Lầm tưởng về thực phẩm gây nóng trong người
Mì ăn liền là món ăn được nhiều người lựa chọn vì không chỉ ngon miệng mà còn tiện lợi, phù hợp với những người bận rộn.
Nhưng có người lại cho rằng ăn mì nhiều gây nóng và nổi mụn. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng đây là quan niệm sai lầm về mì ăn liền.
Mì ăn liền không phải thủ phạm gây nóng trong người
Là một loại thực phẩm thông dụng, tiện lợi dễ dùng, dễ bảo quản nên mì ăn liền được nhiều người lựa chọn sử dụng trong cuộc sống hằng ngày. Một gói mì ăn liền hoàn chỉnh thường bao gồm: vắt mì (với thành phần chính là bột lúa mì, màu vàng chiết xuất từ củ nghệ) và các gói gia vị đi kèm (được chế biến từ muối, đường, bột ngọt, tiêu, ớt, tỏi, hành lá, bắp ngô, bột tôm, dầu tinh luyện và trích ly tinh chất…). Một số loại mì cao cấp còn có thêm gói thịt hầm hoặc các nguyên liệu sấy như rau củ, tôm, thịt gà, thịt heo…
Xét về giá trị dinh dưỡng, trung bình, một gói mì ăn liền loại thông dụng (75 g) chứa 40-50 g chất bột đường; 10-13 g chất béo và thường không ít hơn 6,8 g chất đạm. Một gói mì như vậy cung cấp cho cơ thể 300-350 Kcal – tương đương 15%-17% nhu cầu năng lượng mỗi ngày của người trưởng thành.
Xét trên góc độ khoa học, nói tinh bột hay bột lúa mì là nguyên nhân gây nóng là chưa chính xác và thiếu căn cứ. Theo các chuyên gia – trong y học hiện đại, không có thực phẩm nào là nóng hay lạnh, do đó, khó có thể nói thực phẩm là nguyên nhân gây nóng trong.
Theo y học cổ truyền, tình trạng nóng trong xảy ra do chức năng của phủ tạng yếu, không chuyển hóa được hoàn toàn các chất độc và gây ứ đọng, gan và thận suy yếu nên các chức năng giải độc hoạt động không hiệu quả. Điều này chính là nguyên nhân gây ra những biểu hiện của nóng trong như mụn nhọt, mẩn ngứa…. Do vậy, khi gặp phải những triệu chứng như vậy, nhiều người thường cho rằng mình bị nóng trong và suy nghĩ nguyên nhân đến từ các loại thực phẩm mình vừa ăn, tương tự như đối với trường hợp của mì ăn liền.
Video đang HOT
Ngoài ra, một phần theo cơ chế chuyển hóa các chất trong cơ thể, khi sử dụng các loại thực phẩm nhiều năng lượng – chất đạm, chất béo, chất bột đường thì cơ thể phải sử dụng năng lượng để chuyển hóa các thức ăn này. Trung bình, một người sử dụng khoảng 10% năng lượng tiêu thụ hằng ngày để tiêu hóa và hấp thu thức ăn nhưng tỉ lệ này thay đổi phụ thuộc vào loại thực phẩm sử dụng. Chất đạm (Protein) mất khoảng 20%-30% tổng lượng calo trong chất đạm để tiêu hóa chính nó; tiếp đến là chất bột đường (carbohydrate) cần 5%-10% và cuối cùng là chất béo (lipid) với 0%-3%. Năng lượng thừa bị đốt cháy làm gia tăng chuyển hóa cơ bản nên sinh nhiệt trong cơ thể gây nóng; ngoài ra việc uống quá ít nước sẽ không đủ làm mát cơ thể.
Vì thế, không chỉ riêng mì ăn liền mà bất kỳ 1 loại thực phẩm riêng lẻ nào nếu sử dụng thường xuyên mà không kết hợp với các thực phẩm khác thì sẽ không đảm bảo tính đa dạng của bữa ăn, dễ dẫn đến thiếu hụt các chất dinh dưỡng làm cơ thể mệt mỏi, táo bón, thiếu nước gây cảm giác nóng trong người và nổi mụn. Theo đó, mỗi người phải có cách điều chỉnh để các chất dinh dưỡng (tinh bột, chất béo, chất đạm; vitamin, chất khoáng) được cung cấp vào cơ thể vừa đủ và phù hợp với nhu cầu của từng người, giúp đảm bảo cho các hoạt động và chuyển hóa hằng ngày…
Kết hợp mì với thực phẩm khác để cân bằng dinh dưỡng
Theo các chuyên gia, một bữa ăn hợp lý cần kết hợp đầy đủ và cân bằng giữa 4 nhóm dưỡng chất: Đường bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất. Mì ăn liền cũng là thực phẩm cơ bản tương tự như cơm, bún, bánh phở… nên mọi người có thể dễ dàng kết hợp cùng các loại thực phẩm khác (thịt, trứng, hải sản, rau xanh…) để tạo nên bữa ăn hoàn chỉnh, để có bữa ăn ngon, đủ chất với mì ăn liền.
