Tiểu thương “thờ ơ”, người tiêu dùng “mơ hồ” trước thông tin buôn bán hàng xách tay không hóa đơn có thể bị phạt tới 200 triệu đồng
Khảo sát trên các địa chỉ online, hoạt động buôn bán hàng xách tay vẫn đang diễn ra tấp nập giữa người bán và cả người mua.
Việc buôn bán hàng xách tay không hóa đơn có thể bị xử phạt đến 200 triệu đồng
Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP sẽ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Trong đó, bán hàng xách tay không có hóa đơn, chứng từ kèm theo như quy định, không làm thủ tục hải quan… cũng bị xác định là hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng nhái.
Theo Nghị định này, mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là 100.000.000 đồng đối với cá nhân và 200.000.000 đồng đối với tổ chức.
Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/10.
Việc buôn bán hàng xách tay không hóa đơn có thể bị xử phạt đến 200 triệu đồng.
14 ngày nữa sẽ áp dụng nhưng hoạt động buôn bán hàng xách tay vẫn diễn ra bình thường
Đáng chú ý, chỉ còn 14 ngày nữa là Nghị định được áp dụng. Tuy nhiên, theo ghi nhận của tại các trang bán hàng xách tay trên các trang online vẫn diễn ra bình thường và không có dấu hiệu hạ nhiệt.
Khảo sát các group bán hàng xách tay, người tiêu dùng cũng không khó để hỏi mua các mặt hàng từ sữa bột, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng,… xách tay.
Tại một địa chỉ online bán các mặt hàng sữa ngoại nhập cho biết, sữa ngoại có đủ loại từ sữa Meiji hộp 800 gram xách tay trực tiếp từ Nhật loại cho trẻ dưới 1 tuổi có giá 450.000 đồng/hộp, loại từ 1-3 tuổi 550.000 đồng/hộp, rẻ hơn hàng chính hãng cả trăm ngàn đồng.
Video đang HOT
Chị T.Ch (chủ shop online buôn bán sữa nội – ngoại nhập tại Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết mặt hàng sữa xách tay những năm trước rất nhiều, nhưng hiện chỉ còn một số loại bán được vì các thương hiệu sữa lớn đã có hàng nhập khẩu chính thức. Tuy nhiên, những người bán như chị vẫn sống được vì sữa xách tay có giá “mềm” hơn hàng chính hãng.
Khảo sát cho thấy, các hoạt động buôn bán hàng xách tay vẫn diễn ra bình thường.
Khi được hỏi về việc sắp tới hàng xách tay sẽ bị xử phạt nặng và bị xem là hàng lậu nếu không có hóa đơn, chứng từ theo quy định, chị T.Ch không tỏ ra lo lắng mà còn cho rằng trước giờ ai kinh doanh hàng xách tay đều hầu như được “mặc định” là bán hàng lậu, khi cơ quan chức năng kiểm tra mà không có hóa đơn, chứng từ chắc chắn bị xử lý theo quy định.
“ Để yên ổn làm ăn, những người bán hàng xách tay rất ít trưng bày hay trữ hàng hóa xách tay ở cửa hàng, thậm chí là vỏ hộp, mà chủ yếu là hàng có “giấy phép”. Do đó khi cơ quan chức năng kiểm tra cũng rất khó phát hiện được hàng xách tay tại cửa hàng“, người này cho biết.
Không phải chờ đến Nghị định 98 mà trước đây, Facebook và các thương hiệu nổi tiếng cũng đã nhiều lần “can thiệp” với các mặt hàng xách tay này như giảm tương tác, không nhận quảng cáo.
Tuy nhiên, để có thể tồn tại, nhiều chủ tài khoản đã lựa chọn hình thức tinh vi hơn. Ví dụ, nhãn hiệu YSL sẽ được đổi tên thành Y.S.L, Mango sẽ được Việt hóa thành Man gồ,…Không chỉ vậy, các ký tự được ngăn chặn tự động như sale, free sẽ được đổi thành sa.le, F.ree,…gây khó khăn trong kiểm soát.
