Phổ cập thanh toán không dùng tiề.n mặt – Bài 2: Để người người nhà nhà được tiếp cận
Biên tập viên về hưu người Thái Lan Kaysinee Sutthavarangkul (61 tuổ.i) chưa bao giờ quan tâm đến việc thanh toán không dùng tiề.n mặt.
Tuy nhiên, điều đó thay đổi kể từ đại dịch COVID-19, sau khi Kaysinee thấy cô con gái 25 tuổ.i sử dụng ứng dụng ngân hàng trên điện thoại di động, bà cũng tập tành sử dụng theo.
Nỗ lực của chính phủ
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lào, ông Bounleua Sinxayvoravong (trái) và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Thái Lan, ông Sethaphut Suthiwartnarueput thực hiện nghi thức khai trương hệ thống thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR giữa hai nước. Ảnh: Phạm Kiên – PV TTXVN tại Lào
Bà Kaysinee chia sẻ với Bangkok Post: “Tôi thấy dịch vụ ngân hàng trực tuyến khá tiện lợi. Bây giờ tôi chủ yếu dựa vào việc quét mã QR để thanh toán. Đối với tôi, không dùng tiề.n mặt có nghĩa là chấm dứt những thói quen cũ”.
Bà Kaysinee nằm trong số hàng triệu người tiêu dùng Thái Lan hiện đang dựa vào thanh toán trực tuyến trong cuộc sống hàng ngày. Ngân hàng Thái Lan cho biết, người tiêu dùng nước này sử dụng thanh toán kỹ thuật số tăng liên tục kể từ năm 2015. Trung tâm nghiên cứu Kasikorn công bố dữ liệu cho thấy thanh toán qua các kênh kỹ thuật số tại Thái Lan đã tăng vọt trên 80% trong giai đoạn 2020-2021.
Các yếu tố hỗ trợ tăng trưởng của thanh toán trực tuyến của Thái Lan bao gồm người tiêu dùng đã quen hơn với các phương thức thanh toán. Bên cạnh đó là chính sách phát triển hệ thống thanh toán trực tuyến của chính phủ.
Vào năm 2022, Ngân hàng Thái Lan đã chuẩn bị tài liệu “Phương hướng phát triển hệ thống thanh toán trong bối cảnh khu vực tài chính mới của Thái Lan” với tầm nhìn rằng thanh toán kỹ thuật số sẽ là lựa chọn ưu tiên của tất cả các nhóm người dùng, đồng thời giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, nâng cao khả năng cạnh tranh và chuyển Thái Lan thành một xã hội “ít tiề.n mặt”.
Ngân hàng Thái Lan đã nâng cấp cơ sở hạ tầng hệ thống thanh toán để đảm bảo ổn định, bảo mật và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, mở rộng đổi mới, tăng khả năng tương tác và kết nối xuyên biên giới. Năm 2021 đán.h dấu một cột mốc quan trọng trong thanh toán kết nối giữa Thái Lan với nhiều quốc gia. Liên kết thanh toán QR giữa Thái Lan với Việt Nam, Malaysia, Indonesia đã tăng thêm tiện ích cho khách du lịch trong việc thanh toán bằng ứng dụng di động.
Có thể thấy, trong một xã hội không tiề.n mặt, vai trò của chính phủ càng trở nên quan trọng. Chỉ thông qua chính phủ thì người dân mới có thể tin tưởng vào hệ thống tài chính. Chính phủ cần đảm bảo rằng công nghệ và cơ sở hạ tầng cho thanh toán kỹ thuật số an toàn và sẵn có cho mọi người dân. Điều này sẽ bao gồm việc cần phải có các biện pháp để bảo vệ quyền riêng tư của công dân và ngăn chặn hành vi trộm cắp danh tính. Chính phủ cần chuẩn bị kế hoạch dự phòng trong trường hợp hệ thống bị lỗi hoặc bị tấ.n côn.g mạng. Bên cạnh đó, chính phủ cũng sẽ phải điều tiết hệ thống tài chính để ngăn chặn gian lận và đảm bảo rằng các tổ chức tài chính chịu trách nhiệm và giải trình về hành động của mình.
Hơn nữa, chính phủ cũng cần đảm bảo khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa cũng có thể tiếp cận các dịch vụ thanh toán không tiề.n mặt.
