Tắm giữa mùa đông giá rét thế nào để tránh đột quỵ và các bệnh về da?
Tiết trời lạnh giá của mùa đông khiến cho việc tắm gội thường ngày cũng trở nên khó khăn hơn, và có rất nhiều nguy cơ tiềm ẩn gây hại sức khỏe, trong đó có đột quỵ.
Thực tế hiện nay có một số người vẫn rất chủ quan trong việc tắm gội. Thậm chí trong nhiệt độ chỉ khoảng hơn 10 độ C ở Hà Nội, nhiều người vẫn tới bai “tăm tiên” ơ sông Hông để hòa mình cùng dong nươc – trong đó có cả người trung niên và lớn tuổi. Họ cho rằng đây là cách thư giãn, vừa tập luyện thể dục thể thao, nâng cao sức khỏe trong những ngày lạnh giá.
Tuy nhiên, theo BS. Nguyễn Đặng Khiêm – Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hữu Nghị, tắm sông không có lợi cho sức khỏe trong điều kiện thời tiết quá khắc nghiệt, như quá lạnh hoặc quá nóng. Khi nhiệt độ thay đổi quá nhanh, cơ thể không kịp thích nghi, mạch máu không kịp co lại hay giãn nở trong quá trình điều nhiệt có thể dẫn tới nguy cơ đột quỵ não, đột quỵ tim, hoặc nhẹ hơn là viêm phổi, căng cơ quá mức ( chuột rút).
“Trường hợp tắm ngoài trời trong thời tiết quá lạnh, ở nơi trống trải, không kín gió dễ gây phản ứng co mạch máu đột ngột, gây cơn tăng huyết áp kịch phát, đặc biệt nguy hiểm đối với người có bệnh lý nền tăng huyết áp, suy tim, dị dạng mạch máu não” – BS. Khiêm nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, thời tiết lạnh là môi trường thích hợp cho một số loại virus đường hô hấp phát triển, gây viêm nhiễm, giảm sức đề kháng cho đường hô hấp nói riêng, toàn bộ cơ thể nói chung. Chưa kể, nước sông thường không đảm bảo vệ sinh, có thể ẩn chứa nhiều vi khuẩn, gây viêm nhiễm vùng tiếp xúc như mắt, tai, mũi họng, da…
BS. Khiêm khuyến cáo, trong hoạt động tắm rửa hàng ngày, nguồn nước sử dụng nên là nước sinh hoạt đã được qua xử lý. Người dân nên chọn xà phòng, dầu tắm phù hợp với từng loại da, tránh việc kích ứng, đặc biệt với người già và trẻ em, những người có cơ địa dị ứng.
Khi trời lạnh, nên tắm ở nơi kín gió, làm ấm cơ thể từ từ, tránh tắm quá lâu. Tắm xong nên lau, sấy thật khô, mặc quần áo đủ ấm trước khi ra ngoài. Không tắm ngay sau khi vừa làm việc gắng sức. Đặc biệt, nam bác sĩ lưu ý không nên tắm đêm.
“Nua đem la thời điểm nhiet đo xuong rất thấp, co the con nguoi theo nhip sinh hoc can đuoc nghi ngoi sau 1 ngay hoat đong, cac co che đieu nhiet cua co the gan nhu o muc “thap nhat”. Do đo, viec tam đem, đac biet o noi khong đam bao nhiet đo la đieu nguy hiem, co hai cho sức khỏe” – BS. Khiêm cho hay.
Lưu ý cách tắm để da khỏe và đẹp
BS. Vũ Nguyệt Minh – Giám đốc Trung tâm thử nghiệm lâm sàng, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, mùa đông, đặc biệt là ở miền Bắc do khí hậu khô hanh, độ ẩm thấp nên vấn đề da liễu hay gặp nhất đó là khô da và các vấn đề liên quan đến khô da như: viêm da cơ địa, vảy nên, gầu…
Vào mùa đông, da thường khô và bong ra, có ghét, có gầu nhiều hơn nên đa số mọi người đã tắm nước ấm lại thường tắm rất kỹ để chà xát hết da chết trên da… Việc làm này tưởng tốt nhưng lại làm tăng độ khô da nhanh hơn sau khi tắm.
