Nâng chất lượng giáo dục mầm non – Bài 1: Phát triển mạng lưới trường, lớp
Hàng năm, Thành phố Hồ Chí Minh tăng từ 45.000 – 50.000 học sinh, trong đó bậc mầm non tăng gần 10.000 học sinh.
Việc đảm bảo chỗ học cho trẻ ở các độ tuổi là một áp lực không nhỏ đối với thành phố. Cùng với đầu tư nguồn lực từ ngân sách, thành phố thực hiện nhiều giải pháp khuyến khích, đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục mầm non. Qua đó, số lượng và chất lượng trường, lớp mầm non ngoài công lập ngày càng tăng, góp phần giải quyết nhu cầu gửi trẻ cho người dân trên địa bàn.
Cùng với các trường mầm non công lập, hệ thống trường, lớp mầm non ngoài công lập đã góp phần rất lớn trong giải quyết nhu cầu về chỗ học cho trẻ tại thành phố. Ảnh minh họa: Hoàng Tuyết/Báo Tin tức
Bài 1: Phát triển mạng lưới trường, lớp
Cùng với nguồn lực đầu tư từ ngân sách, trong những năm qua, thành phố luôn quan tâm huy động các nguồn lực khác và thực hiện tốt công tác xã hội hóa để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, góp phần phát triển nhanh mạng lưới trường lớp, đa dạng hóa các loại hình cơ sở giáo dục mầm non, nâng cao chất lượng chăm sóc trẻ.
Phấn đấu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 4 tuổi
Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, Thành phố Hồ Chí Minh luôn ưu tiên bố trí vốn ngân sách thành phố đầu tư phát triển trường lớp, thực hiện công tác đổi mới giáo dục. Trong giai đoạn từ năm 2016 đến nay, thành phố đã bố trí hơn 17.000 tỷ đồng đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo. Theo đó, mỗi năm thành phố hoàn thành và đưa vào sử dụng khoảng 1.500 phòng học mới, trong đó bậc mầm non là khoảng 300 phòng để đáp ứng nhu cầu chỗ học cho trẻ trên địa bàn.
Tuy nhiên, dù trường, lớp tăng nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu thực tế. Với chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa, hệ thống trường lớp ngoài công lập trên địa bàn thành phố thời gian qua phát triển nhanh, đáp ứng yêu cầu về chăm sóc, nuôi dạy trẻ. Trong tổng số 1.346 trường mầm non đang hoạt động, thành phố có gần 880 trường ngoài công lập, tăng hơn 500 trường so với khoảng 10 năm trước.
Ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá, qua các giải pháp được thực hiện đồng bộ, thành phố tiếp tục thực hiện tốt công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Trong đó, tỷ lệ huy động trẻ ở độ tuổi nhà trẻ là 31%, độ tuổi mẫu giáo đạt 86%, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi đạt 99,6%. Trên cơ sở kết quả đạt được, thành phố hoàn toàn có thể phấn đấu thực hiện được mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 4 tuổi. Cùng với đó, thành phố tiếp tục thực hiện đại trà giữ trẻ ngoài giờ cho con công nhân tại các trường mầm non ở khu vực khu chế xuất, khu công nghiệp.
Không chỉ đảm bảo chỗ học, hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở bậc mầm non cũng được đổi mới giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo… Trong đó, việc ứng dụng phương pháp giáo dục STEM vào tổ chức hoạt động cho trẻ được nhiều trường triển khai hiệu quả. Các cơ sở giáo dục mầm non đã huy động nguồn lực xã hội để xây dựng các phòng chức năng như phòng công nghệ Robot, phòng khoa học ứng dụng, khu chơi kỹ thuật… nhằm tạo môi trường hoạt động kích thích trẻ tích cực thực hành, trải nghiệm; cho trẻ làm quen với ngoại ngữ…
Video đang HOT
Đến nay, toàn thành phố có 181 trường mầm non đạt chuẩn quốc gia, 16 trường thực hiện mô hình trường tiên tiến theo xu thế hội nhập khu vực và quốc tế…
Tuy vậy, theo Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, dù phòng học mới được đưa vào sử dụng hàng năm, nhưng với tốc độ gia tăng trẻ mầm non cao nên áp lực trường, lớp vẫn lớn. Điều này dẫn tới sĩ số học sinh/lớp còn đông, khó khăn trong việc đảm bảo diện tích bình quân tối thiểu.
