Sau Mỹ và châu Âu, Đông Nam Á sẽ trở thành tâm dịch Covid-19 mới?
Nhiều chuyên gia lo ngại rằng Đông Nam Á có thể trở thành điểm nóng tiếp theo trong tiến trình lây lan nhanh chóng của dịch bệnh Covid-19.
Số ca mắc Covid-19 tại Đông Nam Á đã gia tăng nhanh chóng trong những tuần gần đây, điều này khiến nhiều chuyên gia lo ngại rằng khu vực có thể trở thành điểm nóng tiếp theo trong tiến trình lây lan nhanh chóng của dịch bệnh.
Nhiều người chen chúc ở bến xe buýt tại Manila, Philippines sau khi thành phố này bị phong tỏa để chống dịch. Ảnh: Reuters.
Theo số liệu của Đại học Johns Hopkins, tại Đông Nam Á đã có hơn 28.000 trường hợp nhiễm virus SARS-CoV-2 tính đến cuối tuần qua. Trong đó, Philippines, Malaysia và Singapore chiếm 87,9% tổng số ca mắc.
Dù tổng số ca mắc trong khu vực vẫn còn kém xa so với hàng trăm nghìn trường hợp tại Mỹ và một số quốc gia châu Âu, nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng hàng chục nghìn ca mắc có thể đã không được phát hiện do tỷ lệ xét nghiệm thấp tại những nước như Indonesia và Philippines.
Trong khi đó tại Singapore, số ca bệnh đã gia tăng đột biến trong 2 tuần qua, với các ổ dịch mới được phát hiện trong số những lao động nhập cư sống tại các ký túc xá chật chội. Trước đó, cách thức đối phó với dịch bệnh của chính phủ Singapore được khen ngợi như một hình mẫu đáng để học tập của nhiều quốc gia trên thế giới.
Phát biểu với CNBC, Chủ tịch của Viện nghiên cứu quốc tế Singapore Simon Tay cho biết: “Thực tế là số trường hợp mắc bệnh đang gia tăng với tốc độ nhanh tại Đông Nam Á”. Theo chuyên gia này, chính phủ các nước phải hành động nhanh chóng để ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh: “Chúng ta cần phải hành động. Số lượng xét nghiệm của Philippines và Indonesia hiện giờ vẫn quá thấp”, ông nói.
Năng lực xét nghiệm không đồng đều
Năng lực xét nghiệm virus SARS-CoV-2 không đồng đều trên khắp khu vực Đông Nam Á. Singapore nằm trong top đầu của thế giới với 16.203 xét nghiệm trên 1 triệu người, trong khi Myanmar gần chạm đáy với chỉ 85 xét nghiệm trên 1 triệu người, theo dữ liệu của trang thống kê toàn cầu Worldometers.
Nhưng các chuyên gia đều chỉ ra rằng, Indonesia và Philippines mới là những nước đáng lo ngại vì có đông dân số.
Indonesia, có dân số lớn thứ 4 thế giới với hơn 270 triệu người đã thực hiện tổng cộng 42.000 xét nghiệm. Theo Worldometers, tỷ lệ nói trên tương đương với 154 xét nghiệm trên 1 triệu người, thuộc diện thấp nhất thế giới.
Nhà chức trách Indonesia đã đặt mục tiêu tiến hành 10.000 xét nghiệm mỗi ngày, đồng thời dự đoán số ca mắc có thể lên tới 95.000 khi việc xét nghiệm được tăng cường, Reuters đưa tin.
Tại Philippines, Tổng thống Rodrigo Duterte tuần trước phê chuẩn việc mua thêm 900.000 bộ kit xét nghiệm, cùng với 100.000 bộ kit sẵn sàng đưa vào sử dụng. Chính phủ Philippines đã thực thi biện pháp phong tỏa chặt chẽ, song cho biết, theo mô hình dịch bệnh của nước này, có thể có khoảng 15.000 trường hợp mắc vẫn chưa được phát hiện.
