Trách nhiệm hàng đầu

Theo quy trình chung, từ tháng 3, trên cơ sở các bộ sách giáo khoa (SGK) cho từng môn học được Bộ GD&ĐT phê duyệt, các trường học tổ chức nghiên cứu, lựa chọn dựa trên các tiêu chí và thực tiễn GD địa phương.

Ảnh minh họa

Cơ sở giáo dục sẽ chọn ít nhất một bộ SGK cho mỗi môn học và gửi cho phòng, sở GD&ĐT tổng hợp chuyển cho Hội đồng lựa chọn SGK tỉnh, thành phố. Thành viên Hội đồng có nhiệm vụ thảo luận, bỏ phiếu kín lựa chọn một hoặc một số SGK cho mỗi môn học. SGK được lựa chọn phải đạt trên 1/2 số phiếu đồng ý.

Tuy nhiên, nhiều sở GD&ĐT đã có cách lựa chọn SGK bảo đảm sự đồng thuận, thuyết phục cao. Ông Hà Thanh Quốc – Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Nam cho biết: Ngoài việc xây dựng bộ tiêu chí về hình thức, cấu trúc của bài học, nội dung sách, ngữ liệu còn phải chọn được đội ngũ tham gia Hội đồng lựa chọn. Địa phương nào cũng thành lập Hội đồng lựa chọn SGK cấp tỉnh, thành phố, thế nhưng làm sao để các thành viên của Hội đồng phải là những GV, cán bộ quản lý thực sự tâm huyết, giỏi, công tâm, tinh về chuyên môn.

Ngoài ra, những thành viên này đều được yêu cầu nghiên cứu thêm các bộ SGK đã dùng qua từng giai đoạn để so sánh, đối chiếu điểm mới, điểm khác, điểm tích cực. Tiếp cận bản PDF SGK, những thành viên của Hội đồng thẩm định còn phải tìm cho được SGK đó có gợi mở, giúp người dạy đổi mới phương pháp, để người học lĩnh hội được kiến thức, hình thành kỹ năng thế nào.

“Tương tác ngược” trong đề xuất, lựa chọn SGK cũng được Hội đồng thẩm định SGK cấp tỉnh của Quảng Nam triển khai thực hiện. Những giáo viên cốt cán nằm trong Hội đồng thẩm định sẽ tương tác trực tiếp với giáo viên tham gia đề xuất, lựa chọn SGK ở cấp trường. Sự tương tác trực tiếp, ghi nhận những nhận xét, phản biện… giữa đội ngũ giáo viên cốt cán và GV trực tiếp giảng dạy, theo ông Quốc, sẽ giúp quá trình thẩm định, lựa chọn SGK có tính đồng thuận cao. Hội đồng thẩm định sẽ có cơ sở để tham khảo thêm từ thực tiễn giảng dạy của các trường học, từ đó có thể chọn SGK phù hợp với điều kiện của địa phương.

Việc thay đổi chủ thể lựa chọn SGK từ các trường học sang UBND tỉnh, thành phố quyết định một bộ sách dùng chung cũng có không ít băn khoăn trong dư luận. Tuy nhiên, qua gần một năm trao quyền lựa chọn SGK cho hiệu trưởng các trường tiểu học cho thấy, việc xác định một bộ SGK thống nhất trong phạm vi địa phương sẽ thuận lợi hơn rất nhiều trong chỉ đạo chuyên môn, kiểm tra, đánh giá.

Phải thừa nhận một thực tế là không phải hiệu trưởng nào cũng đủ kinh nghiệm để lựa chọn SGK cho riêng trường mình. Bởi bên cạnh những vị có thâm niên quản lý, không ít hiệu trưởng mới được bổ nhiệm nên sẽ không tránh khỏi lúng túng. Trước dịp khai giảng năm học 2020 – 2021, Sở GD&ĐT Đà Nẵng đã lưu ý các phòng GD&ĐT phải nghiên cứu, hướng dẫn kỹ việc sinh hoạt chuyên môn ở các trường trên cơ sở khung chương trình để nhận xét, đánh giá, đặc biệt lưu ý việc sinh hoạt cụm chuyên môn ở các trường sử dụng những bộ SGK khác nhau.

Trong tiêu chí lựa chọn SGK của các địa phương, ngoài phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học tại cơ sở giáo dục, còn phải phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của địa phương. Ngành GD-ĐT các địa phương đều tổ chức quy trình lựa chọn theo đúng chỉ đạo của Bộ GD&ĐT nhằm đạt hiệu quả, bảo đảm tính ổn định, sử dụng được trong nhiều năm cũng như hạn chế đến mức thấp nhất ảnh hưởng đến quyền lợi của HS.