Ngoài công lập “gánh” hơn nửa số trẻ
Cùng với các trường mầm non công lập, hệ thống trường, lớp mầm non ngoài công lập đã góp phần rất lớn trong giải quyết nhu cầu về chỗ học cho trẻ tại thành phố. Thực tế, tại nhiều quận, huyện, số trẻ học tại các trường mầm non ngoài công lập chiếm hơn nửa số trẻ trên địa bàn.
Bà Lê Thị Oanh, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nhà Bè cho biết, cùng với sự phát triển của thành phố, huyện Nhà Bè có nền kinh tế phát triển khá nhanh và mạnh, thu hút một lượng khá lớn lao động đến làm việc. Cũng như các bậc học khác, giáo dục mầm non của huyện cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong việc giải quyết đủ chỗ học cho trẻ.
Huyện hiện có hơn 90 cơ sở giáo dục mầm non, trong đó có 13 trường công lập, 34 trường tư thục và 46 cơ sở quy mô nhóm, lớp. Tổng số trẻ đang theo học là gần 7.800 cháu. Hệ thống trường mầm non công lập, mầm non ngoài công lập đáp ứng tương đối đầy đủ nhu cầu gửi trẻ trên địa bàn. Trong đó, giáo dục mầm non ngoài công lập đóng vai trò quan trọng, đáp ứng nhu cầu gửi con của các bậc cha mẹ và nâng cao chất lượng thực hiện chương trình giáo dục mầm non trên địa bàn.
Còn tại Quận 9, bà Phan Thị Kim Duyên, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo cho biết, hiện quận có hơn 60 trường mầm non, trong đó 20 trường công lập và 46 trường ngoài công lập, cùng với đó là hệ thống 113 nhóm, lớp đang hoạt động đã đáp ứng đủ nhu cầu gửi trẻ của người dân trên địa bàn. Thời gian qua, hệ thống giáo dục mầm non ngoài công lập hoạt động khá tốt, góp phần đáp ứng nhu cầu gửi trẻ cho người dân trên địa bàn. Trong tổng số hơn 17.000 trẻ trên địa bàn quận, số trẻ học tại các cơ sở mầm non ngoài công lập chiếm khoảng 60%.
Quận 12 hiện có 337 cơ sở giáo dục mầm non, trong đó có 22 trường mầm non công lập, 50 trường mầm non ngoài công lập và 265 nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập tư thục. Trong đó, số trẻ đang học tại các trường mầm non công lập là gần 7.000 trẻ; gần 9.000 trẻ học tại các trường mầm non ngoài công lập; hơn 10.400 trẻ đang học tại các nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập tư thục.
Ông Khưu Mạnh Hùng, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 12 cho rằng, hệ thống các cơ sở giáo dục ngoài công lập trên địa bàn quận đã chia sẻ rất lớn về chỗ học, giúp giảm áp lực sĩ số học sinh trên lớp cho các trường; đồng thời giúp cho tỷ lệ huy động trẻ đến trường, lớp trên địa bàn quận luôn ở mức cao.
Tương tự, tại Quận Thủ Đức, nơi tập trung lực lượng lao động lớn về sinh sống và làm việc do có nhiều khu công nghiệp đang hoạt động, tỷ lệ trẻ trong độ tuổi mầm non không ngừng tăng lên, tạo áp lực lớn về trường, lớp cho bậc học này. Hiện quận có 210 cơ sở giáo dục mầm non, trong đó có 25 trường công lập, 106 trường ngoài công lập và 79 nhóm, lớp với tổng số hơn 27.000 trẻ đang theo học. Thực tế, số trường công lập hiện nay chỉ đáp ứng chỗ học cho 40% tổng số trẻ trên địa bàn, 60% còn lại theo học tại các trường ngoài công lập.
