Lai lịch tên trùm băng đảng xuất thân từ cảnh sát đang làm rối loạn Haiti
Jimmy “Barbecue” Cherizier là lãnh đạo một trong những băng đảng khét tiếng nhất đang gây náo loạn tại Haiti.
Cựu cảnh sát này còn nằm trong danh sách trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ).
Tên trùm băng đảng Cherizier (giữa) di chuyển trên đường phố thủ đô Haiti. Ảnh: CNN
Các nhóm tội phạm có vũ trang đã kích động bạo lực để phế truất Thủ tướng Ariel Henry khi ông ở nước ngoài trong tuần trước. Hiện tại, chúng đang kiểm soát nhiều khu vực tại Haiti.
Cherizier đã cảnh cáo: “Nếu Ariel Henry không từ chức và cộng đồng quốc tế tiếp tục ủng hộ ông ta, chúng tôi sẽ tiến hành nội chiến dẫn đến diệt chủng”.
Kênh Al Jazeera cho biết có thông tin ông Henry vào ngày 5/3 đã xuất hiện ở Puerto Rico, lãnh thổ Mỹ. Ông vốn dự kiến từ chức vào tháng 2.
Ngày 4/3, các băng đảng tội phạm đã nổ súng nhắm vào cảnh sát ngay bên ngoài sân bay quốc tế Toussaint Louverture ở Port-au-Prince. Trước đó, hôm 3/3, chúng đã tấn công hai nhà tù lớn nhất tại Haiti và phóng thích hàng nghìn tù nhân.
Video đang HOT
Tên Jimmy Cherizier (46 tuổi) đang là “gương mặt đại diện” của tình trạng bạo loạn đang bao trùm Haiti. Hắn đứng đầu liên minh băng đảng có tên “Gia đình G9″.
Đây không phải là lần đầu tiên Cherizier trở thành chủ đề chính trên truyền thông. Năm 2022, với vai trò thủ lĩnh G9, hắn đã phong tỏa cảng nhiên liệu của Haiti trong nhiều tuần, gây tê liệt hệ thống phân phối xăng tại nước này. Diễn biến khiến chính phủ Haiti kêu gọi lực lượng đa quốc gia hỗ trợ để cảnh sát địa phương khôi phục lại trật tự. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có lực lượng nào xuất hiện trong khi tình trạng hỗn loạn lại gia tăng.
Tháng 10/2022, Cherizier đứng đầu danh sách trừng phạt mới của Liên hợp quốc đối với các băng đảng có vũ trang của Haiti. Lệnh trừng phạt bao gồm yêu cầu cấm di chuyển, đóng băng tài sản và cấm vận vũ khí.
Theo hội đồng chuyên gia giám sát các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc, bất chấp nằm trong diện bị trừng phạt, Cherizier vẫn nhúng tay vào các hành vi đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định của Haiti.
Gia đình G9 có trên 1.000 thành viên, chủ yếu là cựu cảnh sát, nhân viên bảo vệ hoặc trẻ em đường phố từng bị buộc tội giết người, cướp bóc, ám sát, buôn bán ma túy, bắt cóc…
Các chuyên gia của LHQ cũng nhấn mạnh đến việc Cherizier nhúng tay vào vụ thảm sát Saline diễn ra năm 2018 tại khu ổ chuột cùng tên ở thủ đô Haiti. Bộ Tài chính Mỹ, vốn áp đặt lệnh trừng phạt đối với Cherizier năm 2020, cho biết: “Khi giữ vị trí Cảnh sát Quốc gia Haiti, tên Cherizier đã lên kế hoạch và tham gia vào vụ tấn công La Saline 2018″.
Vụ thảm sát khiến 71 người thiệt mạng chỉ trong vài ngày. Những tên tội phạm đã sát hại man rợ người dân thường. Tuy nhiên, Cherizier bác bỏ cáo buộc đối với hắn liên quan đến vụ việc.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn Al Jazeera năm 2021, Cherizier khẳng định: “Tôi không phải một tên giang hồ, và sẽ không bao giờ là một tên giang hồ”. Hắn tự nhận bản thân đang đang chiến đấu vì một xã hội khác.
Cao ủy Liên hợp quốc kêu gọi hỗ trợ an ninh khẩn cấp cho Haiti
Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, Cao ủy Liên hợp quốc (LHQ) về nhân quyền Volker Turk ngày 6/3 cảnh báo tình tình hình hỗn loạn tại Haiti đã trở nên "không thể kiểm soát được", với 1.193 người thiệt mạng trong năm nay do bạo lực băng đảng.
Lốp xe bị đốt cháy trong cuộc biểu tình của người dân yêu cầu Thủ tướng Ariel Henry kết thúc nhiệm kỳ, tại Port-au-Prince, Haiti, ngày 6/2/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong thông báo, ông kêu gọi triển khai khẩn cấp phái đoàn hỗ trợ an ninh đa quốc gia tới Haiti, đồng thời bày tỏ quan ngại trước số người thương vong ở nước này vì bạo lực băng đảng. Ông nêu rõ: "Trong bối cảnh hiện tại, chưa có giải pháp thực tế nào để bảo vệ tính mạng. Do đó, tôi kêu gọi hành động quyết liệt nhằm ngăn chặn Haiti rơi vào tình trạng hỗn loạn hơn nữa".
