Những sai lầm cần tránh khi chăm sóc trẻ bị sốt xuất huyết

Nhiều bà mẹ, nhất là những bà mẹ có con đầu lòng thường lúng túng nên có những xử trí không đúng khi con bị sốt xuất huyết .

Những sai lầm cần tránh khi chăm sóc trẻ bị sốt xuất huyết - Hình 1

Ảnh minh họa

Những sai lầm phổ biến

Theo bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM), sai lầm phổ biến là nhiều bà mẹ do nóng lòng khi con sốt liên tục nên tự ý cho dùng thuốc hạ sốt liên tục hơn 4-5 lần mỗi ngày, dẫn đến lạm dụng thuốc. Việc sử dụng thuốc hạ sốt liên tục có thể gây ảnh hưởng làm tổn thương gan nặng nề, xuất huyết tiêu hóa

Ngoài ra, không ít gia đình khi thấy con xuất hiện những mẩn bầm còn tiến hành cắt lể để lấy bớt máu độc. Việc cạo gió, cắt lễ này dễ dẫn đến hiện tượng ra máu không cầm. Đây là ngã vào cho vi trùng xâm nhập, có thể gây rối loạn đông máu.

Nhiều bà mẹ khi thấy con sốt kèm theo rối loạn tiêu hóa, nôn ói liên tục đã cho con nhịn ăn, nhịn uống. Việc này khiến trẻ không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng nên dễ mất sức, một số trường hợp có thể hạ đường huyết, gây co giật.

Giải pháp tốt nhất là nên cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu, chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. Cần cung cấp nhiều nước để tránh tình trạng thiếu nước và chất điện giải. Nên tránh các thức ăn, thức uống có màu đỏ, màu đen vì khó phân biệt với màu máu khi trẻ nôn ói hoặc đi ngoài.

Một sai lầm thường gặp nữa là nhiều bà mẹ khi thấy con hết sốt thì chủ quan, không tiếp tục theo dõi. Bệnh sốt xuất huyết do virus nên thường có hiện tượng sốt đi sốt lại và diễn tiến bất thường. Nếu trẻ hết sốt nhưng vẫn còn biểu hiện bất thường như tay chân lạnh, đau bụng, nôn ói nhiều thì cần theo dõi để đưa trẻ nhập viện cấp cứu kịp thời.

Video đang HOT

Bệnh sốt xuất huyết nếu không điều trị kịp thời, đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng như sốc sốt xuất huyết, suy hô hấp, rối loạn đông máu, tổn thương gan, rối loạn tri giác, có thể gây tử vong…

Dấu hiệu nhận biết và cách xử trí

Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến cho biết, trong giai đoạn đầu khởi bệnh thường có các triệu chứng dễ nhầm lẫn với sốt phát ban, sốt siêu vi, tay chân miệng…nên phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ các biểu hiện bệnh của trẻ để có hướng chăm sóc thích hợp cũng như đưa trẻ đến khám cơ sở y tế kịp thời.

Dấu hiệu bệnh thường gặp ở trẻ lớn là trẻ đang chơi khỏe mạnh thì đột ngột sốt cao, uống thuốc sốt hạ có bớt nhưng sau đó sốt trở lại.

Thông thường 2 ngày đầu trẻ có thể kèm theo một số triệu chứng khác như đau đầu, biếng ăn, mệt mỏi, nhức mỏi cơ giống như các triệu chứng cảm cúm, sau đó có thể có một số dấu hiệu như biểu hiện xuất huyết ở da, ra máu mũi hoặc ra máu răng, ói ra máu, đi tiêu phân đen.

Ở trẻ nhũ nhi, bệnh diễn tiến bằng biểu hiện sốt cao, có khi kèm theo triệu chứng hô hấp như ho, sổ mũi, hắt hơi hoặc triệu chứng tiêu hóa như tiêu chảy, nôn ói, dễ nhầm với bệnh lý đường hô hấp hay đường tiêu hóa.

