Cái món cá tràu

PHI TÂN09:48 13/06/2020

Chừ vô quán ngoài món lẩu, nướng thì có thêm món cá tràu hấp bầu. Nhưng nghe nói toàn cá nuôi, chứ cá tràu đồng rất hiếm…

Cá tràu kho với tương măng

Về quê. Thằng em trai rủ: “Thôi hai anh em ra quán gần nhà làm cái lẩu cá tràu”. Gọi là quán cho sang chứ thực ra là một mái chái che tạm. Nhưng được cái, nằm ngay cạnh cánh đồng Cồn, gió trời lồng lộng, mùa hè ngồi ngay trước hiên vừa nhâm nhi vừa hưởng cái gió của cánh đồng lúa và sen đang nở rộ.

Thấy có khách, dì chủ quán vội vã kêu chồng làm hai con cá tràu còn mình rửa rau, chuẩn bị mấy thứ gia vị. Chưa đầy nửa tiếng đồng hồ một cái lẩu cá tràu đã được bày biện lên bàn. Thằng em nói: “Như mọi khi chú cho nhiều rau ngổ nghe, mà không khéo hôm ni phải thêm nhiều rau chơ ông anh tui khoái ăn rau lắm!”. Chú chủ quán cũng là người quen nên cười khà khà: “Ai chơ chú ni tui biết, cũng là dân quê mình mà”.

Lẩu cá tràu của quán ngọt lừ. Cái ngọt của cá tràu đồng mà theo lời chủ quán: “Quán của tui bán ít nên chỉ mua cá tràu đồng. Cá nuôi tui không chơi!”. Cái ngọt của mấy ngọn rau ngổ mà người sành ăn thì biết rau ngổ phải hái vào sáng sớm, khi mặt trời mới hé, sương còn đọng trên ngọn, vị mới ngọt; chứ hái chiều hôm trước thì rau chát, hái buổi trưa thì rau đắng. Mà hình như chẳng riêng chi rau ngổ, loại rau nào hái vào sáng sớm cũng ngon ?!

Nhấp một ngụm bia, thằng em bắt chuyện chủ quán: Chú ơi, không biết răng mà họ hay kêu “thằng cha nớ cá tràu lắm chớ có hay ho chi mô!”, rồi có khi thấy hai gã đàn ông cãi nhau, một người nói: “Mi đừng có cá tràu với tau!”… Chú chủ quán cười hề hề rỗi gãi gãi đầu: “Chịu à nghe, mấy chú đi đây đi đó nhiều phải biết hơn tui chơ. Hay là do loài cá tràu đồng nó xạo lắm. Bắt nó không phải dễ…”

Video đang HOT

Câu chuyện lại kéo tôi về ký ức tuổi thơ. Cá lóc là tên gọi phổ thông, còn quê mình gọi là cá tràu. Hồi trước, cá tràu sống đầy đồng, đi mô cũng gặp. Bọn con nít trong xóm khi mô thích là xuống chặn mấy rãnh ớt, rãnh môn, tát một chặp là thấy cá tràu. Cá tràu rất khôn ranh, tát đầu bờ ni nó càn bờ đầu kia để thoát thân nên phải có đứa tát nước, đứa còn lại đứng canh mới bắt được. Rồi sau mùa gặt, người ta tát mấy ô ruộng bắt từng thúng cá tràu, có khi ăn không hết phải phơi khô.

Không hiểu vì sao cá tràu ngày càng hiếm dần, cộng thêm môi trường rồi đánh bắt xung điện chi đó nên chừ cá tràu không còn dễ bắt như ngày trước. Chừ vô quán ngoài món lẩu, món nướng có thêm món cá tràu hấp bầu. Nhưng nghe nói toàn cá nuôi, chứ cá tràu đồng rất hiếm.

Cá tràu đồng chừ chủ yếu sống ở những ô biền sâu mà phải biết nghề rồi đặc tính của nó để cắm câu. Và theo lời chú chủ quán, cá tràu vẫn còn khá nhiều nơi đầu nguồn sông Ô Lâu, đánh bắt nó dễ nhất vào buổi đêm, khi nó “đóng đèn”.

Ở Phong Điền có món cá tràu kho với tương măng, là món ăn với cơm. Cá tràu được cắt từng lát tròn, kho với tương măng đỏ lòm những ớt nhìn vừa ngon mắt, thơm nồng cái mùi của cá, của măng, của ớt, ăn vào ngậm mà nghe. Nghe nói ở Phò Trạch, cá tràu kho tương măng là món chủ lực của tất cả các quán cơm mà chẳng nơi nào có được…

Đặc sản "Cá tiến Vua" ở Ninh Bình

Trong số những loài cá quý hiếm từng được "vinh dự" hiện diện trên bàn tiệc của vua chúa Việt Nam thời xưa, ở vùng đất Cố đô Ninh Bình có tới 2 loài đó chính là: cá rô Tổng Trường và cá Tràu tiến vua.

