Reuters: Đại Giáo chủ Iran tuyên bố không can thiệp trực tiếp vào xung đột Hamas – Israel
Nhà lãnh đạo tối cao Iran, Ayatollah Ali Khamenei nói Tehran sẽ tiếp tục hỗ trợ Hamas nhưng sẽ không can thiệp trực tiếp vào cuộc chiến với Israel
Đại Giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei. Ảnh: Văn phòng Lãnh tụ Tối cao Iran
Nhà lãnh đạo tối cao Iran đã nói với người đứng đầu Hamas trong cuộc gặp trực tiếp ở Tehran rằng đất nước của ông sẽ không tham chiến với Israel và cáo buộc nhóm chiến binh này đã không đưa ra bất kỳ cảnh báo nào trước về vụ tấn công ngày 7/10.
Đại giáo chủ Iran Ayatollah Ali Khamenei nói với thủ lĩnh Hamas, Ismail Haniyeh rằng Iran – người ủng hộ lâu năm của Hamas – sẽ tiếp tục hỗ trợ nhóm này về mặt chính trị và tinh thần, nhưng sẽ không can thiệp trực tiếp. Thông tin này được hãng tin Reuters dẫn nguồn từ ba quan chức Iran và Hamas hiểu biết về các cuộc thảo luận, yêu cầu giấu tên.
Một quan chức Hamas nói với Reuters rằng nhà lãnh đạo tối cao Iran đã thúc ép ông Haniyeh phải ngăn chặn những tiếng nói trong nhóm chiến binh Palestine công khai kêu gọi Iran và đồng minh Hezbollah ở Liban mạnh mẽ tham gia cuộc chiến tổng lực chống lại Israel.
Bản thân Hezbollah cũng bị bất ngờ trước cuộc tấn công tàn khốc của Hamas hồi đầu tháng trước khiến 1.200 người Israel t.hiệt m.ạng. Ba nguồn tin thân cận với nhóm vũ trang Liban cho biết các tay s.úng của họ tại các ngôi làng gần biên giới vốn là t.iền tuyến trong cuộc chiến năm 2006 với Israel cũng không được cảnh báo.
Một chỉ huy Hezbollah cho biết: “Chúng tôi đã tỉnh giấc thấy một cuộc chiến tranh”.
Cuộc chiến Israel – Hamas đang diễn ra đ.ánh dấu lần đầu tiên cái gọi là ‘trục kháng chiến’ – liên minh quân sự được Iran xây dựng trong hơn 4 thập kỷ để chống lại sức mạnh của Israel và Mỹ ở Trung Đông – đã huy động trên nhiều mặt trận cùng một lúc.
Hezbollah đang can dự vào các cuộc đụng độ nặng nề nhất với Israel trong gần 20 năm. Lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn này đã nhắm mục tiêu vào lực lượng Mỹ ở Iraq và Syria. Trong khi đó, lực lượng Houthi ở Yemen đã phóng tên lửa và máy bay không người lái tấn công vào Israel.
Cuộc xung đột cũng đang thử thách giới hạn của một liên minh khu vực mà các thành viên – bao gồm Syria, Hezbollah, Hamas và các nhóm chiến binh khác từ Iraq đến Yemen – có những ưu tiên và thách thức trong nước khác nhau.
Mohanad Hage Ali, chuyên gia về Hezbollah tại Trung tâm nghiên cứu Trung Đông Carnegie ở Beirut (Liban), cho biết cuộc tấn công vào Israel hôm 7/10 của Hamas đã khiến các đối tác trong “trục kháng chiến” của họ phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn trong việc đối đầu với một kẻ thù có hỏa lực vượt trội hơn nhiều.
“Khi bạn đ.ánh thức con gấu bằng một đòn tấn công như vậy, sẽ rất khó để đồng minh của bạn đứng cùng vị trí với bạn”, ông Ali nhận xét.
Binh sĩ Israel tiến hành chiến dịch trên bộ chống phong trào Hamas tại phía Bắc Dải Gaza ngày 12/11/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Phong trào Hamas, nhóm cầm quyền ở Dải Gaza, hiện đang chiến đấu để sinh tồn trước một Israel đầy phẫn nộ, thề sẽ xóa sổ lực lượng này và đã phát động một cuộc tấn công trả đũa vào dải đất nhỏ bé, khiến hơn 11.000 người Palestine t.hiệt m.ạng.