Bác sĩ thăm khám da cho bệnh nhi tại BV Da liễu Trung ương.
Các bác sĩ không khuyến cáo tắm nước lạnh vào mùa đông vì dễ bị cảm lạnh, đau đầu, ốm. Tuy nhiên, cũng không tắm nước quá nóng, chỉ nên tắm nước ở độ mát nhất mà cơ thể có thể chịu đựng được. Ngoài ra, không phải chúng ta không tắm mà cần tắm nhanh nhất có thể để cho đỡ bị tổn thương da cũng như mất hết chất lipid ở da.
Bản thân da là lớp ngoài cùng bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân có hại. Da có chức năng dưỡng ẩm cho cơ thể. Sự trao đổi nước trong cơ thể qua làn da phụ thuộc rất nhiều vào nhiệt độ môi trường. Khi thời tiết bên ngoài hanh khô thì hơi nước thoát ra bên ngoài nhiều và mất nước nhanh hơn.
“Thói quen tắm nước nóng kéo dài chủ yếu liên quan tới khô da, sau đó sẽ kéo theo cách hệ lụy khác như: nứt nẻ, chảy nước, mẩn ngứa. Vì thế nhiều người nên xem lại cách tắm hàng ngày. Trẻ nhỏ nên tắm nước ở nhiệt độ 37-38 độ C. Người lớn chỉ nên tắm nước ở độ mát nhất mà cơ thể có thể chịu đựng được.
Ngoài ra, không phải chúng ta không tắm mà cần tắm nhanh nhất không cố gắng loại bỏ tế bào chết vì có thể làm tổn thương da cũng như mất hết chất lipid (bảo vệ) ở da” – chuyên gia da liễu khuyến cáo.
Cũng theo BS. Minh, trong mùa đông khô hanh, việc dưỡng ẩm cho da là cần thiết, mọi người có thể mua các sản phẩm dưỡng ẩm nhưng phải chú ý nguồn gốc xuất xứ, sản phẩm được cấp phép để không ảnh hưởng đến làn da, nhất là trẻ nhỏ.
Video đang HOT
Đối với chị em có thói quen dùng nước hoa hồng, toner nhiều sẽ càng khô trầm trọng hơn, nên bỏ cách chăm sóc da này.
Đối với người viêm da cơ địa cần phải có sự tư vấn của bác sĩ, vì có những sản phẩm dưỡng ẩm chứa thành phần không phù hợp gây tác dụng phụ cho da…
Để bảo vệ sức khỏe trong mùa đông, các bác sĩ khuyến cáo người dân nên giữ ấm cơ thể, nhất là vào buổi sáng sớm và đêm khuya.
Đồng thời, chú ý đeo khẩu trang khi đi ra ngoài để bảo vệ đường hô hấp, giữ ẩm đường mũi bằng cách nhỏ nước muối sinh lý, tránh để đường mũi quá khô có thể dẫn tới chảy máu cam.
Những người có bệnh nền mạn tính, người già, trẻ em cần tránh việc thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột, từ nơi quá ấm ra nơi quá lạnh.
Việc ăn uống nên đảm bảo đủ chất, đủ năng lượng cho quá trình điều tiết nhiệt độ của cơ thể.
Trời trở lạnh đột ngột dễ gây ngứa ngoài da và nổi mề đay
Mùa đông, thời tiết lạnh thường kèm theo hanh khô, cơ thể ít tiết mồ hôi và các axit hữu cơ là nguyên nhân tăng tỷ lệ bệnh nhân mắc các bệnh về da như: khô da, ngứa, chàm, vẩy nến...
Do đó, mọi người cần chú ý chăm sóc da đúng cách để phòng ngừa mắc và tái phát.
Nứt gót chân
Nứt gót chân là phần da khô ở gót chân bị mất đi độ đàn hồi và tách ra khi trọng lực cơ thể dồn xuống chân. Căn bệnh này thường ít được mọi người quan tâm đúng mức vì chỉ là vấn đề thẩm mỹ, nhưng khi gặp một số điều kiện thuận lợi như tiếp xúc nhiều với nước, thay đổi thời tiết đột ngột, trời lạnh, nó có thể gây ra máu, nứt sâu, đau đớn, cản trở việc đi lại, lao động.
