Sóng nhiệt kỷ lục ở Nam Cực đe dọa tương lai Trái Đất
Một đợt sóng nhiệt kỷ lục đang diễn ra tại nơi lạnh nhất Trái Đất vào thời điểm đáng lẽ phải là lạnh nhất trong năm.
Điều này khiến các nhà khoa học lo ngại những hậu quả đối với tương lai của lục địa Nam cực và hàng triệu người trên toàn cầu.
Sông băng ở Nam cực. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Kể từ giữa tháng 7, nhiệt độ tại một số khu vực của Nam cực đã tăng khoảng 10 độ C so với bình thường ở một số khu vực của Nam Cực và thời tiết ấm bất thường có thể tiếp tục kéo dài trong nửa đầu tháng 8. Dữ liệu mới nhất cho thấy ở các khu vực miền Đông Nam Cực – nơi đang diễn ra những điều kiện bất thường nhất, với mức nhiệt thường trong khoảng từ âm 50 đến âm 60 độ C, hiện đã tăng lên gần âm 25 đến âm 30 độ C.
Nhiệt độ nóng như mùa Hè vào mùa Đông, ngay cả khi phần lớn lục địa vẫn dưới mức đóng băng, là hiện tượng đáng báo động tại địa điểm có khả năng làm gia tăng mực nước biển nghiêm trọng hơn bất kỳ nơi nào khác trên Trái Đất khi tình trạng ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch tiếp tục đẩy nhiệt độ toàn cầu tăng lên.
Ông David Mikolajczyk, nhà nghiên cứu khí tượng học tại Trung tâm Nghiên cứu và Dữ liệu Khí tượng Nam Cực thuộc Đại học Wisconsin-Madison, cho biết có thể sẽ có nhiều đợt sóng nhiệt như thế này xảy ra trong những mùa Đông tới và điều này có thể khiến lục địa băng giá dễ bị tổn thương hơn khi băng tan chảy trong các đợt sóng nhiệt tiếp theo.
Việc gia tăng lượng băng tan tại Nam Cực cũng có khả năng thay đổi các dòng hải lưu toàn cầu, gây ra những biến đổi khí hậu bất thường ở nhiều khu vực trên thế giới.
Đây là đợt sóng nhiệt đáng kể thứ hai ghi nhận tại Nam Cực trong 2 năm qua. Trong đợt trước vào tháng 3/2022, nhiệt độ ở một số địa điểm đã tăng khoảng 21 độ C so với bình thường, là mức chênh lệch nhiệt độ cực đoan nhất từng được ghi nhận ở khu vực này.
LHQ dự báo thời tiết năm nay còn nóng hơn, trái đất 'đang bên bờ vực'
Cơ quan khí hậu Liên Hiệp Quốc dự báo năm 2024 sẽ phá vỡ kỷ lục nắng nóng của năm 2023, đẩy trái đất đến 'bờ vực'.
Người dân tại vùng Bulawayo ở Zimbabwe lấy nước giếng giữa nắng nóng và hạn hán đang hoành hành. ẢnhREUTERS
Hãng AFP ngày 19.3 dẫn dự báo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) thuộc Liên Hiệp Quốc cho rằng năm nay có khả năng cao sẽ nắng nóng nghiêm trọng hơn cả năm 2023 và tiếp tục phá vỡ các kỷ lục về nhiệt độ.
"Khả năng cao năm 2024 sẽ lại phá kỷ lục của năm 2023", theo quan chức WMO Omar Baddour phát biểu tại cuộc họp báo giới thiệu báo cáo thường niên về khí hậu toàn cầu của tổ chức này.
Nhiệt độ trên toàn cầu phá vỡ kỷ lục vào năm ngoái, trong bối cảnh các đợt sóng nhiệt hoành hành trên các đại dương và những con sông băng bị mất lượng băng chưa từng thấy. Báo cáo xác nhận dữ liệu sơ bộ về việc năm 2023 là năm nóng nhất từng được ghi nhận.