Cũng vào ngày 7/10, Mohammed Deif, chỉ huy quân sự của Hamas, đã kêu gọi các đồng minh thuộc trục của mình tham gia cuộc chiến đấu. Ông Deif nói trong một thông điệp được ghi âm: “Hỡi những người anh em của chúng tôi trong cuộc kháng chiến Hồi giáo ở Liban, Iran, Yemen, Iraq và Syria, đây là ngày mà lực lượng kháng chiến của các bạn đoàn kết với người dân ở Palestine”.
Tuy nhiên, dấu hiệu thất vọng đã xuất hiện trong các tuyên bố công khai sau đó của các nhà lãnh đạo Hamas, bao gồm cả Khaled Meshaal, người mà trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình ngày 16/10 đã cảm ơn Hezbollah nhưng nói rằng “cuộc chiến đòi hỏi nhiều hơn thế”.
Về phần mình, giới lãnh đạo Iran tuyên bố sẽ không can thiệp trực tiếp vào cuộc xung đột trừ khi nước này bị Israel hoặc Mỹ tấn công – theo sáu quan chức hiểu biết trực tiếp về chiến lược của Tehran và xin giấu tên do tính chất nhạy cảm của vấn đề.
Video đang HOT
Thay vào đó, các giáo sĩ lãnh đạo Iran có kế hoạch tiếp tục sử dụng mạng lưới đồng minh vũ trang trong “trục kháng chiến”, bao gồm cả Hezbollah, để tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào mục tiêu của Israel và Mỹ trên khắp Trung Đông – các quan chức trên cho biết.
Pause
Unmute
Loaded: 11.58%
Remaining Time -10:34
Họ nói thêm rằng chiến lược này là một nỗ lực đã được điều chỉnh nhằm thể hiện tình đoàn kết với Hamas ở Gaza cũng như kéo dãn lực lượng của Israel, mà không bị dính vào một cuộc đối đầu trực tiếp với Israel, qua đó có thể lôi kéo Mỹ can dự.
Dennis Ross, cựu nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ chuyên về Trung Đông, hiện đang làm việc tại Viện Nghiên cứu chính sách Cận Đông Washington, nhận định: “Đây là cách họ cố gắng tạo ra sự răn đe. Một cách nói rằng: ‘Hãy nhìn xem, miễn là các ông không tấn công chúng tôi, mọi chuyện sẽ vẫn như vậy. Nhưng nếu các ông tấn công chúng tôi, mọi thứ sẽ thay đổi’.”
Iran đã nhiều lần tuyên bố rằng tất cả các thành viên của “trục kháng chiến” đều tự đưa ra quyết định một cách độc lập. Bộ Ngoại giao Iran đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters về phản ứng của nước này trước cuộc khủng hoảng và vai trò cụ thể của ‘trục kháng chiến”.
Hamas không trả lời ngay lập tức các câu hỏi gửi đến cố vấn truyền thông của ông Haniyeh, trong khi Hezbollah cũng không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Hezbollah, nhóm vũ trang mạnh nhất trong trục, với 100.000 chiến binh, đã đấu s.úng với lực lượng Israel qua biên giới Liban-Israel gần như hàng ngày kể từ khi Hamas gây chiến hôm 7/10 và tới nay hơn 70 chiến binh của lực lượng này đã t.hiệt m.ạng. Tuy nhiên, giống như Iran, Hezbollah đã tránh một cuộc đối đầu toàn diện với Israel.
Theo những nguồn tin quen thuộc cơ quan chỉ huy Hezbollah, nhóm này đã điều chỉnh các cuộc tấn công của mình theo cách giữ cho bạo lực phần lớn được kiềm chế trong một dải lãnh thổ hẹp ở biên giới, mặc dù Hezbollah đã gia tăng các cuộc tấn công đó trong những ngày gần đây.
Một trong những nguồn tin cho biết Hamas muốn Hezbollah tấn công sâu hơn vào lãnh thổ Israel bằng kho tên lửa khổng lồ nhưng Hezbollah tin rằng điều này sẽ khiến Israel tàn phá Liban trong khi vẫn không ngừng tấn công vào Gaza.
