Phát triển văn hóa đọc trong nhà trường và cộng đồng
Chiều nay (25/2), Quỹ Hỗ trợ đổi mới giáo dục phổ thông Việt Nam (VIGEF) và Vụ Thư viện – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ký kết Chương trình phối hợp công tác nhằm phát triển văn hóa đọc trong nhà trường và cộng đồng.
Ông Nguyễn Vinh Hiển, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ VIGEF và bà Vũ Dương Thúy Ngà – Vụ trưởng Vụ Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đại diện 2 bên ký kết chương trình phối hợp.
Theo đó, nội dung phối hợp gồm: Xây dựng cẩm nang về thiết lập và hoạt động thư viện nhà trường. Truyền thông về thư viện thân thiện trong học sinh, giáo viên, phụ huynh học sinh và cộng đồng. Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực nghiệp vụ thư viện và năng lực sử dụng thư viện cho viên chức thư viện và giáo viên như một nguồn lực để phát triển văn hoá đọc, đổi mới hình thức tổ chức giáo dục, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá học sinh tại nhà trường.
Hai bên cũng sẽ phối hợp hướng dẫn phương pháp đọc hiệu quả cho trẻ em, hướng dẫn sử dụng thư viện, trang bị kỹ năng tìm kiếm, khai thác, sử dụng thông tin cho học sinh, giáo viên, cán bộ quản lý nhà trường; hướng dẫn kỹ năng, phương thức phối hợp cho phụ huynh học sinh và gia đình.
Triển khai các hoạt động nhằm tăng cường cơ sở vật chất, sách, tài liệu, thiết bị kĩ thuật số và Internet cho thư viện nhà trường (sắm mới hoặc cải tạo/nâng cấp). Xây dựng và vận hành phần mềm quản lý thư viện; phát triển sách và tài liệu, tiện ích thư viện, cơ sở vật chất (tủ sách, giá sách…) của lớp học, của thư viện thân thiện bằng nguồn lực xã hội hoá.
Kết nối tài liệu và hoạt động giữa thư viện nhà trường với các tủ sách lớp học, tủ sách lớp học và thư viện xanh; với thư viện công lập và các loại thư viện khác trên địa bàn.
Đồng thời, tổ chức các hoạt động khuyến đọc, hình thành thói quen, kỹ năng đọc của người học, người dạy, cộng đồng thông qua các hình thức: Triển lãm, hội thi, giao lưu tác phẩm, tác giả và các hình thức khác nhằm phát triển văn hoá đọc phù hợp với lứa tuổi, trình độ từng cấp học…
Video đang HOT
Ông Nguyễn Vinh Hiển, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ VIGEF phát biểu tại lễ ký kết.
Đối tượng hưởng lợi trực tiếp của chương trình là trẻ em, học sinh, giáo viên, phụ huynh trong các nhà trường: Chất lượng giáo dục trong nhà trường được nâng lên; cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh thuận lợi trong giảng dạy và học tập, phụ huynh quan tâm việc học tập của con, học sinh diện hộ nghèo, người khuyết tật được động viên kịp thời vươn lên trong học tập và cuộc sống.
Đối tượng hưởng lợi gián tiếp là gia đình, nhà nước, địa phương, xã hội: Trình độ dân trí trong cộng đồng nâng lên, hiểu biết luật pháp được tăng lên, đời sống văn hóa, tinh thần được cải thiện, kinh tế- xã hội địa phương phát triển bền vững, an ninh chính trị được bảo đảm, các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới được duy trì phát triển bền vững.
Tại buổi lễ, ông Nguyễn Vinh Hiển, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ VIGEF và bà Vũ Dương Thúy Ngà – Vụ trưởng Vụ Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đều nhấn mạnh mục tiêu phối hợp hướng tới việc tăng cường cơ ở vật chất, thiết bị thư viện, dịch vụ thư viện hiện đại, hình thành mô trường đọc thân thiện, an toàn.
Cùng với đó, tăng cường phát triển cơ sở vật chất, tiện ích thư viện, các dịch vụ thư viện hiện đại, hình thành môi trường đọc thân thiện và an toàn, phát triển thư viện nhà trường thành hạt nhân văn hoá đọc tại cơ sở.
