Cây thị ngàn năm ở Hà Nội trở thành di sản Việt Nam
Trải qua nhiều biến cố, “cụ thị” ngàn năm t.uổi ở đền thờ hoàng tử Lý Linh Lang (thôn Nhuận Trạch, Ba Vì, Hà Nội) đã trở thành một phần m.áu thịt của người dân. Ngày mai 19/3, “cụ” sẽ được nhận bằng “ cây di sản Việt Nam”.
Ngàn năm tỏa bóng
Gốc cây thị đồ sộ với đường kính gần 4m
Sau chín cây muỗm ở đền Voi Phục, đây là lần thứ hai cây cổ thụ ở Hà Nội được công nhận là Cây di sản Việt Nam. Các cụ cao niên ở Nhuận Trạch kể lại rằng: Đây là vùng đất cổ của người Việt. Năm 1973, các nhà khảo cổ học đã tìm ra di chỉ khảo cổ Phùng Nguyên tại Gò Hện. Làng xưa có tên là làng Mơ Chùa, phủ Quảng Oai.
Các vị t.iền nhân đã lập làng trên một quả đồi rộng hình bát úp. Làng có bốn cổng ra vào, con đường làng uốn lượn như mình rồng. Đầu làng có cây đa và cây thị cổ thụ nhưng giờ chỉ còn lại cây thị tỏa bóng râm mát.
Nhìn từ xa, cây thị khép tán giống hình con voi soi bóng xuống mặt hồ và bao trùm ngôi đền cổ kính – đền thờ hoàng tử Lý Linh Lang, con thứ tư của vua Lý Thái Tông (1028-1054). Hoàng tử đã tham gia trận đ.ánh quân Tống xâm lược trên phòng tuyến sông Cầu và hy sinh tại đó. Không biết có phải là ngẫu nhiên nhưng đền thờ hoàng tử Linh Lang ở Thủ Lệ có tên Voi Phục với hai con voi đá đắp nổi ở cổng đền, tương truyền hoàng tử đã cưỡi voi ra trận; thì ở đây cây thị khép tán giống hệt hình con voi.
Video đang HOT
Ông Nguyễn Văn Dậu (79 t.uổi), một lão niên ở Nhuận Trạch, cho biết: “Tôi năm nay đã ở cái t.uổi cổ lai hy rồi nhưng cũng không biết cây thị có từ bao giờ. Từ lúc chúng tôi lớn lên, ngay cả đời bố tôi, ông tôi cũng bảo đã thấy cây thị to lớn như thế rồi”.
Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam đ.ánh giá cây này có trên 900 năm t.uổi; còn theo các cụ truyền lại thì cây thị đã có hàng nghìn năm t.uổi. Nhiều cụ già vẫn gọi là “cụ thị”.
Tán cân thị tỏa bóng xuống ngôi đền cổ kính
Trong suốt những năm chiến tranh, dưới bóng cây thị, nhiều đơn vị du kích, bộ đội đã chọn làm nơi ẩn nấp và luyện tập. Điều kỳ lạ là, tháng 6/1954, thực dân Pháp n.ém b.om napalm phá sập ngôi đình làng nhưng cây thị và ngôi đền lại không hề dính mảnh bom nào. Những năm kháng chiến chống sự phá hoại của đế quốc Mỹ, cây thị và ngôi đền là nơi ẩn trú của những đơn vị chủ lực về đây sơ tán như sư đoàn 305, trung đoàn 1506 Bộ Tư lệnh công binh.
Với sự chăm sóc của nhân dân trong thôn, hiện nay “cụ thị” đã phát triển thành hai nhánh, sáu cành, có chiều cao 32m. Thân cây tại điểm cao cách mặt đất 1,3m có chu vi 12,5m, đường kính 3,9m, chu vi bạnh vè tỏa bóng hơn 15m.
Từng một lần… suýt c.hết
Vào khoảng những năm 1978, 1980, lúc đầu là một số bộ đội lấy đất ở gốc thị để đóng gạch vác ba lô. Sau đó nổi lên phong trào đóng gạch mộc, người dân trong làng thi nhau lấy đất nơi gốc thị đóng gạch, người năm chục, người một trăm viên xây bếp, làm tường nhà. Chả mấy chốc một khoảng đất rộng trở thành một cái ao lớn, rồi lại thành nơi tôi vôi của tập thể và nhiều cá nhân.
“Lúc đó, rễ cây thị trơ ra, cây không những không ra lá mà còn trụi hẳn một bên. Cây thị có nguy cơ c.hết héo lại vào lúc trong làng có nhiều việc không vui lắm nên các cụ đã thống nhất cấm tôi vôi và đào đất nơi gốc thị. Đồng thời, hàng trăm cụ với phương châm “người già chăm sóc cây già” đã gánh đất đắp, san bằng hố ao, trả lại vẻ xanh tốt cho cây thị”, ông Dậu nhớ lại.