Hezbollah hiểu rằng Liban khó có thể chịu đựng được một cuộc chiến khác với Israel, sau hơn 4 năm rơi vào cuộc khủng hoảng tài chính khiến đất nước nghèo đói và các thể chế tài chính không hoạt động hiệu quả.
Liban đã phải mất nhiều năm để xây dựng lại sau cuộc chiến năm 2006, khi các cuộc b.ắn phá của Israel đã phá huỷ những khu vực ở miền nam vốn là thành trì của Hezbollah.
Quy trình đặc biệt để Israel phát hiện, lập bản đồ và xoá sổ đường hầm ở Gaza
Để tiến vào đường hầm của Hamas, Israel có khi phải vận dụng cả những biện pháp quân sự cũ kỹ hàng chục năm, thậm chí đã bị lãng quên.
Chiến binh Palestine thuộc lữ đoàn Al-Quds, cánh quân sự của Phong trào Thành chiến Hồi giáo, bên trong một đường hầm ở Beit Hanun, Dải Gaza ngày 18/5/2022. Ảnh: Jerusalem Post
Một tuần sau khi quân đội Israel bao vây Thành phố Gaza (Gaza City) và cắt đứt nó khỏi phần phía Nam của dải đất, dường như không có bằng chứng nào về một cuộc tấn công nghiêm trọng vào khu trung tâm.
Điều đó chứng tỏ rằng trận chiến khó khăn nhất ở Thành phố Gaza, trận chiến dưới lòng đất, vẫn chưa thực sự bắt đầu. Một số đường hầm có thể đã được xác định và phá hủy khi quân đội tiến lên, nhưng đó có thể chỉ là một phần rất nhỏ.
Để vào được đường hầm, bên cạnh những kỹ thuật tiên tiến, các lực lượng Israel sẽ phải sử dụng cả các phương pháp quân sự đã có từ hàng chục năm nay và bị lãng quên từ lâu.
Xác định các lối vào hầm
Để giành được vị trí chiến đấu trong địa đạo, Israel phải xác định được càng nhiều lối vào càng tốt. Đối với một hệ thống được cho là dài tới 500km, con số đó có lẽ lên tới hàng chục nghìn.
Hầu hết lối vào đều được giấu kín bên trong các tòa nhà dân cư, gara, cơ sở công nghiệp, nhà kho, dưới bãi rác và sau hơn một tháng bị n.ém b.om, còn cả dưới đống đổ nát.
Nhưng Israel đã chuẩn bị cho việc đối phó với các đường hầm kể từ cuộc tấn công vào Gaza năm 2014. Việc giám sát liên tục bằng máy bay không người lái, sử dụng phần mềm phức tạp để phân tích các kiểu chuyển động và có thể nhận dạng từng khuôn mặt rồi đối chiếu chúng với cơ sở dữ liệu về các thành viên Hamas đã biết, đã tiết l.ộ h.àng trăm lối vào hầm.
Lực lượng Israel tìm thấy một đường hầm ở Gaza trong các hoạt động gần đây. Ảnh: IDF/Telegram
Những người cung cấp tin cho họ có lẽ đã bổ sung thêm nhiều thông tin hơn, và sẽ không ngạc nhiên nếu đơn vị biệt kích đường hầm Yahalom của Israel có thể biết được một nửa số điểm tiếp cận đường hầm.
Đơn vị biệt kích Yahalom được chia thành nhiều nhóm với các chuyên môn khác nhau, trong đó nhóm Samur (hay "Chồn") tập trung vào việc xâm nhập, dọn dẹp và loại bỏ các đường hầm; nhóm Sayfur tập trung huấn luyện cách xử lý các loại vũ khí đặc biệt, trong khi nhóm Yael tập trung vào việc rà phá và phá hủy.
Lập bản đồ các đường hầm
Biết các lối vào là hữu ích, nhưng ngay cả khi tất cả những lối vào đã biết đều bị tấn công, điều đó không đồng nghĩa Hamas không thể sử dụng được các đường hầm. Hầu hết các đường hầm đều có nhiều lối vào ở mỗi đầu nên một số sẽ luôn mở.
Những chủ nhân của đường hầm Gaza có lợi thế rất lớn vì họ nắm rõ mạng lưới. Trong khi đó, phần mềm của Israel có thể đưa ra gợi ý kết nối các mô hình chuyển động để tiết lộ rằng hai điểm có thể được kết nối với nhau, nhưng nó không tiết lộ các tuyến đường, chỉ đường hoặc giao lộ ngầm.
