‘Khi ác mộng này kết thúc, tôi sẽ làm cho bố một lễ tang đàng hoàng’
Đám tang của bệnh nhân chết vì dịch Covid-19 ở nhiều nước được giản lược hết mức có thể, thậm chí người thân đôi lúc còn không thể có mặt vì đang bị cách ly.
Cuộc đời dài của Alfredo Visioli, hưởng dương 83 tuổi, kết thúc bằng một nghi lễ giản đơn tại nghĩa trang gần quê nhà Cremona. Ngay cả con gái ông cũng không được phép tới dự buổi lễ.
“Bố tôi được chôn cất mà không có đám tang và người thân bên cạnh”, Marta Manfredi, hiện không được ra khỏi nhà vì lệnh phong toả, cho biết. “Khi cơn ác mộng này kết thúc, tôi sẽ tổ chức một tang lễ tử tế cho ông”.
Những nơi chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 buộc phải bỏ qua các nghi lễ, phong tục phúng viếng người chết trước lo ngại lây lan dịch bệnh. Cách nhân loại đối mặt với cái chết đang trở nên thực tế hơn bao giờ hết: xử lý nhanh gọn để tránh lây nhiễm thay vì đáp ứng nhu cầu tinh thần cho người ở lại như lệ thường.
Xe tải quân sự được điều động chở các thi thể đi xa hỏa táng tại Italy. (Ảnh: Reuters)
Nhiều người chết nhưng không có đám tang
Theo Cơ quan Bảo vệ Dân sự Italy, tính đến 22/3, nước này có tới 4.825 người chết và 53.587 người nhiễm Covid-19, trở thành quốc gia có nhiều ca tử vong nhất sau khi vượt qua số liệu của Trung Quốc – nơi khởi phát dịch.
Bergamo, thuộc vùng Lombardy, hiện ghi nhận số người chết tăng gấp 5 đến 6 lần so với bình thường. Hôm 18/3, quân đội Italy phải cử ít nhất nhất 15 xe tải quân sự để hỗ trợ địa phương này đưa 61 thi thể tới các khu vực lân cận. Dịch vụ mai táng nơi đây đang bị quá tải dù đã hoạt động hết công suất.
Giacomo Angeloni, một quản trang công cộng, cho biết: “Có rất ít thời gian để tổ chức mai táng cho người chết tại các thành phố bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch Covid-19 như Bergamo”.
Phòng tập thể dục của Bệnh viện Ponte San Pietro ở Bergamo, Italy được sử dụng làm nơi để các thi thể. (Ảnh: Cozzoli/Fotogramma/Ropi/Zuma)
Tình hình ở Iran cũng không khả quan hơn là bao khi thống kê cho thấy quốc gia này có 20.610 ca nhiễm và 1.556 ca tử vong do Covid-19. Các bệnh viện và nhà tang lễ liên tục tiếp nhận lượng lớn thi thể bệnh nhân trong khi chính quyền phải thuê người để đào thêm mộ.
Một quản trang ở thủ đô Tehran chia sẻ “Chúng tôi làm ngày làm đêm mà không hết việc. Tôi chưa bao giờ chứng kiến sự việc nào đáng buồn như thế này. Nhiều người được chôn cất nhưng họ không có đám tang, không được hành lễ rửa tội trong đạo Hồi”.
Video đang HOT
Nhiều người dân Iran còn nghi ngờ chính quyền vội chôn thi thể người bệnh nhằm che giấu số liệu thực tế do của đại dịch gây ra. Các nhà chức trách Iran đã bác bỏ cáo buộc che đậy thông tin trong khi đích thân Tổng thống Hassan Rouhani phát biểu trên truyền hình hôm 18/3 rằng chính phủ của ông “luôn trung thực và ngay thẳng với đất nước”.
Nghi lễ phải đợi
Nhân viên đeo khẩu trang khi chôn cất thi thể của một bệnh nhân tử vong do Covid-19 tại Bergamo, Italy. Ảnh: Reuters
Mối lo ngại virus corona lây lan nhanh khiến nhiều quốc gia châu Á khuyến cáo người dân nên tạm hoãn các nghi thức tiễn đưa người chết cho đến khi hết dịch.
