Những mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ trong chương trình tiêm chủng mở rộng
Tiêm chủng là cách tạo miễn dịch chủ động nhờ đưa vào cơ thể trẻ các loại vacxin. Thực hiện đầy đủ các mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ ( viêm gan B, lao, bạch hầu – ho gà – uốn ván, viêm não Nhật Bản,…) sẽ giúp trẻ phòng tránh hiệu quả những căn bệnh nguy hiểm, dễ lây lan trong cộng đồng.
1. Các mũi tiêm chủng cho trẻ
Tiêm chủng cho trẻ là hoạt động tạo miễn dịch chủ động cho cơ thể trẻ bằng cách tiêm vacxin vào cơ thể nhằm giúp trẻ chống lại các căn bệnh truyền nhiễm.
Hiện nay, tất cả các trẻ sinh ra ở nước ta (nếu đáp ứng được các yêu cầu sức khỏe đều cần được tiêm các mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ theo chương trình tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế. Tiêm phòng các mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ theo đúng quy định sẽ giúp trẻ phòng tránh được một số căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và dễ dàng lây lan theo cộng đồng. Và việc tiêm phòng các mũi tiêm chủng cơ bản theo đúng chương trình tiêm chủng mở rộng là hoàn toàn miễn phí.
Bên cạnh đó, tùy thuộc vào điều kiện kinh tế mà cha mẹ có thể cho trẻ tiêm chủng phòng ngừa thêm một số bệnh không nằm trong các mũi tiêm chủng cơ bản theo quy định tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.
2. Các mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ hiện nay ở nước ta
- Vacxin viêm gan B: Vacxin viêm gan B một trong các mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ cần được tiêm phòng ngay sau khi sinh (tốt nhất trong 24h đầu) nhằm ngăn sự lây nhiễm virus viêm gan B. Để tạo được miễn dịch đầy đủ cho trẻ, trẻ cần được tiêm phòng tổng cộng 4 mũi viêm gan B vào các thời điểm khác nhau
- Vacxin lao: Vacxin lao cũng là mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ cần được thực hiện càng sớm càng tốt, trong tháng đầu sau sinh. Có thể tiêm cùng lúc vacxin lao với vacxin viêm gan B. Vacxin lao thường dùng ở nước ta hiện nay là vacxin BCG, khi tiêm thành công sẽ để lại vết sẹo tiêm trên cánh tay trẻ.
- Vacxin bạch hầu-ho gà- uốn ván: vacxin bạc hầu-ho gà- uốn ván giúp trẻ chống lại cùng lúc các căn bệnh bạch hầu, ho gà và uốn ván, được tiêm vào thời điểm trẻ 2 tháng, 3 tháng, 4 tháng và nhắc lại vào 18 tháng. Trước kia, ta thường sử dụng vacxin DPT để tiêm phòng ba bệnh này, tuy nhiên ngày nay, đã chuyển qua sử dụng vacxin 5 trong 1 ( DPT viêm gan B Hib) vào các thời điểm 2 tháng, 3 tháng, 4 tháng nhằm giảm số lượng mũi tiêm cho trẻ. Vacixn DPT chỉ dùng đơn độc vào lần tiêm nhắc lại thứ 4.
- Vacxin bại liệt: Bại liệt là căn bệnh nguy hiểm có thể gây bại liệt các cơ khi mắc bệnh, hoặc để lại di chứng bại liệt suốt đời. Do đó, vacxin bại liệt cũng là một trong các mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ, được tiêm phòng vào các tháng 2,3 và 4 để ngăn các chủng của virus bại liệt.
Video đang HOT
- Vacxin sởi-rubella- quai bị: Dự phòng cùng lúc ba căn bệnh nguy hiểm là sởi, quai bị và rubella, vacxin phòng các bệnh này thường tiêm vào thời điểm khi trẻ được 9 tháng tuổi và tiêm nhắc lại khi trẻ đạt 18 tháng.
- Vacxin viêm não Nhật Bản: Bệnh viêm não Nhật Bản khi mắc phải sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh nặng nề, không hồi phục cho trẻ mắc. Do đó, vacxin phòng viêm não Nhật Bản là loại vacxin nằm trong các mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ hiện nay giúp trẻ chống lại virus viêm não Nhật Bản. Vacxin viêm não Nhật Bản gồm ba mũi tiêm thực hiện khi trẻ được 12 tháng tuổi, mỗi mũi cách nhau 1 tuần.
- Vacxin thủy đậu: Thủy đậu là căn bệnh nguy hiểm, dễ lây lan, khi chuyển nặng có thể gây tổn thương thần kinh, phổi, thậm chí là tử vong. Do đó trẻ cần được tiêm phòng vacxin thủy đậu để dự phòng bệnh, thời điểm tiêm là trong năm đầu sau sinh.
