Thạc sĩ “bỏ phố lên rừng” đưa Tiếng Anh đến với học sinh dân tộc thiểu số
Với tấm bằng Thạc sĩ, thầy Quý đã nỗ lực để mang tiếng Anh truyền thụ cho học sinh nơi bản xa, chọn nơi đầy nắng gió phía tây xứ Nghệ để gắn bó.
Ngồi tiếp chuyện chúng tôi trong khuôn viên nhà trường, thầy Đặng Ngọc Quý (sinh năm 1981), giáo viên tiếng Anh trường Phổ thông dân tộc bán trú – Trung học cơ sở Thạch Ngàn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An trầm tư kể về một thời gian khó, khi thầy chọn miền sơn cước phía tây Nghệ An làm nơi bắt đầu sự nghiệp. Được biết, thầy Quý là một trong số ít giáo viên người miền xuôi có bằng Thạc sĩ bộ môn tiếng Anh lên gắn bó tại điểm trường xa xôi của huyện miền núi Con Cuông trong gần 20 năm nay.
Thầy Quý kể rằng, thầy và cả gia đình mình đều sống và lớn lên tại thành phố Vinh. Từ nhỏ, thầy đã quen với môi trường và sinh hoạt của người thành phố. Vì thế, khi chuyển lên công tác và sinh hoạt ở miền núi, những chuỗi ngày đầu thầy đã phải đối diện với muôn vàn khó khăn. Thế nhưng thầy luôn tâm niệm, nếu không có tình yêu nghề và tâm huyết với học sinh nơi đây thì có lẽ mọi sự nỗ lực của thầy đã không có kết quả tốt đẹp như hiện tại. Nếu ai cũng chọn những công việc nhàn hạ, thảnh thơi chốn thị thành thì ai sẽ là người dấn thân để đưa kiến thức giúp học sinh nơi bản xa.
Vượt con dốc đầy kỷ niệm thuở mới vào nghề…
Lục lại ký ức, trong tâm trí thầy Quý hiện lên những kỷ niệm không thể quên khi mới chập chững bước chân vào nghề (đến nay đã vừa tròn 17 năm), thầy Quý tâm sự: “Thời điểm tôi mới nhận quyết định về công tác ở Con Cuông, khi ấy mọi thứ còn khó khăn, nhất là đường đi lại và cơ sở trường lớp còn nghèo nàn. Nơi đầu tiên tôi dạy là trường Trung học cơ sở Mậu Đức, xã Mậu Đức từ những năm 2004, sau đó tôi tiếp tục chuyển sang trường Trung học cơ sở Trà Lân, thị trấn Con Cuông vào năm 2010. Từ năm 2015 thì tôi chuyển về dạy tại trường Phổ thông dân tộc bán trú – Trung học cơ sở Thạch Ngàn cho đến nay.
Thạc sĩ Đặng Ngọc Quý quyết “bỏ phố lên rừng”, đem tiếng Anh đến với con em đồng bào dân tộc thiểu số vùng núi phía tây Nghệ An. Ảnh: Trung Dũng
Vì vốn đã quen với các điều kiện sinh hoạt ở miền xuôi nên khi chuyển lên công tác ở miền núi tôi phải đối mặt với không ít khó khăn. Vì thế, trong sự nghiệp là giáo viên của mình, có những kỷ niệm với tôi không thể nào quên được. Tôi còn nhớ, lúc mới nhận quyết định về công tác tại trường Trung học cơ sở Mậu Đức, vì không quen với địa hình đồi núi nên việc di chuyển của tôi gặp không ít vất vả. Khi ấy đường đi lại còn hiểm trở, khó khăn chứ không thuận tiện như bây giờ.
Để đến được trường, không chỉ phải băng qua nhiều đoạn đường khúc khuỷu, trơn trượt mà tôi phải qua một con dốc tên là dốc Mét cao chót vót, dựng đứng. Cứ tưởng tượng, nếu mình ở chân dốc rồi nhìn lên trên thì những người ở đỉnh dốc chỉ bé như xíu . Lần đầu từ thành phố lên, lại gặp ngay đúng cảnh tượng trắc trở, tôi sợ quá nên lần đó quay xe về luôn. Đêm hôm ấy, tôi không sao ngủ được vì cứ suy nghĩ về công việc của mình đã lựa chọn, về sự tin tưởng của người thân và có bao nhiêu học sinh “khát chữ” đang đợi mình.
