Xí mà: Phong vị ẩm thực khó quên ở Hội An

Nông Mạnh Hùng10:34 07/04/2020

Là một món quà sáng thanh mát giản dị, gánh xí mà hai thế hệ đã trở thành một điểm ghé chân của biết bao người dân phố Hội và du khách tại đây.

Gánh xí mà (chí mà phù – chè mè đen) của vợ chồng cô Thị nằm trên đường Nguyễn Trường Tộ. Hình ảnh cụ ông Ngô Thiếu mỗi sáng cần mẫn bên gánh xí mà nóng hổi đã đi sâu trong ký ức những người dân nơi đây.

Hơn 100 tuổi, khi mà sức khỏe không còn được tốt, cụ mới chịu nghỉ ngơi và truyền lại gánh hàng cùng “bí quyết gia truyền” nấu xí mà cho vợ chồng con gái.

Gánh chè không chỉ thơm ngon có tiếng mà chính người bán cũng toát lên vẻ hồn hậu của người dân phố cổ. Một tay cô thoăn thoắt múc chè, rồi lại nhiệt tình ngoái lại chỉ dẫn cho chúng tôi những ngóc ngách nào có món ăn ngon ở Hội An.

Gánh chè mè đen luôn tấp nập khách vào buổi sáng. Ảnh: TH

Video đang HOT

Để nấu được một gánh xí mà thơm ngon vào mỗi sáng, vợ chồng cô phải thức dậy rất sớm để chuẩn bị. Những nguyên liệu làm nên nồi xí mà là mè đen, sắn dây, bột khoai lang, nước cốt rau má và đường. Mè đen được ngâm và đem xay nhuyễn, sau đó nấu cùng những nguyên liệu khác để làm nên vị bùi bùi, beo béo và ngọt thanh.

Chén chè thơm ngon béo ngậy là thức quà quen thuộc mỗi sáng. Ảnh: TH

Gánh xí mà hơn 70 năm tuổi này đã trở thành hương vị tuổi thơ của biết bao nhiêu thế hệ người Hội An. Nhiều người tuổi đã qua “thất thập” nhưng vẫn đều đặn ghé qua gánh xí mà của cô Thị mỗi sáng. Có cụ già đã hơn 80 vẫn ngày ngày ghé lại đây ăn một chén xí mà rồi mới rảo bước đến chợ.

Những khách hàng “ruột” của cô Thị vào mỗi sáng. Ảnh: PL

Ông Tần – 60 tuổi, phường Minh An – là khách hàng ruột của xí mà cô Thị, chú tới nơi đây mỗi ngày vì yêu thích “hương vị truyền thống”. Thú vui của những khách hàng “ruột” là ngồi bên nồi chè nghi ngút khói, ngắm nhìn dòng người qua lại, vừa ăn chè vừa rôm rả những câu chuyện về Hội An, về khách du lịch. Nếp văn hóa của người phố cổ cũng chỉ tao nhã, giản đơn như vậy…

Nồi chè vơi đi nhanh chóng. Ảnh: PL

Mỗi sớm mai thức dậy thưởng thức một chén xí mà dưới tán cây bàng xanh mát, nhìn hoa bàng rơi thành từng đóm trắng muốt bên chân và tán gẫu về những câu chuyện du lịch phố cổ là trải nghiệm thú vị tại Hội An…

Dẫu Hội An bao nhiêu năm nay có “thay da đổi thịt” thế nào thì mùi vị của gánh xí mà từ ngày còn trên vai của cụ ông Ngô Thiếu rong ruổi trên khắp ngỏ hẻm vẫn còn nguyên trong kí ức của biết bao người con phố Hội.

Phạm Ly – Thúy Hiền

Chè bánh canh, món ăn dân dã gây "xiêu lòng"

Cùng nằm trên một dải đất hình chữ S, ẩm thực ba miền Bắc - Trung - Nam luôn mang lại nhiều hương vị đặc trưng cùng với phong cách ẩm thực riêng mỗi vùng.

Nhắc đến miền Bắc thường người ta sẽ nhớ đến thói quen ăn nhạt và thanh, miền Trung lại thường ăn mặn và cay, còn miền Nam mà đặc biệt là các tỉnh miền Tây sẽ gắn liền với thói quen ăn ngọt. Vì vậy mà đến cả bánh canh - một món mặn đặc trưng lại được người dân miền Nam biến tấu thành món chè ngọt độc lạ khó cưỡng.

Chè bánh canh ngọt là món chè quen thuộc của những người dân miền thôn quê ở các tỉnh miền Tây sông nước. Món chè đươc kết hợp từ những sợi bánh canh bột gạo dai dai ngập trong nước đường thốt nốt và gừng sợi thơm lừng, không thể thiếu nước cốt dừa béo ngậy phía trên. Ăn vào vừa thấy lạ miệng vừa thấy quen thuộc hương vị thôn quê dân dã.

Không khó để gọi tên xuất xứ của món bánh canh ngọt khi nghe miêu tả về nó, đây được cho là đặc sản của vùng đất Long An. Khác với bánh canh bột lọc được ăn với thịt, bánh canh ngọt phải được làm từ bột gạo và nấu trong nước đường phèn.

Để làm được một mẻ bánh canh ngon, bột gạo phải được chọn cẩn thận, là loại thơm và dẻo nhất. Sau đó được trộn chung với một ít bột năng theo tỉ lệ 10:1. Hỗn hợp bột phải được khuấy với nước sôi cho đến khi hoà quyện lại thành một khối dẻo, trắng phau. Một ít muối sẽ được thêm vào để làm dịu vị ngọt của nước đường xuống.

Khối bột trắng mịn và không dính tay là tiêu chuẩn hướng đến để có những sợi bánh canh ngon. Ảnh: TQ

Sau khi được tỉ mỉ cắt thành từng sợi nhỏ và đem luộc chín, bột bánh canh sẽ được nấu lại trong nước đường phèn cùng với gừng sợi và lá dứa để tạo mùi thơm. Trong lúc đó, dừa nạo sẽ được vắt lấy cốt rồi nấu lên cùng với lá dứa và một ít muối. Để đảm bảo độ sệt và béo của nước dừa thì không nên cho thêm nước hoặc bột năng vào.

Bột được cắt thành sợi nhỏ. Ảnh: TQ

Bánh canh ngọt thường được ăn như một món chè vặt, múc ra chén ăn nóng kèm nước cốt dừa và một ít mè rang. Mùi thơm của lá dứa, vị ngọt thanh nước đường phèn, sự ấm nồng của gừng sợi, vị béo của nước dừa cùng sợi bánh canh dai sần sật chính là sự hoà quyện hoàn hảo và đầy ngọt ngào.

Gánh chè bánh canh vàng óng hấp dẫn. Ảnh: TQ

Chén chè đủ hương vị. Ảnh: TQ

Tường Quyên

Cách nấu chè khúc bạch ngon đơn giản nhất tại nhà Sắp đến hè, là thời điểm những món chè lọt danh sách quà vặt được nhiều người ưa chuộng. Hãy vào bếp học nhanh cách nấu chè khúc bạch tuyệt ngon theo hướng dẫn này. Nguyên liệu nấu chè khúc bạch - 10g gelatin. - 250g kem tươi. - whipping cream. - 250ml sữa tươi. - 200g nhãn tươi. - 20g hạnh nhân...