Khi thấy trẻ sốt cần đi khám để được chẩn đoán xem trẻ có bị sốt xuất huyết không. Trường hợp nhẹ có thể chăm sóc, điều trị, theo dõi, hạ sốt lau mát trẻ tại nhà. Khi trẻ sốt liên tục trên 2 ngày với các biểu hiện nặng thì phải nhập viện để tránh diễn biến xấu.

Đặc biệt, với những trường hợp xuất hiện dấu hiệu cảnh báo nặng như bứt rứt, lăn lộn, ra máu cam máu răng, tay chân lạnh, ói ra máu… thì cần nhập viện cấp cứu dù là ngay đêm, không nên đợi đến sáng. Nếu để chậm có thể sốc sâu, bất phục hồi, thậm chí dẫn đến tử vong.

Hạ sốt đúng cách cho bệnh nhân sốt xuất huyết

Khi trẻ sốt xuất huyết, cha mẹ tuyệt đối không cho con sử dụng Ibuprofen để hạ sốt, vì loại thuốc này có thể gây xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhân sốt xuất huyết cũng cần chú ý đến liều lượng Paracetamol, tránh gây tổn thương gan.

Hạ sốt đúng cách cho bệnh nhân sốt xuất huyết - Hình 1

Trẻ sốt xuất huyết được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: BVCC

Không dùng Ibuprofen hạ sốt

TS Nguyễn Văn Lâm - Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới trẻ em cho hay, khi trẻ có biểu hiện sốt kèm mệt mỏi, chán ăn, phát ban, nguyên tắc đầu tiên là các gia đình cần xem nguyên nhân triệu chứng để tìm cách hạ sốt cho tốt. Do đó, việc đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám, theo dõi và chẩn đoán bệnh là yếu tố vô cùng quan trọng.

Theo chuyên gia này, không ít phụ huynh hạ sốt cho con chưa đúng cách . Đặc biệt, khi trẻ sốt xuất huyết, cha mẹ tuyệt đối không hạ sốt cho con bằng thuốc Ibuprofen. Khi đó, loại thuốc này là nguyên nhân gây tình trạng xuất huyết tiêu hóa, khiến người bệnh phải nhập viện cấp cứu.

"Chúng tôi đã tiếp nhận trường hợp trẻ xuất huyết tiêu hóa nặng khi bị sốt xuất huyết. Qua khai thác tiền sử gia đình, phụ huynh kể đã tự ý cho con dùng Ibuprofen. Vì thế, chúng tôi khuyến cáo tuyệt đối không nên dùng loại thuốc này cho trẻ bị sốt xuất huyết", TS Lâm cảnh báo.

Chuyên gia này nhấn mạnh, trẻ sốt xuất huyết chỉ cần hạ sốt bằng thuốc Paracetamol thông thường.

Chia sẻ về vấn đề điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết, PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai giải thích, người mắc bệnh được chia làm 3 nhóm: A; B và C. Đối với nhóm A - không có dấu hiệu cảnh báo, có thể theo dõi ở nhà trong 2 - 3 ngày đầu.

Người bệnh cần được điều trị thuốc, uống đủ dịch, uống oresol. Lưu ý chỉ dùng Paracetamol để hạ sốt. Không dùng các thuốc tăng tiểu cầu như Aspirin hay chế phẩm của Aspirin.

"Không uống tối đa quá 4g/ngày khi sử dụng Paracetamol. Liều lượng dành cho trẻ em cần được tính kỹ lưỡng. Nếu không, có thể gây tổn thương gan, tăng men gan. Tình trạng này kết hợp với tổn thương gan của sốt xuất huyết sẽ làm bệnh gan nặng lên", PGS Cường nhấn mạnh.

Ngoài ra, gia đình cần đặc biệt chú ý tới bệnh nhân trong ngày thứ 4 - 7 mắc bệnh. Nếu người bệnh mệt lả, vã mồ hôi, chân tay lạnh, đau bụng, nôn, khó thở, ra máu cam hoặc chân răng, rong kinh, cần được đưa đến cơ sở y tế để điều trị, tránh biến chứng.