Video đang HOT
Vấn đề đáng lo ngại tại Indonesia
Indonesia – nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á thông báo ghi nhận ca mắc Covid-19 đầu tiên vào đầu tháng 3/2020. Thông tin này đã khiến nhiều nhà quan sát ngạc nhiên bởi Indonesia có sự liên kết mở rộng về hàng không với Trung Quốc và thành phố Vũ Hán – nơi khởi phát dịch bệnh.
Trái lại, các nước láng giềng như Singapore và Malaysia bắt đầu xác định các ca mắc sớm nhất là vào tháng 1, trong đó, nhiều người đã xuất hiện triệu chứng sau khi thăm Indonesia.
Ngoài việc chậm trễ trong tiến hành xét nghiệm, chính phủ của Tổng thống Joko Widodo cũng bị chỉ trích vì không thực hiện biện pháp phong tỏa trên toàn quốc và không cấm việc đi lại trong nước. Dù trước đó Tổng thống Widodo đã cho phép chính quyền thành phố Jakarta và một số khu vực khác thực hiện biện pháp phong tỏa.
“Có vẻ như ông Widodo đã ưu tiên bảo vệ nền kinh tế hơn là ngăn chặn sự lây lan của virus SARS-CoV-2″, Brad Bradley Wood, thành viên của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc phòng của Đại học Quốc gia Australia nhận định trong 1 báo cáo hồi đầu tháng 4.
Theo thông lệ, hàng triệu người Indonesia thường đi lại trên khắp đất nước để trở về quê hương vào cuối tháng lễ ăn chay Ramadan, tham gia những bữa tiệc lớn và lễ kỷ niệm cùng với người thân hay bạn bè. Điều đó có thể dẫn đến nguy cơ bùng phát 1 triệu ca mắc tại Java – hòn đảo đông dân nhất của Indonesia, Reuters trích dẫn một mô hình mới được công bố của Đại học Indonesia cho biết.
Tuần trước, Reuters dẫn lời người đứng đầu lực lượng đặc nhiệm chống Covid-19 của Indonesia, Doni Monardo cho biết, chỉ những người thất nghiệp mới được phép đi lại và họ sẽ phải trải qua 14 ngày cách ly bởi theo ông, họ có thể sẽ có được cuộc sống tốt hơn bên ngoài các thành phố lớn.
Số ca mắc gia tăng đột biến tại Singapore
Tại Singapore, số các trường hợp nhiễm mới virus SARS-CoV-2 đã nhiều lần phá vỡ kỷ lục trong tuần qua, bất chấp các biện pháp kiểm dịch và sàng lọc chặt chẽ của chính phủ. Điều này đã nêu bật những thách thức mà Singapore đang phải đối mặt trong việc ngăn chặn dịch bệnh.
Singapore là 1 trong những quốc gia đầu tiên bên ngoài Trung Quốc thông báo về các trường hợp mắc Covid-19 và đã từng hạn chế số lượng ca mắc ở mức tương đối thấp, cho phép các trường học và doanh nghiệp duy trì mở cửa cho đến đầu tháng 4. Hầu hết các ca mắc mới phát hiện thời gian gần đây ở Singapore liên quan đến lao động nhập cư, nhiều người trong số này đến từ Nam Á, làm việc trong lĩnh vực xây dựng.
Leong Hoe Nam, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Mount Elizabeth Novena ở Singapore cho biết: “Thậy đáng buồn khi sự gia tăng số ca mắc, trong đó có nhiều lao động nhập cư nước ngoài xuất hiện khi chính phủ đã kiểm soát thành công số ca mắc “nhập ngoại” và sự lây lan trong cộng đồng”.
“Chúng tôi đã kiểm soát tốt các ca bệnh từ nước ngoài trở về Singapore. Trong cộng đồng địa phương, số ca mắc cũng kiểm soát được phần nào. Nhưng đối với các lao động nước ngoài sống trong các ký túc xá chúng tôi lại có 1 vấn đề lớn”, ông Leong Hoe Nam phát biểu với CNBC./.
Hồng Anh
Trung Quốc sứt mẻ trên đường tái thiết hình ảnh
Khi Trung Quốc tháng trước trở thành nước đầu tiên kiềm chế thành công Covid-19, giới chức nước này liền khởi động một chiến dịch khác: Xây dựng lại hình ảnh quốc tế.