Để cân bằng dinh dưỡng và có được bữa ăn ngon, tốt cho sức khỏe với mì ăn liền, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên người tiêu dùng nên kết hợp theo công thức như sau:
Khi ăn mì ăn liền nên bổ sung các loại rau củ như cải xanh, giá đỗ, cải cúc, rau muống, cà rốt, cà chua… Ngoài các loại vitamin và khoáng chất, chất xơ trong rau củ còn giúp tinh bột được hấp thu chậm hơn, tăng lượng phân đào thải phòng ngừa táo bón, không gây nóng trong người, giảm nguy cơ bị bệnh trĩ, đào thải cholesterol dư thừa, giảm nguy cơ bệnh tim mạch và bệnh đái tháo đường túyp 2. Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng – Bộ Y tế thì mỗi người cần ăn đủ 400 g rau quả hằng ngày.
Thưởng thức mì ăn liền kèm thực phẩm giàu đạm. Bổ sung thịt bò, thịt lợn, hải sản, trứng hoặc các loại nấm, đậu, rong biển… giúp bữa ăn với mì ăn liền cân đối hơn giữa các chất sinh năng lượng, đặc biệt là cân đối giữa đạm động vật và thực vật.
Trong trường hợp trong bếp không dự trữ đủ các loại thực phẩm để có bữa ăn đa dạng từ mì gói, có thể sử dụng mì ăn liền đơn thuần, nhưng các bữa ăn sau thì nên đa dạng các loại thực phẩm để đảm bảo dinh dưỡng hợp lý.
Những nhầm tưởng về phụ gia trong mì ăn liền
Mì ăn liền là món ăn phổ biến trong đời sống hàng ngày của nhiều người. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi, hương vị hấp dẫn là nỗi lo về phụ gia sử dụng trong loại thực phẩm này có hại cho sức khỏe? Cùng chuyên gia giải đáp vấn đề này.
Phụ gia trong mì ăn liền là an toàn
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết: "Phụ gia thực phẩm là một chất có hoặc không có giá trị dinh dưỡng được bổ sung vào thực phẩm nhằm giải quyết mục đích công nghệ trong sản xuất; để chế biến, bao gói, bảo quản, vận chuyển thực phẩm hoặc để cải thiện kết cấu, đặc tính kỹ thuật của thực phẩm đó. Phụ gia đóng vai trò quan trọng trong sản xuất thực phẩm công nghiệp. Đối với mì ăn liền, phụ gia thực phẩm được sử dụng giúp tạo hương vị thơm ngon cho sợi mì, đồng thời, còn giúp bổ sung thêm một số vi chất cần thiết cho cơ thể".
Phụ gia trong mì ăn liền phải tuân thủ đúng quy định pháp luật và an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng
GS.TS Nguyễn Duy Thịnh cũng cho biết: "Danh mục và hàm lượng các nguyên phụ liệu cho phép sử dụng trong việc sản xuất mì ăn liền được quản lý và quy định bởi Bộ Y Tế, theo Thông tư "Quy định về quản lý và sử dụng Phụ gia thực phẩm" số 24/2019/TT-BYT". Theo đó, những sản phẩm mì ăn liền trước khi đưa ra thị trường đều phải công bố chất lượng hợp quy, nghĩa là thành phần và hàm lượng phụ gia phải tuân thủ đúng quy định pháp luật và đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng".
Như vậy, người tiêu dùng không cần phải lo lắng về tính an toàn của phụ gia trong mì ăn liền, mà nên chú ý tới việc lựa chọn sản phẩm của các nhà sản xuất uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, được cấp phép bởi các cơ quan chức năng. Những sản phẩm được cấp phép đồng nghĩa với việc họ tuân thủ đúng các quy định về phụ gia thực phẩm, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.
