UAV Mỹ làm gì ở biển Đen trước khi bị bắn rơi?
Sự cố máy bay không người laí của không quân Mỹ trên biển Đen làm dấy lên lo ngại về sự leo thang quân sự giữa các cường quốc hạt nhân Nga và Mỹ.
Bộ Tư lệnh châu Âu (EUCOM) của Mỹ hôm 14/3 cáo buộc hai máy bay chiến đấu phản lực Su-27 của Nga chặn một máy bay không người lái MQ-9 Reaper của không quân Mỹ trên biển Đen. EUCOM tuyên bố MQ-9 Reaper đang thực hiện nhiệm vụ “tình báo, giám sát và trinh sát” trên “vùng biển quốc tế”.
Theo EUCOM, hai tiêm kích Su-27 Nga tiếp cận, bay cắt mặt và xả nhiên liệu vào UAV MQ-9 Reaper, trước khi một chiếc Su-27 va vào cánh quạt UAV và buộc không quân Mỹ điều khiển UAV lao xuống biển.
Mark Sleboda, cựu binh Mỹ đồng thời là nhà phân tích an ninh và các vấn đề quốc tế, cho rằng cáo buộc từ Lầu Năm Góc về vụ việc nhằm che đậy vai trò tấn công của máy bay không người lái của Mỹ đang triển khai ở biển Đen.
Nhiều lo ngại trước nguy cơ cơ đối đầu quân sự Mỹ – Nga sau sự cố UAV rơi ở biển Đen. (Ảnh: Sputniik)
“Có một câu hỏi lớn về việc Mỹ đang làm gì khi triển khai máy bay không người lái MQ-9 Reaper hoạt động ở biển Đen. Đây là máy bay không người lái chiến đấu. Nó không phải là nền tảng trinh sát và giám sát tình báo trên không”, chuyên gia Mark Sleboda nói.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết, MQ-9 Reaper bị phát hiện khi bay gần bán đảo Crimea, với bộ phát đáp nhận tín hiệu bị tắt, “vi phạm ranh giới không phận tạm thời được thiết lập cho hoạt động quân sự đặc biệt Nga tại Ukraine”. Theo Bộ Quốc phòng Nga, UAV này thực hiện động tác ngoặt gấp và tự rơi sau khi mất lái.
“Máy bay Nga không sử dụng vũ khí trên khoang, không tiếp xúc với thiết bị bay không người lái và đã trở về sân bay an toàn”, Bộ Quốc phòng Nga cho hay.
Video đang HOT
Theo nhà phân tích Mark Sleboda, Ukraine đã tiến hành một loạt cuộc tấn công vào Crimea bằng cả máy bay không người lái trên không và dưới nước do Mỹ và Anh cung cấp trong thời gian qua. Các cuộc tấn công này được thực hiện dựa trên thông tin tình báo thu thập được từ máy bay giám sát của Washington và London.
“Nhiều cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đã được tiến hành nhằm vào Crimea trong 4 tuần qua, tất cả đều bị chặn nhờ sự kết hợp giữa phòng không và các hệ thống tác chiến điện tử hiện đại của Nga”, ông Mark Sleboda nói.
Chuyên gia Mark Sleboda nhấn mạnh, luôn có một máy bay không người lái do thám của Mỹ bay qua biển Đen để điều phối các hoạt động tấn công của UAV nhằm vào Crimea tại thời điểm đó.
Trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin, Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu nói các chuyến bay của UAV chiến lược Global Hawk (Mỹ) ngoài khơi bờ biển Crimea đang tạo ra nguy cơ leo thang căng thẳng.
UAV Global Hawk của Mỹ thường xuyên bay ở biển Đen ngoài khơi bờ biển phía nam bán đảo Crimea. Theo dữ liệu từ Flightradar24, kể từ khi bắt đầu hoạt động quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, những UAV này đã thực hiện hơn 110 chuyến bay ngoài khơi bờ biển Crimea. Thời gian bay trung bình của UAV Mỹ là từ 8 đến 13 lần/tháng, các chuyến bay do thám kéo dài tới 10 giờ đồng hồ.