Làm việc ở đường băng Tân Sơn Nhất: Hàng chục năm tập quen với cái nóng 50 độ C
Trái đất kêu cứu
Năm 2023 cũng là một phần của thập niên nóng kỷ lục, với nhiệt độ cao hơn còn tiếp diễn. Bình luận về báo cáo, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres nói rằng điều đó cho thấy "một hành tinh trên bờ vực".
"Trái đất đang đưa ra lời kêu cứu", ông cảnh báo và chỉ ra rằng "ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch đang khiến khí hậu hỗn loạn và những thay đổi đang tăng tốc".
WMO cho biết nhiệt độ trung bình gần bề mặt trong năm ngoái cao hơn 1,45 độ C so với mức t.iền công nghiệp - gần đến mức nguy hiểm với ngưỡng quan trọng 1,5 độ mà các quốc gia đã đồng ý tránh vượt qua trong hiệp định khí hậu Paris 2015.
"Giờ đây tôi đang phát cảnh báo đỏ về tình trạng khí hậu", theo Tổng thư ký WMO Celeste Saulo. Bà nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu không chỉ là về nhiệt độ nóng bức hơn.
"Những gì chúng ta chứng kiến vào năm 2023, đặc biệt là với sự ấm lên chưa từng có của đại dương, sự rút lui của sông băng và sự mất băng ở biển Nam Cực, là nguyên nhân gây ra mối lo ngại đặc biệt", bà phát biểu.
Người dân Brazil tắm biển giải nhiệt tại Rio de Janeiro hôm 17.3. Ảnh REUTERS
Vào cuối năm 2023, hơn 90% đại dương đã trải qua tình trạng nắng nóng vào một thời điểm nào đó trong năm, WMO cho biết. Các đợt nắng nóng ở biển thường xuyên và dữ dội hơn sẽ có tác động tiêu cực sâu sắc đến hệ sinh thái biển và các rạn san hô.
Đồng thời, tổ chức này cảnh báo rằng các sông băng quan trọng trên toàn thế giới phải hứng chịu lượng băng bị mất lớn nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận vào năm 1950.
Mất an ninh lương thực
Báo cáo nhấn mạnh rằng những thay đổi khí hậu mạnh mẽ đang gây thiệt hại nặng nề trên toàn thế giới, gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, lũ lụt và hạn hán, di dời và dẫn đến mất đa dạng sinh học cũng như mất an ninh lương thực.
WMO chỉ ra rằng số người mất an ninh lương thực trầm trọng trên toàn thế giới đã tăng hơn gấp đôi, từ 149 triệu người trước đại dịch Covid-19 lên 333 triệu vào cuối năm 2023.
Tuy nhiên, tổ chức này đã nêu bật một "tia hy vọng" là sự gia tăng sản xuất năng lượng tái tạo. Năm ngoái, công suất sản xuất năng lượng tái tạo - chủ yếu từ năng lượng mặt trời, gió và thủy điện - đã tăng gần 50% kể từ năm 2022.
Ông Guterres nhấn mạnh vẫn còn thời gian để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng kéo dài. Theo ông, thế giới vẫn có cơ hội giữ mức tăng nhiệt độ lâu dài của hành tinh dưới ngưỡng 1,5 độ C và "tránh được tình trạng hỗn loạn khí hậu tồi tệ nhất" và mọi người đều biết phải làm gì.
WMO 'báo động đỏ' về khí hậu toàn cầu Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, ngày 19/3, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết mọi kỷ lục lớn về khí hậu toàn cầu đã bị phá vỡ vào năm ngoái, đồng thời bày tỏ mối quan ngại đặc biệt về nhiệt độ đại dương và tình trạng băng tan. Băng trôi tại Vịnh Chiriguano ở Nam Cực. Ảnh: AFP/TTXVN Báo...