Nghị định chưa áp dụng, nhiều người tiêu dùng còn chưa biết
Không chỉ những người bán hàng mà ngay chính rất nhiều người tiêu dùng vẫn còn biết tới nghị định này, là nguyên nhân giúp các hoạt động buôn bán hàng hóa xách tay trên các địa chỉ online vẫn diễn ra bình thường.
Chị M.Th (nhân viên văn phòng tại Hà Nội) chia sẻ về nhu cầu mua nhiều hơn hàng xách tay của mình trong thời gian gần đây: “” Đây đang là thời điểm vàng để mua hàng xách tay. Vì dịch cũng gây ảnh hưởng kinh tế cho các nước châu Âu nên để kích cầu, hàng hóa được sale, ưu đãi, tặng kèm rất nhiều.
Để ý mấy tháng nay các địa chỉ nán hàng xách tay đều có các chương trình giảm giá lớn. Không chỉ giảm giá từ thương hiệu mà về tay còn được sale bởi các địa chỉ online nhờ các chương trình cạnh tranh, thu hút khách hàng của họ.
Đặc biệt, các mặt hàng quần áo, mỹ phẩm, các thực phẩm đóng hộp,…là những sản phẩm mình hay mua từ nguồn hàng xách tay cũng đang có các chương trình giảm giá lớn nên gần như mấy tháng nay mình đều mua sắm nhiều hơn với mục đích để sử dụng dần. Hoàn toàn chưa nghe hay biết tới nghị định này“.
Thậm chí, nhiều người tiêu dùng còn tăng nhu cầu mua sắm hàng xách tay trong thời điểm này do các chương trình khuyến mại, giảm giá kích cầu trong mùa dịch.
Đồng quan điểm với chị M.Th chị M.H (bà nội trợ ở Hà Nội) cũng cho biết: “ Mình không chỉ dùng hàng xách tay cho mình mà mua cả cho con nên hiểu khá rõ. Bản thân mình hay tâm lý người Việt Nam vẫn vốn có suy nghĩ sính ngoại như một nhu cầu tự nhiên vì một số sản phẩm hàng ngoại có tính đặc thù và chất lượng vượt trội.
Tuy nhiên, những năm gần đây, một số loại thực phẩm trong nước cũng đang có chất lượng và giá thành cạnh tranh hơn hẳn nên nhu cầu dùng “hàng xách tay” tự động giảm. Như mình thì với các loại jambong, thịt , xúc xích… trước có mua hàng xách tay nhưng giờ thì không còn mua nữa“.
Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng cũng đồng quan điểm cho rằng việc đa phần hàng hóa xách tay hiện nay đều được bán trên các trang mạng xã hội với quy mô đa dạng, hình thức tinh vi. Vì thế, sau khi nghe qua về nghị định này họ vẫn tỏ ra khá băn khoăn về tính khả thi và hiệu quả của nó.
Hết thời hàng xách tay?
Một số ý kiến cho rằng việc áp dụng một vài biện pháp xử phạt hành chính là chưa đủ để ngăn chặn hàng lậu núp bóng hàng xách tay
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 98/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, có hiệu lực từ ngày 15-10 tới.
Tiểu thương thờ ơ
Nghị định quy định hàng nhập lậu gồm hàng thuộc danh mục cấm nhập khẩu hoặc tạm ngừng nhập khẩu. Hàng nhập khẩu không có giấy phép nhập khẩu, không đi qua cửa khẩu quy định, không làm thủ tục hải quan hoặc gian lận số lượng, chủng loại hàng hóa khi làm thủ tục hải quan. Ngoài ra, hàng hóa nhập khẩu lưu thông trên thị trường không có hóa đơn, chứng từ kèm theo... cũng được xếp vào diện hàng lậu.
Do đó, bán hàng xách tay không có hóa đơn, chứng từ kèm theo như quy định, không làm thủ tục hải quan... cũng bị xác định là hàng hóa nhập lậu.
Theo đó, cá nhân kinh doanh hàng nhập lậu sẽ bị phạt 500.000 đồng đến 50 triệu đồng, tùy giá trị hàng hóa nhập lậu. Còn tổ chức vi phạm kinh doanh hàng lậu sẽ bị phạt 1 triệu đến 100 triệu đồng.
