Loại bỏ điểm yếu giáo dục, ngăn nỗi đau phía sau bạo lực học đường
Không chỉ về thể chất, bạo lực học đường về tinh thần cũng khiến nhiều học sinh bị ức chế tâm lý, dẫn đến tự tử. Gia đình, nhà trường phải san sẻ trách nhiệm ra sao?
Học sinh tự tử do bị bạo lực ngày càng nhiều
Những ngày qua, chuyện nữ sinh T. (13 tuổi) bị bạn bè trêu chọc và gán ghép với một bạn nam dẫn đến quyết định tự tử, đang khiến không ít người giật mình về vấn nạn bạo lực học đường vẫn đang gây ra những hệ lụy khó lường.
Trước câu chuyện của nữ sinh T., chuyên gia tâm lý Mai Việt Đức (trung tâm tư vấn tâm lý 247) bày tỏ: “Trường hợp của em T., bị hai bạn nam ngồi cạnh thường xuyên trêu trọc và có những hành động như ném sách hay dùng sách đập vào đầu, đây là hành vi bạo lực thể chất xâm hại tới sức khỏe của em. Đặc biệt, T. đang trong độ tuổi dậy thì, tâm lý vô cùng nhạy cảm, không chỉ chịu bạo lực thể chất từ hai bạn nam ngồi cạnh, T. tiếp tục bị ghép đôi với một trong hai bạn nam đó, càng khiến em chịu thêm áp lực về tâm lý. Đây cũng được coi là hành vi bạo lực tâm lý ở trẻ em (Khoản 6 Điều 4 Luật Trẻ em 2016). Sự việc xảy ra thường xuyên và kéo dài trong cả năm học, dẫn tới việc T. bị khủng hoảng tâm lý trầm trọng là điều không thể tránh khỏi.
Bạo lực học đường vẫn đang diễn ra mỗi ngày.
Theo thống kê chưa đầy đủ của bộ GD&ĐT năm 2010, trung bình một ngày xảy ra trên 5 vụ bạo lực học đường, tới năm 2020, số liệu nghiên cứu tổ tư vấn trong nước của UNESCO công bố cho thấy, 41% học sinh nam và 28% học sinh nữ gặp phải các vấn đề bạo lực thể chất trong nhà trường. Nhìn những số liệu này chúng ta có thể thấy vấn nạn bạo lực học đường ngày càng tăng cao và trở nên nguy hiểm hơn. Từ những ảnh hưởng nhẹ làm giảm sút việc học tập, hay nguy hiểm hơn gây ức chế tâm lý dẫn tới stress, trầm cảm và tự tử diễn ra ngày càng nhiều”.
Vị chuyên gia phân tích thêm: “Trong lúc T. gặp vấn nạn bạo lực học đường, phía gia đình và nhà trường cũng có một phần trách nhiệm không nhỏ. Giáo viên chủ nhiệm chưa nhanh nhạy nắm bắt tình hình và có biện pháp xử lý kịp thời các vấn đề của học sinh trên lớp. Người thân của T., đặc biệt là cha mẹ, chưa đủ quan tâm khi không nhận ra những thay đổi bất thường của T. để điều chỉnh tâm lý cho con. Những sơ ý và thiếu sót đó đã làm tâm lý của T. ngày một nặng hơn khi không tìm được sự giúp đỡ, khiến T. quyết định tự tử đầy dại dột.
May mắn khi T. vẫn giữ được mạng sống, nhưng những tổn thương về tinh thần chắc sẽ ảnh hưởng tới em một thời gian dài”.
Với kinh nghiệm tư vấn và trị liệu cho hơn 200 trường hợp khác nhau, vị chuyên gia này cho biết đã gặp không ít trường hợp giống như T. Điểm chung là các em đều bị bạn bè cùng lớp trêu trọc, bị lập nhóm nói xấu, ghép hình phản cảm để trêu đùa, v.v… tất cả hành động này dù cố ý hay vô tình đều gây ra tổn thương tinh thần không nhỏ với người bị hại. Việc phát hiện sớm các trường hợp bạo lực học đường là chìa khóa quan trọng giúp trị liệu tâm lý cho nạn nhân hiệu quả nhất. Nếu được phát hiện và trị liệu kịp thời, nạn nhân sẽ không phải chịu nhiều tổn thương tâm lý.