Xây dựng và duy trì thói quen đọc sách thường xuyên cho giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh và người dân trong cộng đồng phục vụ nghiên cứu, học tập, giải trí, lao động, sản xuất. Góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu xây dựng xã hội hoc tâp, đôi mơi va nâng cao chât lương giao duc, phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, tạo môi trường học tập suốt đời của người dân tại cơ sở, nâng cao dân trí, xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện.
Tại lễ ký kết, các đại biểu cùng trao đổi về các giải pháp phát triển văn hóa đọc, trong đó có dự án “Phát triển thư viện nhà trường thành hạt nhân văn hoá đọc trên địa bàn xã”. Dự án là một trong số các hoạt động của Quỹ VIGEF góp phần giáo dục học sinh thành những công dân tự học, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập.
Hải Bình
Theo Giáo dục thời đại
Phát triển văn hóa đọc: Cần những "cú hích" mạnh hơn
Mặc dù vẫn còn đó những trăn trở về sự xuống dốc trong văn hóa đọc song bằng những tín hiệu đáng mừng sau hai năm thực hiện, triển khai "Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030", công chúng có thể tin tưởng vào sức sống mãnh liệt của văn hóa đọc trong đời sống.
Nhiều dự án phát triển văn hóa đọc đã được triển khai, trong đó có các xe thư viện lưu động
Theo Vụ trưởng Vụ Thư viện Vũ Dương Thúy Ngà (Bộ VHTTDL), kể từ khi Đề án "Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030" được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và ban hành, nhiều hoạt động phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đã được triển khai sâu rộng tại nhiều Bộ, ngành, địa phương, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân, tạo môi trường giúp cho người dân có thêm cơ hội để tiếp cận với thông tin và tri thức, góp phần phát triển văn hóa đọc và học tập suốt đời.
Đánh dấu sự bứt phá
Cụ thể, sau hai năm thực hiện Đề án, hoạt động thư viện đã có những bước bứt phá mạnh mẽ, phục vụ công tác tuyên truyền của Đảng và Nhà nước cũng như nhu cầu đọc sách của người dân. Đáng chú ý, ngày 21.11 vừa qua, Luật Thư viện đã được Quốc hội thông qua và sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 7.2020. Đây là sự kiện có ý nghĩa to lớn đối với ngành thư viện, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động thư viện và phát triển văn hóa đọc, đảm bảo cho người dân có điều kiện tiếp cận thư viện và tri thức tốt hơn, để thực hiện việc học tập suốt đời thuận lợi ở mọi nơi trên đất nước Việt Nam.
Bên cạnh công tác thúc đẩy phát triển luật, các chương trình vận động, phối hợp, hỗ trợ xây dựng thư viện được song song duy trì thực hiện tại các tỉnh Điện Biên, Hòa Bình, Phú Thọ, Lào Cai... cho các thư viện, trường học, thư viện tư nhân, thư viện cộng đồng, không gian đọc. Hàng vạn cuốn sách đã được trao tặng đến các khu vực đặc biệt khó khăn. "Hoạt động thư viện ở Việt Nam trong hai năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực.
Số lượng người dân đến với thư viện và số lượng sách được đưa đến phục vụ cộng đồng, HSSV có sự gia tăng. Ước tính các chỉ số hoạt động của hệ thống thư viện công cộng và các thư viện đa ngành, chuyên ngành năm 2019 đã hơn 15% so với năm 2018. Chỉ riêng hệ thống thư viện công cộng và thư viện trường phổ thông đã phục vụ được hơn 100 triệu lượt người sử dụng với hơn 180 triệu đầu sách, báo và tài liệu.
Thực hiện phương châm "Không để ai bị bỏ lại phía sau", các đối tượng đặc biệt như người khuyết tật, phạm nhân cũng được quan tâm nhiều hơn. Văn hóa đọc đã giúp những người một thời lầm lỡ tìm được về nẻo thiện, đẩy mạnh tu dưỡng cải tạo để sớm hoàn lương với cộng đồng", Vụ trưởng Vũ Dương Thúy Ngà nhấn mạnh.