Ngoài ra, nếu trẻ đang sinh sống tại vùng có dịch tả, dịch thương hàn lưu hành thì trẻ cần được tiêm thêm vacxin của hai bệnh này theo quy định.
Trên đây là một số mũi tiêm chủng cơ bản cho trẻ theo quy định của chương trình tiêm chủng mở rộng hiện nay. Cha mẹ cần chú ý lịch tiêm phòng, cho trẻ đi tiêm đầy đủ tại các cơ sở y tế để giúp trẻ có hệ miễn dịch tốt nhất và hoàn thiện nhất trước các căn bệnh nguy hiểm.
QN
Giúp mẹ giải đáp 8 câu hỏi thường gặp về tiêm chủng cho trẻ
Tiêm chủng cho trẻ là cách hiệu quả, giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều các bậc phụ huynh chưa thực sự hiểu rõ và gây nên một số thắc mắc liên quan đến tiêm chủng cho trẻ trên thực tế.
1. Vacxin là gì và nó hoạt động như thế nào?
Đây là một trong các câu hỏi thường gặp nhất của các bậc cha mẹ về tiêm chủng cho trẻ.
Vacxin có thể là chế phẩm được bào chế từ các tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, virus) đã bị bất hoạt hoặc chỉ đơn thuần là cấu trúc gây bệnh đặc hiệu trên tác nhân gây bệnh đã được tách riêng và làm giảm độc lực. Về bản chất, ta có thể coi vacxin như một phương tiện được đưa vào cơ thể để giúp kích thích cơ thể sản sinh miễn dịch đối với một yếu tố gây bệnh nào đó trước khi chúng thực sự xâm nhập và giúp bảo vệ cơ thể khỏi mắc bệnh.
2. Vì sao chúng ta cần phải tiêm chủng cho trẻ?
Trước kia, chúng ta đã từng ghi nhận rất nhiều căn bệnh truyền nhiễm có thể làm chết hàng trăm, hàng triệu người ở tất cả mọi lứa tuổi (trẻ sơ sinh, thiếu niên, người lớn,...). Và cho đến hiện nay vẫn còn có rất nhiều căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đang tồn tại trong cộng đồng (lao, viêm gan B, bạch hầu,...).
Vì thế, tiêm chủng cho trẻ bằng các loại vacxin là một cách giúp tạo miễn dịch chủ động để trẻ có thể chống lại các nguyên nhân gây bệnh khi chúng tấn công cơ thể. Từ đó có thể làm giảm gánh nặng bệnh tật do các bệnh truyền nhiễm đến mức tối đa.
3. Tiêm vacxin có an toàn hay không?
Chúng ta đang sống ở thời đại mà thông tin phủ sóng một cách nhanh chóng và đôi khi có thể nghe thấy về một trường hợp tai biến nào đó khi tiêm vacxin. Điều này khiến cho cha mẹ băn khoăn rằng tiêm chủng cho trẻ bằng vacxin có an toàn hay không.
Trên thực tế, vacxin là chế phẩm có tính an toàn rất cao khi sử dụng. Trước khi được ứng dụng trực tiếp cho trẻ, vacxin phải trải qua rất nhiều giai đoạn thử nghiệm cũng như đánh giá các nguy cơ khác nhau và được kiểm nghiệm bởi các cơ quan chức năng. Do đó, cha mẹ có thể an tâm khi tiêm chủng cho trẻ bằng các loại vacxin trong chương trình tiêm chủng.
4. Những vấn đề nào có thể xảy ra sau khi tiêm chủng cho trẻ?
Mặc dù vacxin là an toàn, tuy nhiên sau khi tiêm chủng cho trẻ thì một số phản ứng của cơ thể có thể xảy ra, chẳng hạn như sốt, đau vết tiêm, bầm tím,... Những phản ứng này là những phản ứng thông thường khi cơ thể trẻ đáp ứng với vacxin, và cha mẹ hầu như không cần lo lắng quá mức khi chúng sẽ tự biến mất ở một thời gian sau đó.
Một số trường hợp hi hữu, khi cơ thể trẻ phản ứng quá mạnh với tác nhân kháng nguyên được đưa vào cơ thể có thể kích thích một số phản ứng nghiêm trọng như shock phản vệ,... Tuy nhiên, những phản ứng này thường xảy ra sớm trong khoảng thời gian theo dõi sau tiêm tại các cơ sở y tế, do đó nếu được cấp cứu kịp thời thì trẻ vẫn có thể được đảm bảo an toàn và tỷ lệ xảy ra những biến chứng nghiêm trọng này thường là rất hiếm.
