵn và tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng với nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, nguồn protein nạc lành mạnh.
4.3 Rượu bia
Rượu có thể làm giảm nồng độ testosterone và chất lượng t.inh t.rùng. Các nghiên cứu đã chứng minh việc lạm dụng rượu bia dẫn đến rối loạn chức năng cương dương và giảm ham muốn t.ình d.ục, gây khó khăn trong việc thụ thai. Bằng cách giảm hoặc loại bỏ rượu, nam giới có thể cải thiện đáng kể khả năng sinh sản và tăng cơ hội thụ thai thành công.
Không có t.inh t.rùng vẫn có con 'chính chủ', liệu có di truyền bệnh cho con?
Nhiều nam giới hiếm muộn bởi trong t.inh d.ịch không có t.inh t.rùng, nguyên nhân có thể do biến chứng của bệnh lý, nhưng cũng có nguyên nhân do bất thường nhiễm sắc thể, đột biến gene.
Nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn có con nhờ can thiệp kỹ thuật y học hiện đại - Ảnh: BVCC
Hiện nay, với sự phát triển của y học hiện đại, nam giới không có t.inh t.rùng vẫn có cơ hội có con. Tuy nhiên, với những trường hợp vô tinh do nhiễm sắc thể, đột biến gene... những đột biến này vẫn có khả năng di truyền cho trẻ.
Đây là chia sẻ của bác sĩ Đinh Hữu Việt, trưởng khoa nam học Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội, chia sẻ tại lễ tổng kết tuần lễ vàng 2024 và kỷ niệm 15 năm thành lập bệnh viện ngày 19-5.
Không có t.inh t.rùng vẫn có con "chính chủ"
Sau 8 năm kết hôn, vợ chồng anh C.V.H. (1993) và chị N.T.T. (1995), quê Quảng Ninh, vừa đón con gái đầu lòng năm 2023.
Nhắc lại hành trình có được con yêu, anh H. nhớ lại cảm xúc hụt hẫng khi bác sĩ thông báo anh biến chứng teo t.inh h.oàn, không có t.inh t.rùng bởi biến chứng quai bị năm 17 t.uổi.
"Lúc ấy, cả hai vợ chồng đều nghĩ rằng có lẽ cơ hội có con sẽ dừng lại. Thế nhưng sau khi tìm hiểu, hai vợ chồng biết được phương pháp phẫu thuật vi phẫu t.inh h.oàn tìm t.inh t.rùng (Micro TESE) kết hợp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để tìm con. Hành trình tìm con lại bắt đầu", anh H. nói.
Thực hiện phẫu thuật tại Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội, anh H. tìm thấy t.inh t.rùng để tạo phôi. Tuy nhiên, lần chuyển phôi đầu tiên đã không thành công.
Kiên trì trên hành trình "tìm con", năm 2022 vợ chồng anh H. quyết tâm tiếp tục thực hiện phẫu thuật. Thời điểm đó, may mắn cặp đôi đã nhận được hỗ trợ phẫu thuật vi phẫu t.inh h.oàn tìm t.inh t.rùng Micro TESE miễn phí.
Lần này, chị T. đã có thai và sinh được một b.é g.ái khỏe mạnh. "Mình mừng nhưng chắc chồng mình mừng gấp đôi. Mọi người ai cũng phấn khởi chúc mừng hai vợ chồng", chị T. nhớ lại.
Theo ThS.BS Đinh Hữu Việt, hiện nay có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh ở nam giới. Trong đó nguyên nhân chính là bệnh quai bị, gây ra tình trạng viêm và teo t.inh h.oàn, dẫn đến không có t.inh t.rùng.
Nguyên nhân này xảy ra ở khoảng 10-15% những cặp đôi không có t.inh t.rùng tới thăm khám tại bệnh viện.
Vô tinh có di truyền không?
BS Việt giải thích vô tinh tức tình trạng không có t.inh t.rùng trong t.inh d.ịch chiếm khoảng 10-15% nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nam giới. Vô tinh có thể hiểu là tình trạng nam giới x.uất t.inh nhưng không có t.inh t.rùng trong t.inh d.ịch.
Có hai nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Thứ nhất, do đường dẫn bị tắc hoặc không có đường dẫn, tình trạng này có thể can thiệp xử lý dễ dàng hơn.
Bác sĩ Đinh Hữu Việt thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh: BVCC
Nguyên nhân thứ hai do t.inh h.oàn sản xuất kém hoặc không sản x.uất t.inh trùng, tình trạng này gọi là vô tinh không bế tắc. Nguyên nhân này chiếm khoảng 60%, thường sẽ khó khăn hơn.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng vô tinh không bế tắc, bao gồm: quai bị teo t.inh h.oàn, t.inh h.oàn ẩn, t.inh h.oàn lạc chỗ, bệnh về nội tiết tố... Nam giới vô tinh cũng có thể do bất thường nhiễm sắc thể, đột biến gene AZF...
"Với nguyên nhân vô tinh do bất thường nhiễm sắc thể, đột biến gene gần đây rất được quan tâm. Trước đây, những nam giới vô tinh do nguyên nhân này thường không được can thiệp vì lo ngại những bất thường về di truyền có thể ảnh hưởng đến con.
Ngày nay, với tiến bộ của y học hiện đại đã có thể can thiệp. Các bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật vi phẫu t.inh h.oàn tìm t.inh t.rùng Micro TESE để "tìm kiếm" t.inh t.rùng trong các ống dẫn tinh.
Bên cạnh đó, các tiến bộ trong phân tích nhiễm sắc thể ngày càng giúp cho các nhà di truyền y học có thể sàng lọc phát hiện được đa số các rối loạn về số lượng, cấu trúc nhiễm sắc thể, các rối loạn đơn gene trên nhiễm sắc thể thường và liên kết với nhiễm sắc thể giới tính ở phôi, từ đó có thể giúp loại bỏ các phôi có bất thường di truyền và định hướng chuyển phôi phù hợp.
Thực tế, phương pháp này đã được thực hiện hiệu quả, giúp nhiều gia đình hiếm muộn có con thành công, sinh con khỏe mạnh", BS Việt thông tin.
Để "tiếp sức" cho những cặp vợ chồng hiếm muộn có hoàn cảnh khó khăn trong hành trình tìm con yêu, năm nay Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội đã hỗ trợ 15 ca IVF và hơn 100 ca sàng lọc phôi; thụ tinh nhân tạo; vi phẫu t.inh h.oàn tìm t.inh t.rùng (Micro TESE)...
Tại sao đàn ông trên 45 t.uổi dễ bị rối l.oạn c.ương d.ương? 40% nam giới trên 45 t.uổi có lượng testosterone thấp, có thể dẫn đến rối l.oạn c.ương d.ương. Sức khỏe t.ình d.ục của nam giới bao gồm nội tiết tố, bệnh lý tuyến t.iền liệt, độ cương cứng của d.ương v.ật... đây là những dấu hiệu cảnh báo vấn đề tiềm ẩn của sức khỏe. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rối...