Khắc phục điểm yếu của giáo dục Việt Nam
Chuyên gia tâm lý Mai Việt Đức cũng “hiến kế” để khắc phục và giảm thiểu những trường hợp bạo lực học đường tương tự: “Vấn nạn bạo lực học đường trong lứa tuổi học sinh đã và đang là một vấn đề nguy cấp đối với nhà trường, gia đình và xã hội hiện nay. Lắng nghe những câu chuyện thương tâm của các em học sinh, tôi càng thấy thương cảm, và muốn nhắc nhở các bậc phụ huynh cùng nhà trường phải thật sự chú trọng hơn tới tâm lý của các em.
Video đang HOT
Chuyên gia tâm lý Mai Việt Đức.
Nhà trường nên tổ chức thường xuyên các buổi học ngoại khóa, huấn luyện kỹ năng sống cho toàn thể học sinh. Thầy cô giáo nên quản lý, điều chỉnh việc giao tiếp và cư xử giữa các em học sinh với nhau cho phù hợp, hạn chế việc các em nói xấu, chia bè phái, kỳ thị bạn học, gây gổ xích mích trong lớp.
Gia đình và nhà trường cần có sự liên kết chặt chẽ hơn trong việc giáo dục các em. Phụ huynh và thầy cô giáo nên trao đổi chi tiết hơn về việc học tập của các con, hỗ trợ ngay khi các con có biểu hiện bất thường như mất tập trung, giảm sút học tập, giảm sút sức khỏe, căng thẳng tâm lý. Trong gia đình, các bậc phụ huynh nên dành ra 15-30 phút mỗi ngày để trò chuyện với con về những vấn đề ở trường, vừa động viên con vừa cho con sự giúp đỡ ngay khi cần”.
Chuyên gia tâm lý Lê Thị Túy cũng chỉ ra: “Điểm yếu của giáo dục Việt Nam hiện nay là các nhà trường chỉ quá chú trọng vào dạy chữ, mà ít để tâm đến việc trang bị những kiến thức, kỹ năng phản ứng trước cuộc sống. Chính điều đó đã biến học sinh Việt Nam trở thành những cá nhân rời rạc, yếu đuối, không biết phải xử lý những tình huống phát sinh như thế nào. Học sinh ở lứa tuổi dậy thì rất thích trêu chọc bạn bè, xem đó như một cách để xả năng lượng dư thừa. Khi đối tượng bị trêu chọc càng tổn thương, càng “phát khùng” lên thì những kẻ đó lại càng khoái… Nhà trường nếu theo dõi sát sao được, sẽ kịp thời phát hiện và chấn chỉnh, răn đe.
Chuyên gia tâm lý Lê Thị Túy.
Ở nhiều quốc gia trên thế giới, tại các trường học, có tổ tư vấn tâm lý học đường, là những chuyên gia sẵn sàng lắng nghe và thấu hiểu những tâm sự, chia sẻ của học sinh, gợi ý những giải pháp để vượt qua những biến cố. Các nhà trường ở Việt Nam cũng nên học hỏi mô hình này, sẽ giảm được nhiều hệ lụy đáng tiếc cho những học sinh đang từng ngày trở thành nạn nhân của bạo lực học đường”.
Quan trọng là bản lĩnh “ngồi lên dư luận”
“Khi một học sinh bị chế giễu, trêu chọc hay bị đánh, trước hết, chính bản thân phải có bản lĩnh mới có thể tự giúp mình vượt qua. Một số học sinh không có đủ bản lĩnh để chống đỡ với ngoại cảnh, rất dễ bị tổn thươn, dẫn đến tự hủy hoại bản thân.
Trong cuộc sống, vốn không trơn tru, thuận lợi, bản thân mỗi học sinh nếu không học được cách đối mặt, sẽ khó tồn tại và phát triển. Không cách nào giải quyết tốt hơn là tự lực cánh sinh, mà trước hết là “ngồi lên dư luận”. Nhiều học sinh bị bắt nạt trong học đường nhiều quá, thậm chí, phải tự tìm hiểu học võ, rèn luyện thể chất để chống đỡ với những biểu hiện bạo lực học đường” – chuyên gia tâm lý Lê Thị Túy nhấn mạnh.
Hội Khuyến học Nghệ An đẩy mạnh phong trào "Tiếng trống học bài"
Hội Khuyến học Nghệ An đẩy mạnh phong trào "Tiếng trống học bài" trong khu dân cư nhằm quản lý tốt học sinh học bài, làm bài tập ở nhà, tránh xa, không vướng vào các tệ nạn xã hội.
