Nếu Lịch sử thành môn bắt buộc: ‘Nó sẽ là cả một vấn đề lớn, không đơn giản’
Nếu Lịch sử trở thành môn học bắt buộc, áp dụng đại trà thì chắc chắn phải biên soạn lại Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Ngay khi Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định môn Lịch sử bậc trung học phổ thông trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 trở thành môn học bắt buộc. Đề nghị này khiến nhiều chuyên gia, thầy cô lo ngại bởi năm học mới (2022-2023) chỉ còn khoảng hơn 3 tháng nữa là bắt đầu liệu có hợp lý hay không?
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam về vấn đề này, thầy Trần Công Tuấn – Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông Phú Nhuận, quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: Nếu Lịch sử trở thành môn học bắt buộc thì chắc phải thiết kế lại chương trình.
Thầy Trần Công Tuấn khẳng định: “Tôi ủng hộ môn Lịch sử là môn học “lựa chọn” như trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018″.
Bởi lẽ, môn Lịch sử đã được biên soạn lại dưới dạng các bài học căn bản trong chương trình từ lớp 4 đến lớp 9, còn chương trình môn Lịch sử lớp 10 trở đi thì được biên soạn dưới các dạng chuyên đề chuyên sâu, đòi hỏi học sinh phải có đam mê đối với môn học, hay với các em có định hướng nghề nghiệp cần đến môn Lịch sử thì mới cần phải học.
Còn nếu bây giờ, môn Lịch sử trở thành môn học bắt buộc, áp dụng đại trà thì chắc chắn phải biên soạn lại Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Lúc này, đây sẽ môn học bắt buộc thứ 8. Điều đó có nghĩa rằng, trong 3 tổ hợp môn tự chọn, thay vì trước đây trong 10 môn được chọn 5 môn thì giờ chỉ được chọn 4 môn.
Ảnh minh họa: Linh Hương
Sách giáo khoa môn Lịch sử khi đó phải được biên soạn lại thành bài, nâng cấp hơn so với kiến thức của bậc trung học cơ sở, chứ không phải là dạng chuyên đề chuyên sâu như hiện nay. Nói chung là cần phải điều chỉnh lại cho phù hợp hơn.
Ngoài ra, theo thầy Trần Công Tuấn thì còn cần phải thực hiện việc tập huấn lại cho giáo viên.
Video đang HOT
Hiệu Trưởng trường trung học phổ thông Phú Nhuận khẳng định, không nên ngại học sinh không yêu thích môn học Lịch sử. Bởi lẽ, trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có môn bắt buộc là Giáo dục địa phương, trong đó có cả kiến thức của Lịch sử địa phương.
Mà Lịch sử địa phương thì không thể nào đứng riêng một mình được, cũng cần có sự kết nối của các vùng miền, khu vực trong cả nước.
Thầy Trần Công Tuấn cho hay, nếu các trường dạy tốt phần Lịch sử địa phương, thì chắc chắn học sinh sẽ yêu thích khi học.
“Nếu các nhân vật của phần Lịch sử địa phương hay, cuốn hút thì tự khắc học sinh sẽ tự động nghiên cứu, tìm hiểu, phát huy được tinh thần tự đọc, tự học hơn trong các em” – thầy Trần Công Tuấn chia sẻ.
Để học sinh yêu thích, đam mê hơn khi học môn Lịch sử, thầy Trần Công Tuấn nêu ra từ ví dụ cụ thể ở trường trung học phổ thông Phú Nhuận, có một số giáo viên từ năm 2012 đến nay chỉ dạy Lịch sử theo dạng dự án. Thầy cô linh hoạt thiết kế đồ dùng dạy học, tạo ra các bản đồ, mô hình của các cuộc chiến, cuộc tổng tấn công…
Tóm lại là đó là các sự kiện trong môn Lịch sử, khuyến khích học sinh cùng tham gia vào quá trình dạy học.
Khi đó, học sinh chắc chắn sẽ rất yêu thích học môn này, tham gia và thuyết trình cùng với các thầy cô.
Song song đó, thầy Trần Công Tuấn cũng cho biết, việc kiểm tra đ.ánh giá cũng rất quan trọng, như Lịch sử hiện nay chủ yếu yêu cầu các em học sinh phải nhớ các sự kiện.