Ở Hàn Quốc, tang lễ thường bao gồm ăn uống và cầu nguyện tập thể trong nhiều ngày. Trên thực tế, nước này hồi tháng 2 từng phát hiện “ổ dịch” ở thành phố Daegu có liên quan chặt chẽ tới nhà thờ của giáo phái Tân Thiên Địa và một bệnh viện lân cận, nơi hàng loạt bệnh nhân cùng tham gia một lễ tang lớn trước đó.
Sau đợt bùng phát dịch ở Daegu, số lượng người đi phúng viếng giảm tới 90%, Reuters dẫn thông tin từ Tổng thư ký Hiệp Hội Tang lễ Hàn Quốc, ông Choi Min Ho. “Các lễ tang chỉ có vài người đi viếng. Họ nhanh chóng chia buồn rồi ra về thay vì ở lại ăn uống cùng gia chủ như thường lệ. Tiền viếng cũng được chuyển khoản thay vì trao tận tay”.
Trước đó, Vũ Hán (Trung Quốc) cũng sớm nhận thấy nguy cơ lây chéo virus corona tại các lễ tang nên đã yêu cầu tổ chức an táng tập thể tại một địa điểm duy nhất. Quy định này vẫn tiếp tục được áp dụng nghiêm dù diễn biến dịch bệnh đã suy giảm trong thời gian gần đây.
“Các gia đình còn không được nhìn thi thể người đã khuất lần cuối”, một người làm nghề mai táng trả lời Reuters.
Vũ Hán (Trung Quốc) yêu cầu tổ chức an táng tập thể tại một địa điểm duy nhất. (Ảnh minh họa: Yuan Zheng/EPA)
Trong khi đó, nhiều nước châu Âu còn ban hành cả hướng dẫn chi tiết về quy trình xử lý thi thể nhiễm bệnh.
Tây Ban Nha, quốc gia châu Âu chịu tác động nặng nề của Covid-19 chỉ sau Italy, ghi nhận 60 ca dương tính với virus chết người do tham dự chung một lễ tang ở thị trấn Victoria. Phát biểu về các lệnh hạn chế người dân ra ngoài, Thủ tướng Pedro Sanchez cho hay đại dịch “ác độc” này đang tước đi nhu cầu tương tác xã hội của nhân loại.
Tại Ireland, các đám tang dưới 100 người vẫn được phép tổ chức. Tuy nhiên, nhiều gia đình chỉ muốn cử hành lễ riêng tư và khuyến khích mọi người gửi lời chia buồn qua trang web trực tuyến chuyên chia sẻ cáo phó.
Cơ quan Quản lý An toàn và Sức Khoẻ Ireland còn ban hành hướng dẫn bao gồm lời nhắc nhở “các gia đình không nên hôn người quá cố”. Tài liệu này cũng khuyến cáo nhân viên nhà xác phải đeo mặt nạ cho thi thể bệnh nhân phòng trường hợp “tiết ra lượng nhỏ không khí chứa virus ra khỏi phổi” và lây nhiễm cho người khác.
Đám tang của một bệnh nhân nhiễm Covid-19 tại Iran. Ảnh: AP
Dù Israel chưa có ca tử vong nào nhưng Bộ Y tế nước này cho biết thi thể nhiễm Covid-19 nên được bọc bằng hai lớp nhựa không thấm nước; người thực hiện các hoạt động chôn cất cần mang đồ bảo hộ đầy đủ.
Trong khi đó, Anh vẫn khá chậm trễ trong công tác ứng phó với dịch bệnh dù giới chuyên gia ước tính sẽ có khoảng hàng chục đến hàng trăm ngàn người Anh tử vong vì đại dịch. Nước này mới đưa ra một dự luật khẩn cấp để chống dịch nhưng không mấy thành công.
