Lập bản đồ lưu hành bệnh nguy hiểm lây từ động vật
Ngày 27.7, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư (NIHE), Bộ Y tế chính thức triển khai dự án đ.ánh giá về nguy cơ bệnh than và bệnh brucellosis tại Việt Nam.
Một ca mắc bệnh than điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) – ẢNH: THẢO MY
Trong đó, bệnh than (còn gọi là nhiệt thán) là bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng lây sang người. Bệnh có thể lây qua đường hô hấp, đường tiêu hóa và qua các vết thương trên da.
Trong đó, tỷ lệ t.ử v.ong có thể lên đến 90% với ca bệnh lây qua đường hô hấp. Số mắc được báo cáo chưa đầy đủ đã lên đến 200 ca/năm (thời điểm năm 2014). Trong khi đó, vi khuẩn gây bệnh than từng được coi là tác nhân hàng đầu cho chiến tranh sinh học.
Từ năm 2020 – 2024, NIHE phối hợp Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn) và các nhà khoa học thuộc Trường ĐH Florida (Mỹ) triển khai dự án nghiên cứu, đ.ánh giá về bệnh than, tiến hành lập bản đồ dịch tễ về sự lưu hành của bệnh này.
Dự án cũng nghiên cứu về bệnh brucellosis (gây bệnh sẩy thai truyền nhiễm trên động vật) có khả năng lây nhiễm, gây bệnh nguy hiểm trên người. Brucellosis có thể gặp ở những người làm việc trong lò g.iết mổ gia súc, nhân viên sở thú. Số mắc cao nhất là những người làm công việc vắt sữa (chiếm 40% các ca mắc).
Video đang HOT
Dự án trên triển khai tại 6 tỉnh miền núi phía bắc: Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang và Sơn La, với tổng kinh phí 5 triệu USD, đ.ánh giá về mối liên hệ của vi khuẩn gây hai bệnh trên tại Việt Nam với các chủng gây bệnh trên thế giới; thiết lập hệ thống lấy mẫu xét nghiệm giúp phát hiện, báo cáo ca bệnh và điều trị kịp thời cho các bệnh nhân.
Đông nghẹt người tại các cơ sở tiêm chủng: Nguy cơ cao lây nhiễm dịch bệnh
Sau khi cách ly xã hội được nới lỏng, nhiều điểm tiêm chủng đã lại mở cửa để phục vụ người dân. Điều đáng nói là tại các địa điểm này, tình trạng chen chúc, đông nghẹt người lại diễn ra tạo ra nguy cơ tiềm ẩn lây nhiễm ngay chính ở các cơ sở tiêm chủng.
Điểm tiêm chủng ở Trung tâm tiêm chủng VNVC Trường Chinh (đường Trường Chinh, Hà Nội), ảnh chụp sáng 26.4. Ảnh: Thảo Dung
Nhiều điểm tiêm chủng đông nghẹt người
Hướng tới tuần lễ tiêm chủng thế giới (ngày 24-30.4), WHO và UNICEF kêu gọi các nhà chức trách y tế từ cấp trung ương đến địa phương, gia đình và cộng đồng đẩy mạnh nỗ lực đảm bảo tiêm chủng thiết yếu cho t.rẻ e.m trong thời điểm đại dịch, không chùn bước trong cuộc chiến chống các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine.
Theo dữ liệu thu thập trên phạm vi toàn cầu, hơn 117 triệu t.rẻ e.m có nguy cơ bỏ lỡ tiêm phòng sởi do đại dịch COVID-19. Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ khi tỉ lệ tiêm chủng đã bắt đầu sụt giảm và các ca mắc sởi, ho gà xuất hiện trong quý I/2020. Đó quả thực là những con số biết nói về thực trạng tiêm chủng trong thời kỳ dịch bệnh.
Tại Việt Nam, từ ngày 1.4 đến ngày 24.4, do thực hiện giãn cách xã hội vì dịch COVID-19, chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia đã tạm ngừng tiêm chủng trên toàn quốc. Ngày 25.4, hoạt động tiêm chủng lần đầu tiên hoạt động trở lại sau gần 1 tháng tạm ngừng.
Do vậy, sau chuỗi ngày im ắng do dịch COVID-19, sáng 26.4, Trung tâm Tiêm chủng 131 Lò Đúc - Viện Vệ sinh Dịch tễ T.Ư (Bộ Y tế) đón khá đông phụ huynh đưa con đi tiêm phòng vaccine. Trung tâm đã thiết lập những quy trình cụ thể về việc sàng lọc và khai báo y tế. Theo đó, điểm tiêm chủng bố trí theo hình thức một chiều, từ đón tiếp, khám phân loại, tư vấn, tiêm chủng và chờ theo dõi sau tiêm. Tất cả người đưa trẻ đi tiêm chủng đều được đo thân nhiệt trước khi vào điểm tiêm.
Anh Đức Huy (Minh Khai, Hà Nội) cho biết: "Do đang trong điều kiện dịch bệnh COVID-19, khi gia đình quyết định đưa con đi tiêm phòng cũng có chút lo lắng nhưng chúng tôi xác định mình đang phòng dịch chủ động. Nếu như không đưa con đi tiêm, chúng tôi còn lo lắng hơn".