Lưu ý khi truyền dịch

TS Lâm lưu ý, sốt xuất huyết do virus gây ra, nên bệnh khởi phát cũng giống các bệnh nhân nhiễm trùng khác: Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau người, sang ngày 2 - 3 sốt cao, ban xuất huyết, đau bụng, nôn ói, kém ăn, rối loạn ý thức. Những trường hợp nặng có thể gặp biểu hiện sốc do mất dịch.

Do đó, việc bù dịch cho trẻ cũng vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, gia đình cần bù dịch đúng cách.

"Giai đoạn sau ngày thứ 5 - 6 sốt, trẻ sẽ tái hấp thu nên nếu bù dịch không đúng theo phác đồ thành thừa dịch, gây tràn dịch đa màng, có thể làm trẻ khó thở", chuyên gia này khuyến cáo.

Trong khi đó, PGS Cường cho hay, nhóm B - có dấu hiệu cảnh báo hoặc bệnh nền, là những bệnh nhân phải điều trị nội trú. Nhóm này được khuyến khích uống để điều trị, nhưng có thể truyền dịch muối 0,9% hoặc Ringer Lactate với tốc độ duy trì.

"Không nên truyền đường đẳng trương hay ưu trương. Đường có thể làm thay đổi tính thẩm thấu và ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Chỉ truyền dịch trong 1 - 2 ngày, không nên quá lâu", PGS Cường nhấn mạnh

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

9 lợi ích sức khỏe của gừng9 lợi ích sức khỏe của gừng
13:54:47 02/07/2025
Bác sĩ cứu bé gái nguy kịch trên chuyến bay TPHCM - Hà Nội được khen thưởngBác sĩ cứu bé gái nguy kịch trên chuyến bay TPHCM - Hà Nội được khen thưởng
23:09:15 01/07/2025
Tường gạch bất ngờ đổ sập, cháu bé 10 tuổi gặp chấn thương nghiêm trọngTường gạch bất ngờ đổ sập, cháu bé 10 tuổi gặp chấn thương nghiêm trọng
19:30:37 02/07/2025
3 thức uống hàng đầu tốt cho gan chuyên gia Harvard khuyên dùng3 thức uống hàng đầu tốt cho gan chuyên gia Harvard khuyên dùng
21:06:57 02/07/2025
Cách khắc phục tình trạng bó cơ tại nhàCách khắc phục tình trạng bó cơ tại nhà
13:52:11 02/07/2025
Say rượu ngã úp mặt, đôi đũa nhựa cắm mũi suốt một năm nhưng không biếtSay rượu ngã úp mặt, đôi đũa nhựa cắm mũi suốt một năm nhưng không biết
14:19:02 02/07/2025
Đau bụng kinh kéo dài - dấu hiệu cảnh báo u nang socola nguy hiểmĐau bụng kinh kéo dài - dấu hiệu cảnh báo u nang socola nguy hiểm
19:23:49 01/07/2025
Đừng lạm dụng bổ sung vitamin cho trẻ!Đừng lạm dụng bổ sung vitamin cho trẻ!
08:04:21 02/07/2025