Nguyên nhân gây nứt gót chân rất đa dạng, đó là: da khô do mất độ ẩm, áp lực quá mức lên phần gót chân trong thời gian dài và nguyên nhân từ bệnh tật, sử dụng xà phòng có chất tẩy mạnh, nước tắm quá nóng, ngâm chân trong nước nóng quá lâu hoặc quá thường xuyên, dùng nhiệt độ cao sấy khô chân... làm lớp da bên ngoài chân dày lên và dễ khô nứt.
Trong khi đó, áp lực kéo dài quá mức đối với phần gót chân phát sinh từ: đi bộ hoặc đứng lâu, đặc biệt là trên sàn cứng. Người béo phì hay mang thai làm tăng áp lực đối với lớp mỡ bình thường dưới gót chân, làm cho nó "dạt" sang hai bên, khi đó nếu da không có độ dẻo dai và linh hoạt, áp lực có thể gây ra vết nứt. Giày dép không có các miếng đệm hỗ trợ cho phần gót chân... khiến gót chân rất dễ bị nứt.
Bệnh chàm
Chàm hay còn gọi là bệnh viêm da cơ địa, thường gặp ở những người bị dị ứng và hen suyễn. Biểu hiện của bệnh là tổn thương khô da chân, mặt, tróc vẩy, đỏ. Vào mùa đông, bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Chàm xuất hiện nhiều ở trẻ nhỏ từ 2 tháng đến 2 tuổi, còn gọi là chàm sữa. Khi bị chàm sữa, trẻ có biểu hiện khởi đầu là mảng hồng ban, sẩn, mụn nước, rịn nước, đóng mày, tróc vảy. Vị trí thường ở hai má, có thể lan đến cằm, da đầu, trán nhưng không có ở mắt, mũi. Bệnh nặng có thể lan đến mặt, dưới cánh tay, khuỷu, da đầu, thân mình, tứ chi nhưng vùng tã lót và vùng nách không bị ảnh hưởng. Nếu tái diễn nhiều lần, bệnh sẽ trở thành chàm thể tạng nên người ta còn gọi chàm sữa là giai đoạn đầu của chàm thể tạng.
Để hạn chế tái phát bệnh chàm, cần giữ ấm cho cơ thể, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa. Cho trẻ uống nhiều nước, vệ sinh kỹ vùng mặt, miệng sau mỗi lần ăn hay bú sữa. Không cho trẻ mặc đồ quá chật bằng vải len, sợi tổng hợp vì dễ gây kích ứng da. Cắt ngắn móng tay để tránh trẻ gãi khi ngứa làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da. Nên đi găng tay cho trẻ để hạn chế cào, gãi. Không nên tự ý sử dụng thuốc, nhất là thuốc bôi có chứa corticosteroids.
Mùa đông, các bệnh về da dễ tái phát.
Mề đay do lạnh
Một số người khi tiếp xúc không khí lạnh (dân gian gọi là ra gió) sẽ bị nổi sẩn, mảng màu đỏ, kích thước từ vài cm đến lớn như dề cơm cháy, phù nề, ngứa dữ dội, xuất hiện vài giờ rồi biến mất. Sau đó lại nổi những mảng mới ở vị trí cũ hoặc chỗ khác. Những người dễ bị nổi mày đay thường có cơ địa nhạy cảm, do vậy, để phòng bệnh, cần lưu ý: Luôn chú ý mặc ấm, hạn chế tối đa tiếp xúc với môi trường lạnh, giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tránh ăn thức ăn, uống các loại thuốc đã gây dị ứng, thận trọng khi sử dụng mỹ phẩm, lựa chọn sử dụng mỹ phẩm phù hợp, phải đeo khẩu trang và mặc quần áo bảo hộ lao động khi tiếp xúc với môi trường có nhiều hóa chất độc hại...
Ngứa do lạnh
Ngứa ngoài da là một trong những bệnh về da thường gặp vào mùa đông. Biểu hiện ngứa có thể từ lâm râm đến dữ dội, nhất là vào ban đêm khi ngủ, đặc biệt trời càng lạnh càng ngứa dữ dội. Nhiều người ngứa không chịu được nên gãi làm trầy xước da, ra máu, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm khuẩn.