Để lập bản đồ các đường hầm với độ chính xác bất kỳ, biệt kích phải vào bên trong, đối mặt với những nguy hiểm và khó khăn to lớn. Đầu tiên là về mặt kỹ thuật: Ở dưới đó, thiết bị định vị GPS trở nên vô dụng vì tín hiệu vệ tinh không thể xuyên qua lòng đất.
Biệt kích Israel có thể sẽ sử dụng các thiết bị kết hợp cảm biến từ tính, không bị ảnh hưởng khi đi dưới lòng đất và cảm biến chuyển động giống như cảm biến được sử dụng trong máy đếm bước chân. Hệ thống này còn thô sơ và thiếu chính xác, nhưng có còn hơn không.
Khi vào bên trong, lính biệt kích rất có thể sẽ hoạt động bằng kính nhìn ban đêm thay vì tiết lộ vị trí của họ bằng đèn. Họ sẽ không thể sử dụng sóng vô tuyến để liên lạc với các đơn vị mặt đất mà phải sử dụng điện thoại dã chiến, công nghệ có từ hơn 100 năm trước. Và ngay cả khi không gặp phải sự phản kháng của Hamas, họ vẫn phải dừng lại ở mọi ngã ba hầm và đ.ánh giá xem các nhánh sẽ dẫn đến đâu.
Một lực lượng nhỏ sẽ phải được bố trí ở mỗi bên đường hầm để phòng thủ trước các cuộc phản công. Mỗi khi tìm thấy một trục thẳng đứng, hầu như luôn được sử dụng làm lối vào, họ sẽ phải tạm dừng, lập bản đồ vị trí và chuyển nó trở lại các đơn vị trên mặt đất.
Các thiết bị robot được cho là cũng gặp nhiều trở ngại trong đường hầm. Ảnh: IDF
Một thách thức lớn là hầu hết các đường hầm có thể đã bị gài bẫy bằng các thiết bị nổ được định vị sẵn. Chúng có thể được nối với ngòi nổ từ xa, nhưng cũng có thể được kích hoạt bởi các ngòi nổ chuyên dụng phản ứng với ánh sáng, độ rung, tiếng ồn, chuyển động và thậm chí tăng nồng độ khí CO2 khi có con người xuất hiện.
Các đường hầm được kết nối bằng dây và cáp điện, internet, điện thoại và đường dây quân sự. Hamas có thể cũng có các thiết bị quan sát và phát hiện cho phép họ biết người Israel đang ở đâu để họ có thể cho n.ổ b.om từ xa.
Một vụ nổ trong đường hầm sẽ hạn chế nguy hiểm hơn nhiều so với trên mặt đất. Chúng lan rộng hơn và hút hết oxy nên những người sống sót sau vụ nổ ban đầu thường bị ngạt thở.
Hamas cũng có thể đốt các hợp chất gây cháy làm mất oxy của người xâm nhập. Điều này sẽ giữ cho các đường hầm hầu như không bị hư hại, cho phép các chiến binh Palestine tiếp tục sử dụng chúng sau khi buộc kẻ thù phải rút lui. Nhóm biệt kích gần như chắc chắn sẽ có thiết bị thở nhưng việc đeo những chiếc mặt nạ và bình dưỡng khí cồng kềnh khiến việc liên lạc và chiến đấu trở nên khó khăn hơn.
Buộc chiến binh phải xuất lộ trên mặt đất
Các chỉ huy của cả hai bên đều muốn tránh giao tranh trong đường hầm. Hamas có lẽ không thể ngăn cản người Israel đi vào một số đường hầm nhưng có thể tìm cách ngăn cản quyền tự do hoạt động của họ trong đó.
Bộ chỉ huy Israel biết rằng lợi thế về công nghệ và vũ khí của họ trên bộ cao hơn đáng kể so với bên dưới, vì vậy, họ muốn đẩy Hamas ra ngoài và chiến đấu trên mặt đất. Để làm được điều đó, họ có thể sử dụng các tác nhân hóa học như hơi cay, một ít trong số đó có tác dụng rất lâu trong các đường hầm chật hẹp.
