Hợp tác với Hoa Kỳ ứng phó hạn hán, sạt lở đất

Là địa phương đầu nguồn ĐBSCL, An Giang chịu tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh nguồn lực của tỉnh có hạn, cần thêm nhiều chương trình hợp tác, hỗ trợ để ứng phó với hạn hán, sạt lở đất bờ sông. Trong đó, sự hợp tác, hỗ trợ từ Hoa Kỳ mang lại những hiệu quả tích cực.

Tăng cường hợp tác

Chuyến thăm và làm việc của đoàn Đại sứ quán Hoa Kỳ tại tỉnh An Giang vào ngày 10-11 vừa qua mang ý nghĩa đặc biệt, đúng vào dịp kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Thư, thời gian qua, An Giang và Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ đã duy trì mối quan hệ tốt đẹp, thông qua hợp tác trên nhiều lĩnh vực như: giáo dục – đào tạo, y tế, an sinh xã hội, môi trường… Các hợp tác này đóng góp vào phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh cũng như mối quan hệ giữa 2 nước.

Trên lĩnh vực ngoại giao – lãnh sự, An Giang và Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ thường xuyên có các chuyến trao đổi, làm việc, tiêu biểu là chuyến thăm của Tổng lãnh sự Marie C.Damour vào tháng 11-2019. Phía Hoa Kỳ tạo thuận lợi cho người dân, cán bộ, các đoàn công tác của An Giang đến Hoa Kỳ du lịch, học tập, làm việc.

Về công tác phi chính phủ, Hoa Kỳ là nước có số lượng NGO (tổ chức phi chính phủ) đến An Giang nhiều nhất so các nước. Đến hết năm 2019, vẫn còn 10 dự án NGO với tổng trị giá 164.000 USD. Trên lĩnh vực giáo dục, nhiều cán bộ, học sinh An Giang đã được tiếp cận và cấp học bổng du học Hoa Kỳ ở nhiều cấp độ.

Gần đây, Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ đã tài trợ chương trình giảng dạy Access Micro-Scholarship và chương trình Điểm hẹn Hoa Kỳ tại Trường Đại học An Giang. An Giang cũng là một trong những địa phương có nhiều ứng viên tham gia chương trình giảng dạy kinh tế và chính sách công Fulbright (đến nay có 37 học viên An Giang tham dự chương trình).

Về kinh tế, năm 2019, An Giang lần đầu tiên xuất khẩu được xoài sang Hoa Kỳ (1 tấn), riêng cá tra cũng là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của An Giang sang Hoa Kỳ. Ở chiều ngược lại, gần đây cũng ghi nhận một số mặt hàng nông sản của Hoa Kỳ ngày càng nhiều tại các siêu thị trên địa bàn tỉnh.

Chuyến thăm của đoàn Đại sứ quán Hoa Kỳ do đại tá Thomas Stevenson, Tùy viên Quốc phòng Hoa Kỳ, dẫn đầu thảo luận chủ đề về hạn hán, sạt lở đất và xâm nhập mặn trên địa bàn An Giang. Đây cũng là một trong những vấn đề bức thiết không chỉ riêng với An Giang mà còn của cả vùng ĐBSCL.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Thư cho biết, do một số nước thượng nguồn ngăn dòng chính Mekong để xây dựng các nhà máy thủy điện, lượng nước, phù sa, thủy sản về ĐBSCL (vùng hạ nguồn Mekong) ngày càng ít. Riêng năm 2020, mực nước trên địa bàn An Giang xuống thấp hơn đỉnh hạn năm 2016 từ 10-45cm. Kèm theo đó là những đợt nắng nóng kéo dài, thiếu hụt nguồn nước, lượng mưa ít…

Cần thêm hỗ trợ

Tình trạng nguồn nước từ thượng nguồn sông Mekong chuyển về thấp đang gây thiếu nước cho ĐBSCL. Tại An Giang, mực nước trên các sông, kênh, rạch xuống thấp ảnh hưởng nguồn nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp trong mùa khô, nhất là vùng Bảy Núi. Mực nước thấp, thiếu hụt phù sa còn làm tăng thêm nguy cơ sạt lở đất bờ sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh.

Từ năm 2016-2019, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 190 vụ sạt lở bờ sông, nghiêm trọng nhất là sạt lở Quốc lộ 91 cặp sông Hậu (xã Bình Mỹ, Châu Phú), sạt lở sông Hậu (xã Vĩnh Hội Đông và xã An Thạnh Trung, Chợ Mới). Riêng năm 2020, toàn tỉnh đã xảy ra 58 điểm sạt lở, sụt lún, răn nứt đất bờ sông, kênh, rạch, ước thiệt hại tài sản gần 7 tỷ đồng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Thư cho biết, dù đã triển khai nhiều giải pháp công trình và phi công trình để ứng phó với hạn hán, sạt lở đất bờ sông nhưng do nguồn lực của tỉnh có hạn, vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Do vậy, An Giang rất cần sự hỗ trợ từ phía Hoa Kỳ trong ứng phó với biến đổi khí hậu, thiên tai. Tỉnh đề nghị phía Hoa Kỳ cùng tham vấn quy hoạch tổng thể cho vùng ĐBSCL; hợp tác, hỗ trợ các giải pháp ứng phó của tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Thư giao các sở liên quan tham mưu những dự án cần Hoa Kỳ hợp tác đầu tư. Trong đó có những dự án quan trọng như: nghiên cứu lập đề cương chi tiết, báo cáo tiền khả thi, báo cáo kinh tế kỹ thuật, thẩm định dự án “Hồ trữ ngọt gắn với hạ tầng thủy lợi phục vụ liên kết sản xuất tiểu vùng Tứ giác Long Xuyên” với dung tích dự kiến 144,7 triệu m3, diện tích tưới đảm nhận 13.850ha, khoảng 46.000 hộ được hưởng lợi. Đề xuất Hoa Kỳ hợp tác đầu tư 4 dự án xây dựng kè bảo vệ bờ sông trên địa bàn huyện An Phú và TX. Tân Châu với kinh phí gần 519 tỷ đồng; 9 dự án cụm, tuyến dân cư bố trí dân vùng thiên tai sạt lở với kinh phí hơn 627,2 tỷ đồng.

Nhằm chủ động nguồn nước sinh hoạt cho người dân vùng Bảy Núi, An Giang đề xuất Hoa Kỳ hỗ trợ nhân rộng 2 mô hình trữ nước mưa cho chùa Kôl Kas (ấp Rò Leng, xã Châu Lăng, Tri Tôn) và chùa Cây Khoa (ấp Vĩnh Thượng, xã An Cư, Tịnh Biên) với khả năng trữ 100m3/mô hình, kinh phí 10.000 USD/mô hình.

Bên cạnh đó, hỗ trợ lắp đặt thí điểm hệ thống cấp nước tập trung quy mô nhỏ với chiều dài tuyến ống khoảng 7.000m, phục vụ cấp nước sinh hoạt cho khoảng 350 hộ dân xã An Hảo (Tịnh Biên), kinh phí gần 6,8 tỷ đồng; hỗ trợ cấp nước nhỏ lẻ cho 6.551 hộ dân 2 huyện miền núi Tri Tôn và Tịnh Biên, kinh phí gần 6,4 tỷ đồng…