Thầy Trần Công Tuấn kiến nghị, nên thiết kế lại các yêu cầu của bài kiểm tra đ.ánh giá, theo hướng để học sinh phát huy được tư duy suy nghĩ, đ.ánh giá được cả quá trình học tập môn học của học, nên thi ở dạng tự luận.
Đồng tình với quan điểm này, thầy Nguyễn Duy Tuyển – Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Trần Khai Nguyên, quận 5 khẳng định, việc thay đổi môn Lịch sử vào thời điểm này, trở thành môn học bắt buộc sẽ rất khó điều chỉnh.
“Nó sẽ là cả một vấn đề lớn, không đơn giản” – thầy Nguyễn Duy Tuyển nói tiếp.
Thầy Nguyễn Duy Tuyển giải thích, tới thời điểm này, các tổ hợp tự chọn đã được giới thiệu xuống các trường trung học cơ sở cho các em lớp 9 (năm học tới lên lớp 10) biết, xây dựng và tính toán đội ngũ giáo viên giảng dạy, sách giáo khoa cũng in rồi.
Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Trần Khai Nguyên kiến nghị, nếu có sự thay đổi đối với môn Lịch sử, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên có công bố sớm, hướng dẫn rõ ràng cho các trường trung học phổ thông nếu có sự thay đổi.
“Nên chăng, nếu có sự thay đổi thì nên tổ chức một hội nghị bàn sâu về vấn đề này, chứ hiện nay, các học sinh sắp vào học lớp 10 đã chọn xong hết các tổ hợp tự chọn rồi – thầy Nguyễn Duy Tuyển nhấn mạnh.
Còn thầy Phan Thế Hoài – Giáo viên trường trung học phổ thông Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân cho rằng, nếu Lịch sử trở thành một học bắt buộc thì cần biên soạn lại chương trình Lịch sử từ lớp 6 đến 12, chứ không phải chỉ sửa ở bậc trung học phổ thông là xong, do phải biên soạn lại mạch liên thông của hai bậc học này.
Nếu bây giờ Lịch sử thành môn bắt buộc thì các trường gặp khó trong chọn SGK
Khi môn Lịch sử là môn bắt buộc thì số lượng các môn bắt buộc, lựa chọn sẽ thay đổi kéo theo sự thay đổi về thời lượng và cấu trúc chương trình.
Vừa qua, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa môn Lịch sử trở thành môn bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông mới ở bậc trung học phổ thông. Dư luận băn khoăn, thay đổi môn Lịch sử từ môn "lựa chọn" thành môn "bắt buộc" khi chỉ còn 3 tháng nữa là bắt đầu năm học mới có gây khó khăn cho các trường phổ thông?
Chia sẻ vấn đề này với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Vũ Việt Hùng, Quyền Trưởng phòng Giáo dục trung học - Giáo dục thường xuyên (Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La) cho rằng, việc đưa môn Lịch sử thành môn học bắt buộc là phù hợp.
Tuy nhiên, nếu thay đổi vào thời điểm cận kề năm học mới có thể sẽ phát sinh một số khó khăn cần các cấp, các ngành, Bộ Giáo dục và Đào tạo phải có giải pháp khẩn trương.
Về phía ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La luôn sẵn sàng ứng phó với những khó khăn phát sinh và tin tưởng sẽ tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ của ngành trong năm học tới. Trong đó có việc thực hiện triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới đối với lớp 10.
Ảnh minh họa: Linh Hương
"Thứ nhất, khi môn Lịch sử là môn bắt buộc thì số lượng các môn bắt buộc, lựa chọn sẽ thay đổi kéo theo sự thay đổi về thời lượng và cấu trúc chương trình. Từ đó, phát sinh nhiều vấn đề liên quan đến công tác đăng ký sử dụng sách giáo khoa và học liệu vì năm học mới đang cận kề.
Thứ hai, theo chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, thời lượng môn Lịch sử là 140 tiết/3 năm học, còn theo chương trình giáo dục phổ thông mới là 210 tiết/3 năm học (có thể tăng thành 315 tiết/3 năm học đối với đối tượng học sinh lựa chọn cụm chuyên đề môn Lịch sử). Chính vì vậy, khi môn Lịch sử thành môn bắt buộc, số tiết chắc chắn thay đổi và sẽ ảnh hưởng một phần tới đội ngũ giảng dạy môn học này", Tiến sĩ Vũ Việt Hùng phân tích.