Mức xử phạt sẽ tăng gấp đôi, tối đa 100 triệu đồng với cá nhân và 200 triệu đồng với tổ chức nếu trực tiếp nhập lậu hàng thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, trang thiết bị y tế, thuốc phòng bệnh và thuốc... có giá trị dưới 100 triệu đồng hoặc từ 100 triệu đồng mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo ghi nhận của phóng viên, thời điểm này Nghị định 98 chưa có hiệu lực nên vẫn còn rất ít người biết, các hoạt động buôn bán hàng hóa xách tay vẫn diễn ra bình thường. Ông Lê Thanh Chuyền (chủ shop buôn bán sữa nội - ngoại nhập tại quận 3, TP HCM) cho biết mặt hàng sữa xách tay những năm trước rất nhiều, hiện chỉ còn một số loại bán được vì các thương hiệu sữa lớn đã có hàng nhập khẩu chính thức. Tuy nhiên, những người bán như ông vẫn sống được vì sữa xách tay có giá "mềm" hơn hàng chính hãng.
Tại chợ Cũ trên đường Tôn Thất Đạm (quận 1, TP HCM), người tiêu dùng không khó để hỏi mua các mặt hàng rượu, sữa bột xách tay. Tại một sạp bán nhiều mặt hàng sữa ngoại nhập, bà chủ giới thiệu cho khách đủ loại như sữa Meiji hộp 800 g xách tay trực tiếp từ Nhật loại cho trẻ dưới 1 tuổi có giá 450.000 đồng/hộp, loại từ 1-3 tuổi 550.000 đồng/hộp, rẻ hơn hàng chính hãng cả trăm ngàn đồng.
Còn các mặt hàng rượu ngoại xách tay bán ở đây cũng dán tem nhãn như hàng nhập chính thức nhưng theo tìm hiểu của phóng viên, hầu hết tem nhãn này đều là giả để qua mắt người tiêu dùng và cơ quan chức năng.
Khi được hỏi về việc sắp tới hàng xách tay sẽ bị xử phạt nặng và bị xem là hàng lậu nếu không có hóa đơn, chứng từ theo quy định, một người chuyên bán hàng xách tay không tỏ ra lo lắng mà còn cho rằng trước giờ ai kinh doanh hàng xách tay đều "mặc định" là bán hàng lậu, khi cơ quan chức năng kiểm tra mà không có hóa đơn, chứng từ chắc chắn bị xử lý theo quy định. Để yên ổn làm ăn, những người bán rất ít trưng bày hay trữ hàng hóa xách tay ở cửa hàng, thậm chí là vỏ hộp, mà chủ yếu là hàng có "giấy phép". Do đó khi cơ quan chức năng kiểm tra cũng rất khó phát hiện được hàng xách tay tại cửa hàng.
Một cửa hàng chuyên bán hàng xách tay ở TP HCM.
Cần luật pháp đồng bộ
Theo Cục Nghiệp vụ QLTT (Tổng cục QLTT), hàng xách tay sẽ không bị xem là vi phạm nếu cá nhân đem từ nước ngoài về với mục đích sử dụng, biếu tặng. Tuy nhiên, khi đưa ra thị trường buôn bán thì phải khai báo rõ ràng và nộp thuế, nếu vi phạm sẽ bị xử phạt. "Đó là quy định trước đây, nay theo quy định mới về hàng xách tay phân định hành vi rõ ràng hơn và có mức xử phạt cụ thể" - vị đại diện cục này nói thêm.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh nhìn nhận dù đã có quy định xử phạt hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, không xuất trình được hóa đơn, chứng từ... nhưng do vài năm nay, tình trạng hàng nhập lậu, hàng xách tay nở rộ quá nhiều nên cần có quy định xử phạt cụ thể hơn. Do đó, Nghị định 98 thực chất là để cụ thể hóa hơn các quy định trong Nghị định 185 về xử phạt trong lĩnh vực thương mại, buôn lậu... hiện hành. "Trước đây, khi chưa có Nghị định 98, lực lượng QLTT xử phạt đối với hàng hóa xách tay không có hóa đơn, chứng từ tương tự như xử lý hàng lậu. Nghị định mới quy định rõ hơn về mức độ xử phạt để áp dụng" - ông Linh nói.