Dự luật mà chính phủ tin sẽ “hợp lý hoá công tác quản lý” bao gồm biện pháp “cho phép các đơn vị mai táng báo tử thay cho gia đình bị cách ly.” Deborah Smith, phát ngôn viên của Hiệp hội Tang lễ Quốc gia, cho hay dự luật giúp “người chết được thu xếp an nghỉ chu đáo ngay cả khi gia quyến không thể trực tiếp tham gia”.
Giá trị tinh thần thời dịchRoberta Caprini, một người cung cấp dịch vụ tang lễ ở Bergamo (Italy), miêu tả cảm xúc của các gia đình có người chết vì dịch bệnh. Đó là “một sự tra tấn” đối với họ khi không bao giờ được thấy lại người thân sau khi ra khỏi bệnh viện. “Nhiều khi, chúng tôi phải lái xe tới chỗ gia đình bệnh nhân để họ có thể nhanh chóng nhìn người thân lần cuối”.
“Không được tổ chức tang lễ khiến con người chẳng biết tìm đến đâu để thể hiện lòng tiếc thương vô hạn với người đã khuất”, Andy Langford, người đứng đầu quỹ từ thiện Cruse Bereavement Care cho biết. “Đám tang là nơi người ta tụ họp để cùng chia sẻ cảm xúc và động viên nhau vượt qua nỗi mất mát”.
Nhiều công ty mai táng đã cung cấp lễ tang trực tuyến để các gia đình xem thầy tu làm lễ và chôn cất bệnh nhân. Tuy nhiên, nói lời từ biệt như vậy sẽ không bao giờ là đủ.
Covid-19: Đến tử thi cũng phải đeo khẩu trang
Không thể chiến thắng dịch bệnh Covid-19, cuộc sống kéo dài 83 năm của ông Alfredo Visioli chấm hết bằng một buổi lễ tưởng niệm ngắn gần Cremona, miền Bắc nước Ý.
Tình cảnh của ông Visioli cũng giống như nhiều bệnh nhân tử vong do Covid-19 tại Ý, quốc gia bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh nặng nhất bên ngoài Trung Quốc với 53.578 ca nhiễm và 4.825 ca tử vong tính đến hôm 21-3 (giờ địa phương).
Theo lời kể của cháu gái ông Visioli, Marta Manfredi, không có đám tang, không có người thân và chỉ có duy nhất một linh mục đọc lời cầu nguyện, tiễn ông Visioli về nơi an nghỉ cuối cùng tại nghĩa trang gần Cremona. Thời điểm đó, bà Manfredi phải ở nhà vì lệnh kiểm dịch. Người phụ nữ ngậm ngùi chia sẻ với Reuters: "Khi tất cả chuyện này kết thúc, chúng tôi sẽ cho ông ấy một đám tang đúng nghĩa".
Không chỉ Ý mới phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan tới Covid-19, tại Ireland, nhà chức trách y tế khuyến cáo nhân viên nhà xác đeo khẩu trang cho các thi thể để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm. Tại Hàn Quốc, số lượng người "khóc mướn" trong đám tang giảm mạnh khiến các đơn vị tổ chức tang lễ đau đầu. Thậm chí một công ty tang lễ tại Ý cho phép các gia đình bị cách ly xem linh mục ban phước cho người quá cố thông qua cuộc gọi video.
Nhân viên công ty tang lễ đeo khẩu trang khi vận chuyển quan tài ở Ý. Ảnh: Reuters
Thi thể tràn ngập
Ở Iran cũng như ở miền Bắc nước Ý, các nhân viên bệnh viện và công ty tang lễ phải chứng kiến một lượng lớn thi thể mỗi ngày. Quản lý nghĩa trang Behesht-e Zahra, thủ đô Tehran, cho biết: "Chính quyền thuê người mới đào mộ. Chúng tôi làm việc cả ngày lẫn đêm. Tôi chưa bao giờ thấy tình cảnh đau lòng như vậy. Không có đám tang nào diễn ra. Hầu hết thi thể được chở đến bằng xe tải, sau đó chôn cất mà không có nghi thức đạo Hồi đi kèm".