Lầu Năm Góc nói rằng chiếc MQ-9 Reaper trước khi bị bắn rơi đang thực hiện nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát (ISR) thông thường. Mỹ sử dụng MQ-9 Reaper cho cả hoạt động giám sát và tấn công mục tiêu mặt đất, loại khí tài này liên tục hoạt động trên Biển Đen để theo dõi hải quân Nga.
Trong khi đó, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov khẳng định chiếc MQ-9 đang thu thập dữ liệu mục tiêu để chuyển cho Ukraine trước khi rơi. Ông nói rằng Washington triển khai máy bay không người lái cách Mỹ hàng nghìn km và gần biên giới Nga chứng tỏ họ đang thu thập thông tin tình báo cho quân đội Ukraine để giúp thực hiện các cuộc tấn công vào lực lượng Nga.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Mark Milley thừa nhận Mỹ sẽ mất ít nhất vài ngày để xác định quy mô khu vực có mảnh vỡ rơi, nhất là khi máy bay chìm ở khu vực sâu 1.200-1.500 m ở biển Đen.
Ông cũng nhấn mạnh rằng Mỹ đã áp dụng những biện pháp để ngăn rò rỉ dữ liệu tình báo nhạy cảm nếu Nga trục vớt được UAV. ” Chúng tôi có thể tự tin rằng những thứ có giá trị trên máy bay sẽ trở nên vô dụng”, tướng Mỹ cho hay.
Đây là vụ va chạm trực tiếp đầu tiên giữa lực lượng Nga và Mỹ kể từ khi xung đột bùng phát ở Ukraine hồi tháng 2 năm ngoái. Sự việc dấy lên nhiều quan ngại về nguy cơ đối đầu quân sự trực tiếp giữa Mỹ và Nga.
Cuộc điện đàm dự báo quan hệ Mỹ - Nga tiếp tục căng thẳng sau vụ UAV MQ-9 rơi ở Biển Đen
Trong khi phía Mỹ nói sẽ tiếp tục cho máy bay của mình hoạt động trong không phận quốc tế, phía Nga nhấn mạnh sẽ đáp trả tương xứng với mọi hành động khiêu khích và các cường quốc hạt nhân lớn phải hành động có trách nhiệm.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin (trái) và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley tại cuộc họp báo ở Lầu Năm Góc ngày 15/3/2023. Ảnh: AP
Ngày 15/3, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã liên hệ với người đồng cấp Nga, ông Sergey Shoigu, lần đầu tiên kể từ tháng 10/2022, để thảo luận về vụ máy bay không người lái (UAV) MQ-9 của Mỹ bị rơi ở Biển Đen.
Tại cuộc điện đàm, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã khẳng định với người đồng cấp Nga Sergei Shoigu rằng Washington sẽ tiếp tục cho máy bay của mình bay trong không phận quốc tế.
Phát biểu tại cuộc họp báo với Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley sau cuộc điện đàm, ông Austin tuyên bố: "Mỹ sẽ tiếp tục bay và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép. Và nhiệm vụ của phía Nga là vận hành máy bay quân sự của mình một cách an toàn và chuyên nghiệp".
Ông Austin nói: "Tất cả chúng tôi đều rất nghiêm túc nhìn nhận khả năng leo thang (của vụ việc), vì vậy, tôi đánh giá cao tầm quan trọng của việc duy trì các đường dây liên lạc. Việc duy trì đối thoại và liên lạc có thể giúp ngăn ngừa những tính toán sai lầm trong tương lai".
Ông Austin cho biết, Mỹ và Nga thường xuyên thực hiện hoạt động quân sự trên khắp thế giới và hay tao ngộ ở cự ly gần, vì vậy, Mỹ đang cố gắng thiết lập các kênh để giảm thiểu xung đột, đảm bảo quân đội hai nước không xảy ra ma sát hoặc va chạm. Theo ông Austin, trong quá khứ chưa từng xảy ra sự kiện nào như vụ việc hôm 14/3.
Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley cho biết ông đã hẹn nói chuyện với Tổng Tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimo.
Theo ông Milley, vẫn chưa thể đưa ra kết luận về khả năng vụ việc ngày 14/3 có phải do phía Nga cố ý hay không, nhưng phía Mỹ có video bằng chứng về vụ va chạm và đang tiến hành phân tích.
Trong khi đó, theo đài RT, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đã nói với ông Austin rằng tai nạn là do người Mỹ vi phạm giới hạn không phận phù hợp quy định quốc tế do Nga tuyên bố. Ông Shoigu gọi các chuyến bay không người lái của Mỹ ngoài khơi bờ biển Nga là "có tính chất khiêu khích" và có nguy cơ làm leo thang căng thẳng ở Biển Đen.
Ông Shoigu cho rằng mặc dù Nga không mong muốn một diễn biến như vậy, nhưng nước này sẽ "tiếp tục đáp trả tương xứng với mọi hành động khiêu khích" và hai cường quốc hạt nhân "phải hành động một cách có trách nhiệm nhất có thể", bao gồm việc giữ một kênh quân sự mở để thảo luận về bất kỳ cuộc khủng hoảng nào.
Về phần mình, thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev cho biết trong bài phát biểu trên truyền hình rằng vụ máy bay không người lái là "một xác nhận khác" về sự can dự trực tiếp của Mỹ vào cuộc xung đột Ukraine.
Theo hãng tin AP ngày 15/3. Điện Kremlin cũng nhiều lần nói rằng Mỹ và các thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) khác đã trở thành những người tham gia chiến tranh trực tiếp bằng cách cung cấp vũ khí và thông tin tình báo cho Ukraine và gây sức ép để họ không đàm phán hòa bình.
Quân đội Mỹ ngày 14/3 cho biết máy bay không người lái MQ-9 của Mỹ đang bay trên vùng biển quốc tế thì một trong hai máy bay chiến đấu Su-27 của Nga cố tình bay phía trước. Máy bay Nga sau đó va vào cánh quạt của chiếc MQ-9, khiến nó rơi xuống Biển Đen.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc, Chuẩn tướng Patrick Ryder cho biết thêm vụ va chạm xảy ra vào khoảng 7 giờ sáng 14/3 theo giờ Trung Âu và trước khi va chạm, máy bay Nga đã bay gần máy bay không người lái Mỹ trong 30 đến 40 phút.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga cho biết ngày 14/3, chiếc UAV MQ-9 của Mỹ đã bị các phương tiện kiểm soát không phận của Nga phát hiện gần Bán đảo Crimea. Chiếc UAV này đã vi phạm ranh giới của khu vực chế độ không phận tạm thời được thiết lập trong chiến dịch đặc biệt tại Ukraine.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, sau khi điều động đột ngột, chiếc máy bay không người lái của Mỹ đã thực hiện một chuyến bay không có hướng dẫn, mất độ cao và va chạm với mặt nước.
Các chuyên gia và giới truyền thông cơ bản cho rằng sau vụ va chạm trực tiếp đầu tiên kể từ khi xung đột ở Ukraine bùng nổ, quan hệ Mỹ - Trung sẽ căng thẳng thêm.
Quân đội Mỹ: Máy bay Nga xả thẳng nhiên liệu lên UAV MQ-9 Theo quân đội Mỹ, trước khi sự cố xảy ra, chiến đấu cơ Su-27 của Nga đã nhiều lần xả nhiên liệu lên UAV MQ-9. CNN dẫn lại thông báo của Bộ Tư lệnh châu Âu (EUCOM) của quân đội Mỹ cho biết, khi máy bay không người lái (UAV) MQ-9 Reaper của nước này đang hoạt động trong không phận quốc tế...