10 siêu vật thể hình trái chuối “xuyên không” từ vũ trụ cổ đại
Một phân tích mới dựa trên dữ liệu kính viễn vọng không gian mạnh nhất thế giới đã tiết lộ những vật thể hoàn toàn g.ây s.ốc của vũ trụ “sơ sinh”.
10 vật thể trông như những trái chuối khổng lồ, sáng chói vắt ngang giữa không gian là những hình ảnh mới nhất vừa được công bố từ cuộc phân tích mới nhất về 4.000 thiên hà của “buổi bình minh vũ trụ”.
10 vật thể hình trái cuối được xác định là những thiên hà sơ khai – Ảnh: NASA/ ESA/CSA
“Đây là một kết quả đáng ngạc nhiên và bất ngờ, mặc dù đã có các gợi ý về nó với Hubble” – TS Viraj Pandya từ Đại học Columbia (Mỹ), thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết.
Các hình ảnh được sàng lọc từ dữ liệu của James Webb, kính viễn vọng không gian mới và mạnh nhất thế giới được đồng điều hành bởi NASA, ESA và CSA (các cơ quan vũ trụ của Mỹ, châu Âu và Canada).
Do tầm quan sát cực xa, kính viễn vọng này có thể bắt được cả những luồng ánh sáng đi từ nơi cách xa hàng tỉ năm ánh sáng, tức cũng mất hàng tỉ năm để chạm đến kính viễn vọng.
Video đang HOT
Độ trễ do thời gian ánh sáng di chuyển vô tình giúp người Trái Đất thu được những hình ảnh “xuyên không” về các vật thể trong vũ trụ sơ khai, với hình dáng và vị trí khi ánh sáng đó bắt đầu di chuyển hàng tỉ năm trước.
TS Pandya và các cộng sự dự định công bố chi tiết phát hiện tại cuộc họp của Hiệp hội Thiên văn Mỹ ngày 10-1 sắp tới, nhưng quyết định hé lộ vài chi tiết sơ bộ với tờ New York Times.
Theo các tác giả, phát hiện này có thể làm thay đổi sâu sắc sự hiểu biết của nhân loại về cách các thiên hà hình thành và phát triển.
Bởi lẽ, rõ ràng hình dạng trái chuối của các thiên hà sơ khai này hoàn toàn khác biệt với các thiên hà hiện tại, đa số là thiên hà xoắn ốc với một “đĩa sao” sáng rực rỡ.
Các vật thể cổ đại dị hình này cũng có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về vật chất tối, một dạng vật chất giả thuyết vô hình mà các nhà khoa học cho là chiếm phần lớn trong vũ trụ.
Vật chất tối nhấn chìm các thiên hà và cung cấp “vườn ươm” hấp dẫn cho các thiên hà mới hình thành, như những “trái chuối vũ trụ” vừa được quan sát.
Tiết lộ bí ẩn 'hành tinh cổ tích': Khí quyển 1.500 độ C, đầy tinh thể thạch anh
Giới thiên văn học lần đầu tiên phát hiện các tinh thể thạch anh nguyên chất trong bầu khí quyển của một ngoại hành tinh.
Kể từ khi ra mắt, Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST) đã cách mạng hóa sự hiểu biết của giới thiên văn về các hành tinh xa xôi ngoài Trái Đất.
Mới đây, Kính viễn vọng không gian James Webb tìm thấy các tinh thể nano thạch anh nhỏ trong các đám mây ở độ cao lớn tại một ngoại hành tinh khổng lồ, tên là WASP-17 b.
WASP-17 b cách Trái Đất khoảng 1.300 năm ánh sáng, trong chòm sao Thiên Yết. Sức nóng dữ dội từ ngôi sao này làm bầu khí quyển bao quanh nó giãn nở. Điều này khiến nó có đường kính gần gấp đôi Sao Mộc, dù khối lượng chỉ bằng một nửa.
Vì vậy, WASP-17b được xem là một trong những hành tinh lớn nhất và phồng nhất được biết đến.
WASP-17 b được phân loại là ngoại hành tinh nóng. Ngoài không gian, ngoại hành tinh này được thổi vào lượng cực lớn bức xạ, chịu nhiệt độ cực cao tới khoảng 1.500 độ C, do ở gần ngôi sao chủ.
WASP-17b nằm cách Trái Đất khoảng 1.300 năm ánh sáng trong chòm sao Thiên Yết. (Ảnh: Google)
Các tinh thể thạch anh có trong các đám mây của WASP-17 b mang hình dạng giống như lăng kính lục giác. Một số khác lại có cấu trúc nhọn như chất liệu thạch anh trên Trái Đất, nhưng chúng chỉ có kích thước nhỏ khoảng 10 nanomet.
David Grant, nhà nghiên cứu tại Đại học Bristol ở Anh, tác giả chính của công trình này cho biết, trước đây, từ quan sát của Kính viễn vọng Hubble, các nhà khoa học biết đến các sol khí (những hạt nhỏ tạo thành mây hoặc sương mù trong bầu khí quyển của WASP-17 b), nhưng đến nay càng bất ngờ hơn vì những sol khí này được làm từ tinh thể thạch anh.
Hannah Wakeford, đồng tác giả đến từ Đại học Bristol, cho biết ở các ngoại hành tinh khác, họ tìm thấy các tinh thể thạch anh giàu magiê, còn ở WASP-17 b, các tinh thể thạch anh này nguyên chất hơn.
Đám mây tinh thể thạch anh phủ đầy ngoại hành tinh phồng to. (Ảnh: Google)
Không giống như các hạt khoáng chất được tìm thấy trong các đám mây trên Trái đất, các tinh thể thạch anh được phát hiện trong các đám mây của WASP-17b không bị cuốn lên từ bề mặt đá của ngoại hành tinh.
Thay vào đó, chúng bắt nguồn từ chính bầu khí quyển của nó. Tiến sĩ Grant cho biết: "WASP-17b cực kỳ nóng, khoảng 1.500 độ C. Áp suất cực cao khiến các tinh thể thạch anh hình thành tại chỗ từ nguồn chất liệu sẵn có".
Để có phát hiện này, nhóm nghiên cứu sử dụng Thiết bị thăm dò hồng ngoại của Kính viễn vọng Không gian James Webb quan sát WASP-17 b, khi nó di chuyển qua ngôi sao chủ. Kính viễn vọng Không gian James Webb quan sát WASP-17 b trong gần 10 giờ.
Khoảng thời gian quan sát kéo dài này cho phép thiết bị thu thập một tập dữ liệu lớn, gồm hơn 1.275 quan sát độ sáng trong các dải hồng ngoại thuộc bầu khí quyển WASP-17 b, vào thời điểm trong và sau khi nó di chuyển qua sao chủ.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng cho rằng, việc xác định chính xác số lượng thạch anh hiện diện, phạm vi che phủ của đám mây trên WASP-17 b là thách thức lớn.
Những hình ảnh vũ trụ tuyệt vời nhất từ kính James Webb trong năm 2023 2023 đ.ánh dấu năm đầu tiên kính James Webb hoạt động toàn phần, mang về những hình ảnh không những đầy choáng ngợp mà còn cho phép giới thiên văn học khám phá các bí ẩn của vũ trụ, theo Spacecom. Bộ đôi Herbig-Haro 46/47 cách trái đất gần 1.500 năm ánh sáng NASA, ESA, CSA Cách trái đất gần 1.500 năm ánh...
