Những vấn đề đặt ra trong thực hiện chính sách phát triển giáo dục Mầm non
Sáng 20/10, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị Sơ kết 2 năm thực hiện Nghị định số 105/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chính sách phát triển GDMN.
Hội nghị Sơ kết 2 năm thực hiện Nghị định số 105/2020/NĐ-CP của Chính phủ.
Chia sẻ kinh nghiệm hay
Hội nghị được tổ chức trực tiếp và trực tuyến có sự tham dự của đại diện một số bộ, ngành, cơ quan Trung ương, tổ chức quốc tế; Ban phụ nữ Quân đội và lãnh đạo Ủy ban nhân dân của các tỉnh thành phố; các sở, ngành liên quan ở các điểm cầu trên cả nước. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh chủ trì tại điểm cầu Cơ quan Bộ GD&ĐT.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Ngô Thị Minh cho biết: Tháng 9/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 105/2020/NĐ-CP về chính sách phát triển giáo dục mầm non (GDMN). Đây là một văn bản quan trọng, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo sát sao, các địa phương tích cực tham mưu và triển khai thực hiện; đã có nhiều cách làm, phương pháp để thực hiện Nghị định này.
Nghị định số 105/2020/NĐ-CP đi vào cuộc sống đã hỗ trợ kịp thời GV mầm non gặp khó khăn.
Video đang HOT
Tại Hội nghị này, từ thực tế triển khai, cùng nhìn nhận những thuận lợi, khó khăn, với mong đợi thời gian tới kế thừa kết quả đã làm được để tiếp tục triển khai những mô hình hay, tham mưu HĐND, UBND tỉnh. Thứ trưởng đề nghị các đại biểu trên tinh thần trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, thẳng thắn nhìn nhận tập trung vào các vấn đề:
Công tác đầu tư, quy hoạch phát triển mạng lưới trường, lớp mầm non: Được và chưa được ra sao, mong đợi ra sao, đề xuất kiến nghị; Chính sách khuyến khích xã hội hóa để phát triển GDMN và hình thức đối tác công tư trong đầu tư phát triển GDMN đã được chưa, triển khai thực hiện như thế nào.
Những kinh nghiệm trong tham mưu ban hành chính sách địa phương; Chính sách đối với GDMN ở địa bàn có khu công nghiệp, đông lao động; quy định định mức kinh tế-kỹ thuật, dịch vụ GDMN không sử dụng ngân sách nhà nước. Xem xét các khoản thu dịch vụ, cụ thể hơn từng bước, gặp những trở ngại gì đề xuất để cùng tháo gỡ.
Việc thực hiện chính sách hỗ trợ đối với GDMN vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số: Quyền học tập, được nuôi dưỡng của trẻ em được thực hiện ra sao. Chính phủ đang giao xây dựng đề án hỗ trợ phát triển GDMN vùng khó khăn, cần có sự phối hợp liên ngành để triển khai hiệu quả công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em mầm non.
Để Nghị định đi vào cuộc sống
Để triển khai Nghị định số 105/2020/NĐ-CP về chính sách phát triển GDMN, Bộ GD&ĐT đã ban hành văn bản giải đáp kịp thời những khó khăn, vướng mắc của địa phương trong quá trình triển khai thực hiện chính sách và góp ý kiến đối với dự thảo chính sách phát triển GDMN của địa phương.
Ban hành quy định thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ GD&ĐT về thủ tục thực hiện chính sách hỗ trợ ăn trưa, trợ cấp trẻ em con công nhân và hỗ trợ đối với giáo viên mầm non làm việc tại cơ sở GDMN dân lập, tư thục ở địa bàn có KCN.
Bộ GD&ĐT đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành để triển khai thực hiện chính sách phát triển GDMN.
Để Nghị định đi vào cuộc sống, Bộ GD&ĐT đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành để triển khai thực hiện chính sách. Phối hợp với Bộ Nội vụ đề xuất Chính phủ bổ sung 20.300 biên chế giáo viên mầm non; tham mưu Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ cơ sở GDMN ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 và chính sách hỗ trợ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại cơ sở GDMN… Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị định vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế:
Việc tham mưu ban hành văn bản quy định mức hỗ trợ cụ thể theo thẩm quyền (chính sách GDMN khu công nghiệp và việc thu phí dịch vụ hỗ trợ không sử dụng ngân sách nhà nước…) ở một số địa phương vẫn còn chậm. Đến nay sau 2 năm Nghị định được ban hành, vẫn còn 8 tỉnh, thành phố chưa ban hành Nghị quyết HĐND việc thực hiện chính sách địa phương.