Hội Khuyến học Nghệ An cho biết, liên ngành giữa Sở GD&ĐT, Hội Cựu Giáo chức, Hội Cựu chiến binh, Hội LHPN và Hội Khuyến học tỉnh chung tay trong công cuộc chống bạo lực học đường.
Tập đoàn Công nghiệp viễn thông Quân đội Viettel Nghệ An trao học bổng chương trình "Vì em Hiếu học lần thứ 7".
Theo đó, liên ngành sẽ tiến hành: Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường giai đoạn 2019-2025; trọng tâm là tổ chức triển khai và quản lý tốt, có hiệu quả Phong trào "Tiếng trống học bài" trong khu dân cư nhằm cuốn hút, quản lý tốt học sinh học bài, làm bài tập ở nhà, tránh xa, không vướng vào các tệ nạn xã hội.
Năm khuyến học 2020 đã vượt qua nhiều gian nan thử thách do dịch bệnh và thiên tai gây ra và đã kết thúc với những kết quả rất đáng trân trọng. Công tác xây dựng tổ chức Hội và hội viên tiếp tục được các cấp Hội quan tâm phát triển cả về số lượng và chất lượng.
Toàn tỉnh Nghệ An có 21/21 huyện, thành thị, thành Hội với 462 Hội khuyến học các xã, phường, thị trấn; 4.096 tổ chức Chi Hội khuyến học khối, xóm, thôn, bản và tương đương; 9.270 ban Khuyến học dòng họ; 2.109 ban Khuyến học cơ quan, đơn vị.
Số gia đình đạt danh hiệu gia đình học tập trong năm 2020 là: 662.022/ 813.023 = 81,4 %/tổng số gia đình/toàn tỉnh; Số dòng họ đạt danh hiệu Dòng họ học tậplà 6.991/9.270 = 75,5 %; Số cộng đồng đạt Danh hiệu cộng đồng học tập với 4.524/5.890 = 76,8 %. Và số đơn vị đạt Danh hiệu Đơn vị học tập là 1.516/2.008 = 75,5 %.
Với kết quả trên, cùng với những nỗ lực của các cấp Hội Khuyến học trong giai đoạn 2015-2020 về thực hiện Quyết định 89/2013/QĐ. TTg, Quyết định 281/2014/QĐ.TTg và Quyết định 1360/2015/QĐ.UBND-VX về xây dựng xã hội học tập từ các gia đình, dòng họ, cộng đồng - thôn, xóm, khối, bản; đơn vị trên địa bàn xã quản lý, Hội khuyến học tỉnh Nghệ An đã hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu xây dựng xã hội học tập được UBND tỉnh giao, có đóng góp tích cực cho việc Thành phố Vinh, được UNESCO công nhận là "Thành phố học tập toàn cầu" vào tháng 11/2020.
Đến nay, tổng số hội viên Khuyến học thuộc các cấp Hội trong cả tỉnh là 668.329 hội viên, đạt tỷ lệ 20,4 % dân số/toàn tỉnh.
Hội Khuyến học Nghệ An cho biết, liên ngành giữa Sở GD&ĐT, Hội Cựu Giáo chức, Hội Chiến binh, Hội LHPN và Hội Khuyến học tỉnh chung tay trong công cuộc chống bạo lực học đường.
Phong trào học tập suốt đời trong các gia đình, dòng họ, cộng đồng... đến nay đã được triển khai 04 năm trên đại trà các mô hình: Gia đình học tập, dòng họ học tập, cộng đồng học tập đã được xây dựng và đạt mức 75 -85%.
Ông Trần Xuân Bí, Chủ tịch Hội Khuyến học Nghệ An cho biết: "Tổng số quỹ Khuyến học vận động được trong năm 2020 là trên 74,878 tỷ đồng; đạt bình quân 22,824 đồng/người/năm/cả tỉnh. Số phần thưởng khuyến học và học bổng đã được các Hội trao cho các em học sinh là trên 165.900 đồng/suất.
Với những kết quả trên, cùng chung tay, góp sức với các cấp, các ngành, các doanh nghiệp - nhà hảo tâm, Hội Khuyến học các cấp đã có những đóng góp thiết thực, hiệu quả cho công tác GD&ĐT, phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh nhà trong năm 2019".