Chủ tịch Tập Cận Bình thực hiện hàng loạt cuộc điện đàm với các lãnh đạo thế giới, hứa sẽ viện trợ. Hơn 170 chuyên gia y tế Trung Quốc được cử tới châu Âu, Đông Nam Á và châu Phi. Truyền thông nhà nước liên tục tung những bức ảnh khẩu trang Trung Quốc cập bến hơn 100 quốc gia cùng các câu chuyện hoài nghi nguồn gốc dịch bệnh, vốn được cho là khởi phát từ chợ hải sản ở Vũ Hán.
Máy bay của hãng hàng không Air China chở khẩu trang từ Trung Quốc hạ cánh xuống Athens, Hy Lạp, ngày 21/3. Ảnh: AFP.
Các đại sứ Trung Quốc xuất hiện tràn ngập trên báo với những bài viết ca ngợi sư hy sinh của Bắc Kinh đã giúp các nước khác có thêm thời gian chuẩn bị đối phó với dịch bệnh, song không thừa nhận từ đâu mà Covid-19 bùng phát.
Một tháng sau, chiến dịch trên đã cho kết quả. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nó lại phản tác dụng.
Tại Anh, một ủy ban quốc hội về quan hệ đối ngoại đã kêu gọi chính quyền chống lại làn sóng thông tin thiếu chính xác từ Trung Quốc. Giới chức Đức và ít nhất một bang của Mỹ là Wisconsin đã tiết lộ về những vận động nơi hậu trường của các quan chức Trung Quốc, cố gắng thuyết phục họ công khai ca ngợi Bắc Kinh.
Chính phủ Tây Ban Nha, Séc và Hà Lan thông báo thu hồi khẩu trang và kit xét nghiệm của Trung Quốc sau khi phát hiện những lô hàng lớn bị lỗi, làm hỏng nỗ lực của Bắc Kinh nhằm xây dựng hình ảnh thiện chí.
Ở Nigeria, hiệp hội y tế quốc gia đã chỉ trích chính quyền vì quyết định mời một nhóm bác sĩ Trung Quốc tới nước này, cho rằng họ có thể mang theo mầm bệnh.
Trên mạng xã hội Twitter, các nhà ngoại giao Trung Quốc không chỉ lan truyền thông điệp tích cực từ chính phủ mà còn được đặt trong trạng thái sẵn sàng phản công. Họ công khai hằn học với con trai Tổng thống Brazil và Bộ trưởng Giáo dục Brazil, người cáo buộc Bắc Kinh muốn tìm kiếm "thế thống trị toàn cầu" khi kiểm soát các nguồn cung thiết bị bảo hộ. Họ tỏ ý không hài lòng với người phát ngôn Bộ Y tế Iran, người đặt dấu hỏi về tính chính xác trong dữ liệu liên quan đến Covid-19 mà chính phủ Trung Quốc công bố, đồng thời đả kích một doanh nhân Sri Lanka, người chỉ trích cách Bắc Kinh phản ứng với dịch bệnh.
Làn sóng hoài nghi, thậm chí ở cả những nước có thái độ thân thiện với Trung Quốc, làm bật lên thách thức mà các nhà lập pháp ở Bắc Kinh phải đối diện khi tìm cách thay đổi hình ảnh trên trường quốc tế hậu đại dịch.
"Họ biết rõ khi nào tình hình lắng xuống và mọi người sẽ hướng mắt về phía Bắc Kinh để xem họ có chịu trách nhiệm hay không, đây là tình huống vô cùng khó khăn", Nadège Rolland, chuyên gia cấp cao tại Viện Quốc gia về Nghiên cứu châu Á, trụ sở ở thành phố Seattle, bang Washington, Mỹ, bình luận. "Họ đang cố để xóa bỏ những lời buộ.c tộ.i như vậy. Họ tự tin nhưng cũng sợ hãi không kém".
Các quan chức Trung Quốc tỏ ra thất vọng vì phản ứng dữ dội nổi lên trước cái mà họ gọi đơn giản là lòng vị tha. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh khẳng định Bắc Kinh không dùng ngoại giao nCoV để đán.h bóng hình ảnh hay mở rộng ảnh hưởng. Giới chức Trung Quốc tuyên bố sẽ lập lức xử lý triệt để những dụng cụ y tế kém chất lượng.