Ngoài các nguyên nhân gây ngứa do viêm da như: mày đay, vẩy nến, á sừng, mụn nhọt... thì hiện tượng ngứa khi trời lạnh là do chức năng điều tiết của tuyến mồ hôi, tiết bã bị hạn chế nên làm cho da bị khô. Bình thường, da tiết ra những chất hữu cơ như axit organic cùng với mồ hôi. Các axit hữu cơ có tác dụng giữ cho da nhờn, đàn hồi chống lại sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, bụi bẩn... Khi thời tiết khô lạnh, da ít tiết mồ hôi và các axit hữu cơ khiến da bị khô và nứt nẻ sinh ngứa.
Ngứa do thời tiết chỉ điều trị khỏi từng đợt, không thể chữa khỏi vĩnh viễn. Nhưng thường khi thời tiết ấm lên thì hiện tượng ngứa cũng giảm hoặc chấm dứt. Để hạn chế bị ngứa, cần chú ý vệ sinh da sạch sẽ. Vào mùa đông, cơ thể ít tiết mồ hôi, ít bụi bặm nhưng vẫn cần tắm rửa thường xuyên, nhất là cần vệ sinh vùng kín, nách, bẹn... để da sạch, thông thoáng.
Khi tắm, chỉ nên dùng nước đủ ấm, không chà xát da mạnh khi tắm. Đặc biệt, những người bị ngứa thường hay ngâm mình trong nước nóng rất lâu để cho bớt ngứa nhưng càng dùng nước nóng lâu càng làm cho da mất hết chất nhờn, mau khô, nứt nẻ, càng ngứa hơn. Khi tắm xong, cần lau khô nước bằng khăn bông mềm, sau đó bôi kem dưỡng ẩm phù hợp lên da.
Khi bị ngứa dữ dội kéo dài, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa da liễu để được chỉ định dùng thuốc phù hợp. Không được tự ý sử dụng thuốc hoặc gãi mạnh gây trầy xước, gây nhiễm trùng, viêm da.
Bệnh vẩy nến
Vẩy nến là bệnh về da thường gặp vào mùa đông, chủ yếu là các thương tổn da, kèm theo ngứa ngáy khó chịu, điển hình nhất là các dát đỏ có vẩy trắng phủ trên bề mặt, vẩy dày, có nhiều lớp xếp chồng lên nhau rất dễ bong và giống như giọt nến, vì vậy có tên gọi là vẩy nến. Vị trí hay gặp là khuỷu tay, đầu gối, rìa tóc, vùng xương cùng, mông.
Tuy nhiên, sau một thời gian tiến triển, các thương tổn có thể lan ra toàn thân. Bệnh vẩy nến diễn tiến dai dẳng, có thể gây ra biến chứng viêm, biến dạng khớp xương. Do đó, người bệnh cần chú ý duy trì chế độ điều trị, sinh hoạt hợp lý để phòng ngừa tái phát bằng cách giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, thường xuyên tắm rửa, thay quần áo.
Ăn uống đủ chất dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết nhằm tăng cường sức đề kháng. Nên ăn nhiều rau xanh, củ quả tươi, uống đủ nước để da không bị khô ráp, tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại. Hạn chế bia, rượu, thuốc lá. Đặc biệt, người bệnh không được tự động bỏ thuốc khi thấy thương tổn đã giảm.
Lời khuyên của thầy thuốc
Cách tốt nhất là giữ cho da không bị mất nước, luôn luôn có độ ẩm thích hợp. Do đó, vấn đề sử dụng thuốc làm ẩm da là quan trọng nhất. iều cần lưu ý là nồng độ thuốc sử dụng phải thích hợp với vùng da bị tổn thương. iển hình như khô da ở mặt có thể dùng những loại dầu làm ẩm dành cho trẻ em nhưng ngược lại, nếu nứt gót chân, nên sử dụng những thuốc có chứa urê nồng độ cao từ 20% trở lên (có phối hợp với acid lactic càng tốt).
