Món ăn mẹ Việt ưa dùng tăng chiều cao cho con thực chất có tác dụng ngược lại
Rất nhiều bà mẹ ngày ngày nấu món này cho con ăn với mong muốn tăng chiều cao cho con. Thế nhưng tác dụng lại ngược lại.
Bổ sung canxi để tăng chiều cao tối đa cho con trong những năm tháng đầu đời là điều mà rất nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Trong đó, nước hầm xương có lẽ là món ăn mà nhiều cha mẹ Việt sử dụng và nghĩ rằng nó chứa rất nhiều canxi. Tuy nhiên, điều này liệu có đúng?
Canxi là nguyên tố quan trọng giúp hình thành xương ở trẻ. 99% lượng canxi trong cơ thể động vật được lưu trữ trong xương nhưng trong 100ml nước hầm xương thì chỉ có 2-4mg canxi. Canxi trong xương rất bền và cứng. Việc hầm xương sẽ không giúp hòa tan canxi vào nước. Vì vậy, lượng canxi trong canh xương được hấp thụ vào cơ thể bé rất thấp, về cơ bản không giúp ích được gì cho việc bổ sung canxi.
Đặc biệt, các cha mẹ có biết, việc cho con dùng nước hầm xương nhiều khiến trẻ hấp thụ nhiều dầu mỡ và muối, quá nhiều chất béo sẽ làm tăng nguy cơ béo phì và còn làm ảnh hưởng đến việc hấp thụ canxi trong cơ thể bé.
Quá trình chuyển hóa muối trong cơ thể sẽ làm tăng lượng canxi mất đi, gây phản tác dụng. Hay nói cách khác, cho con ăn nước hầm xương đều đặn không giúp trẻ nhận thêm canxi mà nó còn là thực phẩm “rút dần” canxi trong cơ thể bé. Vì vậy, cha mẹ cần đề phòng canxi trong cơ thể con sẽ bị nước hầm xương “đánh cắp”.
Nguồn canxi tốt nhất là từ sữa và các sản phẩm từ sữa
Đối với trẻ sơ sinh, các bác sĩ khuyến cáo nên được bú sữa mẹ hoàn toàn vì sữa mẹ có lượng canxi cần thiết cho quá trình chuyển hóa của trẻ. Đối với những em bé đã ăn dặm bổ sung hoặc trẻ lớn thì nên ăn thêm những thực phẩm chứa nhiều canxi như tảo, các sản phẩm từ đậu nành, pho mát, rau lá xanh…
Đặc biệt, trẻ thức dậy mỗi sáng với một ly sữa ăn kết hợp bánh mỳ kẹp, gà rán, khoai tây chiên sẽ làm tăng bài tiết canxi, tránh uống đồ uống có ga sẽ làm cản trở sự hấp thụ canxi.
Video đang HOT
Vitamin D có thể làm tăng sự hấp thụ tích cực của canxi
Vitamin D cần thiết cho sự hấp thụ canxi. Nó có thể điều chỉnh sự chuyển hóa canxi và phốt pho thông qua một loạt các biến đổi phức tạp, do đó thúc đẩy quá trình hình thành xương. Cơ thể trẻ bị thiếu vitamin D không những giảm khả năng hấp thụ canxi mà còn bị mất đi theo đường nước tiểu, quá trình canxi hóa xương và răng sẽ không diễn ra, trẻ sẽ bị còi xương. Vitamin D có thể được bổ sung thông qua thực phẩm bổ sung. Các loại thực phẩm như gan, dầu gan cá, trứng và cá cũng chứa nhiều vitamin D.
Tất nhiên, cách đơn giản nhất để bổ sung vitamin D cho bé là tắm nắng.
Trên thực tế, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể giúp bé bổ sung vitamin D, từ đó giúp tăng khả năng hấp thụ canxi. Nếu mùa đông bé không được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và khả năng tổng hợp vitamin D không mạnh sẽ dễ dẫn đến tình trạng cơ thể bị thiếu canxi. Vì vậy, các bậc phụ huynh phải chú ý tắm nắng cho bé vào mùa đông.
Chọn khoảng thời gian
Thời gian phơi nắng vào mùa đông là từ 9 giờ đến 11 giờ sáng và 3 đến 4 giờ chiều. Đặc điểm của hai khoảng thời gian này là trong tia tử ngoại có nhiều thành phần chùm A hơn, đây là thời điểm tốt để dự trữ vitamin D trong cơ thể, đồng thời có thể thúc đẩy quá trình hấp thụ canxi và photpho ở ruột, tăng cường thể lực, thúc đẩy quá trình canxi hóa xương diễn ra bình thường. Thời gian phơi nắng mỗi lần tùy thuộc vào độ tuổi của bé, nên làm từng bước, mỗi lần 15-30 phút, nhiều lần trong ngày.
