Năm 2035, một bóng ma vũ trụ ‘xuyên không’ đến Trái Đất
Kính viễn vọng không gian James Webb vừa phát hiện một hiện tượng ma quái mới ở nơi cách Trái Đất 10 tỉ năm ánh sáng.
Thông qua hiệu ứng “ thấu kính hấp dẫn” đặc biệt được tạo nên cụm thiên hà MACS J0138.0-2155, các nhà khoa học phát hiện ra một thứ thú vị sẽ hiện ra với nhiều hình ảnh khác nhau trong mắt người Trái Đất.
Đó là siêu tân tinh loại Ia mang tên Encore và thiên hà chứa đựng nó mang tên MRG-M0138, nằm cách Trái Đất 10 tỉ năm ánh sáng.
Siêu tân tinh Encore bên trong thiên hà MRG-M0138 cạch Trái Đất 10 tỉ năm ánh sáng dưới dạng 2 vệt sáng cong, độ dài khác nhau – Ảnh: NASA/ESA/CSA
Điều này có nghĩa ánh sáng từ chúng – tức thứ tạo nên hình ảnh chúng ta thấy – cũng mất hàng tỉ năm đi xuyên không – thời gian để đến được chiếc kính viễn vọng bay quanh địa cầu.
Không chỉ thú vị bởi sự cổ xưa, chúng còn đem đến cái nhìn hết sức ma quái nhờ thấu kính hấp dẫn MACS J0138.0-2155.
Thấu kính hấp dẫn có thể hiểu như một chiếc kính lúp vũ trụ, thường là các cụm thiên hà lớn nằm chắn ngang tầm nhìn giữa Trái Đất và một vật thể xa hơn, từ đó phóng to các vật thể xa hơn bằng cách bẻ cong không – thời gian, làm biến dạng ánh sáng từ vật thể đó.
Video đang HOT
Kính lúp vũ trụ luôn là những cụm cấu trúc phức tạp, không đồng đều, nên có thể khiến ánh sáng bị phân tán, đi theo các con đường khác nhau, từ đó các vật thể phía sau nó hiện ra dưới dạng nhiều phiên bản khác nhau.
Thiên hà cổ đại MRG-M0138 hiện ra với tận 5 hình ảnh khác nhau.
Nhưng thú vị nhất là siêu tân tinh Encore – một vụ nổ sao cổ đại – đã hiện ra với 2 hình ảnh khác nhau.
Hình ảnh đầu tiên của nó được chụp bởi Kính viễn vọng không gian Hubble từ năm 2016, được gọi là siêu tân tinh Requiem, hiện ra dưới dạng một lưỡi liềm ánh sáng ma quái.
Tháng 11 vừa qua, hình ảnh từ James Webb cho thấy lưỡi liềm ánh sáng đó có bạn đồng hành mới, được đặt tên là Encore.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Justin Pierel từ Viện Khoa học kính viễn vọng không gian và TS Andrew New Man từ Đài quan sát Viện Khoa học Carnegie (Mỹ) xác định Requiem và Encore chỉ là một. Từ đó, họ gọi cả hai bóng ma bằng cái tên chung Encore.
Chưa kể, các tính toán cho thấy một “bóng ma” thứ ba từ Encore sẽ hiện ra trước mắt người Trái Đất vào khoảng năm 2035, ở một vùng trời hiện tại đang trống rỗng.
Ánh sáng tạo nên mỗi hình ảnh sẽ đi theo các tuyến đường khác nhau, do đó sẽ đến với người Trái Đất với độ trễ khác biệt.
Việc nhân bản này càng độc đáo hơn khi Encore là siêu tân tinh loại Ia, một dạng siêu tân tinh mạnh mẽ, bí ẩn và hiếm gặp.
Các nhà khoa học cũng đang hồi hộp chờ đợi năm 2023, vì hình ảnh thứ ba của Encore, dự kiến sẽ rõ và sắc nét tuyệt vời như hai hình ảnh trước, có thể giúp mang lại một phép đo mới về hằng số Hubble, tức tốc độ giãn nở của vũ trụ.
