Trường Yêu Tiếng Việt tại Australia – nơi giúp trẻ em ở nước ngoài giữ gìn tiếng mẹ đẻ
Trường Yêu Tiếng Việt được thành lập từ năm 2016 tại Australia. Tiền thân là một mô hình câu lạc bộ đọc sách cho trẻ em người Việt tại Australia.
Giữ gìn và duy trì tiếng Việt cho con cái luôn là mong muốn của rất nhiều gia đình đang sinh sống ở nước ngoài. Các gia đình thường đưa con em mình đến các lớp học, mua sách truyện tiếng Việt cho các cháu đọc xong nhiều bạn nhỏ vẫn không hứng thú với tiếng Việt.
Tuy vậy, gần đây khi trường Yêu Tiếng Việt tại Australia mở các lớp học trực tuyến, các bạn nhỏ sống tại Australia và nhiều quốc gia khác trên thế giới đã có cơ hội được trải nghiệm việc học tiếng Việt một cách thú vị và hào hứng hơn. Tiến sỹ Nguyễn Thế Dương, Giám đốc điều hành trường Yêu Tiếng Việt đã có những chia sẻ rất thiết thực về việc xây dựng ngôi trường này.
TS Nguyễn Thế Dương – Giám đốc điều hành của trường Yêu Tiếng Việt. Nguồn: Trường Yêu Tiếng Việt.
PV: Chúng tôi được biết là trường Yêu Tiếng Việt đang trở thành một địa chỉ mà nhiều em nhỏ ở nước ngoài tìm đến để học tiếng Việt. Vậy thày có thể giới thiệu đôi nét về việc dạy tiếng Việt tại trường?
Tiến sỹ Nguyễn Thế Dương: Tôi là một người yêu tiếng Việt và được đào tạo rất bài bản về ngôn ngữ học và ngôn ngữ trẻ em. Do đó tôi nhận thấy nhu cầu giữ gìn tiếng Việt của các bạn nhỏ ấn ở nước ngoài là rất cấp thiết. Đặc biệt là thông qua các cuộc hội thảo và trao đổi chúng tôi thấy được điều này từ phụ huynh cũng như là của các em học sinh. Với kiến thức, kinh nghiệm đồng thời với tâm huyết trong việc giảng dạy và nghiên cứu tiếng Việt, tôi đã quyết định phát triển trường Yêu Tiếng Việt trực tuyến.
Trường Yêu Tiếng Việt thực ra được thành lập từ năm 2016 tại Australia. Tiền thân của nó một mô hình câu lạc bộ đọc sách cho trẻ em người Việt tại Australia. Hiện tại, Yêu Tiếng Việt có một bộ giáo trình riêng đó là bộ giáo trình Tiếng Việt của em do chính tôi cùng hai đồng nghiệp biên soạn, do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia ấn hành vào năm 2019. Hiện tại trường Yêu Tiếng Việt đang mở các lớp học tiếng Việt trực tuyến cho trẻ em qua công cụ Zoom ở cả 3 trình độ tiếng Việt là Sơ cấp, Trung cấp và Cao cấp.
Mỗi buổi học tiếng Việt trực tuyến của Yêu Tiếng Việt là 45 phút và xen kẽ các khóa học này là các lớp học tiếng Việt tăng cường tập trung vào một số lĩnh vực nhất định như lịch sử văn hóa, văn học, phong tục, tập quán rồi các lớp đọc-viết tiếng Việt nâng cao. Hiện tại Yêu Tiếng Việt có 150 học sinh đến từ 15 quốc gia trên thế giới trong đó có Úc, Pháp, New Zealand, Đức, Nhật, Mỹ, Canada, Hà Lan, Hàn Quốc… Ngoài ra chúng tôi tổ chức rất nhiều hoạt động trao đổi văn hóa nhằm quảng bá rộng rãi tiếng việt trong cộng đồng người Việt ở hải ngoại cũng như nâng cao vị thế của tiếng Việt trên trường quốc tế.
Bài thơ lục bát của một học sinh Yêu Tiếng Việt sống tại Pháp. Nguồn: Trường Yêu Tiếng Việt.
PV: Học trực tuyến có ưu điểm là có thể tiết kiệm thời gian và việc đi lại tuy nhiên cũng dễ dẫn đến nhàm chán khi các em ít được tương tác, vậy các lớp học tại trường Yêu Tiếng Việt làm thế nào để khắc phục được điều này, thưa thày?