Bài cuối: Đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục mầm non
Nâng chất lượng giáo dục mầm non - Bài cuối: Đẩy mạnh xã hội hóa
Với thực tế trẻ tăng hàng năm khá cao, việc phát triển đa dạng các loại hình trường, lớp mầm non, nhất là phát triển các cơ sở giáo dục ngoài công lập luôn được Thành phố Hồ Chí Minh chú trọng, góp phần giảm gánh nặng cho các trường mầm non công lập.
Tuy nhiên, việc phát triển các loại hình trường, lớp mầm non ngoài công lập vẫn còn những khó khăn nhất định, đòi hỏi sự phối hợp giữa các cấp quản lý.
Đề án phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2019 - 2025 trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đã đặt ra nhiều mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục của bậc học này. Ảnh minh họa: Hoàng Tuyết/Báo Tin tức
Khó khăn trong quản lý
Trong điều kiện trường công lập quá tải, ở nhiều quận, huyện, giáo dục mầm non ngoài công lập đã giải quyết chỗ học cho hơn nửa số trẻ trên địa bàn. Tuy nhiên, việc phát triển nhanh cơ sở giáo dục ngoài công lập, nhất là loại hình nhóm, lớp cũng khiến công tác quản lý nhà nước gặp khó khăn.
Bà Phan Thị Kim Duyên, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 9 cho biết, đáp ứng nhu cầu thực tế, trên địa bàn quận hiện có khá nhiều nhóm, lớp được thành lập và hoạt động nhằm giải quyết nhu cầu gửi trẻ đa dạng của phụ huynh. Nhưng đồng thời, đây cũng là khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động của các cơ sở này. Lực lượng quản lý trực tiếp của Phòng Giáo dục và Đào tạo quận hiện nay khá mỏng nên không thể sâu sát thực tế.
Trên thực tế, thời gian qua tại địa bàn quận có tình trạng một số nhóm, lớp hoạt động không phép. Nguyên nhân là do chủ đầu tư đã nhận giữ trẻ ngay trong thời gian chờ cấp phép thành lập và hoạt động. Khi phát hiện các trường hợp này, ở góc độ chuyên môn, Phòng Giáo dục và Đào tạo quận chấn chỉnh và yêu cầu nhóm, lớp ngừng nhận trẻ; đồng thời phối hợp với các phường hỗ trợ kịp thời nhu cầu của các chủ đầu tư, tuyên truyền để họ nắm rõ và thực hiện đúng các quy định pháp luật liên quan. Do đó, tình trạng này cũng được khắc phục.
Mặt khác, giáo viên ở các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập liên tục biến động, gây khó khăn cho hoạt động của các cơ sở, nhất là trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ. Cùng với phối hợp với các phường trong công tác quản lý hoạt động, Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 9 đã thành lập các cụm chuyên môn, gồm lãnh đạo các trường mầm non công lập để hỗ trợ các cơ sở mầm non ngoài công lập.
Theo đó, các cụm chuyên môn tổ chức các chuyên đề chia sẻ kinh nghiệm, dự giờ ở các đơn vị ngoài công lập, nhất là các nhóm, lớp để hỗ trợ những mặt còn thiếu hụt của đội ngũ trong công tác nuôi dạy trẻ. Tuy nhiên, các cụm chuyên môn cũng không thể hoạt động thường xuyên, nên việc hỗ trợ cũng còn có những hạn chế.
Tình trạng biến động về đội ngũ ở các cơ sở mầm non ngoài công lập cũng diễn ra ở nhiều quận, huyện khác. Quận Thủ Đức hiện có khá nhiều nhóm, lớp được hỗ trợ từ Đề án hỗ trợ, phát triển nhóm trẻ độc lập tư thục ở khu công nghiệp, khu chế xuất thành phố (Đề án 404).
Bà Đỗ Thị Yến, đại diện Ban Chỉ đạo Đề án 404 quận Thủ Đức cho biết, số lượng giáo viên, bảo mẫu tại các nhóm trẻ thường xuyên biến động, ảnh hưởng đến việc đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, kiến thức, nên việc chăm sóc, giảng dạy trẻ còn hạn chế. Người nuôi giữ trẻ ở gia đình thường lớn tuổi, không thể tham gia các lớp tập huấn, khó khăn cho công tác quản lý.