Cá rô Tổng Trường

Nhắc đến đặc sản cá rô Tổng Trường, kho tàng văn hóa dân gian Cố đô Hoa Lư có câu:

" Dập dìu cánh hạc chơi vơi

Tiễn thuyền vua Lý đang dời kinh đô

Khi đi nhớ cậu cùng cô

Khi về lại nhớ cá rô Tổng Trường"

Tổng Trường là tên gọi trước kia của xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Nơi đây có nhiều hang động đá vôi, khe suối là nơi sinh sống của loài cá rô đặc biệt xưa kia được dùng để tiến cho các vua quan trong triều, gọi là cá rô Tổng Trường.

Cá rô Tổng Trường có hình thái giống cá Rô đồng song do sống lâu năm ở vùng đầm lầy, hang động nên có nhiều điểm khác biệt. Những con cá này thường có màu xanh xám, phần bụng sáng hơn phần lưng, có một chấm màu xanh sẫm ở đuôi và sau mang. Nếu du khách muốn mua cá rô Tổng Trường chính hiệu thì có thể dựa vào những đặc điểm trên để nhận dạng.

Cá rô Tổng Trường có thịt rắn, vàng, thơm ngon, ăn có vị béo ngậy nhưng không ngấy. Có thể chế biến thành nhiều món ăn như: rang, rán, nấu canh cá rô hoặc kho khô nhưng ngon nhất phải kể đến món canh chua. Cá rô được làm sạch, rán giòn rồi nấu cùng rau cải muối chua thêm đậu phụ rán và cà chua sẽ rất thơm ngon và bắt mắt. Hương vị thơm bùi của cá rô, vị chua chua của dưa muối hòa quyện với vị thanh mát của cà chua và đậu phụ đã tạo nên sức hấp dẫn khó cưỡng của món ăn dân dã này.

Cá Tràu tiến vua

Cá Tràu là một loài cá có mình tròn, thuộc họ cá quả (cá chuối). Cá tràu rất khỏe có thể trườn trên đá để đến những chỗ cao hơn như khe nước trên lưng chừng đồi, hồ trên núi thậm chí là nguồn nước trên vách đá chính vì thế mà chúng còn có tên gọi là "cá Trèo đồi" hay "cá Cửng". Cá Tràu xuất hiện khá nhiều nơi ở Việt Nam nhưng chỉ riêng với cá Tràu ở vùng núi đá vôi Hoa Lư, Ninh Bình mới có được thứ thịt thơm, dai, ngọt đặc trưng nên mới được các vua thời xưa mới chuộng và vì vậy cá Tràu ở đây gắn liền với mỹ danh "cá Tràu tiến vua" . Có lẽ do những điểm đặc trưng về môi trường sống mà thịt "cá Tràu tiến vua" rất khác cá Tràu thường, ăn rất chắc và thơm hơn.

Cá Tràu được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như cá Tràu nướng, cháo cá Tràu nhưng đặc sắc và hấp dẫn nhất đó chính là canh rau Sắng cá Tràu. Rau Sắng còn có cái tên khác là rau ngót rừng. Cũng giống như rau ngót thường, rau Sắng thường dùng để nấu canh nhưng khi nấu, rau Sắng sẽ có độ xanh thẫm và có vị đậm hơn. Rau Sắng thường được nấu với cá Rô, cá Quả nhưng đặc trưng nhất vẫn là rau Sắng nấu cá Tràu vì khi hai thứ hòa quyện sẽ giữ được vị thơm, săn chắc của thịt cá.

Cá rô Tổng Trường và cá Tràu tiến vua đã trở thành một đặc sản ẩm thực mang đậm dấu ấn lịch sử văn hóa cung đình của vùng đất Cố đô Hoa Lư văn hiến. Từ năm 2009, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản 1 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam) chính thức đưa giống cá rô Tổng Trường và cá Tràu tiến vua vào chương trình bảo tồn và phục vụ phát triển du lịch. Đi du lịch Ninh Bình du khách sẽ được thưởng thức những món ăn đặc sản được chế biến từ cá rô Tổng Trường và cá Tràu tiến vua tại rất nhiều các nhà hàng, khách sạn để cảm nhận nét độc đáo hương vị ẩm thực nơi đây./.

.Theo Petrotimes.vn

Những sản vật từ dân dã đến sang chảnh của tỉnh Khánh Hòa Khánh Hòa nổi tiếng với những món đặc sản sang chảnh nhưng cũng có rất nhiều món ngon dân dã vô cùng hấp dẫn. Theo VietQ