"Chúng tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm và những phương pháp hữu hiệu của Trung Quốc với các nước khác nhưng chúng tôi sẽ không biến nó thành bất kỳ loại vũ khí hay công cụ địa chính trị nào", bà Hoa nói.
Tại nhiều nước phương Tây, điều khiến họ bất ngờ còn nằm ở cách mà Trung Quốc ráo riết tung ra những thông tin thất thiệt, điều hiếm thấy trước khi Covid-19 bùng phát ở Vũ Hán hồi cuối năm ngoái.
Tháng trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên và một số nhà ngoại giao khác đã đặt câu hỏi liệu có phải nCoV đã được các binh sĩ quân đội Mỹ đưa tới Trung Quốc. Bình luận trên lập tức nhận về phản ứng giận dữ từ Washington.
Một cơ quan giám sát thông tin sai lệch thuộc Liên minh châu Âu (EU) đã bác bỏ thuyết âm mưu của các quan chức Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên trong một cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 8/4. Ảnh: Reuters.
Sau khi truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin rộng rãi rằng một nhà nghiên cứu nổi tiếng Italty đã nói nCoV có thể bắt nguồn từ nước này, không phải Vũ Hán, bác sĩ thận Giuseppe Remuzzi đã phải lên nhật báo Il Foglio để sửa chữa thông tin, khẳng định bình luận của ông bị bóp méo vì mục đích tuyên truyền.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia Trung Quốc lại tỏ ra lo lắng về nguy cơ suy yếu hình ảnh với chiến lược ngoại giao hiện nay mà Bắc Kinh theo đuổi. Một số chính trị gia bảo thủ ở Anh và Mỹ đã yêu cầu Trung Quốc bồi thường kinh tế dù chưa rõ liệu nỗ lực này có thành công ở tòa án quốc tế hay không.
Trong một loạt bài tiểu luận, nhà kinh tế học hàng đầu Hua Sheng đã cảnh báo Trung Quốc về việc lan truyền các thuyết âm mưu liên quan đến nguồn gốc virus. Ông kêu gọi Bắc Kinh dám đứng lên nhận trách nhiệm vì những gì đã xảy ra ở Vũ Hán.
"Vài người nói rằng nếu chúng ta tiến hành điều tra bên trong đất nước mình, chúng ta sẽ cung cấp cho người ngoài bằng chứng cũng như một công cụ giúp họ làm tổn hại đến lợi ích quốc gia. Nhưng tôi phải khẳng định mọi chuyện sẽ đi theo hướng hoàn toàn ngược lại".
Tuy nhiên, Lucrezia Poggetti, học giả tại tại Viện nghiên cứu Trung Quốc Mercator ở Berlin, Đức, nhận định để giữ thể diện cho bộ máy lãnh đạo, rất ít khả năng Bắc Kinh sẽ thừa nhận sai lầm hoặc thể hiện một bộ mặt yếu kém trên trường quốc tế.
Nhưng nếu ngay cả khi các nhà ngoại giao Trung Quốc xử lý thành công cuộc khủng hoảng công chúng trong ngắn hạn, họ vẫn có thể gặp khó khăn trong việc chống lại những xu hướng dài hạn được hình thành trong đại dịch. Ví dụ các nước châu Âu, bao gồm cả Pháp, Anh, Đức cùng Mỹ và Nhật Bản đang đán.h giá lại mức độ phụ thuộc của họ vào Trung Quốc đối với những nguồn cung thiết yếu liên quan đến y tế và an ninh quốc gia.
"Sẽ có một làn sóng xét lại sau khi dịch bệnh chấm dứt", Poggetti nhấn mạnh.
Vũ Hoàng
Mỹ cắt ngân sách tài trợ, WHO lấy tiề.n đâu hoạt động? Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hoạt động bằng tiề.n của ai sau khi Mỹ tuyên bố ngừng tài trợ? Hôm 14/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố cắt ngân sách tài trợ cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Quyết định của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 hoành hành, các nước gồng mình...