Mặc quần áo đỏ để tắm nắng
Khi phơi nắng, bạn có thể đội một chiếc mũ nhỏ có vành cho bé. Vì bé còn rất nhỏ, tóc thưa, bản xương sọ mỏng, khả năng chống tia cực tím kém, ngoài ra mũ có vành còn có tác dụng bảo vệ mắt cho bé. Bên cạnh đó, tốt nhất nên mặc quần áo màu đỏ khi phơi nắng, vì làn sóng bức xạ của quần áo màu đỏ có thể nhanh chóng “ăn” tia cực tím sóng ngắn có tính sát thương cao, có lợi cho sức khỏe của em bé khi phơi nắng.
Con biếng ăn, còi cọc vì cha mẹ chủ quan bổ sung thiếu vi chất quan trọng này cho trẻ
Tẩm bổ cho con đủ mọi cách nhưng con biếng ăn, còi cọc. Khi đến chuyên gia dinh dưỡng thăm khám, nhiều bố mẹ mới giật mình về nguyên nhân do chủ quan bổ sung thiếu vi chất quan trọng này cho trẻ.
Con còi cọc dù bố mẹ cao to
Con trai chị Trần Thị Thảo, ở Hà Đông (Hà Nội) năm nay được gần 4 tuổi nhưng bề ngoài chỉ như trẻ chưa 2 tuổi. Khuôn mặt cu Bin - con chị hốc hác, người chỉ thấy xương nhô lên. Chị cho biết, gia đình chị có bà ở cùng. Bà nội hết lòng chăm sóc cháu, cho cháu ăn đủ mọi món thay đổi hàng ngày để dụ cháu ăn mà con biếng ăn hoài. Nhiều khi bà còn cầu kì mua cả con gà, chim... hầm rồi mua bổ sung canxi chả ăn thua. Con thì bé vậy nhưng vợ chồng chị Thảo lại to cao nên nhiều khi ra ngoài, mọi người trêu "bố mẹ ăn hết phần con" mà chị ngại vô cùng, như thể bố mẹ không chăm lo cho con vậy.
Trường hợp như của gia đình chị Thảo không phải là hiếm gặp. Như gia đình nhà chị Nguyễn Thị Hạnh (Bắc Ninh), con gái đã học lớp 4 nhưng chỉ như học sinh lớp 2, nặng 24kg, trong khi bố cao 1m75, mẹ cao 1m60. Khi đến chuyên gia dinh dưỡng thăm khám, nhiều bố mẹ mới giật mình về nguyên nhân vì sao bố mẹ to khỏe mà con lại thấp còi, ốm yếu như vậy.
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó Viện trưởng, Viện dinh dưỡng Quốc gia cho rằng, phần lớn cha mẹ chỉ nghĩ là cho con ăn số lượng thật nhiều là con sẽ cao lớn. Tuy nhiên, chất lượng dinh dưỡng hợp lý trong khẩu phần ăn mới là điều quan trọng với sức khỏe của trẻ. Dinh dưỡng không khoa học, hợp lý sẽ khiến cho trẻ thấp còi mà thiếu sức đề kháng, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm.
Thông thường, bố mẹ khi nghĩ đến việc cho con phát triển chiều cao, ăn tốt là nghĩ ngay tới việc bổ sung canxi, vitamin... mà quên đi một vi chất dinh dưỡng quan trọng là kẽm. Kẽm là thành phần tham gia gần như vào tất cả enzim nên các chuyển hóa trong cơ thể đều ảnh hưởng khi thiếu kẽm
.
Thiếu kẽm dễ khiến trẻ biếng ăn, còi cọc. Ảnh minh họa
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, kẽm là chất xúc tác không thể thiếu được của ARN - polymerasa, có vai trò quan trọng trong quá trình nhân đôi AND và tổng hợp protein giúp tăng phân chia tế bào, thúc đẩy sự tăng trưởng. Bởi vậy, thiếu kẽm sự phân chia tế bào sẽ khó xảy ra bình thường làm ảnh hưởng đến tăng trưởng, gây suy dinh dưỡng thấp còi.