Theo Reuters, một số người dân Iran nghi ngờ việc chính quyền vội vàng chôn cất bệnh nhân Covid-19 là để "che giấu số ca tử vong" hơn là ngăn chặn sự lây lan của virus.
"Các quan chức nói dối về số người chết. Tôi đã thấy hàng chục thi thể trong vài ngày qua nhưng họ bảo chúng tôi đừng nói về nó" - một nhân viên bệnh viện ở TP Kashan - Iran tiết lộ. Hai y tá tại bệnh viện ở Iran cũng nói với Reuters rằng họ nghĩ số người chết cao hơn so với số liệu chính thức.
Tại Hàn Quốc, nhà chức trách nước này kêu gọi gia đình nạn nhân hỏa táng người thân của họ trước và tổ chức tang lễ sau.
Tổng Thư ký Hiệp hội Tang lễ Hàn Quốc Choi Min-ho cho hay kể từ khi dịch bệnh bùng phát, số người chịu tang tại các đám tang đã giảm tới 90% bất kể người quá cố nhiễm virus hay không. Một số người tham dự đám tang trong thời gian ngắn rồi đi, không ở lại ăn uống như mọi khi. Còn tiền phúng viếng, theo truyền thống được trao bằng tiền mặt, hiện được gửi bằng cách chuyển khoản ngân hàng.
Tổ chức tang lễ: Nguồn lây nhiễm tiềm tàng
Chính quyền TP Vũ Hán - tâm điểm dịch bệnh Covid-19 - lưu ý hoạt động tổ chức tang lễ là một nguồn lây nhiễm virus tiềm tàng. Hồi cuối tháng 1, địa phương này áp dụng quy định tất cả đám tang của bệnh nhân Covid-19 sẽ tổ chức tại nhà tang lễ duy nhất ở quận Hankou.
Mặc dù số ca nhiễm Covid-19 tại Trung Quốc nói chung và Vũ Hán nói riêng giảm mạnh trong những tuần gần đây, nhiều gia đình vẫn không được phép nhìn mặt thi thể người thân yêu của họ lần cuối. Tro cốt sau khi hỏa táng cũng không được chuyển về nhà trong năm nay.
Tại Tây Ban Nha, một loạt trường hợp nhiễm virus được cho là bắt nguồn từ một đám tang ở thị trấn Vitoria hồi cuối tháng 2. Ít nhất 60 người tham dự tang lễ đã có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19. Còn tại Ireland, mặc dù nhà chức trách cho phép tới 100 khách mời tham dự nhưng hầu hết các gia đình đang lựa chọn cách tổ chức đám tang nhỏ lẻ, đồng thời khuyến khích mọi người bày tỏ lời chia buồn trực tuyến thông qua các trang web như RIP.ie.
Các quan chức y tế công cộng cho biết nguy cơ nhiễm virus SARS-CoV-2 từ thi thể bệnh nhân Covid-19 là rất nhỏ nhưng một số quốc gia đang khuyến nghị các biện pháp bổ sung. Bộ Y tế Israel yêu cầu bọc bệnh nhân Covid-19 tử vong trong 2 lớp nhựa không thấm nước rồi chôn cất. Thông thường, người Israel qua đời được yên nghỉ trong một chiếc áo vải và tấm vải liệm. Còn Ireland khuyên các nhân viên tại công ty tang lễ nên đeo khẩu trang cho thi thể trước khi vận chuyển.
Phạm Nghĩa (Theo Reuters)
An ủi bệnh nhân nCoV, ít nhất 18 linh mục Italy chết vì nhiễm virus Các linh mục đã đến khu chăm sóc đặc biệt để an ủi và cầu nguyện cho các bệnh nhân nặng. Giáo hoàng Francis khuyến khích các linh mục "can đảm ra ngoài và đến với những người ốm", nhưng các chuyến viếng thăm tới những khu chăm sóc đặc biệt đã đưa họ tiếp xúc với một số trường hợp nhiễm virus...