Lá thư 86 chữ Gia Cát Lượng gửi con trai gói trọn trí tuệ 1800 năm trước
Đến nay, bài học thâm thúy ẩn sau bức thư của Gia Cát Lượng gửi cho con trai vẫn còn nguyên giá trị.
Cha mẹ nào vận dụng được con cái ắt có tương lai rực rỡ.
Gia Cát Lượng tự là Khổng Minh, hiệu là Ngọa Long, được coi là một khai quốc công thần, nhà chính trị, ngoại giao kiệt xuất trong lịch sử Trung Quốc. Trong lịch sử, ông được ca ngợi là hình mẫu của những vị tướng tài đức vẹn toàn, là hiện thân của trí tuệ kiệt xuất.
Điều đó không chỉ thể hiện qua tài năng “liệu sự như thần” trên chiến trường trận mạc mà còn qua những dòng tâm thư ông viết cho con trai mình. Bức thứ ngắn nhưng vô cùng thâm thúy, gói trọn trí tuệ từ hơn 1.800 năm trước khiến người đời sau phải nghiền ngẫm:
“Nết người quân tử, tĩnh để tu thân, kiệm dùng dưỡng đức.
Không đạm bạc chí chẳng sáng soi, không tĩnh tâm tiến xa chẳng nổi.
Học cần tâm tĩnh, tài cần phải học.
Không học, tài chẳng mở mang, không chí, chẳng thành nghiệp học.
Biếng nhác ắt chẳng thể tinh thông, nóng nảy sao tu thành tâm tính.
Tháng ngày vùn vụt, ý chí qua đi, thân đã già nua, chưa hiểu sự đời.
Nhà rách sầu bi, hối thì đã muộn”.
Chỉ với 86 chữ, lá thư Gia Cát Lượng viết cho con trai gửi gắm 10 bài học sâu sắc, giúp khai mở sức mạnh, ảnh hưởng tới vận mệnh cả đời người.
Bài học 1: Tĩnh giúp tu thân, tâm
“Nết người quân tử, tĩnh để tu thân.”
Gia Cát Lượng khuyên răn con trai: Tĩnh giúp tinh thần sáng suốt, mới có thể tu dưỡng thân, tâm. Tâm không tĩnh thì khó có thể khai phá bản thân, đưa ra những hướng đi tốt nhất.
Điều kiện quan trọng hàng đầu của học tập chính là môi trường yên tĩnh. Cuộc đời này không có chuyện một bước thành tiên, tất cả thành quả đều được hình thành trong sự tích lũy dần dần. Lúc này, sự tĩnh lặng đặc biệt quan trọng. Bởi sự nóng vội hay một phút bồng bột sẽ khiến con người không nhìn rõ phương hướng và trái tim mình, từ đó dễ đi sai đường, không tìm thấy hướng đi đúng đắn cho cuộc đời.
Con người trong cuộc sống hiện đại, xã hội xoay vần, thế cuộc thay đổi lại càng phải hiểu rõ sức mạnh của sự tĩnh tâm.
Bài học 2: Sống tiết kiệm là đang dưỡng đức
“Kiệm dùng dưỡng đức”
Gia Cát Lượng khuyên con phải sống tiết kiệm để tu dưỡng đức hạnh cho bản thân. Sống trên đời cần phải tiết kiệm, chớ xem trọng danh vọng và tiề.n tài. Sử dụng tiề.n bạc có nguyên tắc không chỉ giúp con người thoát khỏi những khoản chi phù phiếm, vô bổ mà còn tránh được cảnh nợ nần, trở thành nô lệ của vật chất. Bên cạnh đó còn giúp mọi người hiểu được nhu cầu nào trong cuộc sống là quan trọng hơn và cần được ưu tiên.
Bài học 3: Sống đạm bạc khiến trí tuệ sáng suốt, nội tâm yên tĩnh sẽ suy nghĩ được xa hơn
“Không đạm bạc chí chẳng sáng soi, không tĩnh tâm tiến xa chẳng nổi.”
Gia Cát Lượng răn dạy con trai rằng làm người không nên chạy theo danh lợi trước mắt, phải có hoài bão rõ ràng, bình tâm và chăm chú vào việc mình làm. Nếu tâm đầy dụ.c vọn.g thì cuộc sống sẽ bon chen, sóng gió. Còn khi lòng trong sạch, tâm sẽ bình an, khi đó mới có thể cẩn thận lập kế hoạch cho tương lai.
Bài học 4: Học cần tâm tĩnh
“Học cần tâm tĩnh, tài cần phải học.”