Nở rộ những dự án đẹp
Ngay đầu năm 2019, Bộ VHTTDL tổ chức Cuộc thi "Đại sứ Văn hóa đọc năm 2019" thu hút hơn 536.000 học sinh, sinh viên với gần 4.400 trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, đại học và học viện tham gia. Cuộc thi đã góp phần lan tỏa tình yêu đọc sách, phát huy trí tưởng tượng, sự sáng tạo và chia sẻ các phương pháp đọc hiệu quả, các biện pháp phát triển văn hóa đọc phù hợp với các vùng miền, lứa tuổi và các đối tượng khác nhau.
Năm 2019 cũng là năm chứng kiến những "cú hích" mạnh mẽ trong phát triển văn hóa đọc của cộng đồng. Nhiều tổ chức, cá nhân đã tích cực chung tay phát triển văn hóa đọc với nhiều mô hình khác nhau: thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng, không gian đọc sách, tủ sách dòng họ... Đến nay, cả nước có 178 thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng. Trong đó, phải kể đến thư viện tư nhân của Thượng tướng Nguyễn Văn Hưởng với vốn tài liệu hơn 10.000 bản sách và 1.000.000 tư liệu khác nhau về cuộc chiến tranh tại Việt Nam.
Điều đáng ghi nhận là cả những người khuyết tật cũng rất tích cực tham gia vào việc xây dựng thư viện và không gian đọc cho cộng đồng. Tiêu biểu như anh Đỗ Hà Cừ (Thái Bình), liệt toàn thân do ảnh hưởng chất độc da cam đã mở không gian đọc Hy vọng tại nhà. Anh cũng giúp cho nhiều người khuyết tật khác mở thêm không gian đọc với những cái tên rất đẹp như: Ước mơ, Ánh sáng, Niềm tin, Hoa Hướng dương, không gian đọc Hàn Mạc Tử...
Nhiều dự án nhân văn, có sức lan tỏa mạnh mẽ cũng đã thực hiện như: Sách cho em, câu lạc bộ Sách và Hành động, Vùng cao yêu thương, thư viện lưu động... Bằng sự tâm huyết trong thúc đẩy văn hóa đọc, nhiều tổ chức, cá nhân cũng đã tự bỏ tiền túi, lặn lội đi tìm những cuốn sách hay về làm giàu cho những tủ sách. "Với nhiều hoạt động khác nhau vẫn tiếp tục được thực hiện, điều này đã và đang mang lại cơ hội đọc và tiếp cận thông tin, tri thức, nâng cao kỹ năng đọc, tạo hứng thú đọc cho trẻ em", theo bà Ngà.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng cùng với những kết quả đã đạt được, phát triển văn hóa đọc vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Theo đó, cơ sở vật chất được đầu tư chưa đồng bộ khiến tốc độ bổ sung đầu sách không kịp với tốc độ tăng dân số. Nhiều địa phương cũng chưa chú trọng phát triển hoạt động thư viện. Hiện, ở nước ta mới chỉ đạt được 0,45 bản sách trên đầu người dân. Đây là con số khiêm tốn so với chỉ tiêu một đầu sách trên đầu người dân mà Đề án đặt ra.
Việc thay đổi cách thức hoạt động của các thư viện hiện nay cũng chưa được quan tâm đúng mức. "Một số thư viện còn thụ động, chưa năng động, chỉ phục vụ khi bạn đọc có nhu cầu mà quên mất rằng, sách cũng phải đi tìm người đọc. Điều này đã phần nào khiến bạn đọc không mấy mặn mà tìm đến các thư viện", bà Ngà nêu.
Theo baovanhoa
Sự lãng phí và nghèo nàn của một số thư viện chuẩn quốc gia Thư viện toàn sách giáo khoa, sách mẫu, sách bài tập, một số tờ báo kén người đọc thì ai còn hứng thú để bước vào thư viện nhà trường nữa? Những năm gần đây, nhiều trường học phổ thông đã chú trọng để đầu tư, phát triển văn hóa đọc cho giáo viên và học sinh với nhiều hình thức khác nhau....