Uống vitamin A liều cao cũng có tác dụng tốt trên sự sừng hóa, nhất là những bệnh da có sẵn như chàm tăng sừng nứt nẻ, da vẩy cá. Một số loại thuốc chống ngứa thường không có tác dụng trong những bệnh khô da hoặc da vẩy cá mà chỉ có tác dụng trong trường hợp mề đay do lạnh hoặc có hiện tượng chàm hóa.
Cần lưu ý, không được dùng thuốc không rõ tác dụng, thuốc truyền miệng, xà phòng không thích hợp. Phải uống nhiều nước, mặc áo, quấn khăn đủ ấm trong mùa lạnh.
Trị chứng ngứa mùa đông bằng bài thuốc Nam
Bên cạnh đó, những người mắc các bệnh mạn tính thường dùng nhiều loại thuốc khác nhau. Một số loại thuốc uống hoặc thuốc bôi cũng có thể gây ngứa. Mặt khác, người có sức đề kháng yếu, không chịu được rét, khi trời trở lạnh buộc phải mặc nhiều quần áo ảnh hưởng đến quá trình hô hấp bình thường của da.
Theo y học cổ truyền, để phòng trị chứng ngứa trong mùa đông, không nên tắm quá nhiều, mỗi tuần tắm 2-3 lần là đủ. Không nên tắm nước quá nóng và các loại sữa tắm, xà phòng có độ kiềm cao; giữ độ ẩm thích hợp trong phòng... Với biểu hiện ngứa, bong vảy, ngứa nhiều về đêm, đặc biệt trong những ngày rét đậm... có thể sử dụng một trong số những bài thuốc sau:
Bài 1: gừng khô 9g, hồng táo 10 quả, quế chi 6g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Uống liền trong 7-10 ngày.
Bài 2: đương quy, sinh địa, bạch thược mỗi thứ 15g, đan sâm 20g, phòng phong, kinh giới, bạch tật lê mỗi thứ 10g. Sắc uống. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Bài 3: dạ giao đằng 50g, khổ sâm, xà sàng tử mỗi thứ 20g, kinh giới 30g, hoa tiêu 5g. Sắc uống. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Bài 4: quế chi 6g, bạch thược 12g, đương quy 10g, gừng sống 3 miếng, hồng táo 10 quả, cứu cam thảo 5g. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Bài 5: đương quy 10g, quế chi 10g, bạch thược 10g, tế tân 3g, cam thảo 5g, mộc thông 6g, ngô thù du 3g, gừng sống 9g. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Dạ giao đằng phối hợp với một số vị thuốc khác, sắc uống trị ngứa da.
Dược thiện (món ăn bài thuốc)
Bài 1: thịt lươn 30g, hồng táo 15g, gạo tẻ vừa đủ, nấu cháo ăn hàng ngày.
Bài 2: thịt dê 200g, hoa tiêu 3g, gừng sống 15g, đương quy 30g. Hầm mềm.
Bài 3: sơn tra 15g, đương quy 15g, hồng táo 10g. Nấu ăn.
Thuốc dùng ngoài
Bài 1: vỏ chuối tiêu sắc lấy nước thấm vào khăn bông rồi chườm vào chỗ ngứa hoặc dùng mặt trong của vỏ chuối đắp trực tiếp vào chỗ ngứa.
Bài 2: lá đào tươi 30g, sắc lấy nước cốt, buổi tối trước khi đi ngủ lấy bông thấm nước cốt bôi vào chỗ ngứa.
Bài 3: gừng tươi 250g, rượu trắng 500ml. Gừng đem rửa sạch, thái lát, ngâm trong rượu 3-5 ngày là dùng được. Dùng bông tẩm thứ rượu này, bôi, chấm vào chỗ ngứa, ngày 2-3 lần.
Lợi bất cập hại khi tắm nước nóng vào mùa đông Dĩ nhiên mùa đông phải tắm nước nóng nhưng tắm thế nào đúng cách thì không phải ai cũng hiểu. Không phủ nhận mỗi khi mệt mỏi, được ngâm mình trong bồn nước nóng là điều thực sự tuyết vời, càng không thể phủ nhận những lợi ích to lớn khi tắm nước nóng. Tắm nước nóng có lợi ích gì? Nhiệt độ...