Video đang HOT
Tiến sỹ Nguyễn Thế Dương: Mô hình học trực tuyến quả là mô hình học mới mẻ và còn lạ lẫm và bản thân chúng tôi khi bắt đầu triển khai chương trình này cũng có những lo lắng, trăn trở nhất định để làm sao cho lớp học này hấp dẫn, hiệu quả. Điều đó đòi hỏi chúng tôi tìm tòi ra những phương pháp phù hợp để học trực tuyến. Nhưng điểm thuận lợi là tôi là người nắm rất vững các vấn đề về tâm lý học cho trẻ con và các vấn đề về giáo học pháp đặc biệt là phương pháp giảng dạy tiếng Việt như một ngoại ngữ hiện đại. Thêm vào đó là sự phát triển rất mạnh mẽ các nền tảng công cụ giảng dạy trực tuyến như phần mềm Zoom đã nâng cao tinh tương tác cho các lớp học này.
Mô hình học trực tuyến của chúng tôi đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề tương tác. Trong lớp học trực tuyến của chúng tôi, thày và trò cùng nhau trao đổi theo nhóm, theo đội tất cả các chủ đề, đặc biệt nhấn mạnh là cùng trao đổi. Và các công cụ trong phần mền Zoom hóa ra lại giúp ích cho học sinh tăng tính tương tác so với lớp học trực tiếp đồng thời giúp tiết kiệm thời gian như chúng tôi chia sẻ một màn hình thì các bạn có thể cùng làm, tất cả lớp có thể cùng làm trong cùng một thời gian, như vậy tiết kiệm thời gian và nâng cao tính tương tác.
Ngoài ra, chúng tôi cũng thiết kế các trò chơi ngôn ngữ mang đậm tính tương tác, chẳng hạn như mở ô đoán từ, như ô chữ, chẳng hạn như từ bí ẩn. Thậm chí là chúng tôi cũng mô phỏng trò chơi trên truyền hình ví dụ như các chương trình nổi tiếng như Ai là triệu phú, Chiến nón kỳ diệu, Đuổi hình bắt chữ…thì cũng xuất hiện trong lớp học Yêu Tiếng Việt giúp các bạn cảm thấy hứng thú, hấp dẫn cũng đồng thời nâng cao hiệu quả cho lớp học.
Ảnh chụp màn hình lớp học Việt Nam yêu thương. Nguồn: Trường Yêu Tiếng Việt.
PV: Việc học tiếng Việt ở nước ngoài, đặc biệt là đối với các em nhỏ không phải là dễ dàng, vậy trường Yêu tiếng việt của mình làm thế nào để thu hút được các em hứng thú tham gia, thưa thày?
Tiến sỹ Nguyễn Thế Dương: “Đây đúng là vấn đề không dễ dàng gì nhưng Yêu Tiếng Việt luôn luôn tuân thủ theo một phương châm giảng dạy đó là học mà vui, vui mà học. Chính vì vậy mà bất cứ lớp học nào của Yêu Tiếng việt cũng tuân thủ tiêu chí là vui tươi và hấp dẫn. Chúng tôi muốn biến lớp học trực tuyến này thành môi trường nơi các em có thể chơi đùa với tiếng Việt, chứ không phải là học tiếng Việt.
Biến tiếng Việt thành khu vườn cổ tích rất lung linh với nhiều trò chơi hấp dẫn và các hoạt động tương tác. Và tiếng Việt trong lớp học đó thực sự trở thành tiếng Việt của các em chứ không phải là tiếng Việt của phụ huynh hay của thày cô giáo mà tiếng Việt đó chính là của các em. Nếu đã là tiếng Việt của các em thì các em rất tự hào và các em một cách rất tự nhiên, rất tự hào khi được nói tiếng Việt và tự nhiên yêu tiếng Việt. Chúng tôi nghĩ rằng đây là cách hiệu quả nhất để giảng dạy tiếng Việt như một ngoại ngữ, như một ngôn ngữ thứ hai. Đồng thời học tiếng Việt qua Zoom cũng giúp các bạn nhỏ trên thế giới kết nối trở nên dễ dàng.
Ví dụ, như các bạn học ở Australia có thể học cùng với các bạn ở Mỹ, Canada, Pháp. Hiện tại mô hình học trực tuyến của chúng tôi, một lớp học có thể có ba châu, bốn châu lục học cùng với nhau vào 1 giờ nhất định. Điều này cũng giúp cho các bạn kết nối được các bạn nhỏ trên thế giới, giúp cho việc học tiếng Việt trở nên hấp dẫn và hiệu quả hơn.
PV: Cám ơn thày Dương và chúc trường Yêu tiếng Việt ngày càng thu hút được nhiều bạn nhỏ khắp nơi trên thế giới đến học tiếng Việt để gìn giữ được tiếng mẹ đẻ khi sinh sống ở nước ngoài./.