Quan trọng hơn hết, sau đó tôi nhận được sự động viên của gia đình và của Ban Giám hiệu nhà trường, từ đó có một sự thôi thúc mãnh liệt lửa nghề nên tôi quyết tâm chinh phục con dốc. Bây giờ với tôi con dốc ấy đã thành thân thuộc, nhưng tôi cũng không quên những ngày tháng, để vượt qua được con đốc ấy thì đã bao lần tôi ngã xe đến sấp mặt.
Ngoài khó khăn về giao thông đi lại thì các điều kiện sinh hoạt của tôi cũng gặp không ít khó khăn. Tôi nghĩ, đó cũng là khó khăn chung của những giáo viên từ miền xuôi lên miền núi cắm bản như tôi. Khi đã quen sống trong sự bao bọc của gia đình, mọi thứ đều tiện nghi đầy đủ, lên đây vừa thiếu thốn vật chất, lại vừa xa gia đình, xa người thân nên có hôm nhớ nhà đến da diết. Thời điểm đó, tôi chỉ trông mong đến ngày Chủ nhật thật nhanh, hết giờ dạy là chạy vội ra thị trấn để bắt xe về với gia đình. Bây giờ nghĩ lại mới thấu hiểu nếu bản thân mình không biết hy sinh, không đam mê và tâm huyết với nghề thì không thể nào bám trụ lại được với nghề đến ngày hôm nay.
Ở nơi tôi đang công tác, có đến gần 90% là con em đồng bào dân tộc thiểu số người Thái hoặc Đan Lai, những dân tộc này họ có ngôn ngữ riêng của họ. Nhưng rất may mắn là ở cấp trung học cơ sở tôi đang dạy, hầu hết các em đều đã nói và hiểu được tiếng phổ thông nên khoảng cách về ngôn ngữ giữa mình với các em cũng không lớn lắm”.
Tâm sự về những lần đi vào bản để vận động học sinh đi học, thầy Quý cho biết: “Vì là địa phương miền núi, trước đây khi nhận thức của bà con còn nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi việc học sinh bỏ học giữa chừng hoặc đến t.uổi đến trường nhưng bố mẹ không cho đi học. Những giáo viên như chúng tôi cũng không nhớ là có biết bao lần phải vào tận nhà để thuyết phục phụ huynh cho con cái họ đi học.
Video đang HOT
Đa phần các phụ huynh ở đây đều làm nương, làm rẫy nên họ chỉ có mặt ở nhà vào giờ cơm trưa hoặc buổi tối, vì thế chúng tôi cũng phải lựa thời gian này để đến nhà các em. Tôi còn nhớ, có hôm giữa trưa mùa hè, vừa xong tiết dạy thì mặt trời cũng đứng bóng, cái nắng, gió của miền núi cũng đỉnh điểm vào khoảng thời gian đó. Thế nhưng, vì học sinh, lo cho tương lai của các em nên những lúc ấy, giáo viên như chúng tôi quên cả mệt nhọc cùng nhau vào bản để vận động học sinh.
Một buổi dạy tiếng Anh trên lớp của thầy Đặng Ngọc Quý. Ảnh: Trung Dũng
Đó là chưa kể có những đồng nghiệp của tôi là phụ nữ, có con nhỏ nên họ còn phải thu xếp cả công việc gia đình nữa để tham gia vào việc đi vận động học sinh. Các chuyến xuyên núi, băng rừng vận động học sinh vào buổi ngày còn đỡ, những lần đi vào buổi tối lại càng khó khó khăn gấp bội. Những giáo viên người miền xuôi như chúng tôi, đường đi không quen, nhiều lúc đi xe máy nhưng ai cũng sợ ngã nên dắt bộ gần chục cây số để vào bản. Đó là chưa kể những lần mình lặn lội vào nhà, gặp phụ huynh nhưng họ không tiếp hoặc có những phụ huynh đi làm ăn xa mà mình không biết, cứ thế trèo đèo, lội suối vào tận nơi mà không gặp được phụ huynh, các thầy cô khi ấy chỉ biết nhìn nhau thở dài.