Một tay s.úng Palestine di chuyển trong đường hầm chật hẹp. Ảnh: Al Jazeera
Có khả năng Hamas không có đủ thiết bị bảo hộ cho các tay s.úng trong đường hầm của mình, vì thế, bất kỳ tác nhân nào dựa trên khí độc đều có thể phát huy tác dụng. Tuy vậy, giới phân tích đ.ánh giá Israel sẽ ít có khả năng sử dụng khí độc c.hết người vì điều đó sẽ gây ra thêm những cáo buộc nặng nề từ cộng đồng quốc tế.
Trước đây, nước thường được sử dụng để làm ngập các đường hầm và buộc người cư trú phải rời khỏi nhưng vấn đề là ở Gaza không có đủ nước.
Chiến đấu trong đô thị khó khăn, đòi hỏi kiến thức và trang bị cụ thể; chiến đấu trong đường hầm còn khó khăn và chuyên biệt hơn. Vũ khí thông thường quá lớn và cồng kềnh để sử dụng trong không gian hạn chế. Dù chọn loại s.úng nào, các chiến binh trong đường hầm sẽ có hỏa lực hạn chế vì chỉ có hai người có thể b.ắn cùng một lúc, một người quỳ, người còn lại đứng trên họ, chặn trường b.ắn của những người còn lại trong đội.
Lựu đạn cầm tay và s.úng trường gần như chắc chắn bị loại bỏ, cũng như bất kỳ loại s.úng phóng tên lửa nào. Lựu đạn gây choáng có thể mang lại lợi thế cho biệt kích Israel bằng cách khiến kẻ thù bị điếc và mù tạm thời, nhưng vẫn còn nghi vấn liệu chúng có thể được sử dụng mà không gây nguy hiểm cho "quân mình" hay không.
Theo thông lệ hàng thế kỷ, biệt kích đường hầm Israel chắc chắn sẽ được trang bị dao chiến đấu hoặc dao rựa, vì việc giao tranh tay đôi là điều chắc chắn sẽ xảy ra. Đã có nhiều thảo luận về việc cho chó tấn công đường hầm của Israel, nhưng một chuyên gia về chó của quân đội và cảnh sát đã bác bỏ ý kiến này. Lý do là tâm tính của động vật rất khó đoán trong điều kiện chiến đấu cực kỳ căng thẳng và có nhiều trường hợp dưới ánh đèn flash và tiếng ồn của một cuộc đọ s.úng, chúng đã quay lưng lại với chủ.
Phá hủy đường hầm
Các kỹ sư chiến đấu của Israel tuyên bố họ đang thử nghiệm một "bom bọt biển", một thiết bị chứa hai hoá chất tạo bọt nở ra nhanh chóng. Ý tưởng là tạo ngay một nút chặn bằng bê tông cứng để chặn các đường hầm, nhưng đã xảy ra rủi ro khi sử dụng và không chắc "bom bọt biển" đã sẵn sàng để triển khai hay chưa. Thay vì chỉ phong tỏa nó, Israel muốn phá hủy mọi đường hầm mà họ đi qua, vì vậy họ sẽ phải đảm bảo rằng toàn bộ công trình kiến trúc đã bị phá hủy, chứ không chỉ các lối vào.
Trong hầu hết các trường hợp, điều này không thể thực hiện được bằng cách đặt chất nổ bên trong đường hầm. Để phá dỡ lâu dài hơn, người ta thường phải đào hố sâu trên tường và trần hầm, lấp đầy bằng thuốc nổ và cho nổ để làm rung chuyển cấu trúc sâu và tạo hang đất để lấp đầy.
Có vẻ khá phi lý khi bắt tay vào thực hiện một công việc kỹ thuật lớn như vậy trong khi phải chiến đấu, vì vậy Israel có thể coi nhiệm vụ của mình trước tiên là t.iêu d.iệt các chiến binh Hamas và sau đó mới phá hủy toàn bộ mạng lưới ngầm của họ.
EU phác thảo lộ trình cho Gaza sau xung đột Lộ trình do EU dự thảo sẽ bao gồm 3 "Có" và 3 "Không" cho Gaza thời hậu xung đột. Cảnh đổ nát sau cuộc oanh kích của Israel xuống một trại tị nạn ở miền Trung Dải Gaza, ngày 13/11/2023. Ảnh: THX/TTXVN Với việc lực lượng Israel hiện đã tiến sâu vào Gaza, khoảng hai tuần sau khi bắt đầu chiến dịch...