5. Vì sao cần tuân thủ lịch tiêm chủng cho trẻ?
Có những trường hợp đặc biệt khiến tiêm chủng cho trẻ không thích hợp diễn ra ngay lập tức như trẻ sinh non, trẻ suy dinh dưỡng, trẻ đang có các vấn đề sức khỏe (viêm nhiễm, sốt, suy giảm miễn dịch mắc phải hay do dùng thuốc),... thì có thể sẽ được hoãn tiêm chủng cho trẻ đến khi sức khỏe cải thiện.
Còn đối với các trẻ có sức khỏe bình thường, lời khuyên cho các bậc cha mẹ là hãy cho trẻ đi tiêm chủng đúng lịch đã quy định. Bởi mỗi loai vacxin khác nhau sẽ có thời điểm thích hợp riêng để sử dụng. Tiêm phòng quá sớm hay quá muộn đều làm giảm hiệu quả phòng bệnh của vacxin.
6. Vì sao vẫn cần tiêm chủng cho trẻ khi mà đã được tiêm chủng khi mang thai?
Nhiều người thắc mắc rằng, tại sao chúng ta vẫn cần tiêm chủng cho trẻ đối với một số loại vacxin kể cả khi người mẹ đã được tiêm chủng những loại vacxin này khi mang thai?
Điều này bởi vì, việc tiêm chủng cho mẹ có thể giúp cơ thể mẹ tạo ra kháng thể, và một lượng kháng thể này có thể qua sữa mẹ và giúp con ngăn ngừa bệnh tật. Tuy nhiên, kháng thể trong sữa mẹ chỉ có thể giúp trẻ phòng chống bệnh tật trong vòng một vài tháng đầu đời, rõ ràng nhất là 6 tháng đầu sau sinh.
Sau đó hàm lượng kháng thể giảm dần và không còn đủ để giúp trẻ phòng chống bệnh tật, vì thế bệnh tật vẫn có khả năng xảy ra ở trẻ. Do đó, việc tiêm chủng cho trẻ kể cả khi mẹ đã được tiêm chủng trước đó là hết sức quan trọng để có thể dự phòng bệnh tật xảy ra.
7. Có thể tiêm chủng cho trẻ nhiều loại vacxin cùng lúc hay không?
Để giảm gánh nặng số lượng mũi tiêm cho trẻ, một số loại vacxin có thể được phối hợp với nhau để tạo thành vacxin hỗn hợp. Những mũi tiêm này có thể giúp trẻ phòng ngừa được nhiều căn bệnh khác nhau chỉ với một mũi tiêm duy nhất.
Tất nhiên, sự tiêm phối hợp cùng lúc các loại vacxin với nhau cần phải được thử nghiệm thông qua nhiều quy trình khác nhau để đảm bảo an toàn cho trẻ.
8. Tiêm vacxin có thể phòng bệnh suốt đời hay không?
Một số loại vacxin như sởi, viêm gan B,... nếu được tiêm đủ số mũi thì có thể tạo thành khả năng miễn dịch suốt đời cho trẻ, có nghĩa là trẻ không có nguy cơ mắc bệnh về sau nếu được tiêm đủ số mũi tiêm và đáp ứng tốt với vacxin.
Nhưng cũng có một số loại vacxin không thể tạo ra miễn dịch suốt đời cho trẻ sau khi tiêm, chẳng hạn như vacxin bạch hầu,... Vì vậy đối với các căn bệnh này, cứ sau một khoảng thời gian cố định thì người ta sẽ cần tiêm nhắc lại một mũi để kích thích hệ thống miễn dịch tạo miễn dịch với bệnh.
Trên đây là giải đáp sơ lược cho một số câu hỏi thường gặp của các bậc cha mẹ về tiêm chủng cho trẻ. Để nhận được sự giải đáp chính xác nhất cho các thắc mắc của bản thân liên quan đến tiêm chủng, hãy liên hệ với các cơ sở y tế để nhận hỗ trợ từ bác sĩ có chuyên môn.
https://www.unicef.org/parenting/health/parents-frequently-asked-questions-vaccines
QN
Đừng vì Covid-19 mà ngại đưa con đi chích ngừa Lo lắng về việc lây nhiễm, ngại đến bệnh viện trong mùa dịch Covid-19, nhiều phụ huynh cũng lơ luôn việc cho con đi chích ngừa các vắc xin quan trọng dù đã đến lịch. Trẻ đi chích ngừa tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố Ảnh: Phương Vũ Chị Ngô Thiên Thanh (ngụ Q.5, TP.HCM) cho biết bé nhà chị được 4...