Không chỉ khó khăn khi đi tìm phụ huynh, không ít trường hợp hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, nhận thức của phụ huynh về tầm quan trọng của việc học tập của con cái họ còn hạn chế, nên có gia đình chúng tôi phải đến nhà rất nhiều lần để vận động, khi ấy họ mới đồng ý cho con trở lại trường”.
Để đem tiếng Anh đến với học sinh dân tộc thiểu số
Chia sẻ về những khó khăn trong việc truyền thụ tiếng Anh cho học sinh dân tộc thiểu số, thầy Quý cho biết: “Về cơ bản thì môn tiếng Anh vốn dĩ đã rất khó học với không ít học sinh ở miền xuôi hoặc thành phố, nơi có đủ điều kiện học tập. Thế nên, với các học sinh người dân tộc thiểu số khó khăn còn nhân lên gấp nhiều lần.
Đó là những hạn chế về sự tiếp cận với ngôn ngữ tiếng Anh của các học sinh nơi đây. Bởi lẽ, hầu hết điểm trường vùng miền núi đều xa trung tâm huyện nên không có nhiều các trung tâm tiếng Anh để các em có thể tham gia học nâng cao và bổ sung thêm kiến thức ngoài những giờ học ở trường. Hoặc nếu có các trung tâm thì cũng rất ít gia đình ở đây có đủ kinh phí trang trải cho các em theo học.
Ngoài ra, phụ huynh, người thân trong gia đình các em cũng không biết nhiều về tiếng Anh để có thể hướng dẫn, hỗ trợ thêm các em học tiếng Anh tốt hơn. Bên cạnh đó, đời sống của phần đông người dân nơi đây còn khó khăn nên rất ít gia đình có thể trang bị được các phương tiện truyền hình có phát ngôn ngữ tiếng Anh từ các đài truyền hình nước ngoài, hay các bản tin bằng tiếng Anh”.
Trường Phổ thông dân tộc bán trú – Trung học cơ sở Thạch Ngàn, nơi thầy Quý đã có rất nhiều kỷ niệm từ khi bước chân theo nghề giáo. Ảnh: Trung Dũng
Chia sẻ về kinh nghiệm của bản thân để có thể truyền thụ tốt tiếng Anh cho học sinh người dân tộc thiểu số, thầy Quý chia sẻ: “Thực ra, để học sinh người dân tộc thiểu số tiếp nhận tốt kiến thức tiếng Anh, rất cần sự chịu khó và kiên trì của giáo viên. Bởi lẽ, có những thứ mình cần phải giảng đi giảng lại nhiều lần học sinh mới hiểu. Bên cạnh việc giảng giải trong các tiết học chính khóa, giáo viên cũng cần thường xuyên cho các em ôn bài liên tục, để các em nhớ lại những kiến thức vừa mới học. Cách tôi vẫn thường làm là đưa ra các câu đố bằng tiếng Anh không có trong sách giáo khoa để các bạn tự vận động suy nghĩ khi làm bài tập ở nhà.
Ngoài ra, tôi cũng cho phô tô các bài tập nhỏ cho các em tập làm thêm, định hướng để phụ huynh mua thêm sách ngữ pháp tiếng Anh. Đồng thời, khuyến khích các em xem các chương trình bằng tiếng Anh trên tivi hoặc trên các thiết bị di động trong mọi hoàn cảnh có thể”.
Hơn 90% học sinh THPT Xuân Trường B xin dừng học tiếng Anh với người nước ngoài
Hiệu phó THPT Xuân Trường B (Nam Định) cho rằng, có thể sẽ phải dừng các lớp học tiếng Anh với người nước ngoài vì tỉ lệ học sinh tiếp tục tham gia còn rất ít
Các bài viết phản ánh về chất lượng học tiếng Anh với giáo viên người nước ngoài ở trường Trung học phổ thông Xuân Trường B (Nam Định) được Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đăng tải hiện đang thu hút được nhiều sự quan tâm của độc giả và phụ huynh.