Từ tận Hưng Yên lên Hà Nội tiêm chủng cho bé 9 tháng t.uổi, chị Thanh Hương cho hay vì lo sợ dịch bệnh nên quá lịch tiêm cả tháng nhưng không dám cho đi tiêm. "Khi dịch bệnh có chiều hướng giảm nhiều ngày liền không có ca mắc mới nên vợ chồng tôi mới đưa cháu đi tiêm. Tôi ý thức được là tiêm vaccine cho trẻ cực kỳ quan trọng. Để phòng dịch COVID-19, chúng tôi ngồi giãn cách, lúc di chuyển lên Hà Nội đi xe riêng" - chị Hương nói.
Đồng quan điểm, anh Hồng Duy (Nguyễn Công Trứ, Hà Nội) chia sẻ: "Chúng tôi lo nhưng chiến dịch chống COVID-19 ở Việt Nam đang có kết quả tốt. Việc đưa con đi tiêm vaccine là cần thiết để bảo vệ sức khoẻ".
Mặc dù đã có quy chuẩn các điểm tiêm chủng sẽ hẹn tiêm chủng theo giờ, mỗi thời điểm không quá 20 trẻ đến tiêm chủng, tuy nhiên theo phản ánh của người dân, bên cạnh những trung tâm tiêm chủng thực hiện quy củ các biện pháp phòng dịch thì nhiều phòng tiêm vẫn đông kín người. Anh Ph.Ng.L (Hà Nội) nói rằng: "Sáng nay (26.4), tôi đưa vợ đang mang bầu đi tiêm phòng tại Trung tâm tiêm chủng VNVC Trường Chinh và mật độ rất đông. Nếu như đợt trước, người ta lo sợ không dám đi tiêm thì nay lại khá chủ quan, người san sát chen chúc không giãn cách. Tôi không cần khai báo y tế nhưng cũng được đo thân nhiệt và sát khuẩn tay. Quá trình phải mất đến hơn 2 tiếng rưỡi từ lúc bắt đầu đo thân nhiệt đến lúc làm thủ tục tiêm xong cho bé".
Sàng lọc đối tượng trước buổi tiêm chủng
Theo bà Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng (TCMR) quốc gia, kê từ đâu năm nay, dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đên hoạt động TCMR. Kêt quả tiêm chủng mở rộng của quý I/2020 chỉ đạt 70% so với kê hoạch đặt ra. Từ đây, bà Hồng đ.ánh giá, nguy cơ xảy ra ca bệnh sởi, ho gà, bạch hầu... ở t.rẻ e.m nếu trẻ không được tiêm chủng đầy đủ và tiêm chủng muộn so với lịch tiêm chủng.
Sau thời gian tạm dừng hoạt động tiêm chủng kê từ ngày 1.4.2020 thực hiện theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng chính phủ, được sự đông ý của Bộ Y tê, ngày 22.4.2020, dự án TCMR đã có công văn sô 517/VSDTTƯ-TCQG gửi đên các địa phương vê việc tiêp tục triên khai hoạt động tiêm chủng tại các địa phương thuộc nhóm có nguy cơ thâp nhằm hạn chế đến mức thấp nhất gián đoạn hoạt động tiêm chủng thường xuyên.
"Tôi khuyến cáo các bậc cha mẹ cần đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ trong chương trình TCMR, tránh trì hoãn tiêm chủng thì trẻ sẽ có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà có vaccine phòng bệnh" - bà Hồng nhấn mạnh.
Nói về các biện pháp an toàn cho tiêm chủng trong dịch COVID-19, lãnh đạo Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết: "Một lưu ý quan trọng là thực hiện sàng lọc đối tượng trước buổi tiêm chủng. Đối với những trẻ đang ốm, sốt hoặc có biểu hiện viêm long đường hô hấp thì chủ động tư vấn không đưa trẻ đi đến điểm tiêm chủng. Người đưa trẻ đi tiêm chủng phải đảm bảo không có các dấu hiệu ho, sốt nghi ngờ nhiễm SARS-CoV-2 hay có t.iền sử tiếp xúc gần với bệnh nhân COVID-19 trong vòng 14 ngày. Các trạm y tế tăng cường thêm phòng để tổ chức tiêm chủng, đặc biệt là phòng theo dõi trẻ sau tiêm chủng phải đủ rộng để đảm bảo khoảng cách giữa các bé là 2m".
Nói về việc, một số địa điểm tiêm chủng có tình trạng tập trung đông người, không thực hiện giãn cách theo đúng quy định, bà Hồng cho nói rằng, do số lượng địa điểm tiêm chủng lên đến hàng nghìn điểm phân tán tại các tỉnh thành nên công tác kiểm tra khá khó khăn. Tuy nhiên, sau phản ánh của báo chí, viện sẽ có giám sát và kiểm tra, đồng thời nhắc nhở các đơn vị thực hiện đúng theo nguyên tắc giãn cách xã hội.
PHẠM DUNG - THẢO ANH
Công tác tiêm chủng được triển khai như thế nào trong bối cảnh dịch Covid-19? Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương vừa có văn bản gửi trung tâm kiêm soat bênh tât, trung tâm y tê dư phong của 63 tinh, thanh phô về việc triển khai công tác tiêm chủng thường xuyên trong thời gian dịch Covid-19. Ảnh minh họa Dư an Tiêm chủng mở rộng - Viên Vê sinh dich tê trung ương đa xây...