Công tác quy hoạch và phát triển mạng lưới trường, lớp mầm non tại nhiều địa phương chưa theo kịp nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội và nhu cầu đưa trẻ đến trường của nhân dân; còn thiếu trường/lớp, ở khu đô thị, khu đông dân cư, KCN do phát triển nóng về công nghiệp và dịch vụ. Đầu tư cho GDMN còn chưa đáp ứng yêu cầu, chủ yếu phụ thuộc vào nguồn ngân sách hạn hẹp của nhà nước và mới tập trung cho các cơ sở GDMN công lập.
Thu nhập của giáo viên (GV) MN, đặc biệt là (GV) ngoài biên chế, nhân viên nuôi dưỡng hiện nay còn thấp so với mặt bằng chung của xã hội, chưa tương xứng với cường độ lao động và tính chất công việc. Mức hỗ trợ chính sách đối với trẻ em và GVMN vẫn còn thấp. Do điều kiện ngân sách nhà nước còn hạn chế, vẫn còn một số trẻ em và GV chưa được hưởng chính sách như trẻ nhà trẻ, GV dạy lớp ghép, tăng cường tiếng Việt… tại một số đơn vị do tình hình dịch bệnh Covid-19, nên việc chi trả chính sách còn chưa kịp thời.
Công tác huy động các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển GDMN ở khu vực có KCN ở một số địa phương còn hạn chế; số cơ sở GDMN phục vụ con công nhân được thành lập bởi các doanh nghiệp sử dụng lao động vẫn còn ít. Việc thực hiện quy định cho tổ chức, cá nhân thuê cơ sở vật chất hiện có của nhà nước làm cơ sở GDMN ngoài công lập với mức phí ưu đãi hoặc sử dụng ngân sách nhà nước xây dựng cơ sở vật chất cho thuê để thành lập các cơ sở GDMN ngoài công lập bảo đảm trường, lớp mầm non phục vụ con công nhân ở địa bàn có KCN khó thực hiện. Đây là những vấn đề cần được bản thảo để các cơ sở GDMN đáp ứng tốt yêu cầu thực tế.
Dạy gì cho trẻ mầm non?
Trong khuôn khổ hội thảo 'Kinh nghiệm quốc tế và quốc gia xây dựng chương trình giáo dục mầm non' do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) vừa tổ chức tại Hà Nội, một vấn đề lớn được đặt ra là làm thế nào để xây dựng chương trình mầm non khoa học, phù hợp với thực tiễn Việt Nam?
Giờ làm quen tiếng Anh của các bé Trường mầm non Bibi-montessori (Hà Nội). Ảnh: Minh Khánh.
Theo báo cáo của Bộ GDĐT, hiện nay, chương trình giáo dục mầm non được thực hiện ở gần 15.500 cơ sở, đạt tỷ lệ 100%, trong đó có gần 5,3 triệu trẻ học 2 buổi/ngày, đạt 99% tổng số trẻ. Qua hơn 10 năm triển khai, chương trình giáo dục mầm non đã thể hiện tính ưu việt, khoa học, phù hợp với thực tiễn; giúp giáo viên chủ động, sáng tạo, linh hoạt trong triển khai. Kết quả nổi bật trên cả nước là số trẻ được huy động đến trường ngày càng tăng. Tính đến năm học 2019-2020, cả nước huy động được gần 5,8 triệu trẻ em đến trường, tăng gần 1,9 triệu trẻ so với năm học 2010-2011.
Theo Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn, hơn 10 năm qua việc triển khai chương trình giáo dục mầm non đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo tiền đề cho các bậc học tiếp theo, trong đó có giáo dục phổ thông. Trong bảng xếp hạng các quốc gia về lĩnh vực giáo dục năm 2021, Việt Nam xếp thứ 59, tăng 5 bậc so với năm 2020.