Cây thị cho đến nay đã trở thành một cây linh thiêng, bất khả xâm phạm của làng. Điều đặc biệt nữa là dù đã nhiều năm t.uổi và tỏa bóng rất lớn nhưng cây thị lại rất “bói” quả. Ông Huệ, người đã có 12 năm trông đền, chưa từng nhìn thấy quả thị ở trên cây. Có năm chỉ nhặt được hai, ba quả chín rụng xuống. Quả thị có kích thước rất nhỏ nhưng rất thơm và hầu như không có hạt. Người dân ở đây vẫn quen gọi là cây thị Men do quả thị chỉ to bằng nắm men và nhỉnh hơn quả cau đôi chút.
Ông Nguyễn Văn Mẫn, trưởng thôn Nhuận Trạch chia sẻ: “Cây thị không chỉ đơn thuần là một cây tự nhiên mà đã trở thành một phần m.áu thịt của người dân Nhuận Trạch, vừa là chứng nhân, điểm tựa về tinh thần cho cả cộng đồng lại vừa biểu thị của sức mạnh, sự trường tồn nơi đất lành. Bởi thế, trong thời gian qua, dù chưa có ai vận động và không có cơ quan nào tài trợ, nhưng bà con vẫn tự giác bảo vệ, chăm sóc cây cổ thụ và ngôi đền cổ này”.
TS Nguyễn Ngọc Sinh – Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam – cho biết: Tiêu chí để đ.ánh giá Cây di sản Việt Nam là những cây sống trên 200 năm, cao to hùng vĩ, có hình dáng đặc sắc, đặc biệt ưu tiên các loài đặc hữu quý hiếm có giá trị văn hóa, lịch sử… Việc công nhận Cây di sản Việt Nam cho cây thị Nhuận Trạch nhằm mục đích bảo tồn đa dạng sinh học. Việc bảo vệ cây di sản cần dựa vào sức mạnh cộng đồng, địa phương cần thường xuyên sâu bệnh, nấm mốc, phòng chống gió bão và bổ xung đất vào gốc cây.
Theo Dân trí
Đối phó khi trời nồm
Đang lúc chuyển mùa, thời tiết nồm ẩm kéo dài khiến xung quanh nhà bạn xuất hiện đầy nấm mốc. Làm thế nào để tránh được nguy cơ này và bảo quản tốt đồ đạc cũng như sức khỏe gia đình?
Thiết bị điện tử: Một cách rất đơn giản để chống ẩm cho thiết bị điện tử là luôn cắm điện ở chế độ chờ. Nhất là với máy tính, thường xuyên bật máy hoặc ít nhất 1 lần 1 ngày để tự chống ẩm. Dịch chuyển các thiết bị như ti vi, máy tính, lò vi sóng... ra cách tường ít nhất 15cm và kê lên cao nếu bạn đang để chúng dưới đất.
Quần áo: Phơi những chỗ kín gió, nếu là buồng kín thì càng tốt, vì càng chỗ thoáng gió càng nhiều không khí nồm. Không nên hong quần áo bằng quạt vì sẽ chỉ khiến hơi nước ngưng tụ nhiều hơn. Nếu không có máy sấy quần áo, bạn có thể để khô dần dần bằng cách phơi bên dưới bóng đèn. Là nóng áo quần trước khi cất, ngoài ra cũng nên cho một ít gói hút ẩm vào các ngăn tủ.
Khi trời bị nồm, nên phơi quần áo ở nơi càng kín gió càng tốt (nguồn ảnh: internet)
Tường, sàn nhà: Đóng kín cửa không để không khí ẩm lùa vào bên trong. Thường xuyên lau sàn bằng khăn khô, nếu có nước đọng cũng không nên bật quạt để cho khô sàn nhà. Nếu có thể, bật điều hòa chế độ "khô" cũng hỗ trợ rất tốt việc hút ẩm trên tường và trong nhà.
Thực phẩm: Thức ăn còn thừa sau mỗi bữa phải được bảo quản ngay trong tủ lạnh. Đôi khi thức ăn để qua đêm ở bên ngoài, tuy không có mùi ôi, thiu vì trời không nóng, nhưng thực tế đã hút ẩm và sinh ra những đốm mốc rất nhỏ mà mắt thường không dễ phát hiện, nếu ăn vào rất hại cho sức khỏe.
Đối với thực phẩm chưa chế biến, phải đảm bảo được cất vào tủ lạnh khi đang tươi nhất. Nếu đã để bên ngoài khá lâu, khiến vi khuẩn đã tấn công (mà bạn không hay biết) mới cho vào tủ lạnh, thì mức độ nguy hiểm sẽ lớn hơn, vì nhiệt độ trong ngăn mát tủ lạnh lại được cho là điều kiện sống thích hợp với một số loài vi khuẩn. Đối với thực phẩm để ngăn đá, sau khi rã đông cần chế biến ngay.
(Theo An ninh Thủ đô)
Bụng không vô cớ mà đầy hơi Trong khung ruột bao giờ cũng phải có hơi từ phản ứng lên men phế phẩm dưới bàn tay thúc đẩy của vi khuẩn, nấm mốc sống thường trực trong lòng ruột. Nhờ hơi mà ruột có độ căng thích hợp để phân được thải ra ngoài với số lượng và tiến độ khiến gia chủ thở phào nhẹ nhõm. Nhưng chuyện gì...