Ngoài ra, kẽm còn tham gia vào quá trình sinh tổng hợp và điều hòa chức năng của trục hormone dưới đồi như: GH (Growth hormone), IGF-I là những hormone tăng trưởng và kích thích tăng trưởng. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, kẽm có vai trò thúc đẩy tăng trưởng thông qua IGF-I. Kẽm cũng giúp duy trì, bảo vệ tế bào vị giác, khứu giác. Thiếu kẽm, sự chuyển hóa của các tế bào vị giác ảnh hưởng gây rối loạn vị giác dẫn tới biếng ăn. Trẻ khi biếng ăn dẫn tới suy dinh dưỡng, ảnh hưởng sự phát triển.
ThS. BS. Trần Khánh Vân, Phó khoa Vi chất (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cũng cho biết, nguyên nhân dẫn tới trẻ biếng ăn, thấp còi có nhiều nhưng thiếu kẽm gặp khá phổ biến. Nhiều trẻ bên ngoài nhìn rõ là trẻ chậm phát triển chiều cao, biếng ăn dù cho bố mẹ có tầm bổ thế nào. Khi vào viện khám mới xét ra cơ thể thiếu kẽm rất nhiều... Trẻ còn dễ nổi cáu khi bị thiếu kẽm vì đây là vi chất giúp vận chuyển canxi vào não.
Những lưu ý để phòng chống thiếu kẽm
Theo kết quả của cuộc điều tra vi chất năm 2014 - 2015 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy có 80,3% phụ nữ có thai, 63,6% phụ nữ tuổi sinh đẻ và 69,4% trẻ em dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm và được đánh giá là ở mức nặng về ý nghĩa sức khỏe cộng đồng. Tỷ lệ thiếu kẽm đặc biệt cao ở trẻ em dưới 5 tuổi đặc biệt cao ở miền núi (80,8%) và nông thôn (71,6%).
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cho hay, nhu cầu kẽm và hấp thu kẽm trong cơ thể ở trẻ dưới 1 tuổi vào khoảng 5mg/ngày, ở trẻ 1-10 tuổi khoảng 10mg/ngày, thanh thiếu niên và người trưởng thành khoảng 15mg/ngày đối với nam và 12mg/ngày đối với nữ.
Trường hợp trẻ bị thiếu kẽm thường có biểu hiện ăn không ngon, chán ăn, vị giác bất thường, rụng tóc, tiêu chảy kéo dài, thương tổn ở da và mắt, chậm lớn, cơ quan sinh dục chậm trưởng thành. Thiếu kẽm cũng gây ra sụt cân, thiếu máu, chậm lành vết thương và kém minh mẫn, rối loạn giấc ngủ...
Để phòng chống thiếu kẽm, các chuyên gia khuyến cáo , mọi người nên lựa chọn thực phẩm có nhiều kẽm như tôm, lươn, sữa, gan lợn, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, cac hat co dâu...
Ở trẻ nhũ nhi để có đủ kẽm nên cố gắng cho bú sữa mẹ vì kẽm trong sữa mẹ dễ hấp thu hơn nhiều so với sữa bò. Lượng kẽm trong sữa mẹ ở tháng đầu tiên là cao nhất (2 - 3 mg/lít), sau 3 tháng thì giảm dần còn 0,9 mg/l. Các sản phụ khi nuôi con cũng cần tăng cường ăn nhiều thực phẩm chứa kẽm.
Ngoài ra, mọi người có thể cho trẻ bổ sung các sản phẩm có kẽm dưới các dạng sirô, dạng cốm đa vi chất dinh dưỡng có chứa kẽm... Khi trẻ nhiễm khuẩn hô hấp, tiêu chảy là nhu cầu kẽm cao hơn bình thường nhưng bố mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng nếu bổ sung cho con.
Trẻ được bổ sung kẽm đầy đủ sẽ rất tốt cho việc phát triển chiều cao cũng như việc kích thích ăn ở trẻ, nhưng thừa kẽm lại không tốt. Chúng có thể gây độc cho gan thận vì tăng thải và gây ức chế hấp thu các vi chất khác như thừa sắt ứng chế hấp thu kẽm, canxi...
Dinh dưỡng kém có thể lấy mất 20cm chiều cao tối ưu của trẻ Đây là bằng chứng mới nhất cho câu hỏi liệu gen di truyền hay dinh dưỡng, đâu là yếu tố quan trọng đối với chiều cao của trẻ? Mới đây, chuyên gia dinh dưỡng Anh Nguyễn (ĐH Worcester-Anh) đã tóm tắt lại nghiên cứu mới về vai trò của dinh dưỡng đối với sự phát triển chiều cao của trẻ. Nghiên cứu được...