Video đang HOT
Đưa công nghệ đến gần với người cao tuổ.i và vùng nông thôn
Lớp họp về điện thoại thông minh dành cho người cao tuổ.i tại Tagawa, tỉnh Fukuoka ( Nhật Bản). Ảnh: Kyodo
Dân số già của Nhật Bản dường như là nguyên nhân chính khiến nước này thiếu nhiệt tình trong áp dụng hệ thống thanh toán điện tử. Trong một cuộc khảo sát với khoảng 1.600 người được Văn phòng Nội các Nhật Bản thực hiện vào tháng 7 và tháng 8/2023, gần một nửa số người từ 70 tuổ.i trở lên nói rằng họ hầu như không sử dụng hoặc không bao giờ sử dụng các thiết bị kỹ thuật số như điện thoại thông minh.
Trong bối cảnh này, chính quyền các địa phương tại Nhật Bản đã cố gắng loại bỏ sự bất bình đẳng giữa các nhóm nhân khẩu học khác nhau bằng cách mở các lớp hướng dẫn về điện thoại thông minh dành cho người cao tuổ.i. Hãng thông tấn Kyodo (Nhật Bản) cho biết thành phố Tagawa ở tỉnh Fukuoka với dân số 45.000 người là một trường hợp điển hình.
Từng là thành phố khai thác than thịnh vượng, Tagawa nay là một trong những đô thị có dân số già đi đáng kể nhất trong tỉnh Fukuoka. Tuy nhiên, các quan chức thành phố vẫn đang đẩy mạnh nỗ lực thanh toán không dùng tiề.n mặt. Chính quyền thành phố Tagawa đã tổ chức các buổi “phụ đạo” người cao tuổ.i sử dụng điện thoại thông minh. Tương tự, văn phòng thành phố Hanamaki, tỉnh Iwate hỗ trợ cho người dân tại các cửa hàng đi động, trong khi nhiều chính quyền địa phương khác cũng thiết lập dịch vụ tư vấn.
Hệ thống giao dịch điện tử của Ấn Độ đã tăng vọt kể từ khi được triển khai năm 2016. Ảnh: Bloomberg
Ấn Độ đã triển khai các phương pháp thanh toán kỹ thuật số ngoại tuyến và dựa trên giọng nói để giúp thu hẹp khoảng cách giữa khu vực nông thôn và thành thị trong thanh toán không dùng tiề.n mặt.
Tờ Financial Times (Anh) cho biết hệ thống thanh toán kỹ thuật số “Giao diện thanh toán hợp nhất” (UPI) là một phần quan trọng trong tham vọng của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của quốc gia đông dân nhất thế giới.
Kể từ khi UPI ra mắt vào năm 2016, giao dịch kỹ thuật số đã phát triển mạnh mẽ tại Ấn Độ, khoảng 350 triệu người hiện sử dụng UPI để thanh toán hàng hóa, dịch vụ hoặc chuyển tiề.n ngay lập tức.
Hệ thống này đã ghi nhận gần 10 tỷ giao dịch trong tháng 7/2023, cao hơn 50% so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, sự thâm nhập của UPI vào các vùng nông thôn nghèo của Ấn Độ đã bị cản trở bởi khả năng truy cập internet hạn chế và trình độ dân trí thấp hơn khu vực thành thị.
Để giải quyết khoảng trống này, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ trong tháng 8/2023 công bố kế hoạch thanh toán “hội thoại”. Người dùng UPI có thể thực hiện giao dịch bằng lời nói trên điện thoại, được xử lý bởi công cụ nhận dạng dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI). Dịch vụ này sử dụng các công cụ ngôn ngữ AI nguồn mở do Viện Công nghệ Madras Ấn Độ phát triển.
Người dùng cũng có thể thực hiện giao dịch mà không cần internet bằng cách sử dụng công nghệ “giao tiếp trường gần” qua kết nối giữa hai điện thoại ở gần nhau. Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ cho biết điều này sẽ tạo điều kiện cho thanh toán kỹ thuật số bán lẻ trong trường hợp kết nối internet, viễn thông yếu hoặc không khả dụng.
Phổ cập thanh toán không dùng tiề.n mặt - Bài 1: Xu thế tất yếu
Đầu thập niên trước, việc trả tiề.n thuê nhà hoặc mua ô tô bằng tiề.n mặt là điều bình thường ở Trung Quốc.
Vậy nhưng, đến năm 2024 này, ngay cả những người bán rau ở chợ nhỏ hay người ăn xin trên đường phố cũng sử dụng mã QR.