Đặc biệt, trong bài viết "Giám đốc Sở GD Nam Định: phụ huynh rất cảm tính khi nói về chất lượng tiếng Anh", chúng tôi cũng đã trích dẫn lời của thầy Cao Xuân Hùng - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nam Định khi nhận định về vấn đề này.
Theo đó, vị Giám đốc Sở Giáo dục này cho rằng, phụ huynh đang "rất cảm tính" khi đ.ánh giá về chất lượng tiếng Anh ở các lớp học với giáo viên người nước ngoài. Đồng thời khẳng định, chất lượng ngoại ngữ trong những năm gần đây tại Nam Định so với các tỉnh miền Bắc, kể cả Hà Nội về phổ cập ngoại ngữ là cả một bước tiến bộ vượt bậc. Điều đó là nhờ vào chủ trương đưa giáo viên người nước ngoài vào trực trực tiếp giảng dạy trong các nhà trường.
Tuy nhiên, các phụ huynh có con học tại trường Trung học phổ thông Xuân Trường B cho biết, sau khi đọc các thông tin biết được việc học tiếng Anh với người nước ngoài là tự nguyện, không phải bắt buộc nên khi thấy các con phản ánh chất lượng dạy không tốt họ đã gửi đơn dừng tham gia các lớp học này.
Thêm nhiều học sinh trường Trung học phổ thông Xuân Trường B (Nam Định) tiếp tục gửi đơn xin dừng học tiếng Anh với người nước ngoài. Ảnh: Phụ huynh cung cấp
Để có cái nhìn khách quan hơn về vấn đề này, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có cuộc trao đổi với thầy Nguyễn Văn Toàn - Phó hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Xuân Trường B (Nam Định), người được phân công để phụ trách việc tiếp nhận đơn thư từ các phụ huynh trong trường gửi lên.
Thầy Toàn cho biết: "Theo thông tin chỉ đạo của lãnh đạo Sở Giáo dục tỉnh Nam Định, các học sinh nào trong trường có nguyện vọng ngừng tham gia các lớp học tiếng Anh với người nước ngoài thì nộp đơn về chỗ tôi. Tôi được phân công nhận nhiệm vụ này vì tôi là Phó hiệu trưởng phụ trách về chuyên môn trong nhà trường.
Hiện tại, đang có rất nhiều học sinh nộp đơn về trường, cơ bản số lượng các em xin nghỉ được chúng tôi ước tính khoảng hơn 90% trong tổng số các học sinh đã đăng ký tham dự lớp học này trước đó.
Sau khi nhận được sự chỉ đạo từ Sở Giáo dục, nhà trường cũng đã thông báo đến các giáo viên chủ nhiệm để quán triệt cho các phụ huynh và học sinh trong trường. Cụ thể, nếu em nào không muốn tiếp tục tham gia ở các lớp tiếng Anh này nữa thì có thể viết đơn, có chữ ký của phụ huynh gửi lên để nhà trường xem xét.
Theo đó, từ tháng 1/2022, những học sinh nào có đơn xin nghỉ sẽ được nhà trường chấp thuận cho nghỉ học ở các lớp tiếng Anh này. Những phụ huynh nào đã đóng t.iền cho con tham dự từ đầu năm học thì chúng tôi giải quyết cho các em học đến cuối tháng 12/2021. Vì theo lịch, nhà trường đã sắp xếp những buổi học này từ trước khi phụ huynh gửi đơn lên. Hiện tại, các lớp này cũng đã hoàn thành xong, các học sinh trong đợt đăng ký từ trước cũng đã học buổi cuối cùng trong tuần vừa rồi.
Tuy nhiên, những lớp tiếng Anh được nhà trường tổ chức trong buổi cuối cùng trong tuần vừa rồi, chúng tôi ghi nhận chỉ có khoảng 50% các học sinh đến tham dự so với thời điểm bình thường trước đó. Cụ thể, khi chưa có sự chỉ đạo của Sở về việc chấp thuận đơn xin nghỉ của các học sinh thì tỉ lệ các em đi học ở các lớp này vào khoảng 90% đến 95%.
Nội dung trong đơn mà các em gửi về cho nhà trường lần này chủ yếu là: thấy không phù hợp với khả năng, không nghe nói tốt, không hiệu quả hoặc có những em hoàn cảnh khó khăn không theo được.