Theo Tiến sĩ Vũ Việt Hùng, xu hướng năng lực của học sinh trong tỉnh Sơn La căn bản phù hợp với nhóm môn Khoa học xã hội, trong đó có môn Lịch sử. Vì vậy, hầu hết các trường trung học phổ thông trong tỉnh đều xây dựng nhiều tổ hợp có môn này.
Hiện tại, trên địa bàn tỉnh Sơn La có 43 trường trung học phổ thông với gần 100 giáo viên dạy môn Lịch sử. Trong đó, có 15 trường liên cấp Trung học cơ sở - Trung học phổ thông - nơi có nhiều giáo viên dạy môn học này ở cấp 2 có thể thực hiện nhiệm vụ giảng dạy cấp 3.
Như vậy với số lượng giáo viên giảng dạy hiện có, nếu môn học trở thành môn bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông mới đối với lớp 10 thì căn bản tỉnh Sơn La không gặp nhiều khó khăn trong công tác đội ngũ.
Về lâu dài, Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La sẽ tiến hành rà soát đội ngũ, tham mưu điều tiết biên chế giữa các môn để bổ sung chỉ tiêu cho môn Lịch sử.
Quyền Trưởng phòng Giáo dục trung học - Giáo dục thường xuyên tỉnh Sơn La cũng nhấn mạnh, việc tìm giải pháp khắc phục khó khăn công tác đội ngũ giáo viên trong chương trình giáo dục phổ thông mới được tỉnh đặc biệt quan tâm ngay từ khi có kế hoạch triển khai chương trình.
"Đối với cấp trung học phổ thông, các trường ở tỉnh Sơn La thiếu một số giáo viên biên chế môn Giáo dục quốc phòng và an ninh, môn Nghệ thuật. Vì vậy, Sở Giáo dục và Đào tạo sớm tính toán, đưa ra giải pháp khắc phục tình trạng này như tăng cường, biệt phái, phân công giáo viên dạy liên trường.
Bên cạnh đó, Sở tích cực tham mưu với Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện Nghị quyết 102/NQ-CP của Chính phủ, theo đó các đơn vị có thể dùng kinh phí được cấp theo biên chế để hợp đồng, mời thỉnh giảng đối với chỉ tiêu, biên chế còn thiếu theo quy định. Hơn nữa, có thể xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hoặc đào tạo lại, đào tạo văn bằng 2 để khắc phục tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ.
Ngoài ra, đối với hoạt động giáo dục có thời lượng lớn như hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; nội dung giáo dục địa phương,... thì có thể phân công giáo viên được đào tạo chuyên môn khác nhau để đảm nhận theo quy định. Các nội dung này đã được bộ, ngành tổ chức tập huấn chuẩn bị triển khai từ nhiều năm nay nên hoàn toàn chủ động trong việc thực hiện chương trình mới.
Chia sẻ quan điểm về vấn đề vị trí môn Lịch sử ở cấp trung học phổ thông, Phó Giáo sư Phan Xuân Biên, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, môn Lịch sử cần phải là môn bắt buộc ở cấp trung học phổ thông.
"Việc thay đổi chương trình chắc chắn có khó khăn nhưng cần phải làm. Đổi mới chương trình lấy học sinh làm trung tâm nhưng học sinh không chỉ có 3 năm học trung học mà học sinh còn là chủ nhân tương lai của đất nước. Khi thay đổi cần suy xét đến mặt lợi hay hại, đừng chỉ tính trước mắt mà còn phải nghĩ về lâu dài.
Phải chấp nhận khó khăn thời gian đầu khi điều chỉnh nhưng phải chỉnh cho đúng", Phó Giáo sư Phan Xuân Biên nói.
Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội: Đề nghị quy định Lịch sử là môn học bắt buộc Tại báo cáo gửi UBTVQH, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục nêu rõ đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp thu ý kiến các tầng lớp nhân dân, đội ngũ chuyên gia lịch sử, các đại biểu Quốc hội, quy định môn học Lịch sử cấp Trung học Phổ thông trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là môn học...
