‘Người sống sót chỉ định’ trong lễ nhậm chức tổng thống Mỹ

Ngày tổng thống nhậm chức là ngày các lãnh đạo Mỹ tập hợp trên một sân khấu chào đón quá trình chuyển giao quyền lực, nhưng một quan chức không được tham dự.

Mỹ quy định trong trường hợp tổng thống không thể đảm nhận nhiệm vụ, danh sách người tiếp quản vị trí của ông lần lượt là phó tổng thống, chủ tịch hạ viện và chủ tịch thượng viện tạm quyền, nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu tất cả họ cùng bị tấn công và thiệt mạng trong lễ nhậm chức?

Vào ngày nhậm chức của Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden, một thành viên trong nội các Mỹ sẽ được lựa chọn là “người sống sót chỉ định”, để thay thế ông trở thành tổng thống tương lai trong kịch bản nói trên.

Donald Trump nhậm chức tại Đồi Capitol ngày 20/1/2017. Ảnh: AP .

Nguyên tắc này được áp dụng trong các sự kiện quan trọng đòi hỏi sự tham gia của hầu hết quan chức cấp cao, như lễ nhậm chức và ngày tổng thống đọc Thông điệp Liên bang, với mục đích tránh cho nước Mỹ rơi vào tình trạng “rắn mất đầu” khi sự cố xảy ra.

Thông thường, “người sống sót chỉ định” là một trong số các quan chức phụ trách những bộ được đánh giá ít quan trọng hơn trong chính quyền Mỹ như Bộ Nội vụ, Bộ giao thông vận tải, Bộ Phát triển nhà ở và Đô thị và phải đảm bảo những tiêu chuẩn để có thể trở thành tổng thống theo hiến pháp. Danh tính của người này thường được giữ bí mật đến những giây phút cuối cùng trước khi sự kiện diễn ra.

“Tôi ngồi trong một phòng hội nghị, trước một màn hình TV lớn và theo dõi buổi lễ đang diễn ra. Do quy định bảo mật, tôi không tiết lộ được địa điểm cụ thể nhưng đó là một nơi bí mật và an toàn”, cựu bộ trưởng Nội vụ Mỹ Gale Norton, “người chỉ định sống sót” trong lễ nhậm chức năm 2005 của cựu tổng thống George W. Bush, cho biết.

“Tôi cũng đã có một trải nghiệm thú vị vào đêm 11/9/2001. Tôi đang ở một địa điểm an toàn bí mật thì nhận được cuộc gọi từ Phó tổng thống Dick Cheney nói rằng ‘chúng tôi muốn bà ở yên đó vì bà là quan chức cấp cao nhất ở bên ngoài thủ đô Washington tối nay”, Norton kể. Sau vụ khủng bố 11/9, “mọi người nhìn nhận chương trình ‘người sống sót chỉ định’ nghiêm túc hơn nhiều”.

Jeh Johnson, bộ trưởng An ninh Nội địa thời chính quyền Obama, là “người sống sót chỉ định” trong lễ nhậm chức của Trump năm 2017. Không thành viên nội các nào của Obama tiếp tục giữ vị trí dưới thời Trump nhưng vào thời điểm đó, chưa một bộ trưởng nào thuộc nội các của Trump được thượng viện thông qua. Vì vậy, Johnson phải phục vụ chính quyền Trump trong vài giờ.

“Tôi đã là thành viên nội các đầu tiên của Donald Trump trong 7,5 giờ, đó là toàn bộ nội các của ông ấy vào thời điểm đó”, Johnson nói. “Từ bộ trưởng an ninh nội địa, tôi trở thành người sống sót được chỉ định, đứng thứ 4 trong danh sách tiếp quản vị trí tổng thống rồi trở thành dân thường trong nháy mắt”.