Mì ăn liền không sử dụng chất phụ gia để bảo quản
Nhiều người hay nhầm tưởng rằng: mì ăn liền bảo quản lâu là nhờ có phụ gia như TBHQ, BHA và BHT, trên thực tế là không chính xác. Để bảo quản mì ăn liền trong thời gian dài, nhà sản xuất đã sử dụng cách chiên trong dầu sôi hoặc sấy bằng nhiệt gió. Việc chiên trong dầu sôi để rút nước (làm giảm độ ẩm) cũng là cách mà người ta phát minh ra mì ăn liền. Theo đó, hơi nước sẽ bay hơi để độ ẩm của thực phẩm còn rất thấp, khiến vi sinh vật không có môi trường để sinh trưởng và phát triển. Trong thường hợp của mì ăn liền, làm khô bằng cách chiên qua dầu hoặc sấy không khí nóng ở nhiệt độ cao giúp vừa diệt khuẩn, vừa đảm bảo độ ẩm rất thấp, khoảng dưới 3% đối với mì chiên và khoảng dưới 10% đối với mì không chiên.
Phương pháp chiên hoặc sấy giúp mì ăn liền bảo quản được lâu
Còn về TBHQ, BHA và BHT, GS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết, đây là những chất nằm trong danh mục chất phụ gia hợp pháp theo quy định của Bộ Y tế Việt Nam và của tổ chức quốc tế WHO.
Thông thường, BHA và BHT được sử như 2 chất chống oxy hóa trong dầu dùng để chiên mì. Nhờ có 2 chất này mà chất béo được bảo vệ không bị oxy hóa do oxy của không khí khi chiên mì ở nhiệt độ cao (khoảng 1650C). Nếu chất béo bị oxy hóa sẽ tạo ra các Peroxide và các Aldehyt rất độc hại đối với sức khỏe, cho nên các nhà sản xuất dầu đã tính toán sao cho hàm lượng của các chất trên đủ để bảo vệ chất béo và không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng. Còn về phía nhà sản xuất mì ăn liền, họ không sử dụng những phụ gia này vì không có tác dụng nào cho quy trình của họ.
GS.TS Nguyễn Duy Thịnh cũng cho biết thêm: "Một số thông tin cho rằng TBHQ là sản phẩm phụ dùng trong ngành công nghiệp dầu khí là dễ làm người ta hiểu lầm, khiến người tiêu dùng hiểu sai về bản chất của phụ gia thực phẩm".
Không nên quá "cực đoan" với phụ gia
Từ câu chuyện phụ gia trong mì ăn liền, GS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho rằng mọi người không nên lo lắng thái quá khi nhắc tới phụ gia. Từ xưa, con người đã sử dụng phụ gia trong chế biến và bảo quản thực phẩm như dùng nghệ tạo màu món ăn, dùng muối ướp cá. Theo thời gian, phụ gia ngày càng được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghệ thực phẩm nhằm cải thiện màu sắc, hương vị, giúp thực phẩm hấp dẫn hơn hay kéo dài thời gian bảo quản. Không chỉ vậy, một số phụ gia còn làm giàu giá trị dinh dưỡng thực phẩm nhờ cung cấp khoáng chất, vitamin có lợi.
Phụ gia được nghiên cứu đánh giá nhiều lần trước khi đưa vào sử dụng
GS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết thêm, để được sử dụng trong thực phẩm, các chất phụ gia phải trải qua quá trình nghiên cứu sâu, rộng và chứng minh về tính an toàn. "Việc nghiên cứu chất phụ gia được thực hiện rất kỹ. Ngay cả khi được cấp phép, chất phụ gia vẫn được nghiên cứu để đánh giá mức độ an toàn nhiều lần. Theo đó, nếu các chất phụ gia được sử dụng đúng quy định về loại phụ gia, giới hạn hàm lượng an toàn thì cơ thể sẽ tự động đào thải các chất này ra ngoài, không ảnh hưởng tới sức khỏe người sử dụng", GS.TS Nguyễn Duy Thịnh nhấn mạnh.
Hiện nay, Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm Codex quốc tế (Codex Alimentarius Commission - CAC) đã có quy định cụ thể danh mục phụ gia thực phẩm, được xây dựng trên nguyên tắc bảo đảm an toàn đối với sức khỏe con người. Bên cạnh đó, tại từng quốc gia, các cơ quan quản lý nhà nước cũng kiểm soát chặt chẽ chất phụ gia dựa trên các quy định của mình. Ở nước ta, Bộ Y tế đã ban hành thông tư 24/2019/TT-BYT quy định về quản lý và sử dụng phụ gia thực phẩm.
Bật mí loại rau đắt hơn thịt, bổ ngang nhân sâm Đây loại rau đắt hơn thịt, bổ ngang nhân sâm bán nhiều ở chợ nhà nào cũng có thể mua được. Loại rau này trước đây từng là loại rau quý chỉ dành tiến cho cung đình, nhưng ngày nay lại trở thành loại thực phẩm quen thuộc của các bà nội trợ. Loại rau này có tên gọi là rau tiến vua....