Gia Cát Lượng không tin vào thuyết thiên tài và cho rằng tài năng của một người là kết quả của sự siêng năng học tập. Đây cũng là cách duy nhất để mọi người có thể có tương lai tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, ông cho rằng việc học không phải là một việc dễ dàng và khuyên con trai khi học cần có một môi trường yên tĩnh và một trạng thái tinh thần tập trung thì mới phát huy hết được tài năng của mình. Ở cảnh giới tâm hồn tĩnh lặng, chuуên chú, thì hiệu quả đạt được sẽ tăng lên gấp bội.
Bài 5: Sức mạnh của tham vọng
“Không học, tài chẳng mở mang, không chí, chẳng thành nghiệp học.”
Gia Cát Lượng dạy con trai nếu không học thì không thể phát triển tài năng, nếu không có hoài bão rõ ràng thì không thể đạt được thành công. Do đó, muốn bản thân phát triển, gia tăng năng lực thì không chỉ học kiến thức ở trường lớp mà cần phải rèn luyện ý chí kiên trì.
Trong quá trình học, sự quyết tâm và kiên trì rất quan trọng, bởi nếu không có ý chí, bạn sẽ bỏ cuộc giữa chừng. Bởi vì nếu thiếu ý chí, bạn rất có thể bỏ dở giữa đường. Đạo lý này thật sự có bao nhiêu người đã học được?
Bài học 6: Sức mạnh của tốc độ
“Biếng nhác ắt chẳng thể tinh thông”
Mọi việc trong cuộc sống muốn thành toàn thì cần phải nắm chắc tốc độ. Ông khuyên rằng, không nên cứ trì hoãn một việc nào đó mà cần nắm chắc việc cần làm. Thời đại hiện nay là thời đại của công nghệ máy tính, mọi thứ đều hướng đến sự hiệu quả. Trí tuệ của 1.800 năm trước vẫn còn hữu dụng.
Đi trước một bước, không chỉ đạt được lý tưởng của mình mà bạn còn có nhiều thời gian để sửa sai và hoàn thiện bản thân hơn.
Bài học 7: Sức mạnh của tính cách
“Nóng nảy sao tu thành tâm tính.”
Theo Gia Cát Lượng, con người nếu quá nóng nảy thì sẽ không thể tu dưỡng nhân cách. Một người càng nôn nóng thì càng dễ mù quáng, lầm đường lạc lối và càng dễ đán.h mất chính mình. Ông hiểu rõ trong cuộc đời cần phải cân bằng rất nhiều thứ, phải “tinh thông”, cũng phải “tu tâm dưỡng tính” nên đã răn dạy con mình nhiều lúc phải biết sống chậm lại và nhìn nhận thật kỹ trái tim mình. Cũng như một nhà tâm lý học nói rằng tư tưởng quyết định hành vi, hành vi quyết định thói quen, thói quen quyết định tính cách, tính cách quyết định vận mệnh của con người.
Bài 8: Thời gian sẽ làm hao mòn mọi thứ
“Tháng ngày vùn vụt, ý chí qua đi.”
Gia Cát Lượng nhận ra rằng thời gian trôi nhanh, ý chí kiên cường của con người cũng sẽ hao mòn. Cuộc đời thật ngắn ngủi và chẳng ai trong chúng ta có thể đoán được thời gian của mình đã trôi về đâu. Cứ tưởng rằng sau hôm nay sẽ có ngày mai, ngày mai sẽ có ngày kia, nhưng đôi khi nếu bỏ lỡ một giây phút thì sẽ đán.h mất cả đời. Nếu không biết trân trọng, có những thứ sẽ trôi qua trong hối tiếc. Vì vậy hãy tận dụng thời gian và cố gắng sống trọn vẹn từng giây phút.
Bài học 9: Sức mạnh của việc lên kế hoạch cuộc đời
“Thân đã già nua, chưa hiểu sự đời.”
Đời người rồi cũng có ngày sẽ như lá khô rơi rụng, không thể thu giữ, chỉ có nỗi bi thương còn đọng lại. Gia Cát Lượng nhận ra rằng thời gian như bóng câu qua cửa sổ, khi già nua, lỗi thời, không theo kịp sự thay đổi của thời cuộc, mới đau thương than vãn bỏ lỡ tháng ngày, hối hận, muốn làm lại cũng không kịp nữa. Do đó, ông căn dặn con trai cần phải biết lập kế hoạch cho cuộc đời mình, nên nghĩ từ cái lớn, nhưng bắt tay vào làm từ cái nhỏ. Con đường phía trước còn rất dài, cần lên kế hoạch trước để có thể đi một cách suôn sẻ hơn.