Ông Kiều Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách pháp chế - Tổng cục QLTT, khẳng định về bản chất, hàng xách tay chính là hàng lậu. Cách gọi "hàng xách tay" xuất phát từ giới kinh doanh và đây là cách gọi thông dụng ngoài thị trường. Hàng hóa xách tay xuất hiện tràn lan ở thị trường Việt Nam thực chất là hệ quả của hoạt động buôn lậu qua biên giới. Cũng bởi tính chất phức tạp nên để ngăn chặn tình trạng này, việc áp dụng một vài biện pháp xử phạt hành chính là chưa đủ. "Xử phạt hành chính chỉ là một kênh để hạn chế buôn lậu, buôn bán hàng hóa trái pháp luật nhằm ngăn chặn vi phạm về thuế, từ đó ngăn thất thoát nguồn thu thuế từ hoạt động thương mại. Để xử lý được tận gốc tình trạng này, cần đồng bộ chính sách từ thương mại, thị trường đến thuế, hải quan..." - ông Kiều Dương đề xuất.
Cũng theo ông Dương, tâm lý người Việt thích hàng xách tay bởi quan niệm đây là sản phẩm chất lượng cao, chính hãng, giá "mềm" do không phải chịu thuế. Tuy nhiên, với hàng loạt hiệp định thương mại mới được ký kết, hàng hóa chất lượng cao từ nhiều quốc gia theo đường chính ngạch vào Việt Nam sẽ được miễn, giảm thuế. Điều này có thể khiến hàng xách tay dần mất điểm đối với người tiêu dùng.
Trong khi đó, Cục QLTT TP HCM thừa nhận hàng xách tay, hàng lậu hiện nay được bán rất nhiều trên mạng gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc phát hiện nơi kinh doanh hoặc kho chứa.
Bán hàng nhỏ lẻ sẽ bị ảnh hưởng
Chị Hoàng Kim (nhân viên văn phòng làm việc tại quận 1, TP HCM) từ vài năm nay, ngoài công việc chính, chị thường bán thêm mặt hàng mỹ phẩm, giày dép, quần áo... xách tay từ Nhật. Hàng của chị Kim có hóa đơn đầy đủ, xuất từ bên Nhật trước khi gửi về Việt Nam nên chị không lo bị cơ quan chức năng xử phạt. Theo chị Hoàng Kim, bán hàng online, nhất là hàng xách tay, người mua chủ yếu dựa vào uy tín của người bán, chứ không quan tâm lắm đến hóa đơn, chứng từ. Tuy nhiên, với quy định mới, cả người bán và người mua sẽ coi trọng nguồn gốc xuất xứ, chứng từ, hóa đơn hơn. Dù vậy, chị Kim lo ngại những người cố tình gian lận, có thể làm hóa đơn giả hoặc biện pháp tiêu cực để qua cửa hải quan.
Chị Ngọc Trúc (ngụ TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) - chuyên bán hàng xách tay từ các thị trường như Nhật, Pháp, Mỹ, Úc... nhiều năm nay - kỳ vọng quy định mới sẽ giúp nhà nước kiểm soát được tình trạng hàng nhái, hàng giả núp bóng hàng xách tay để lừa người tiêu dùng. "Tôi bán hàng thường có hóa đơn nhập khẩu đầy đủ nên không thấy lo ngại, dù thực tế khách hàng ít khi hỏi hóa đơn vì tin tưởng. Những mối bán hàng online lấy số lượng lớn lúc nào cũng có giấy phép kinh doanh đầy đủ. Do đó, quy định này sẽ khó với những người bán nhỏ, lẻ, số lượng ít vì không có đầy đủ hóa đơn, chứng từ nhập khẩu" - chị Trúc phân tích.
Tiểu thương chợ Bến Thành đón một khách ngày mở cửa "Mở cửa từ sáng đến chiều nhưng có một khách hàng vào hỏi mua, ngồi lì trong chợ vừa mệt vừa buồn nhưng vẫn phải cố gắng duy trì", chị Út, tiểu thương chợ Bến Thành tâm sự. Chợ Bến Thành như thế nào sau khi hoạt động trở lại Sau thời gian hết cách ly xã hội, các tiểu thương chợ Bến...