Nhiều quốc gia hướng đến thanh toán không tiề.n mặt
Mã QR dành cho thanh toán trực tuyến tại một quầy hàng tại chợ ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg/Getty Images
Trong một cuộc khảo sát năm 2020 của trang tin The Conversation tại Trung Quốc, 98% người được hỏi cho biết họ chủ yếu thanh toán qua ứng dụng điện thoại thông minh. Hiện nay, Trung Quốc cũng đang quảng bá "đồng nhân dân tệ kỹ thuật số" do ngân hàng trung ương phát triển.
Sự chuyển đổi sang thanh toán không dùng tiề.n mặt của Trung Quốc đặc biệt ấn tượng. Quá trình này cũng đang diễn ra trên khắp thế giới, được đẩy nhanh bởi đại dịch COVID-19.
Vào năm 2021, chỉ 15% khoản thanh toán ở Vương quốc Anh được thực hiện bằng tiề.n giấy và tiề.n xu. Tờ Guardian (Anh) cho biết có dự đoán rằng con số đó sẽ giảm xuống 6% vào năm 2031.
Thụy Điển là quốc gia châu Âu đầu tiên phát hành tiề.n giấy vào năm 1661 và hiện đang trên đà trở thành xã hội không dùng tiề.n mặt đầu tiên trên thế giới. Tính đến tháng 5/2022, Thụy Điển chỉ có 32 máy ATM hoạt động trên 100.000 người dân, với hơn 98% dân số sở hữu thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng. Đây cũng là một trong những quốc gia đi đầu trong sử dụng thanh toán di động.
Tháng 7/2023, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã triển khai hệ thống thanh toán tức thời FedNow. Fed hy vọng FedNow sẽ thuyết phục được người tiêu dùng và các doanh nghiệp Mỹ dần bỏ thói quen thanh toán bằng tiề.n mặt và séc.
Ngoài ra, còn có một số quốc gia khác như Na Uy, Phần Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc, Anh và Hà Lan cũng đang chủ trương chuyển sang nền kinh tế không dùng tiề.n mặt.
Xã hội không tiề.n mặt là gì?
Ảnh minh họa. Nguồn: tech.co
Xã hội không tiề.n mặt là một hệ thống tài chính hoạt động không dựa trên tiề.n mặt. Thay vào đó, tất cả các giao dịch được thực hiện bằng phương tiện kỹ thuật số như thẻ tín dụng/thẻ ghi nợ, ví điện tử, thanh toán qua điện thoại di động hoặc chuyển khoản trực tuyến.
Trong một xã hội không tiề.n mặt, tất cả các giao dịch tài chính đều được lưu dữ liệu dưới dạng kỹ thuật số. Ý tưởng về xã hội không tiề.n mặt không phải là mới và nó đã phát triển trong vài năm qua, đặc biệt sau đại dịch COVID-19. Nhiều quốc gia trên thế giới đã thực hiện những bước đi quan trọng hướng tới việc không dùng tiề.n mặt và một số thậm chí còn đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn tiề.n mặt.
Theo kênh ABC (Australia), các cơ quan quản lý như Quỹ Tiề.n tệ Quốc tế (IMF) đang nỗ lực loại bỏ dần tiề.n mặt với lý do chính là tính minh bạch. Giao dịch thanh toán trực tuyến để lại dấu vết kỹ thuật số, giúp cơ quan thực thi pháp luật dễ dàng theo dõi các hoạt động bất hợp pháp như rửa tiề.n và trốn thuế, trái ngược với giao dịch tiề.n mặt không để lại dấu vết.
Tiề.n mặt là mục tiêu hấp dẫn của những tên trộm cướp và việc loại bỏ các giao dịch bằng tiề.n mặt sẽ giảm động cơ của nhiều loại tội phạm. Ngoài ra, giao dịch kỹ thuật số cũng góp phần giảm khả năng tiề.n giả lưu hành trên thị trường bởi việc tạo tiề.n kỹ thuật số giả khó hơn nhiều.
Đáng chú ý, còn có rất nhiều lợi ích cho một xã hội không tiề.n mặt. Ví dụ như tính thuận tiện. Thanh toán bằng tiề.n mặt có thể phức tạp, đặc biệt khi mua hàng với số lượng lớn. Với thanh toán kỹ thuật số, khách hàng có thể dễ dàng mua hàng chỉ bằng vài thao tác thay vì phải chuẩn bị hàng cọc, thậm chí hàng túi tiề.n mặt.
