Trung Quốc cấm biển để tập trận?

Các cuộc tập trận rầm rộ của Trung Quốc trên một loạt vùng biển có tranh chấp giữa Bắc Kinh và các láng giềng ở Biển Đông, biển Hoa Đông, biển Hoàng Hải, diễn ra gần như cùng lúc, là động thái bình thường hay không bình thường?

Tàu khu trục mang tên lửa của Hải quân Trung Quốc tham gia tập trận trên Biển Đông ngày 26/7/2014

Theo thông báo của Cục Hải sự Trung Quốc đăng trên website của cơ quan này, từ ngày 29/7/2014, Trung Quốc bắt đầu tiến hành thêm một cuộc tập trận trong 5 ngày ở biển Hoa Đông – nơi nước này đang có tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản.

Động thái này diễn ra vào lúc Trung Quốc đang thực hiện hai cuộc tập trận khác: Một cuộc tập trận bắn đạn thật ở vịnh Bắc Bộ, tuy nằm trong vùng biển Trung Quốc nhưng khá gần đường phân định ranh giới lãnh hải với Việt Nam và một cuộc khác ở Hoàng Hải, eo biển Bột Hải, gần bán đảo Triều Tiên và biển Hoa Đông. Cả hai cuộc tập trận này sẽ kết thúc vào ngày 1/8 tới.

Quy mô của những cuộc tập trận này lớn đến nỗi Cục Hải sự Trung Quốc phải ra thông báo cấm tất cả tàu thuyền ra vào các khu vực trên trong thời gian tập trận diễn ra (đối với khu vực Vịnh Bắc Bộ), từ 4 đến 16 giờ trong thời gian từ 25/7-1/8 (đối với cuộc tập trận ở Bột Hải, Hoàng Hải) và từ 0 đến 16 giờ mỗi ngày trong thời gian 29/7 – 2/8 (đối với khu vực biển Hoa Đông).

Ngay cả hoạt động của các hãng hàng không Trung Quốc cũng bị ảnh hưởng do các “hoạt động đặc biệt này”. Các sân bay và chuyến bay đến những thành phố phía đông bờ biển Trung Quốc như Thượng Hải, Nam Kinh, Hàng Châu, Tế Nam, Hợp Phì, Vô Tích, Ninh Ba, Thanh Đảo, Trịnh Châu và Liên Vân cảng đều ở trong tình trạng có thể phải hủy hoặc hoãn chuyến do nằm sát với vùng quân sự Nam Kinh và Tế Nam. Đơn cử như China Southern Airlines vào tuần trước đã phải hủy bỏ 25% các chuyến bay ở hơn 10 sân bay, kể cả ở Thượng Hải, do “cường độ tập trận cao”. Theo Tân Hoa Xã, các hãng hàng không phải giảm hoặc đình hoãn các chuyến bay sau khi quân đội Trung Quốc bắt đầu các cuộc tập trận bắn đạn thật trong vòng 3 tháng tại sáu quân khu, bao gồm cả không phận Thượng Hải.

Lưu Giang Bình – một chuyên gia hải quân tại Đại học Beihang (Trung Quốc) đánh giá: “Các cuộc tập trận năm nay có nhiều đặc điểm mới. Chúng kéo dài hơn, có những mục tiêu huấn luyện cụ thể hơn, định hướng chiến đấu rõ ràng hơn và đòi hỏi sự hợp tác thuần thục hơn giữa các đơn vị khác nhau”.

Theo ông Lưu, sự thay đổi này xuất phát từ yêu cầu của Chủ tịch nước kiêm Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Tập Cận Bình – người đã đặt mục tiêu xây dựng một đội quân hùng mạnh, sẵn sàng chiến đấu và giành chiến thắng trong bất kỳ cuộc chiến tranh nào. Lãnh đạo Trung Quốc cũng chú trọng phát triển hải quân và sử dụng lực lượng này làm nòng cốt để tiến hành các hoạt động hung hăng hòng xác quyết các đòi hỏi chủ quyền phi lý trong khu vực.

Mặc dù Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết, các cuộc tập trận nói trên là một phần của hoạt động huấn luyện thường xuyên của quân đội nước này, để kiểm tra và nâng cao khả năng tác chiến, song, theo giới phân tích, đây là lần hiếm hoi Quân giải phóng nhân dân Trung Hoa (PLA) tiến hành tập trận gần như cùng lúc trên 4 biển, với quy mô được đánh giá là “lớn nhất” trong vài năm trở lại đây, cả về chiều rộng lẫn chiều sâu.

Và người ta không thể không đặt câu hỏi về hoạt động “bình thường” này của Trung Quốc, bởi nó diễn ra trong bối cảnh căng thẳng tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông và biển Hoa Đông giữa Bắc Kinh và các nước láng giềng đang cực kỳ căng thẳng, đặc biệt được đẩy lên cao từ sau khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép trong vùng biển Việt Nam và xây đảo nhân tạo, thay đổi hiện trạng ở quần đảo Trường Sa – nơi tồn tại nhiều tuyên bố chủ quyền chồng lấn. Bên cạnh đó, các cuộc tập trận được tổ chức vào dịp Trung Quốc đang rầm rộ tiến hành các hoạt động chuẩn bị kỷ niệm 120 năm ngày xảy ra chiến tranh Trung – Nhật (25/7), 84 năm ngày xảy ra sự biến Mukden (Thẩm Dương) (18/9). Ngoài ra, sự kiện trên còn trùng với thời gian hải quân Mỹ, Nhật, Ấn Độ tập trận hải quân chung ở vùng biển phía nam Nhật Bản từ ngày 25 – 30/7.

Chuyên gia quân sự Trương Quân Xã cho rằng, thông qua các cuộc tập trận trên, Trung Quốc muốn khẳng định với những quốc gia đang có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh tại quần đảo Trường Sa, bãi cạn Scarborough và quần đảo Senkaku/Điếu Ngư rằng quân đội nước này có khả năng giành lại những “vùng lãnh thổ đã bị mất”. Ngoài ra, Trung Quốc còn muốn ngăn Nhật Bản tái diễn một cuộc xâm lược như xưa.

Sự phô trương sức mạnh và thông điệp ngầm này, theo nhận định của giáo sư Suh Jin Young, chuyên gia về Trung Quốc thuộc đại học Seoul, Hàn Quốc, thể hiện rõ cách thức hành xử của Bắc Kinh, “cho thấy Trung Quốc đang làm gia tăng các căng thẳng quân sự”.

Theo Năng Lượng Mới