Lớp học tiếng Việt của trẻ em khắp thế giới
Mỗi tuần học tiếng Việt một tiếng cùng các bạn ở Australia, Khánh Ngọc, 12 tuổi, sống ở Pháp, đã có thể đọc thông viết thạo, làm được thơ lục bát.
Sắp 9h sáng, Ngọc tất bật soạn bút, vở, mở sẵn máy tính để chuẩn bị cho buổi học tiếng Việt trực tuyến. Suốt 5 tháng nay, những công việc này đã trở thành thói quen và niềm vui với cô bé 12 tuổi.
Sinh ra và lớn lên tại Pháp, Ngọc ít có cơ hội được về thăm quê hương. Thế nhưng, Ngọc rất thích học tiếng Việt. Đó cũng là mối dây gắn kết cô bé với cội nguồn. Biết được thông tin về lớp học của câu lạc bộ "Yêu tiếng Việt" qua Facebook, bố mẹ đã đăng ký cho Ngọc tham gia.
Cô bé rất hứng thú, đều đặn thứ bảy hàng tuần dành một tiếng để học với các thầy cô là người Việt Nam qua ứng dụng Zoom. Các bạn cùng lớp "Kangaroo" với Ngọc không ở Pháp mà ở Australia. Lúc 9h ở Pháp thì Australia là 17h. Cách Ngọc gần nửa vòng trái đất, Tâm Minh và Hào Hiệp ở bang Queensland, Sumi ở bang Victoria cũng lần lượt vào Zoom để tham gia buổi học.
Một buổi học tiếng Việt trực tuyến qua Zoom của trẻ Việt Nam ở nước ngoài. Ảnh: Thế Dương.
Lớp Kangaroo đang học về thơ lục bát. Với những bạn nhỏ không sinh ra tại Việt Nam, đây thực sự là chủ đề khó nhằn. Thế nhưng bằng tình yêu với tiếng mẹ đẻ, các em đã dần thấm được cái hay, cái đẹp và nét tinh tế của thể thơ này. Thậm chí, một số bắt đầu hứng thú làm thơ lục bát.
Sau những chệch choạc ban đầu, những "thi sĩ" nhí xa quê, chưa từng học tiếng Việt trong trường học, đã bắt đầu sáng tác được những câu thơ mượt mà. "Trăng ơi trăng đã xuống chơi/ Trắng tinh như tuyết của mùa đông qua/ Tròn như trái đất của ta/ Ánh trăng tỏa sáng xa xa chân trời", Ngọc viết.
Ngọc có vốn hiểu biết về tiếng Việt khá nhiều nhưng không phải học sinh nào tìm đến lớp tiếng Việt cũng như vậy. Nhiều em không sinh ra ở Việt Nam, hoặc sống trong môi trường giao tiếp bằng tiếng Anh, Pháp, Nhật, Hàn trong thời gian dài, đã dần xa rời và bị "giãn cách" với tiếng Việt. Nhiều gia đình, phụ huynh bận rộn với công việc, bỗng một ngày nhận ra bị bất đồng ngôn ngữ với con.
Bài thơ lục bát do Khánh Ngọc (12 tuổi, Pháp) làm. Ảnh: Thế Dương.
Tiến sĩ ngôn ngữ trẻ em Nguyễn Thế Dương, người điều hành câu lạc bộ "Yêu tiếng Việt", chia sẻ không chỉ những gia đình cả bố lẫn mẹ là người Việt mà ngay cả những nhà có bố hoặc mẹ là người nước ngoài, việc gìn giữ tiếng Việt được xem là yếu tố quan trọng để kết nối với nguồn cội, tạo nền tảng thành công trong cuộc sống sau này. Từ đó, nhiều phụ huynh đã tìm đến mô hình học tiếng Việt trực tuyến của "Yêu tiếng Việt".
Khi tham gia các lớp học, học sinh sẽ được học trực tuyến qua Zoom với số lượng mỗi lớp 4-6 em. Giáo viên là những người đã được đào tạo cơ bản về ngôn ngữ học và phương pháp giảng dạy tiếng Việt. Các lớp học sử dụng bộ giáo trình "Tiếng Việt của em" do nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội ấn hành. Học phí 15 AUD một buổi (khoảng 250.000 đồng), hiện giảm còn 7,5 AUD do Covid-19.
Hiện học sinh khắp thế giới phải học trực tuyến, vô tình hỗ trợ rất nhiều cho các lớp học tiếng Việt online vì các em sử dụng thông thạo Zoom. Cũng có những em bỡ ngỡ, thậm chí lo lắng lúc ban đầu nhưng rồi lớp học tiếng Việt dần trở nên gần gũi và gắn bó hơn.