Ngoài ra, theo bà Lê Thị Oanh, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nhà Bè, hiện chưa có chính sách thuế ưu đãi riêng cho các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập. Đa số các cơ sở phải thuê mặt bằng với giá khá cao, để duy trì hoạt động của cơ sở, mức học phí thu thỏa thuận với phụ huynh cũng cao nên chưa thể giải quyết được hết nhu cầu gửi trẻ của người dân.
Theo đại diện Phòng Giáo dục và Đào tạo một số quận, huyện, hiện nay nhu cầu thành lập trường mầm non ngoài công lập là không ít, nhưng bị vướng quy định về đất đai, đất để xây dựng trường phải là đất có quy hoạch đất giáo dục. Do đó, một số nhóm, lớp muốn mở rộng quy mô lên trường hoặc chủ đầu tư mong muốn xây dựng trường cũng gặp khó khăn. Điều này khiến việc thu hút đầu tư xây dựng trường mầm non ngoài công lập ở nhiều địa phương còn hạn chế. Đây cũng là khó khăn chung của thành phố, đang chờ được tháo gỡ.
Thúc đẩy xã hội hóa
Với chủ trương thúc đẩy xã hội hóa giáo dục mầm non, nhiều chính sách hỗ trợ phát triển mầm non ngoài công lập đã được thành phố triển khai hiệu quả. Bà Lê Thị Oanh, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nhà Bè chia sẻ, là địa bàn có khu công nghiệp đang hoạt động, tập trung lượng lớn công nhân lao động đến làm việc, kéo theo nhu cầu gửi trẻ tăng lên.
Do đó, huyện Nhà Bè khuyến khích, tạo điều kiện để các chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư trong lĩnh vực giáo dục thành lập và tổ chức hoạt động các trường, nhóm lớp ngoài công lập, thực hiện tốt công tác xã hội hóa giáo dục; thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ trang thiết bị, cơ sở vật chất cho nhóm trẻ độc lập tư thục; thường xuyên bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên ngoài công lập.
Còn tại Quận 9, cùng với hỗ trợ phát triển mạng lưới trường, lớp, Quận tập trung nâng cao chất lượng giáo dục mầm non ngoài công lập. Phòng Giáo dục và Đào tạo quận hỗ trợ, vận động các trường ngoài công lập tham gia kiểm định chất lượng, xây dựng trường chuẩn. Đến nay, đã có 4 trường mầm non ngoài công lập đạt chuẩn kiểm định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Từ thực tế hoạt động của các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập, đại diện Phòng Giáo dục và Đào tạo một số quận, huyện kiến nghị các cấp, ngành liên quan cần nghiên cứu để áp dụng chính sách thuế ưu đãi riêng cho các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập. Cùng với đó, cần quy hoạch quỹ đất cho thuê lâu dài để thành lập trường mầm non với giá ưu đãi, nhất là tại các khu vực có khu công nghiệp để đáp ứng nhu cầu gửi trẻ của người dân.
Đề án phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2019 - 2025 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã đặt ra nhiều mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục của bậc học này. Trong đó, thành phố tập trung phát triển mạng lưới trường, lớp mầm non, bảo đảm đến năm 2025, huy động được ít nhất là 35% trẻ em trong độ tuổi nhà trẻ, 95% trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo được đến trường; tỷ lệ huy động trẻ em trong các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập chiếm từ 60% trở lên.
Cùng với đó, có ít nhất 20% trường mầm non đạt chuẩn quốc gia; có ít nhất 40% số trường mầm non được công nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục; củng cố, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi.
Những mối lo sớm Giáo dục mầm non (GDMN) được coi là bậc học đầu tiên trong hệ thống GD quốc dân, là cấp học đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Ảnh minh họa. Tuy nhiên, đây lại là bậc học có lẽ còn tồn tại nhiều khó khăn nhất. Nguyên nhân do cả chủ quan lẫn khách quan,...