Hội thảo đã ghi nhận ý kiến trao đổi, báo cáo về kinh nghiệm xây dựng Chương trình giáo dục mầm non của một số quốc gia trên thế giới và khuyến nghị cho Việt Nam từ các chuyên gia của Ngân hàng thế giới.
Theo TS Aija Rinkinen - chuyên gia cao cấp về giáo dục tại Ngân hàng thế giới, xây dựng chương trình giáo dục mầm non không chỉ đơn thuần là nơi chăm sóc trẻ để cha mẹ đi làm mà thay vào đó là xây dựng triết lý giáo dục. Tại đó, trẻ em là trung tâm, chăm sóc và phát triển trẻ là phương pháp. Giáo viên được liên tục bồi dưỡng để cập nhật, đổi mới; trẻ em được xác định và hỗ trợ các nhu cầu cần thiết. Nhà trường phối hợp với phụ huynh, gia đình cùng với các tổ chức xã hội, y tế...
Theo PGS.TS Vũ Bá Minh - Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non (Bộ GDĐT), nội dung chương trình giáo dục mầm non cần thể hiện rõ nét hơn tính liên thông với chương trình giáo dục phổ thông; trong đó cần xem xét lại khả năng tiền học đọc và tiền học viết cho trẻ 5 tuổi để liên thông với tiếng Việt tiểu học.
Còn GS.TS Lê Anh Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam đề xuất, dựa trên mục tiêu và kết quả mong đợi cuối độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo, các địa phương và từng nhà trường lựa chọn nội dung giáo dục gần gũi, phù hợp để xây dựng các chủ đề giáo dục, các hoạt động trải nghiệm, tổ chức cho trẻ em học qua chơi... Nhấn mạnh đến tính mở của chương trình giáo dục mầm non mới, ông Vinh cho rằng, chương trình giáo dục mầm non quốc gia là chương trình khung, các địa phương và từng trường phát triển chương trình phù hợp. Cách tiếp cận này cung cấp khả năng phát triển chương trình giáo dục mầm non mới dựa trên điều kiện, khả năng và nhu cầu cụ thể của các nhóm trẻ, dựa vào đặc điểm cụ thể của khu vực, nhà trường...
Từ những kinh nghiệm được trao đổi tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn đề nghị nhóm biên soạn tiếp tục đánh giá, khảo sát sâu hơn đối với chương trình giáo dục mầm non hiện hành, tiếp thu ý kiến từ giáo viên - những người trực tiếp triển khai chương trình về những thuận lợi, vướng mắc. Cho rằng, học tập kinh nghiệm của thế giới là rất quan trọng, song ông Sơn cũng lưu ý, việc thiết kế chương trình phải phù hợp, khả thi với triển khai thực tế tại Việt Nam, về điều kiện, mức sống, đội ngũ giáo viên... Cần có sự phân tích kỹ những đối tượng sẽ chuyển hóa, thực thi chương trình này trong thực tế, với bối cảnh một vài năm tới chưa có sự thay đổi đáng kể nào so với hiện nay.
Thống nhất với mục tiêu chung là nhằm phát triển con người toàn diện, song ông Sơn cho rằng, cần định hướng các giá trị ở bậc học mầm non theo hướng giản dị, trong đó, định hướng đầu tiên là sự lương thiện của con người. "Vì đây là vấn đề hệ trọng, không được phép sai lầm, nên cần rút kinh nghiệm những giai đoạn trước, việc khảo sát, thử nghiệm phải làm rất thấu đáo. Mục tiêu là có một chương trình giáo dục mầm non tốt, phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với khả năng thực hiện. Tinh thần là dành tất cả những gì tốt nhất cho trẻ em và cần chuẩn bị các điều kiện, cơ sở vật chất, giáo viên, tâm thế, truyền thông... để có thể có được kết quả tốt nhất" - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.
Giáo dục mầm non là nền tảng mang tính quyết định đến giáo dục phổ thông Ngày 17/10, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hội thảo 'Kinh nghiệm quốc tế và quốc gia xây dựng chương trình giáo dục mầm non', nhằm trao đổi, tiếp thu bài học kinh nghiệm quốc gia và quốc tế về xây dựng chương trình giáo dục mầm non mới ở Việt Nam. Phụ huynh đưa trẻ đến trường. Ảnh: An Nhiên...