Phát hiện lỗ đen cổ xưa nhất vũ trụ, già hơn Trái Đất 8 tỉ năm
Kính viễn vọng không gian mạnh nhất thế giới James Webb đã tìm thấy một lỗ đen quái vật ra đời sau vụ nổ Big Bang 440 triệu năm
Theo Live Science, đây là lỗ đen cổ xưa nhất vũ trụ từng được con người quan sát. Nó có khối lượng gấp 1,6 triệu lần Mặt Trời và là lỗ đen trung tâm của thiên hà cổ đại GN-z11.
Lỗ đen này là đại diện cho những con "quái vật" gây bối rối cho giới thiên văn, tồn tại trong vũ trụ trẻ đang phát sáng trong 1 tỉ năm đầu tiên.
Ảnh đồ họa mô tả lỗ đen quái vật - Ảnh: LIVE SCIENCE
Vũ trụ của chúng ta được tính toán khoảng 13,8 tỉ t.uổi, đồng nghĩa với việc lỗ đen vừa được xác định đã hơn 13,3 tỉ t.uổi, già hơn Trái Đất gần 8 tỉ t.uổi.
Làm thế nào các "xoáy nước" cổ đại có thể đạt kích thước khủng khiếp đến vậy chỉ vài trăm triệu năm sau Big Bang, đó vẫn là một câu đố. Vì vậy, việc phát hiện ra một đại diện của thế giới sơ khai bí ẩn là rất quan trọng.
"Chúng phải trải qua sự ra đời hoặc hình thành đặc biệt nào đó, với sự phát triển đặc biệt" - GS Roberto Maiolino từ Đại học Cambridge (Anh), tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.
TS Maiolino và các cộng sự đã sử dụng dữ liệu ghi nhận từ Thiết bị hồng ngoại trung (MIRI) và Camera cận hồng ngoại của James Webb, một kính viễn vọng đồng điều hành bởi NASA/ESA/CSA (các cơ quan vũ trụ của Mỹ, châu Âu, Canada), để "gạn lọc" ra dấu hiệu của lỗ đen.
Do kính viễn vọng này có tầm quan sát rất lớn, chưa kể tận dụng các cụm thiên hà, thiên hà t.iền cảnh làm "thấu kính hấp dẫn", nên có thể nhìn xa hàng tỉ năm ánh sáng, cũng là nhìn xuyên về quá khứ hàng tỉ năm trước và xác định các vật thể cổ đại.
Trước đây, người ta tin rằng lỗ đen được sinh ra bởi sự sụp đổ của các ngôi sao khổng lồ, kích thước ban đầu khá nhỏ. Chúng không ngừng ngấu nghiến khí, bụi, các ngôi sao khác... thậm chí "ăn thịt" lẫn nhau để đạt được kích thước "quái vật".
Tuy nhiên, với thời gian vỏn vẹn vài triệu năm sau khi vũ trụ ra đời, lỗ đen siêu khối khó có thể kịp hình thành theo cách đó. Phát biểu của TS Maiolino ngụ ý các lỗ đen cổ đại có thể đã hình thành và phát triển theo cách hoàn toàn khác các lỗ đen ngày nay.
Hai lời giải thích khả dĩ nhất cho các con quái vật "trên trời rơi xuống" trong vũ trụ là chúng hình thành trực tiếp từ sự sụp đổ đột ngột của các đám mây khí khổng lồ, hoặc các điều kiện vũ trụ sơ khai đã khiến các lỗ đen và cụm sao hợp nhất một cách nhanh chóng.
Ngoài ra, có giả thuyết cho rằng một số lỗ đen quái vậy thực sự đã ra đời trước cả vũ trụ.
Anh Thư
Phát hiện hố đen lâu đời nhất gần bằng t.uổi vũ trụ Trong một nghiên cứu được công bố ngày 6/11 trên tạp chí Nature Astronomy, các nhà khoa học đã phát hiện ra một hố đen được hình thành chỉ 470 triệu năm sau Big Bang và được đ.ánh giá là lâu đời nhất cho tới hiện tại. Hình ảnh hố đen hình thành 470 triệu năm sau Big Bang được thu lại bởi...