Theo thầy Dương, vì học qua Zoom, các lớp học đều được thiết kế đặc biệt để phù hợp với nhu cầu, lứa tuổi và sở thích của trẻ. Tính tương tác được đẩy mạnh thông qua tình huống giao tiếp thực tế, trò chơi vui nhộn như đoán đồ vật, ô chữ kỳ diệu.
"Những tiếng nói cười không dứt từ các buổi học đã dần đưa các em lạc vào khu rừng cổ tích tiếng mẹ đẻ tuyệt đẹp", thầy Dương nói, say sưa kể chuyện Minh Khuê, 8 tuổi, đến từ New Zealand, rất yêu thích những bài thơ như "Chuột con ngốc nghếch", "Hai con dê qua cầu". Dế Mèn, 9 tuổi, đến từ Pháp, thích ngân nga bài hát "Quả gì mà chua chua thế".
Bức thư viết bằng tiếng Việt của một học sinh gửi ông bà mình. Ảnh: Thế Dương.
Thầy Dương cho biết, học sinh ở các trình độ rất khác nhau, có em không nói được một từ tiếng Việt, có em biết nói một chút, nhưng lại không biết đọc; lại có em nói năng trôi chảy nhưng không biết đọc. Nhiều khi luyện cho các bé nói được đúng dấu ngã cũng cần sự kiên trì.
Với đối tượng học sinh khá đa dạng về trình độ lại thuộc nhiều lứa tuổi và ở các quốc gia, việc chia lớp và giảng dạy được tiến hành khá linh hoạt. Có lớp tập trung vào luyện đọc và viết, có lớp chuyên về giao tiếp cơ bản, lại có lớp phải dạy kết hợp nhiều kỹ năng một lúc.
"Chúng tôi luôn phải đổi mới nội dung chương trình, làm cho nó hấp dẫn hơn với các em", thầy Dương chia sẻ và thông tin thêm hiện câu lạc bộ phối hợp với một số tổ chức giáo dục trong và ngoài nước để xây dựng thêm các bộ học liệu cho từng nhóm học sinh nhằm tăng hứng thú cho các em.
Đã mở các lớp dạy trực tuyến được 6 tháng với hơn 70 học sinh, thầy Dương nhận thấy điểm rất tích cực là năng lực tiếng Việt của các bé ngày một tốt lên. Vui nhất chính là phụ huynh và ông bà của các bé. Bà nội bé Milan 7 tuổi, ở Australia, chia sẻ: "Sau một thời gian, cháu đã yêu tiếng Việt hơn và nói chuyện được nhiều hơn với ông bà ở Việt Nam".
Nhiều phụ huynh cũng đánh giá lớp học hữu ích và tiện lợi, nhất là trong thời điểm đại dịch. "Các con chỉ cần có máy tính là có thể học được mọi nơi, mọi lúc. Nó tiết kiệm được khá nhiều thời gian cho cả bố mẹ lẫn các con. Học online còn giúp cho các bạn nhỏ gặp gỡ và kết bạn với nhiều bạn người Việt mới trên khắp thế giới", chị Bảo Anh, một phụ huynh từ Đức chia sẻ.
Nói về kế hoạch thời gian tới, thầy Dương cho biết câu lạc bộ sẽ duy trì việc dạy tiếng Việt cho trẻ em khắp thế giới với phương châm học mà chơi, chơi mà học, tức là dạy học tiếng Việt thông qua nhiều hình thức đa dạng để kích hoạt niềm hứng thú học cho các em. "Với cách này, tiếng Việt sẽ dần trở thành tiếng Việt của em. Và một cách thật tự nhiên, các em sẽ yêu tiếng Việt", thầy Dương nói.
Câu lạc bộ "Yêu tiếng Việt" được TS Nguyễn Thế Dương, bảo vệ tiến sĩ tại Đại học Queensland (Australia) sáng lập năm 2016 với hơn 7.000 người theo dõi trên Facebook. Mô hình dạy tiếng Việt trực tuyến được câu lạc bộ triển khai từ tháng 1 năm nay, hiện có khoảng 70 học sinh từ 5 đến 16 theo học.
Ngôi trường của quán quân 'Đường lên đỉnh Olympia' Phó hiệu trưởng ĐH Công nghệ Swinburne (Australia) cho biết trường chú trọng giúp sinh viên Việt Nam khai phá tiềm năng của mình. Từ sự kết nối của một cựu sinh viên, ĐH Công nghệ Swinburne, Australia, bắt đầu mối hợp tác lâu dài với chương trình Đường lên đỉnh Olympia. Suốt 20 năm, trường cấp học bổng cho quán quân (sau...