Tin đang nóng

Hạ Long: 5 người ăn bún hết 810.000 đồng, tài xế được quán chia hoa hồngHạ Long: 5 người ăn bún hết 810.000 đồng, tài xế được quán chia hoa hồng
11:41:27 03/07/2025
Lưu Diệc Phi: Quan hệ mờ ám với tỷ phú U70, "đá" Song Seung Hun vì vấn vương bạn gái đồng giới?Lưu Diệc Phi: Quan hệ mờ ám với tỷ phú U70, "đá" Song Seung Hun vì vấn vương bạn gái đồng giới?
11:13:10 03/07/2025
Sao nam Vbiz mắc bệnh lạ cực nguy hiểm: Ngủ dậy bị điếc 1 bên tai, cứ đứng là ngãSao nam Vbiz mắc bệnh lạ cực nguy hiểm: Ngủ dậy bị điếc 1 bên tai, cứ đứng là ngã
12:42:31 03/07/2025
Cô gái tố bị tài xế limousine sờ vào bụng trên tuyến Đà Nẵng - Hà NộiCô gái tố bị tài xế limousine sờ vào bụng trên tuyến Đà Nẵng - Hà Nội
11:37:43 03/07/2025
Cặp đôi hot nhất thế giới Jennie - V (BTS) "nối lại tình xưa" sau 2 năm chia tay?Cặp đôi hot nhất thế giới Jennie - V (BTS) "nối lại tình xưa" sau 2 năm chia tay?
12:35:55 03/07/2025
"Thần đồng trí nhớ" nổi tiếng từ 2 tuổi, khiến Lại Văn Sâm kinh ngạc giờ ra sao?"Thần đồng trí nhớ" nổi tiếng từ 2 tuổi, khiến Lại Văn Sâm kinh ngạc giờ ra sao?
13:41:57 03/07/2025
Đi làm đồng gặp mưa giông, một người phụ nữ ở Hà Nội bị sét đánh tử vongĐi làm đồng gặp mưa giông, một người phụ nữ ở Hà Nội bị sét đánh tử vong
12:45:43 03/07/2025
Xe container đẩy ô tô trượt gần 100m trên quốc lộ 51 ở Đồng NaiXe container đẩy ô tô trượt gần 100m trên quốc lộ 51 ở Đồng Nai
14:18:26 03/07/2025

Tin mới nhất

U sợi thần kinh do đâu?

U sợi thần kinh do đâu?

16:20:29 03/07/2025
U sợi thần kinh có thể gây ảnh hưởng đến tất cả các tế bào mào thần kinh, kể cả tế bào schwann, melanocyte và nguyên bào sợi nội mô thần kinh. Nó còn có thể gây ảnh hưởng lên xương, gây nên triệu chứng đau nặng.
Những nhóm người nên hạn chế ăn quả mận

Những nhóm người nên hạn chế ăn quả mận

15:59:47 03/07/2025
Dù mận có vị chua, nhưng lượng đường trong mận không hề thấp. Một số giống mận có thể chứa lượng đường tự nhiên tương đương các loại trái cây ngọt.
Biểu hiện của bong gân khớp cổ chân

Biểu hiện của bong gân khớp cổ chân

08:44:32 03/07/2025
Bong gân khớp cổ chân là tình trạng tổn thương dây chằng vùng khớp cổ chân, tổn thương thông thường là giãn, nhưng đôi khi cũng có rách, đứt dây chằng cổ chân nếu bong gân nặng.
6 loại trà thảo dược giúp ngủ ngon trong mùa hè

6 loại trà thảo dược giúp ngủ ngon trong mùa hè

08:43:22 03/07/2025
Trong Đông y, nguyên tắc điều trị mất ngủ vào mùa hè tập trung vào việc thanh tâm, giáng hỏa, an thần, dưỡng âm . Mùa hè là mùa của Hỏa, dương khí thịnh vượng, dễ làm bốc hỏa lên tạng tâm, gây ra chứng tâm hỏa nhiễu thần .
Đối tượng nào mắc sốt xuất huyết dễ bị trở nặng?

Đối tượng nào mắc sốt xuất huyết dễ bị trở nặng?

08:36:36 03/07/2025
Người cao tuổi thường có hệ miễn dịch suy giảm theo tuổi tác, đồng thời có thể mắc kèm nhiều bệnh lý mạn tính như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch. Khi mắc sốt xuất huyết, người lớn tuổi dễ gặp phải tình trạng nặng hơn so với ngư...
Cách phòng ngừa ung thư gan và các bệnh về gan

Cách phòng ngừa ung thư gan và các bệnh về gan

08:34:02 03/07/2025
Các thực phẩm không đảm bảo không phải yếu tố chính gây ung thư gan nhưng chúng cũng góp phần vào việc tăng nguy cơ mắc căn bệnh này. Do đó, nếu ăn uống cẩn thận hơn chúng ta có thể có thêm cơ hội để phòng chống ung thư gan.
Những bài thuốc từ rau diếp cá

