Về Quảng ăn ‘con chi chi ri bây’, ông ăn bà khen nức nở

Nhiều người Quảng Nam thấy hình dáng kỳ dị của con sâu biển ( sá sùng, giun biển, địa sâm…) đã thốt lên “con chi chi ri bây”. Mà lỡ ăn rồi thì hầu như ai cũng ghiền!

Sá sùng xào thơm ẢNH: QUANG VIÊN

Đúng là những ai “yếu bóng vía” sẽ không can đảm ăn con sá sùng, khi còn ngọ nguậy trông nó rất dễ “nổi da gà”, nhưng thời xưa nó là sản vật tiến vua. Sá sùng từng được coi như bột ngọt tự nhiên của những quán phở gia truyền. Xưa và nay các ông còn truyền “bí kíp” tẩm bổ bằng sá sùng để “bà khen” nức nở.

Trong khi đó, khoa học đã chứng minh: Thịt sá sùng chứa 17 nguyên tố khoáng, 8 loại a xít amin không thay thế và 10 loại a xít amin thay thế rất cần thiết cho cơ thể con người. Y học cổ truyền cho biết con địa sâm này chủ trị chứng tâm hàn, bổ dương khí. Cho nên không lạ nếu có ai lỡ “nhắm mắt” ăn đại một lần rồi mong chờ đến lần tiếp theo.

Tôi tin loài nhuyễn thể sống chui dưới đất này đạt kỷ lục về tên gọi. Sá sùng, sâu biển, giun biển, địa sâm, bi bi, đồn đột, chặt khoai… đều dùng để chỉ nó. Nhiều tài liệu cho biết loài giun đặc sản này có ở các bãi biển Quảng Ninh, Nha Trang… Nhưng, thật ra các sông gần cửa biển Quảng Nam cũng có. Gần đây, những người khai thác phi (một loài nhuyễn thể hai mảnh) trên sông Trường Giang, đoạn chảy qua xã Tam Tiến đến cửa An Hòa, thuộc H.Núi Thành, tỉnh Quảng Nam, đã bắt được khá nhiều sá sùng.

Phần lớn sá sùng tại đây được thương lái gom với giá 100.000 đồng/kg tươi để xuất đi nơi khác. Tuy nhiên, đặc sản kỳ dị trời cho này cũng được dân sành ăn mua về chế biến làm món lai rai. Khô sá sùng nướng lên thơm phức, ngọt hơn cả mực. Tẩm bột chiên, nấu cháo, nấu canh, làm nước lèo… đều ngon, bổ dưỡng. Sá sùng tươi có thể xào với các loại rau củ. Dân Quảng Nam khoái nhất là món sá sùng tươi xào hành, thơm (khóm).

Sá sùng còn sống phải kỳ công lộn ngược lấy hết cát, chất bẩn trong ruột. Sau đó, cho muối, chanh vào bóp sạch, cắt khúc. Tẩm ướp củ nén (hành tăm), tỏi, tiêu, ớt và tí ti nước mắm nhỉ vào thịt sá sùng, để tầm mươi phút rồi xào vừa chín tới.

Thịt sá sùng rất ngọt nên đừng dùng thêm bột ngọt. Tiếp theo, cho hành, ngò, thơm cắt lát vào chảo, đảo qua vài lần thì đem ăn. Sá sùng tươi xào kiểu này nhai nghe giòn sần sật, vị ngọt đậm đà, mực tươi cũng không sánh bằng. Mùi hành ngò, quyện với hương vị quả thơm làm cho món sá sùng xào thêm “thăng hoa”.

Sá sùng được coi là vị thuốc nên còn dùng loại khô sao vàng tán nhuyễn chiêu nước ấm để uống cải thiện sức khỏe.

Quang Viên