Bài 10: Sức mạnh của việc sắp xếp hợp lý
“Thân đã già nua, chưa hiểu sự đời.”
Bức thư trên do Gia Cát Lượng viết cho con trai chỉ sử dụng 86 chữ nhưng nội hàm giáo dục lại bác đại tinh thâm. Bởi vậy không phải lúc nào dài dòng văn tự cũng tốt, đôi lúc càng đơn giản thì càng nói rõ được nội hàm. Đấy cũng là cái uyên thâm trong bậc hiền tài ngày xưa.
Tư Mã Ý cả đời chỉ sợ 3 người, ngoài Gia Cát Lượng còn lại là ai?
Gia Cát Lượng được coi là kỳ phùng địch thủ của Tư Mã Ý, là người luôn khiến Ý phải thận trọng. Nhưng ngoài Gia Cát Lượng, còn 2 cái tên khác khiến Tư Mã Ý luôn phải dè chừng. Đó là ai?
Tư Mã Ý là một trong những quân sư nổi tiếng nhất thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Quan điểm về Tư Mã Ý của người đời sau có nhiều trái ngược.
Nhưng không thể phủ nhận rằng, Ý là người biết giấu mình chờ thời, kiên nhẫn đợi đến khi nhà Tào Ngụy trải qua 3 đời hoàng đế, mới lập mưu làm ph.ản. Tư Mã Ý một tay dọn đường để con trai Tư Mã Chiêu lật đổ nhà Tào Ngụy, lập nên nhà Tây Tấn.
Trong cuộc đời nhiều sóng gió, Tư Mã Ý cả đời chỉ sợ 3 người, một trong số đó hiển nhiên là Gia Cát Lượng, cuộc đọ sức của hai người chủ yếu là trên chiến trường.
Thực ra Gia Cát Lượng cũng sợ Tư Mã Ý, mưu kế của người thông minh rất sợ gặp phải "kẻ ngốc" giỏi nhẫn nhịn, chẳng hạn như Công Nguyên năm 234, để kích động Tư Mã Ý ra ngoài nghênh chiến, Gia Cát Lượng đã gửi những bộ trang phục đàn bà tới doanh trại quân Tào, ám chỉ Tư Mã Ý chỉ là một mụ đàn bà không dám t.ấn c.ông, các tướng Ngụy rất tức giận, nhưng Tư Mã Ý vẫn điềm nhiên như không.
Nhưng điều này cũng nói lên một điều rằng Tư Mã Ý có sợ Gia Cát Lượng, sợ một khi rơi vào cái b.ẫy mà Gia Cát Lượng giăng sẵn thì người chịu thiệt chắc chắn là mình. Không dễ gì mới đợi được tới khi Gia Cát Lượng bệnh qua đời, Tư Mã Ý định nắm bắt thời cơ, nhưng cuối cùng vẫn bị kế của Gia Cát Lượng d.ọa sợ, vì vậy người đời mới truyền tai nhau câu nói "Gia Cát chế.t vẫn đuổi được Trọng Đạt sống".
Ai cũng nói Tư Mã Ý rất thông minh, dùng chữ "nhịn" để đuổi Gia Cát Lượng, nhưng kiên trì không xuất hiện, kiên trì phòng thủ, rất ít khi chủ động ra nghênh chiến với Gia Cát Lượng, cũng nói lên một điều rằng Gia Cát Lượng đã đem lại tâm lý ᴜʏ ʜɪếᴘ rất lớn cho Tư Mã Ý, vì vậy Tư Mã Ý trên chiến trường chỉ sợ nhất hai từ "Gia Cát". Tất nhiên, sự thực chứng minh phương pháp "đại trượng phu có thể gập có thể duỗi" của Tư Mã Ý rất hữu ích, có thể khiến ông cười đến cuối cùng.
Phương pháp "lúc gập lúc duỗi" này không chỉ được Tư Mã Ý dùng để đối phó Gia Cát Lượng mà cũng dùng để đối phó hai người khiến ông hoài nghi cả đời người.
Nhân vật đầu tiên là một người vô cùng khiêm tốn trong lịch sử, bởi lẽ bà là người đứng sau Tư Mã Ý, cũng là người đồng hành với sự phát triển của Tư Mã Ý, nhưng vì tuổ.i già lão hóa nên bị Tư Mã Ý ghét bỏ, người đó chính là vợ cả của ông, Trương Xuân Hoa.