Tuyên bố của ông Turk được đưa ra trước thềm cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an LHQ về tình hình ở Haiti. Theo ông Turk, "hệ thống y tế tại Haiti đang trên bờ vực sụp đổ", khi các bệnh viện không đủ năng lực để điều trị cho những người bị thương. Ông nói: "Các trường học và cơ sở kinh doanh đều đóng cửa, trẻ em ngày càng bị các băng nhóm lợi dụng. Hoạt động kinh tế bị bóp nghẹt khi các băng nhóm áp đặt các hạn chế đối với việc đi lại của người dân. Đơn vị cung cấp nước uống lớn nhất Haiti đã ngừng giao hàng, trong khi ít nhất 313.000 người hiện đang phải sơ tán trong nước".
Trước đó, Chính phủ Haiti đã ban bố tình trạng khẩn cấp và lệnh giới nghiêm từ 18h00 ngày hôm trước đến 5h00 ngày hôm sau, sau khi ít nhất 10 người thiệt mạng trong vụ các băng nhóm tội phạm tấn công nhà tù quốc gia ngày 3/3 và phóng thích hàng nghìn tù nhân. Ngày 4/3, Đại sứ quán Mỹ tại Port-au-Prince đã yêu cầu công dân nước này rời khỏi quốc gia vùng Caribe "càng sớm càng tốt". Trong khi đó, Đại sứ quán Pháp tại Haiti cũng thông báo tạm dừng các dịch vụ cấp thị thực và hành chính.
Theo phóng viên TTXVN tại châu Mỹ, chính quyền Puerto Rico xác nhận Thủ tướng Haiti Ariel Henry đang có mặt tại vùng lãnh thổ này sau khi Cộng hòa Dominicana không cho phép máy bay của ông hạ cánh.
Tờ Le Nouvelliste của Haiti đưa tin Thủ tướng Henry dự định hạ cánh xuống Cộng hòa Dominicana ngày 5/3 và sau đó trở về nước bằng trực thăng, nhưng kế hoạch không thực hiện được do không phận giữa hai nước đã bị đóng.
Giám đốc điều hành Viện Hàng không Dân dụng Dominicana (IDAC) Héctor Porcella cho biết nước này từ chối cho phép máy bay của thủ tướng nước láng giềng hạ cánh do "không có kế hoạch bay".
Một nguồn tin khác cho hay máy bay của ông Ariel Henry cất cánh từ sân bay Teterboro ở New Jersey (Mỹ) và đã phải bay vòng quanh trên không phận Cộng hòa Dominicana hơn 30 phút mà không được hạ cánh. Trước đó cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Cộng hòa Dominicana Carlos Luciano Díaz Morfa tuyên bố đã triển khai lực lượng tại biên giới với Haiti để sẵn sàng ngăn chặn và ứng phó bất kỳ sự cố nào.
Tình trạng bạo lực chưa từng có đang bao trùm Haiti, với sự gia tăng nhanh chóng số vụ đụng độ giữa cảnh sát và các băng nhóm vũ trang, các vụ xả súng ở khu dân cư, số người chết và bị thương từ ngày 29/2.
Trong một phát biểu ngày 6/3, Mỹ đã kêu gọi Thủ tướng Ariel Henry "đẩy nhanh" quá trình chuyển đổi chính trị và tổ chức bầu cử.
Phát biểu với báo giới, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết: "Chúng tôi đang hối thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang một cơ cấu quản trị toàn diện và được trao quyền. Cơ cấu này sẽ giúp đất nước chuẩn bị cho sứ mệnh hỗ trợ an ninh đa quốc gia, nhằm giải quyết tình hình an ninh và mở đường cho các cuộc bầu cử tự do và công bằng". Theo ông Miller, Mỹ cùng Khối cộng đồng và thị trường chung Caribe (CARICOM) mong muốn ông Henry "nhượng bộ vì lợi ích của người dân Haiti". Ông Miller khẳng định Washington "không kêu gọi hay thúc ép ông Henry từ chức" mà cho rằng Haiti nên có một "hội đồng chuyển tiếp" có tính toàn diện hơn.
Trong khi đó, ông Stephane Dujarric - người phát ngôn của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres - đã một lần nữa nhắc lại "sự cần thiết phải hành động khẩn cấp, bao gồm tài trợ cho sứ mệnh Hỗ trợ an ninh đa quốc gia (MSS), để giải quyết các nhu cầu an ninh của người dân Haiti". Theo ông Dujarric, Tổng Thư ký LHQ Guterres kêu gọi tất cả các bên liên quan tại Haiti gạt bỏ những khác biệt và thúc đẩy con đường chung hướng tới khôi phục các thể chế dân chủ.
Kenya ký thỏa thuận về triển khai cảnh sát ở Haiti Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, Tổng thống Kenya William Ruto ngày 1/3 thông báo nước này và Haiti đã ký thỏa thuận "có đi có lại" về việc triển khai cảnh sát từ quốc gia Đông Phi để dẫn đầu sứ mệnh bảo vệ trật tự và luật pháp do Liên hợp quốc (LHQ) bảo trợ tại quốc gia vùng Caribe....