Ông Trần Xuân Bí chia sẻ thêm: "Một năm mới Khuyến học đã bắt đầu. Nhân dịp này, nhằm tiếp tục động viên, cổ vũ công tác dạy tốt, học tốt, rèn luyện tốt của các em học sinh, sinh viên và các thầy cô giáo góp phần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học 2020-2021 và chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Hội Khuyến học tỉnh phát động triển khai phong trào thi đua: "Tết Khuyến học Nghệ An" lần thứ XVIII, năm Tân Sửu - 2021".
Hiện nay, Hội Khuyến học tỉnh Nghệ An là một lực lượng đông đảo, luôn sát cánh cùng ngành GD&ĐT gắn kết và thúc đẩy giáo dục trong nhà trường, gia đình và xã hội, đào tạo rèn luyện con em Nghệ An phát triển toàn diện - trở thành những công dân có ích góp phần xây dựng quê hương, Tổ quốc.
"Hội Khuyến học tỉnh Nghệ An trong 5 năm qua (2016 - 2020) tổ chức thực hiện Quyết định 281/QĐ - TTg về "Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020" được các cấp Hội Khuyến học tiến hành nghiêm túc, đồng bộ các bước và được đông đảo các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng, tham gia tích cực.
Nhờ đó, các mô hình về gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị học tập được xây dựng và phát triển sâu rộng. Hiện, toàn tỉnh có 81,4% đạt gia đình học học tập, 75,5% đạt dòng họ học tập, 76,8% đạt cộng đồng học tập và 75,5% đạt đơn vị học tập. Trong 5 năm, toàn tỉnh đã huy động được trên 315 tỷ đồng và thực hiện trao thưởng khuyến học, học bổng với trên 983.000 suất", ông Trần Xuân Bí cho biết thêm.
Trao học bổng chương trình "Vì em Hiếu học lần thứ 7" cho 20 học sinh nghèo của huyện Nghi Lộc.
Nhằm tiếp tục động viên, cổ vũ công tác dạy tốt, học tốt, rèn luyện tốt của các em học sinh, sinh viên và các thầy cô giáo góp phần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học 2019-2020 và đẩy mạnh hơn nữa công tác Khuyến học, Khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; hướng đến Đại hội biểu dương các điển hình tiên tiến về "Mô hình học tập":
Gia đình học tập, Dòng họ học tập, Cộng đồng học tập, Đơn vị học tập và chào mừng Đại hội Đảng các cấp trong năm 2021, Hội Khuyến học tỉnh phát động triển khai phong trào thi đua: "Tết Khuyến học Nghệ An" lần thứ XVII, năm Tân Sửu - 2021 với các nội dung chính như:
Vận động các nhà tài trợ - hảo tâm, các doanh nghiệp, con em quê hương làm ăn thành đạt... xây dựng, phát triển các loại hình Quỹ khuyến học ở các cấp Hội trên địa bàn; phát triển đàn lợn đất Khuyến học; đàn gà, vườn chuối Khuyến học tại các hộ gia đình - hội viên... tạo nguồn xây dựng Quỹ Khuyến học các cấp Hội ngày càng lớn mạnh.
Đặc biệt, tổ chức triển khai tốt Chương trình phối hợp liên ngành giữa Sở GD&ĐT, Hội Cựu Giáo chức, Hội Cựu chiến binh, Hội LHPN tỉnh và Hội Khuyến học tỉnh Nghệ An về việc: Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường giai đoạn 2019-2025.
Tổ chức trao thưởng Khuyến học cho các em học sinh, sinh viên có kết quả học tập, tu dưỡng và rèn luyện tốt trong năm học; động viên các em học sinh và các thầy cô giáo có thành tích cao trong năm học 2019-2020 (chú ý quan tâm đến các em học sinh nghèo, có hoàn cảnh khó khăn, con em gia đình chính sách, thương binh, liệt sỹ; con em ở vùng sâu, vùng xa trong tỉnh).
Tổ chức đánh giá các mô hình học tập và Tổ chức thành công Đại hội biểu dương các điển hình tiên tiến về các mô hình học tập từ cơ sở.
Quan tâm phát triển tổ chức Hội và hội viên, đặc biệt quan tâm phát triển tổ chức hội ở các đơn vị hành chính, sự nghiệp và các doanh nghiệp.
Tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của trẻ em Anh Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội LHTN Việt Nam nhấn mạnh tại vòng chung kết và tổng kết, trao giải cuộc thi Tìm hiểu Luật Trẻ em trực tuyến. Theo anh Tuấn, gia đình, bố mẹ là người bảo vệ, chăm sóc con em mình tốt nhất. Các em học sinh trường Tiểu học Dịch...