Đối với trung tâm tiếng Anh giảng dạy tại trường, trong năm học này nhà trường đã hình dung ra những khó khăn và cũng tính đến những phương án để đảm bảo việc dạy học đạt được hiệu quả. Vì thế, sau sự việc này, trung tâm này cũng không phải điều tiết gì nhiều về các phương án giảng dạy cả".
"Có thể, các học sinh xin nghỉ là vì các lý do khác chứ không hẳn là do chất lượng bài giảng của các giáo viên, vì chúng tôi đã làm khá chặt chẽ ngay từ ban đầu. Có kiểm soát qua các tổ trưởng tổ chuyên môn và duyệt bài giảng trước khi cho các giáo viên nước ngoài giảng dạy", thầy Toàn nhận định.
Ảnh: Phụ huynh cung cấp
Đề cập về phương án xử lý của nhà trường trước việc, tỉ lệ học sinh xin nghỉ học ở các lớp tiếng Anh với người nước ngoài khá lớn, thầy Toàn cho biết: "Việc này tôi cũng đã báo cáo lên Hiệu trưởng nhà trường và đi đến thống nhất là sẽ giải quyết tất cả đơn thư mà học sinh và phụ huynh gửi lên. Nghĩa là, em nào có nguyện vọng xin nghỉ ở các lớp tiếng Anh này thì sẽ được nghỉ. Còn bao nhiêu thì chúng tôi sẽ lên phương án tổ chức dạy học sau.
Tuy nhiên, trong trường hợp số lượng ít quá thì chúng tôi buộc phải tạm dừng các lớp tiếng Anh này lại. Bởi vì, nếu tính trên đơn vị mỗi lớp, số lượng theo học còn lại là rất ít, nếu phải gộp tất cả các học sinh trong trường lại thành một lớp thì việc sắp xếp cho các em theo học trong một buổi là điều rất khó.
Như tình trạng hiện đang diễn ra, khi có khoảng hơn 90% các học sinh trong trường nộp đơn xin nghỉ học ở các lớp này, con số còn lại cũng chỉ trên dưới 10%.
Sắp tới nếu vẫn có thêm học sinh gửi đơn xin nghỉ học về trường thì tỉ lệ tham gia còn lại là rất ít, khả năng cao là chúng tôi sẽ dừng việc này lại. Nếu phải dừng thì cũng sẽ được chúng tôi thực hiện từ tháng 1/2022".
Trước đó, như Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã phản ánh, nhiều phụ huynh có con học tại trường Trung học phổ thông Xuân Trường B (Nam Định) gửi phản ánh đến Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam nêu, các lớp học tiếng Anh với người nước ngoài do trường này tổ chức hiện đang không đạt hiệu quả như mong muốn. Nhiều người không còn muốn con mình tham gia vào các lớp học này nữa.
Tuy nhiên, theo phản ánh của phụ huynh, khi phụ huynh cầm những lá đơn xin cho con được nghỉ học ở các lớp tiếng Anh với người nước ngoài lên gặp trực tiếp Hiệu trưởng thì Hiệu trưởng không nhận những lá đơn này, mà yêu cầu họ phải đưa về cho giáo viên chủ nhiệm của các lớp để được giải quyết theo cấp bậc từ dưới lên trên cho "đúng quy trình".
Trong đơn "Xin nghỉ học tiếng Anh với người nước ngoài" có nêu: "Sau khi học và giao lưu với các thầy/ cô người nước ngoài, em cảm thấy không nhận được một hiệu quả nào với bản thân em. Vậy, em xin nghỉ học các buổi học tiếng Anh với người nước ngoài từ đây đến hết năm học".
Giám đốc Sở GD Nam Định: phụ huynh rất cảm tính khi nói về chất lượng tiếng Anh Tỉnh Nam Định có đến 450.000 học sinh với khoảng 900.000 phụ huynh thì cho dù có 1.000 phụ huynh có ý kiến thì tỉ lệ đó cũng vô cùng bé. Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã đăng tải bài viết "Phụ huynh THPT Xuân Trường B than tiếng Anh người nước ngoài dạy chất lượng kém", bài viết thu...