Những bài thuốc từ rau diếp cá

08:32:58 03/07/2025
Diếp cá được biết đến nhiều nhất trong hỗ trợ điều trị bệnh trĩ. Bên cạnh việc ăn sống hàng ngày, bạn có thể nấu nước lá để xông, ngâm và rửa hậu môn khi nước còn ấm. Phần bã sau đó đem đắp trực tiếp lên búi trĩ giúp giảm đau rát, kháng...
5 nhóm thực phẩm dễ gây ung thư nhất

5 nhóm thực phẩm dễ gây ung thư nhất

08:29:54 03/07/2025
Ung thư là một căn bệnh phức tạp với nhiều yếu tố tác động, từ di truyền, môi trường đến lối sống. Trong đó, chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng, có thể làm tăng hoặc giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
Đột phá phương pháp điều trị tiểu đường không cần tiêm insulin

Đột phá phương pháp điều trị tiểu đường không cần tiêm insulin

07:42:30 03/07/2025
Trong thử nghiệm lâm sàng nhỏ trên 14 bệnh nhân, các bác sĩ đã truyền hàng trăm triệu tế bào đảo tụy nuôi cấy, có tên gọi zimislecel. Chỉ sau khi truyền, các tế bào bắt đầu nhận biết mức đường huyết và tự động sản xuất insulin.
Vì sao người bệnh cao huyết áp nên kiêng ăn mặn và cách hạn chế muối

Vì sao người bệnh cao huyết áp nên kiêng ăn mặn và cách hạn chế muối

06:09:28 03/07/2025
Natri là loại khoáng chất có tác dụng điều chỉnh sự co cơ, chức năng thần kinh, huyết áp và lượng máu trong cơ thể. Mặt khác, clorua là chất điện giải có nhiều thứ hai trong máu, chỉ sau natri.
Một số loại tinh dầu giúp giảm đau đầu

Một số loại tinh dầu giúp giảm đau đầu

06:04:00 03/07/2025
Tinh dầu hoa oải hương có thể giúp điều trị chứng đau đầu. Chỉ cần nhỏ vài giọt tinh dầu hoa oải hương vào nước sôi và hít hơi hoặc có thể được thoa lên da để giảm đau. Lưu ý, không để tinh dầu hoa oải hương dính vào miệng và mắt.
6 biện pháp nên làm để tránh nhiễm lạnh khi đi ngoài trời mưa

6 biện pháp nên làm để tránh nhiễm lạnh khi đi ngoài trời mưa

06:02:06 03/07/2025
Trong quá trình chườm ấm, có thể tập trung thêm vào một số vị trí huyệt quan trọng như Phế du, Tỳ du, Phong môn, Thận du ở vùng lưng và Trung quản, Quan nguyên, Khí hải và quanh rốn ở vùng bụng để tăng thêm tác dụng của việc chườm ấm.

Có thể bạn quan tâm

Sao Việt 3/7: Đông Nhi - Ông Cao Thắng ngắm hoàng hôn ở Singapore

Sao Việt 3/7: Đông Nhi - Ông Cao Thắng ngắm hoàng hôn ở Singapore

Sao việt

16:25:15 03/07/2025
Vợ chồng Đông Nhi - Ông Cao Thắng tận hưởng khung cảnh hoàng hôn tại Singapore. Hai vợ chồng cùng hai con gái đang có chuyến du lịch tại đảo quốc sư tử.
Hôm nay nấu gì: Bữa cơm 4 món ngon cho ngày mát trời

Hôm nay nấu gì: Bữa cơm 4 món ngon cho ngày mát trời

Ẩm thực

16:22:30 03/07/2025
Đều là các món ăn dân dã nhưng cách chế biến đơn giản lại thơm ngon, hợp thời tiết nên mâm cơm này khiến cả nhà sẽ rất thích.
Lisa (BLACKPINK) lên tiếng về bức ảnh chảy máu tai gây hoang mang khắp MXH

Lisa (BLACKPINK) lên tiếng về bức ảnh chảy máu tai gây hoang mang khắp MXH

Sao châu á

16:13:53 03/07/2025
Trước sự lo ngại của công chúng, Lisa đã lên tiếng trấn an. Lisa khẳng định tình trạng hiện tại của cô đã khá ổn nên mọi người không cần phải hoang mang, lo lắng.
Cô gái Pháp tìm gia đình ở Phú Thọ: Người mẹ mong nhận con sau hơn 20 năm