Một xã hội không tiề.n mặt có thể giúp giảm chi phí liên quan đến việc in ấn, lưu trữ và vận chuyển tiề.n tệ. Điều này giúp tiết kiệm cho chính phủ một khoản đáng kể, và số tiề.n này có thể được đầu tư vào các lĩnh vực khác.
Những vấn đề còn tồn tại
Người cao tuổ.i mua sắm tại một siêu thị ở Toulouse, Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN
Mặc dù thanh toán không tiề.n mặt có thể là phương pháp thuận tiện để thực hiện các giao dịch nhưng nó cũng tồn tại một số nhược điểm cần tìm giải pháp xử lý.
Mối quan tâm hàng đầu là có nhiều đối tượng gặp khó khăn trong tiếp cận các phương thức thanh toán kỹ thuật số như tài khoản ngân hàng hoặc điện thoại thông minh. Đó là người nghèo ở vùng sâu vùng xa, người cao tuổ.i... Theo Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA), tiề.n mặt chỉ chiếm 13% tổng số khoản thanh toán được thực hiện vào năm 2022. Dữ liệu RBA cũng cho thấy người thuộc các hộ gia đình có thu nhập thấp sử dụng tiề.n mặt thường xuyên hơn so với những người giàu có. Và trong khi hầu hết người Australia sở hữu tài khoản ngân hàng thì một tỷ lệ nhỏ dân số lại không có. Nhóm này bao gồm những người lao động không có giấy tờ hoặc thiếu giấy tờ tùy thân, như những người di cư mới đến. Nếu không có tiề.n mặt, họ sẽ thực sự gặp khó khăn.
Hơn nữa, vấn đề mất điện hoặc trục trặc kỹ thuật có thể làm gián đoạn hệ thống thanh toán không tiề.n mặt. Ví dụ, trong trận lũ lụt tàn khốc ở thành phố Lismore (Australia) năm 2022, hệ thống thanh toán điện tử đã gặp sự cố, khiến nạ.n nhâ.n lũ lụt không thể chi trả cho các mặt hàng thiết yếu như nước, thực phẩm và nhiên liệu. Trong bối cảnh đó, liên minh tín dụng địa phương đã bố trí một chiếc trực thăng để vận chuyển máy ATM chứa đầy tiề.n mặt đến Lismore vốn đang chật vật bởi tình trạng mất điện kéo dài.
Không phải tất cả các loại tội phạm sẽ bị loại bỏ trong một xã hội không tiề.n mặt. Tội phạm mạng, chẳng hạn như tin tặc, có thể trở nên phổ biến hơn khi có nhiều giao dịch được thực hiện trực tuyến. Một mối lo ngại khác là nguy cơ tấ.n côn.g mạng vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số hỗ trợ giao dịch điện tử. Một cuộc tấ.n côn.g mạng vào hệ thống ngân hàng hoặc hệ thống thanh toán có thể dẫn đến gián đoạn và hỗn loạn tài chính trên diện rộng.
Để giải quyết những lo ngại này, điều quan trọng là doanh nghiệp và chính phủ phải đầu tư vào các biện pháp an ninh mạng mạnh mẽ. Điều này có thể bao gồm mã hóa, xác thực hai yếu tố và kiểm tra bảo mật thường xuyên. Điều quan trọng hơn nữa là bản thân người dân phải thực hiện các bước để bảo vệ thông tin cá nhân và tài chính của mình, chẳng hạn như sử dụng mật khẩu mạnh và cảnh giác với hoạt động đáng ngờ trên tài khoản của họ.
Bằng cách luôn cảnh giác và thực hiện các bước để bảo vệ bản thân và doanh nghiệp, chúng ta có thể tiếp tục gặt hái những lợi ích của một xã hội không tiề.n mặt trong khi vẫn giữ được thông tin tài chính cá nhân an toàn và bảo mật.
Giải quyết tình trạng quá tải khách du lịch leo núi Phú Sĩ Mỗi địa phương một cách tiếp cận Quá tải khách du lịch đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng của Núi Phú Sĩ, nhưng Yamanashi và Shizuoka, hai tỉnh mà ngọn núi cao nhất Nhật Bản đang xử lý tình hình theo những cách khác nhau. Khách du lịch chen chúc nhau để ngắm núi Phú Sĩ từ Chùa Chureito. Ảnh: Phạm Tuân Núi Phú Sĩ là Di sản...