Đối với Tư Mã Ý mà nói, thành tựu lớn nhất của Trương Xuân Hoa, thứ nhất là khi Tư Mã Ý còn trẻ đã giúp được Tư Mã Ý rất nhiều việc, hai là sinh cho Tư Mã Ý hai người con trai tài giỏi là Tư Mã Sư, Tư Mã Chiêu. Vì vậy, khi Tư Mã Ý sinh bệnh, Trương Xuân Hoa tới thăm, Tư Mã Ý nói một câu "không cần "đồ cũ" như bà đến, thật đáng ghét" khiến Trương Xuân Hoa đem con cùng tuyệt thực, dọa sợ khiến Tư Mã Ý phải vội vội vàng vàng xin lỗi dỗ dành.
Nói phụ nữ già, xấu là sẽ phải trả giá, cụ thể có thể tham khảo Tần Hiếu vũ đế Tư Mã Siêu thời Đông Tấn, ông ấy vì nói Trương quý nhân già rồi, phải đổi khuôn mặt mới tươi trẻ hơn mà bị Trương quý nhân dùng chăn đè cho ᴄʜếᴛ ng.ạt; Trương Xuân Hoa mặc dù không làm vậy, nhưng bà nắm trong tay thứ ᴠũ ᴋʜí mềm, khiến một người như Tư Mã Ý không thể không cúi đầu, vậy là đã rất giỏi giang rồi.
Ở chiến trường, ở nhà Tư Mã Ý đều có người để sợ, còn ở "nơi làm việc", Tư Mã Ý sợ ai nhất? Tất nhiên là người có tầm nhìn và tài năng hơn Tư Mã Ý một đẳng cấp, gian hùng Tào Tháo.
Vừa tài năng, vừa t.àn nh.ẫn khiến Tào Tháo trở thành nỗi kh.iếp sợ của rất nhiều người. Tư Mã Ý cũng không ngoại lệ.
Theo Sohu, Tư Mã Ý sợ Tào Tháo đến mức nhìn thấy liền rùng mình, không dám thở mạnh. Tương truyền, Tào Tháo từng nghe danh Tư Mã Ý, muốn thu phục ông. Tuy nhiên do e sợ Tào Tháo, Tư Mã Ý đã lựa chọn giả bệnh để từ chối.
Thậm chí, khi Tào Tháo phái người tới nhà vào ban đêm để kiểm tra, Tư Mã Ý còn "nằm phải trong giường cả đêm không dám cử động". Sau này, khi đồng ý phụng sự nhà Ngụy, Tư Mã Ý vẫn không dám thể hiện bản thân quá nhiều vì sợ tính đa nghi của Tào Tháo.
Nổi tiếng ẩn nhẫn và giấu mình rất giỏi là vậy nhưng Tư Mã Ý đã sớm bị Tào Tháo nhìn ra d.ã tâm.
Theo đó, Tào Tháo từng cảnh báo con trai Tào Phi rằng: "Theo ta thấy, Tư Mã Ý tuyệt đối không phải loại người cam chịu làm hạ thần, ngày sau tất sẽ can dự vào chuyện của gia tộc chúng ta, con nhất định phải đề phòng nhiều hơn".
Tất cả những điều đó cho thấy, Tư Mã Ý rất sợ Tào Tháo, khi Tào Tháo còn sống, Tư Mã Ý chỉ cần nhìn thấy ông đã rùng mình một cái, không dám thở mạnh, luôn an phận và hành động lỗ mãng.
"Không có ai mà Tào Tháo ta không mời ra được", ông nghĩ vậy và cũng làm được vậy. Tư Mã Ý, ảnh đế trong làng diễn sâu, dù giả bệnh nhưng vì sợ Tào Tháo nên cũng không thể không ngoan ngoãn xuất sơn, nhận chức Văn học duyện.
Tư Mã Ý đã tìm thấy phương thức có được sự tin tưởng của Tào Tháo, đó là ủng hộ Tào Tháo xưng đế, có thể thấy trước mặt Tào Tháo, Tư Mã Ý thuộc hàng tiểu đệ, không chỉ phải có bản lĩnh mà còn phải nịnh nọt cấp trên mới mong được an ổn.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc bổ nhiệm đại diện đặc biệt tại Afghanistan Ngày 3/9, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (TTK LHQ) Antonio Guterres đã quyết định bổ nhiệm bà Roza Otunbayeva, nhà ngoại giao người Kyrgyzstan, giữ cương vị đại diện đặc biệt của LHQ tại Afghanistan. Bà Roza Otunbayeva. Ảnh: csmonitor.com Văn phòng báo chí của Tổng Thư ký Guterres ra tuyên bố nhấn mạnh bà Otunbayeva sẽ đảm nhận vai trò phụ...