Cô gái Pháp tìm gia đình ở Phú Thọ: Người mẹ mong nhận con sau hơn 20 năm

Netizen

16:10:51 03/07/2025
Được anh chị em trong nhà động viên, ông Bùi Minh Sơn và bà Hoàng Thị Cải (ở Hy Cương, Phú Thọ) đồng ý sẽ nhận lại con gái, nếu kết quả xét nghiệm ADN trùng khớp.
Chu Thanh Huyền bí mật đưa con trai về quê Quang Hải, phản ứng của bố mẹ chàng cầu thủ mới thú vị

Chu Thanh Huyền bí mật đưa con trai về quê Quang Hải, phản ứng của bố mẹ chàng cầu thủ mới thú vị

Sao thể thao

16:00:06 03/07/2025
Sau khi kết hôn với Quang Hải và sinh con trai đầu lòng Lido, Chu Thanh Huyền thường xuyên chia sẻ những khoảnh khắc về quê chồng ở Đông Anh, Hà Nội.
Bất ngờ 'hội chị em' tinh tinh giúp đỡ nhau nuôi con

Bất ngờ 'hội chị em' tinh tinh giúp đỡ nhau nuôi con

Thế giới

15:25:40 03/07/2025
Đáng chú ý, lợi thế sống sót không phụ thuộc vào việc có người thân gần như mẹ hay chị em trong đàn, cũng không liên quan đến quan hệ thân thiết với con đực. Chính mạng lưới quan hệ giữa các con cái mới đóng vai trò then chốt.
Không thể nhận ra nàng thơ đẹp nhất phim Việt giờ vàng, nhan sắc chưa bao giờ sốc đến thế

Không thể nhận ra nàng thơ đẹp nhất phim Việt giờ vàng, nhan sắc chưa bao giờ sốc đến thế

Hậu trường phim

15:15:56 03/07/2025
Khác hẳn dáng vẻ nàng thơ dịu dàng, visual tình đầu thường thấy, tại họp báo, Hoàng Hà xuất hiện với kiểu trang phục cá tính, tóc tém và lối makeup nổi bật.
Phim Trung Quốc chiếu 10 năm đột nhiên leo top 1 rating cả nước: Cặp chính đẹp đôi đến tận cùng nhưng bị cả thiên hạ cấm yêu đương

Phim Trung Quốc chiếu 10 năm đột nhiên leo top 1 rating cả nước: Cặp chính đẹp đôi đến tận cùng nhưng bị cả thiên hạ cấm yêu đương

Phim châu á

15:07:32 03/07/2025
Bộ phim khiến khán giả sửng sốt với sức sống lâu dài, 10 năm vẫn thu hút khán giả. Hơn nữa, nhiều người khẳng định đến nay không tác phẩm nào hay bằng.
Audi là hãng xe gây thất vọng nhất tại Mỹ

Audi là hãng xe gây thất vọng nhất tại Mỹ

Ôtô

14:56:27 03/07/2025
Audi là hãng xe gây thất vọng nhất tại Mỹ ghi nhận số lượng vấn đề được báo cáo nhiều nhất trong 3 tháng đầu sử dụng.
Nam shipper bị hành hung tại Hải Phòng

Nam shipper bị hành hung tại Hải Phòng

Tin nổi bật

14:56:22 03/07/2025
Công an P.Hưng Đạo (TP.Hải Phòng) đang điều tra vụ việc một shipper bị người đàn ông lạ mặt hành hung trên địa bàn.
Bồng bềnh và quyến rũ trong từng nếp gấp của bèo nhún

Bồng bềnh và quyến rũ trong từng nếp gấp của bèo nhún

Thời trang

14:51:41 03/07/2025
Dù xuất hiện trên những chiếc đầm dạ tiệc, áo blouse thanh lịch hay chân váy nhẹ nhàng, bèo nhún luôn mang theo một thông điệp: vẻ đẹp mềm mại và bay bổng đôi khi chính là điểm nhấn khiến cả tổng thể trở nên cuốn hút.